سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان محکوم شدن «مهدی انصاری»، خبرنگار آژانس خبری افغان به یک‌ونیم سال زندان توسط دادگاه ابتدایی حکومت فعلی را به شدت محکوم کرده است. این سازمان امروز (چهارشنبه، ۱۹ جدی) با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که بازداشت مهدی انصاری و اتهامات واردشده بر او غیرقانونی و در مخالفت با آزادی بیان است. این سازمان اقداماتی مانند بازداشت مهدی انصاری و بقیه خبرنگاران را تهدید جدی برای آزادی بیان و موضوع هشداردهنده برای جامعه رسانه‌ای افغانستان عنوان کرده است. در اعلامیه آمده است: «سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان متعهد به دفاع از حقوق خبرنگاران افغان است و همراه با تمامی نهادها و افراد برای تحقق آزادی بیان، حقوق بشر و استقلال رسانه‌ها تلاش می‌کند.» سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان تاکید کرد که این نهاد متعهد به دفاع از حقوق خبرنگاران افغان و مبارزه برای آزادی بیان، حقوق بشر و آزادی رسانه ها است. سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان معتقد است که آزادی خبرنگاران یک نیاز اساسی برای یک افغانستان آرام و توسعه یافته است. قابل ذکر است که براساس مکتوبی که در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته، دادگاه ابتدایی حکومت فعلی یک هفته پیش حکم زندان مهدی انصاری را صادر کرده است. دادگاه ابتدایی در کابل وی را به اتهام «تبلیغ» علیه این گروه به یک‌ونیم سال زندان محکوم کرده است. در متن مکتوب آمده است: «مذکور به جرم خود مبنی بر تبلیغ علیه حکومت فعلی اقرار کرده و حکم حبس او به مدت یک‌ونیم سال اجرایی شده است.» انصاری خبرنگار آژانس خبری افغان بود و در ۱۶ میزان سال روان از منطقه پل‌خشک در دشت‌برچی کابل توسط استخبارات بازداشت شده بود.

طبقه‌بندی فازهای امنیت غذایی یک‌پارچه (IPC) می‌گوید که در سال جدید میلادی بیش از ۱۴ میلیون تن در افغانستان با ناامنی شدید غذایی مواجه خواهند شد. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که از نوامبر ۲۰۲۴ میلادی تا مارچ ۲۰۲۵، حدود ۳۲ درصد از جمعیت کل افغانستان با وضعیت بحرانی امنیت غذایی مواجه خواهند شد. براساس پیش‌بینی طبقه‌بندی فازهای امنیت غذایی یک‌پارچه، تعداد افرادی که در ماه‌های آینده با ناامنی غذایی مواجه می‌شوند، ۱.۱ میلیون تن کم‌تر از مدت مشابه در سال گذشته خواهد بود. در ادامه گزارش آمده است که این نهاد با همکاری برنامه جهانی غذا و سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد، وضعیت امنیت غذایی را در کشورهای مختلف ارزیابی می‌کند. قابل ذکر است که آخرین گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که ناامنی غذایی در افغانستان در پایان سال ۲۰۲۱ به اوج خود رسید و بیش از ۲۲ میلیون تن با این مشکل مواجه شدند. همچنین اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد گفته است که برای رسیدگی به مناطق آسیب‌پذیر در افغانستان در فصل زمستان به ۶۰۳.۵ میلیون دالر بودجه به‌صورت فوری نیاز است. این دفتر در سال جاری میلادی برای کمک‌رسانی به مردم افغانستان ۳.۰۶ میلیارد دالر بودجه درخواست کرده بود؛ اما گفته می‌شود بخشی از این بودجه تأمین شده است. به‌گفته‌ی اوچا، بیش از ۲۳ میلیون نفر در افغانستان نیاز به کمک دارند. در کنار آن، دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل گفته بود که بیش از پنج میلیون تن در افغانستان به کمک‌های اضطراری نیازمند هستند. نهادهای امدادرسان خارجی همچنین پیش‌بینی کرده‌اند که زمستان دشواری در انتظار مردم افغانستان خواهد بود.

مرکز خبرنگاران افغانستان می‌گوید که وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست تا اکنون در شش ولایت نشر تصویر زنده‌جان را ممنوع کرده است. این مرکز با نشر اعلامیه‌ای درباره‌ی گسترش ممنوعیت نشر تصویر زنده‌جان ابراز نگرانی کرده و نسبت به پیامدهای منفی آن بر کار رسانه‌ها، خبرنگاران و دسترسی به اطلاعات هشدار داده است. وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی به‌تازگی در ولایت نورستان نشر تصویر زنده‌جان را ممنوع کرده است. مرکز خبرنگاران افغانستان تاکید کرده است که در ولایت نورستان افزون بر نمایندگی ولایتی رادیو و تلویزیون ملی و خبرگزاری دولتی باختر، سه رادیوی خصوصی الینا، سوله سحر و صدای پارون فعالیت دارند. این مرکز به نقل از منابع گفته است که تلویزیون ملی در نورستان برنامه محلی ندارد و تا قبل از ابلاغ ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان، گزارش‌های آن از طریق تلویزیون ملی در کابل نشر می‌شد. همچنین در بخش از اعلامیه‌ی مرکز خبرنگاران آمده است که گزارش‌های تصویری بخش ولایتی خبرگزاری باختر نیز به کابل ارسال می‌‌شد. مرکز خبرنگاران افزوده است که تا اکنون افزون بر نورستان، ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان در پنج ولایت از جمله قندهار، تخار، بادغیس، هلمند و ننگرهار به طور رسمی ابلاغ شده است و در نتیجه رسانه‌های تصویری محلی از فعالیت بازمانده و خبرنگاران با محدودیت شدید مواجه شده‌اند. قابل ذکر است که در ماده هفدهم قانون امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست به محتسبان این گروه مسوولیت داده شده است تا از نشر عکس و ویدیوی زنده‌جان جلوگیری کنند. این قانون در برخی ادارات حکومت فعلی در کابل نیز اعمال شده است؛ اگرچه رسانه‌های تصویری دولتی و خصوصی تا اکنون به نشرات خود ادامه داده‌اند. مرکز خبرنگاران افغانستان گسترش این محدودیت را نشانه‌ی آشکار از سرکوب سیستماتیک آزادی بیان و رسانه‌ها دانسته و از رهبری حکومت فعلی در ولایت قندهار خواسته است با لغو محدودیت‌ها به آزادی بیان و حقوق بنیادی خبرنگاران و رسانه‌ها احترام بگذارند.

منابع محلی از ولایت هلمند می‌گویند که یک مرد در شهر لشکرگاه، مرکز این ولایت زنش را به‌دلیل «دست‌پخت بد» لت‌وکوب کرده و به قتل رسانده است. دست‌کم دو منبع به رسانه گوهرشاد گفته‌اند که این رویداد حوالی ساعت ۱۱:۰۰ (دوشنبه‌شب، ۱۷ جدی) در روستای «صافی‌ها» از مربوطات شهر لشکرگاه رخ داده است. منبع تاکید کرد که این زن به دلیل جراحات در شفاخانه بستری شده بود، اما حوالی ساعت ۹:۰۰ صبح روز گذشته براثر جراحات وارده، جان باخت. هویت این زن تا اکنون روشن نیست. همچنین منبع در مورد این‌که از این زن چند فرزند به جامانده است، جزییات نداده است. مسوولان محلی حکومت سرپرست در ولایت هلمند نیز تا اکنون در این مورد اظهارنظر نکرده‌اند. همچنین منابع از ولایت هرات از قتل یک زن ۲۵ساله به دست شوهرش در ولسوالی اوبه خبر می‌دهند. منبع می‌گوید که این زن (یک‌شنبه‌شب، ۱۶ جدی) در روستای «پلواری» ولسوالی اوبه توسط شوهرش با ضربات چاقو به قتل رسیده است. منابع انگیزه‌ی این قتل را مشکلات خانوادگی می‌خوانند. پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان، کودکان و جوان در در سراسر کشور افزایش کم‌پیشینه یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد در افغانستان می‌گوید که در سال ۲۰۲۵ میلادی، ۵.۸ میلیون نفر در افغانستان به سرپناه اضطراری و کمک‌های غیرغذایی ضرورت دارند. این نهاد امروز (سه‌شنبه، ۱۸ جدی) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این افراد شامل خانواده‌های سیل‌زده، بازگشت‌کنندگان و کسانی می‌شوند که در اقامتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند. دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد تاکید کرده است که که شرکای بشردوستانه رسیدگی به نیازهای ۱.۱ میلیون نفر را در اولویت قرار داده است. در ادامه آمده است که برای ارائه‌ی کمک‌های اضطراری، تجهیزات زمستانی و سرپناه به این افراد به ۱۷۹ میلیون دالر بودجه نیاز است. همچنین از اعلامیه‌ای اوچا آمده است که کوچک شدن فضای حفاظتی، اقتصاد شکننده، دسترسی ناکافی به خدمات اساسی، خطرات طبیعی و شوک‌های ناشی از آب و هوا و نیز پویایی‌های سیاسی منطقه‌ای همچنان توانایی افغان‌ها را برای بهبودی پس از 40 سال درگیری تضعیف می‌کند. این نهاد تاکید کرد: «در سال 2025، تقریبا نیمی از جمعیت، حدود 22.9 میلیون نفر به دلیل ظرفیت محدود برای برآوردن نیازهای مزمن و حاد، برای زنده ماندن به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند. علاوه بر این، تحمیل مداوم محدودیت‌های مرتبط با حقوق توسط مقامات عملی حکومت فعلی خطرات حفاظتی را در میان زنان، دختران و پسران، جوانان و سایر گروه‌های در معرض خطر افزایش داده است و دسترسی آنها به خدمات ضروری نجات جان و فرصت‌های معیشتی را محدود کرده است.» این در حالی است که اوچا دیروز نیز اعلام کرده بود که در سال جاری میلادی ۱۴.۸ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های غذایی و کشاورزی برای زنده ماندن نیاز دارند. این نهاد گفته بود که شرکای بشردوستانه ۱۴.۲ میلیون نفر را در اولویت قرار داده‌اند و برای رسیدگی به نیازهای آنان نیاز به ۱.۰۹ میلیارد دالر بودجه است.

ریاست دعوت و ارشاد وزارت صحت‌عامه‌ی حکومت سرپرست، به تازگی ۱۱ بست «مبلغ دین» را برای اداره‌های ملکی از جمله شفاخانه‌ها به اعلام گذاشته است. نسخه‌ی از فهرست بست‌های اعلام شده که به تازگی منتشر شده، آمده است که این وزارت در کنار مبلغان مرد، یک «مبلغ و مدرس زن» نیز استخدام می‌کند. در ادامه آمده است که مبلغان دینی در ادارات ملکی از جمله شفاخانه‌ها، موظف هستند که بر «پوشش، رفتار و عقاید» کارمندان نظارت و دخالت کنند. این بست‌ها در مراکز صحی ولسوالی‌های کابل است. همچنین شماری از رسانه‌ها گزارش داده‌اند که در برخی از مراکز صحی، از جمله مراکز ترک اعتیاد نیز مبلغان دینی استخدام شده‌اند. حکومت سرپرست در حالی‌ در مراکز صحی مبلغ دینی استخدام می‌کنند که مراکز صحی با کمبود پرسنل حرفه‌ای، از جمله داکتر زن مواجه‌اند. همچنان حکومت فعلی تحصیل زنان و دختران را ممنوع کرده و این ممنوعیت در آینده نیز بخش صحت افغانستان را با بحران جدی مواجه خواهد کرد. باید گفت که حکومت سرپرست پیش از این در دانشگاه‌ها مبلغ و ملا امام استخدام کرده‌اند. این گروه در هر اداره ریاستی تحت عنوان دعوت و ارشاد ایجاد کرده که گفته می‌شود مسوولیت آن نظارت بر پوشش و عقاید کارمندان است.

سازمان جهانی صحی می‌گوید که از آغاز سال ۲۰۲۴ میلادی تا اکنون، ۹۲ واقعه مثبت فلج کودکان یا پولیو در افغانستان و پاکستان ثبت شده‌اند که از این میان ۲۵ مورد آن در افغانستان و ۶۷ مورد دیگر در پاکستان وجود دارند. این سازمان در گزارشی گفته است که ۳ مورد جدید پولیو در هفته جاری در ایالت‌های بلوچستان، سند و خیبرپختونخوا پاکستان ثبت شده‌اند. سازمان جهانی صحت در ادامه تاکید کرده است که این واقعات مثبت در منطقه کیلا عبدالله در ایالت بلوچستان، کشمور در ایالت سند و تانک در ایالات خیبرپختونخوا گزارش شده‌اند. آمار واقعات مثبت پولیو در ۲۰۲۴ قابل ذکر است که سال ۲۰۲۴ میلادی با ۹۳ واقعه مثبت پولیو، گواه افزایش بی‌پیشینه این بیماری در افغانستان و پاکستان نسبت به سال پیش از آن بوده است. این در حالی است که در سال ۲۰۲۳ میلادی، تنها ۱۲ واقعه مثبت پولیو در افغانستان و پاکستان گزارش شدند که هر دو کشور هر کدام با ۶ مورد، گواه واقعات مثبت فلج کودکان بوده‌اند. در همین حال سازمان جهانی صحی می‌گوید که ۴۱ نمونه جدید محیطی نیز در هفته جاری گزارش شده‌اند که همه در پاکستان هستند. به گفته این سازمان، ۲۳ واقعه مثبت محیطی پولیو در ایالت سند، هشت واقعه در در ایالت پنجاب، ۷ مورد در ایالت بلوچستان و دو واقعه مثبت محیطی در ایالت خیبرپختونخوا بوده است. شمار واقعات مثبت پولیو در سراسر افغانستان به ۲۳ واقعه رسید. در طول چند ماه اخیر، موارد مثبت فلج اطفال در برخی ولایات به ویژه در جنوب افغانستان به طور دوامدار در حال افزایش است. افغانستان و پاکستان دو کشوری در جهان اند که هنوز هم بیماری پولیو از کودکان در آن قربانی می‌گیرد. پاکستان از ماه جنوری سال گذشته میلادی تا حالا ۶۹ مورد فلج کودکان را تایید کرده است. پولیو یک مرض ویروسی است که قابل درمان نیست و تنها توسط واکسن پولیو وقایه و محو می‌شود.

زمستان و بحران فقر؛ برنامه جهانی غذا برای افغانستان در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که میلیون‌ها تن در این کشور نیازمند کمک‌های فوری هستند. این سازمان این اظهارات را امروز (سه‌شنبه، ۱۷ جدی) در یادداشتی در حساب کاربری ایکس خود مطرح کرده است. برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد تاکید کرده است که اکثریت این خانواده‌ها ناگزیر هستند از میان غذا و گرم نگه‌داشتن فرزندان‌شان یکی را انتخاب کنند. این سازمان با ابراز نگرانی از بحران اقتصادی در افغانستان خواهان کمک‌های فوری از سوی نهادهای بین‌المللی شده است. همچنین برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد پیش‌تر نیز گفته بود که برای کمک به نیازمندان در افغانستان برای شش ماه آینده به ۷۱۸ میلیون دالر نیاز است. برنامه جهانی غذا اذعان داشت که پنج میلیون تن در این کشور نمی‌دانند وعده بعدی غذایی‌شان از کجا تأمین خواهد شد. به گفته‌ی این دفتر، یک میلیون تن از این افراد در نقاط سخت‌گذر از جمله بدخشان، غور، بامیان و دایکندی قرار دارند. همچنین اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد گفته است که برای رسیدگی به مناطق آسیب‌پذیر در افغانستان در فصل زمستان و بحران فقر؛ به ۶۰۳.۵ میلیون دالر بودجه به‌صورت فوری نیاز است. این دفتر در سال جاری میلادی برای کمک‌رسانی به مردم افغانستان ۳.۰۶ میلیارد دالر بودجه درخواست کرده بود؛ اما گفته می‌شود بخشی از این بودجه تأمین شده است. به‌گفته‌ی اوچا، بیش از ۲۳ میلیون نفر در افغانستان نیاز به کمک دارند. نهادهای امدادرسان خارجی همچنین پیش‌بینی کرده‌اند که زمستان دشواری در انتظار مردم افغانستان خواهد بود.