گروهی از شهروندان اهل افغانستان در شهر تلوز فرانسه در یک گردهمایی اعتراضی خواستار به‌رسمیت‌شناخته‌شدن «نسل‌کشی» هزاره‌ها در افغانستان و حفاظت از آنان شدند. معترضان با نشر قطع‌نامه‌ی‌ از سازمان ملل متحد خواسته‌اند که یک کمیسیون حقیقت‌یاب را برای تحقیق و بررسی «نسل‌کشی» هزاره‌ها در افغانستان تشکیل دهد. آنان می‌گویند که دادگاه کیفری بین‌المللی، تحقیقات خود در مورد پرونده نسل‌کشی هزاره‌ها در افغانستان را برای شناسایی، پی‌گرد و مجازات مرتکبان این جنایات آغاز کند. شهروندان افغانستان از جامعه‌ی جهانی و سازمان ملل متحد خواسته‌اند که اقدامات و تدابیر عملی و فوری را برای حفاظت از مردم هزاره، به‌شمول ایجاد یک سیستم حفاظت خودی با کمک و نظارت بین‌المللی و رسیدگی به قربانیان و بازماندگان جنایات ایجاد کنند. در قطع‌نامه آمده است که کشورهای پناهنده‌پذیر نیز به آسیب‌پذیری مردم هزاره در افغانستان توجه کنند و اسکان مجدد اعضای این جامعه را در اولویت قرار دهند. این در حالی است که مردم هزاره‌ در افغانستان از سال‌ها به این‌طرف هدف حملات هدفمند قرار دارند. باید گفت که در تازه‌ترین حمله، به‌تاریخ ۲۲ سنبله ۱۴ نفر از باشندگان روستای «قریودال» ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی در ساحه‌ی مرزی این ولایت با غور توسط افراد مسلح به قتل رسیدند. مسوولیت این کشتار را گروه داعش برعهده گرفت. قتل ۱۴ باشنده‌ی ولایت دایکندی واکنش‌های گسترده‌ای را در پی داشت. کشورها و سازمان‌ها این رویداد را محکوم کردند. از دید فعالان، تیرباران باشندگان دایکندی ادامه‌ی کشتار هدفمند هزاره‌ها و مصداق نسل‌کشی این گروه قومی-مذهبی است.

کمیسیون حقوق بشر پاکستان اعلام کرد که پنج خواهر و برادر اهل افغانستان که سه تن از آنان خردسال هستند، در تلاش برای رسیدن به مادرشان در پاکستان، توسط نیروهای مرزی در چمن بازداشت شده‌اند. این کمیسیون با نشر اعلامیه‌ای از مقامات پاکستانی خواست است که این پنج نفر را آزاد کنند. کمیسیون حقوق بشر پاکستان نسبت به بازداشت و خطر اخراج پنج خواهر و برادر که سه تن از آنان زیر سن قانونی هستند، ابراز نگرانی کرد. این کمیسیون نسبت به احتمال اخراج این پنج نفر هشدار داده و تاکید کرده است که دو دختر جوان و مجرد این خانواده ممکن است به دلیل سفر بدون محرم به افغانستان با مجازات مواجه شوند. در اعلامیه از مقامات ذی‌ربط خواسته شده است که افراد مذکور را آزاد کرده و اطمینان حاصل کنند که آن‌ها با مادرشان در اسلام‌آباد ملاقات کنند. بر اساس اعلام کمیسیون، طبق بند ۹ کنوانسیون حقوق کودک، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل قبلاً به حکومت اطلاع داده است که مسئولیت این خانواده را بر عهده خواهد گرفت. باید گفت که از یک سال بدین‌سو، بازداشت و اخراج مهاجران اهل افغانستان فاقد اسناد اقامت در پاکستان افزایش یافته است. در اواسط ماه سنبله، وزیر داخله پاکستان اعلام کرد که این کشور به‌زودی مرحله دوم اخراج مهاجران افغان فاقد مدرک را آغاز خواهد کرد. براساس آمار کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، حدود ۸۸۰ هزار پناه‌جوی افغان با کارت مخصوص شهروندان افغانستان در پاکستان زندگی می‌کنند. مرحله اول اخراج مهاجران افغان در ماه میزان سال گذشته آغاز شد که حدود ۶۰۰ هزار پناه‌جوی افغان از پاکستان اخراج شدند.

همزمان با تشدید بحران بشری در افغانستان، برنامه جهانی غذا می‌گوید که در سه ماه اخیر فقط برای ۱.۲ میلیون نفر در این کشور مواد غذایی کمک کند. این برنامه با نشر گزارشی گفته است که این کمک‌های غذایی برای افرادی که با فقر و گرسنگی شدید دست و پنجه نرم می‌کنند، فراهم شده است. برنامه جهانی غذا بار دیگر از کاهش بودجه برای رسیدگی به نیازمندان در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته است که در حال حاضر کم از کم، ۱۱ میلیون نفر به کمک‌های فوری نیاز دارند. در گزارش آمده است که در ماه‌های اخیر، بخش‌های افغانستان شاهد باران‌های شدید و سرازیر شدن سیلاب‌ها بود که در نتیجه‌ی این حوادث طبیعی، به هزاران خانواده زیان وارد شده است. در ادامه آمده است که تا اکنون به ۱۸۵ هزار نفر که در سرازیر شدن سیلاب‌های اخیر زیان دیدند، کمک‌های نقدی و بیسکویت توزیع کرده است. این سازمان تاکید کرد که در کنار دیگر موارد، تغییرات اقلیمی در افغانستان مشکلات زیادی را در این کشور به‌بار آورده و به شمار افراد نیازمند به کمک‌های بشری افزوده است. بر بنیاد معلومات این سازمان، افغانستان ششمین کشور آسیب‌پذیر در برابر تاثیرات تغییرات اقلیمی است و اما کمترین توانایی را برای سازگاری و مقابله با تاثیرات بحران دارد. همچنین پیش از این، برنامه جهانی غذا از تشدید بحران بشری در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته بود که به دلیل چندین دهه جنگ و بحران اقلیمی، از هر چهار افغانستانی ، یکی آن با گرسنگی دست و پنجه نرم می‌کند. این نهاد به تاریخ اول اکتوبر (۱۰ میزان) در پیامی در حساب کاربری ایکس خود نگاشته بود که در حال حاضر، ۱۲ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های فوری نیاز دارند. در تازه‌ترین مورد، اوچا یا دفتر هماهنگی امور کمک‌های بشری سازمان ملل متحد از کاهش بودجه برای رسیدگی به نیازمندان در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفت که کاهش این کمک‌ها، جان میلیون‌ها افغانستانی را با خطر مواجه خواهد کرد. اوچا گفته است که در حال حاضر، ۲۳ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند و در حال حاضر این کشور با سطوح بلند ناامنی غذایی، افزایش موارد سوتعذیه، آلودگی گسترده‌ی مهمات انفجاری، شیوع بیماری‌های فصلی، حوادث طبیعی و اثرات تغییرات اقلیمی روبرو است. بر بنیاد این گزارش، اکنون ۱۲.۴ میلیون نفر در افغانستان مصوونیت غذایی ندارند و از این میان ۲.۹ میلیون نفر سطح بلند گرسنگی را تجربه می‌کنند.

ششمین نشست «فرمت مسکو» در مورد افغانستان به کارش پایان داده اشتراک‌کنندگان بر ایجاد حکومت معتدل و فراگیر برای حفاظت از حقوق و منافع اساسی مردم افغانستان، از جمله زنان، دختران و همه گروه‌های قومی و ادامه کار برای تامین منافع مردم تاکید کردند. ششمین نشست «فرمت مسکو» در مورد افغانستان روز (جمعه، ۱۳ میزان) در مسکو و در سطح نمایندگان ویژه چین، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان برگزار و روز گذشته به پایان رسید. در بیانیه‌ی پایانی ششمین دوره این نشست، طرفین با ابراز نگرانی عمیق از وضعیت امنیتی مرتبط با تروریسم در افغانستان، خاطرنشان کردند که تمامی گروه‌های تروریستی و جدایی‌طلب مستقر در افغانستان همچنان تهدید جدی برای امنیت جهانی و منطقه‌ای هستند. اشتراک‌کنندگان در این نشست همچنان بر تقویت همکاری‌های ضد تروریسم در سطوح دوجانبه و چندجانبه تاکید کردند. همچنین کشور‌های شرکت‌کننده در این نشست تصریح کرده‌اند که ایجاد حکومت معتدل و فراگیر افغانستان برای حفاظت از حقوق و منافع اساسی همه مردم افغانستان، از جمله زنان، دختران و همه گروه‌های قومی، و ادامه کار برای تامین منافع مردم افغانستان لازم است. طرفین از مقامات فعلی افغانستان خواستند تا شرایط لازم را برای بهبود رفاه مردم افغانستان، جلوگیری از مهاجرت بیشتر آن‌ها و فراهم کردن شرایط برای بازگشت مهاجران فراهم کنند. همچنین اشتراک‌کنندگان از ایران، پاکستان و برخی دیگر از کشور‌های منطقه برای میزبانی میلیون‌ها پناه‌جوی افغانستانی قدردانی کردند و از جامعه‌ی جهانی و کمک‌کنندگان خواستند تا کمک کنند. تاکید بر نقش مهم چارچوب‌های منطقه‌ای و انجام جدی تعهدات در مورد بهبود اقتصادی و توسعه آینده افغانستان از سمت کشور‌هایی که مسوولان وضعیت کنونی افغانستان هستند، بخش دیگری از این بیانیه بوده است. طرفین بر تعهد خود برای ادامه حمایت‌های بشردوستانه از مردم افغانستان تاکید کردند و از جامعه‌ی جهانی خواستند تا ارائه کمک‌های بشردوستانه اضطراری به مردم افغانستان را تشدید کند و همزمان بر مخالفت با تلاش‌ها برای سیاسی کردن آن تاکید کردند.

انستیتوت صلح ایالات متحده‌ی آمریکا می‌گوید حکومت سرپرست افغانستان در سه سال گذشته بیش از ۱۱۸ فرمان و دستور محدودکننده در برابر زنان و دختران صادر کرده و میلیون‌ها دختر و زن افغانستانی را در «ترس و بلاتکلیفی» قرار داده است. این انستیتوت با نشر گزارشی گفته است که این فرمان‌ها نخست دختران را از رفتن به مکتب محروم کرده و سپس زنان و دختران را از کار، تحصیل و حتی از رفتن به تفریح‌گاه ها نیز منع کرده است. انستیتوت صلح آمریکا نگاه حکومت فعلی در برابر زنان را ظالمانه عنوان کرده و تاکید کرده است که پس از رسیدن حکومت فعلی به قدرت، در نخست دختران از رفتن به مکتب محروم شدند و سپس محدودیت‌های تازه در برابر زنان و دختران ایجاد شدند. در گزارش آمده است که قانون «امر به معروف و نهی از منکر» حکومت «ظالمانه» را توجیه دینی می‌کند و میلیون‌ها زن افغانستانی را در بلاتکلیفی قرار می‌دهد. این انستیتوت افزود که اجرای کامل قانون «امر به معروف»، می‌تواند حقوق اساسی بشر را تضعیف کرده و «رژیم سرکوب‌گر» را تقویت کند. انستیتوت صلح آمریکا با بیان فهرستی از ۱۱۸ فرمان و دستور‌العمل حکومت فعلی که بیش‌تر زنان را هدف قرار داده است، این قانون را «بد» و «فضیلت برای حکومت» عنوان کرده است. در گزارش آمده است که قانون «امر به معروف»، حقوق زنان را که به‌سختی در دو دهه‌ی اخیر به دست آمده، از بین می‌برد. این نهاد آمریکایی گفته است که این قانون، میلیون‌ها دختر و زن افغانستانی را در «ترس و بلاتکلیفی» قرار داده است. انستیتوت صلح آمریکا تاکید کرد که حکومت فعلی براساس برداشت افراطی خود از دین اسلام، قانونی وضع کرده‌ است که تمامی آزادی‌های زنان را محدود می‌کند. این نهاد همچنان می‌گوید که بسیاری از عالمان دینی، جامعه‌ی مدنی، مدافعان حقوق زنان و حتی برخی از مقام‌های حکومت فعلی با این تفسیر نادرست از دین مخالفت دارند. باید گفت که حکومت سرپرست با توشیح قانون اخیر تحت نام «قانون امر به معروف و نهی از منکر» محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های شدیدی بر حقوق و آزادی‌‌های شهروندان به‌ویژه زنان وضع کرده است. بر اساس این قانون، صدای زنان «عورت» دانسته شده و بر پوشاندن تمام بدن تاکید کرده‌ است. انستیتوت صلح آمریکا از جامعه‌ی جهانی خواسته است تا با اعمال فشار بر حکومت و حمایت از مقاومت در برابر این گروه، از تضعیف حقوق بشر در افغانستان جلوگیری کند. همچنین چندی پیش وزرای خارجه‌ی چهار کشور غربی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل هشدار داده‌اند که در صورت ادامه‌‌ی محدودیت‌ها بر زنان و دختران افغانستانی، از حکومت فعلی به دیوان بین‌المللی دادگستری شکایت خواهند کرد. دبیر کل سازمان ملل متحد و ۲۶ کشور دیگر نیز از این طرح در دیوان بین‌المللی دادگستری حمایت کرده‌اند.

شماری از زنان معترض و اعضای «شبکه‌ی زنان جمهوری‌خواه افغانستان» از اقدام سازمان ملل متحد مبنی بر به‌رسمیت شناختن آپارتاید جنسیتی در افغانستان استقبال کرده و می‌گویند که این اقدام را یک گام حیاتی در مسیر تحقق عدالت اجتماعی، برابری جنسیتی و پایان دادن به ظلم و ستم سیستماتیک علیه زنان است. شبکه‌ی زنان جمهوری‌خواه افغانستان با نشر بیانیه‌ای از سازمان ملل متحد خواسته است تا بدون تأخیر، جنایات حکومت فعلی علیه زنان را به‌عنوان آپارتاید جنسیتی به رسمیت بشناسد و رهبران حکومتی را به دادگاه بین‌المللی لاهه معرفی کند. در ادامه آمده است که آپارتاید جنسیتی، یعنی تبعیض و خشونت سازمان‌یافته علیه زنان، به‌طور سیستماتیک توسط حکومت فعلی در افغانستان جریان دارد. در ادامه آمده است که حکومت فعلی به عنوان یک رژیم، زنان را از تمامی جنبه‌های زندگی اجتماعی حذف کرده و آن‌ها را در انزوا مطلق قرار داده است. شبکه‌ی زنان جمهوری‌خواه افغانستان تاکید کرد که به‌رسمیت شناختن این جنایات توسط جامعه‌ی جهانی، نقش مهمی در پایان دادن به نقض حقوق زنان در افغانستان و تقویت مردم‌سالاری در این کشور خواهد داشت. همچنین این شبکه آمادگی خود را برای مستندسازی آپارتاید جنسیتی در افغانستان اعلام کرده است. زنان معترض از سازمان ملل متحد خواسته‌اند تا در نشست آتی کمیته‌ی حقوق بشر که قرار است در ماه اکتبر برگزار شود، این جنایات را به‌صورت رسمی به رسمیت بشناسد و به تشکیل پرونده‌ی تعقیب جزایی بین‌المللی علیه حکومت فعلی اقدام کند. شبکه زنان جمهوری‌خواه افغانستان در ادامه افزود که تحقق عدالت برای زنان افغانستان و پایان دادن به این آپارتاید وحشتناک، نه تنها یک وظیفه‌ی حقوق بشری نیست؛ بلکه یک مسوولیت جهانی است که همه‌ی نهادها و کشورها باید در آن سهیم باشند. در حالی زنان معترض خواستار رسیدگی به وضعیت زنان افغانستان شده‌اند که چند روز پیش گوردون براون، نماینده‌ی ویژه سازمان ملل متحد در امور آموزش جهانی با اشاره به وضعیت فاجعه‌بار زنان و دختران در افغانستان، از جامعه‌ی جهانی خواست تا آپارتاید جنسیتی حاکم بر این کشور را به‌رسمیت بشناسد و آن را جرم‌انگاری کند. آقای براون گفته بود که منع کامل تحصیل و کار زنان و دختران در افغانستان، نمونه‌ی بارزی از آپارتاید جنسیتی است که باید با پاسخ قاطع بین‌المللی مواجه شود.

سازمان جهانی خوراک و کشاورزی سازمان ملل متحد اعلام کرده است که در سال روان میلادی به یک هزار و پنج‌صد زن، در هشت ولایت افغانستان بسته‌های پرورش زنبور عسل را توزیع کرده است. این نهاد با نشر گزارشی گفته که این کمک‌ها از طریق برنامه‌ی «تقویت معیشت روستایی و امنیت غذایی» در افغانستان اجرا شده است. در گزارش آمده است، زنانی که بسته‌های پرورش زنبور عسل دریافت کرده‌اند، سرپرست خانواده‌های‌شان هستند. بربنیاد معلومات سازمان جهانی خوراک، به هریک این زنان تجهیزات پرورش زنبور عسل که شامل چهار کندوی عسل بهبودیافته و وسایل حفاظتی می‌باشد، توزیع شده است. به گفته‌ی این سازمان، در سال آینده‌ی میلادی نیز این برنامه ادامه خواهد یافت. در گزارش آمده است که از این پروژه در سال ۲۰۲۵، یک هزار و پنج‌صد زن دیگر تجهیزات زنبورداری دریافت خواهند کرد. این در حالی است که که پس از حاکمیت حکومت سرپرست در آگوست ۲۰۲۱، کار زنان در بسیاری از بخش‌ها ممنوع شد. در سه سال گذشته، سازمان‌ها و نهادهای مختلف وابسته به سازمان ملل متحد تلاش کرده که راه‌های مختلف منبعی برای کسب درآمد زنان و دختران ایجاد کنند.

برنامه جهانی غذا (WFP) اعلام کرده است که این نهاد در زمینه پیش‌بینی از سیل و تهیه مواد غذایی در مناطق «پرخطر» افغانستان سرمایه‌گذاری می‌کند. این نهاد امروز (شنبه، ۱۴ میزان) با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که افغانستان ششمین کشور آسیب‌پذیر از بحران‌های اقلیمی در سطح جهان است. در بیانیه آمده است که سیستم هشدار زودهنگام برنامه جهانی غذا پیش‌بینی می‌کند که سیل در کجا رخ می‌دهد و کدام مناطق بیش‌تر در معرض خطر است. برنامه جهانی غذا تاکید کرد که عوامل در نظر گرفته شده شامل بارند‌گی، درجه حرات و ذوب برف، جریان آب در پایین دست و اشباع رودخانه‌ها و حوضه‌ها بوده است. در اعلامیه آمده است که یافته‌های برنامه جهانی غذا نشان می‌دهد که باران‌ها در بخش وسیعی از افغانستان، به‌ویژه شمال کشور که یکی مناطق مهم تولید غله است در زمستان سال جاری خورشیدی کمتر از حد متوسط خواهد بود. گابریلا لوز، یکی از اعضای تیم هشدار اولیه و پیش‌گیری از قحطی این نهاد در کشور گفته است: «ما پیش‌بینی کرده‌ایم که در نیم‌کره شمالی زمستان امسال ادامه خواهد داشت، به این معنا که باران و برف کمتر از حد متوسط در افغانستان خواهد بود.» در بیانیه آمده است که دو سال پیش، تیم هشدار زودهنگام برنامه جهانی غذا در افغانستان یک برنامه آزمایشی را برای شناسایی گرسنگی راه اندازی کرده بود. در اعلامیه آمده است که این پروژه آزمایشی به کمک مالی دولت فرانسه و اتحادیه اروپا راه‌اندازی شده بود. برنامه جهانی غذا گفت که چنین ارزیابی‌هایی به این نهاد فرصت می‌دهد تا حدود سه ماه پیش به مناطق پرخطر کشور کمک‌های اضطراری فراهم کند. این نهاد همچنان تاکید کرده است که هنوز ۱۲.۴ میلیون تن در کشور با گرسنه‌گی روبه‌رو هستند. لوز تصریح کرده است: «ما نحوه تغییر دسترسی به غذا در بازار، نحوه دسترسی به غذا برای خانواده‌ها و آن‌چه خانواده‌ها می‌خورند و چگونه با چالش‌ها کنار می‌آیند را پیگیری می‌کنیم.» به گفته‌ی برنامه جهانی غذا، به دلیل کمبود بودجه طی سال ۲۰۲۴ هر ماه حدود ۱۱ میلیون نیازمند در کشور از دریافت کمک‌ محروم شده‌اند.