تد چایبان، معاون بخش اجرایی یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد می‌گوید که مهاجران بازگشت‌کننده مشتاق‌اند، آینده را در کشور خود بسازند، اما یکی از نگرانی‌های مشترک آنان ادامه‌ی تحصیل دختران‌شان پس از صنف ششم است. آقای چایبان که به‌تازگی از سفر به افغانستان بازگشته، با نشر اعلامیه‌ای گفته است در سال ۲۰۲۵ میلادی بیش از دو میلیون مهاجر، از جمله نیم‌میلیون کودک از ایران و پاکستان به افغانستان اخراج شده‌اند. او در این سفرش از مرز اسلام‌قلعه در هرات نیز دیدن کرده است. همچنین وی به ولایت قندوز نیز سفر کرده و آن‌جا نیز دانش‌آموزان و آموزگاران نگرانی‌شان را در مورد ممنوعیت آموزش دختران با او در میان گذاشته‌اند. وی در بخشی از صحبت‌های افزوده است: «آموزش در افغانستان همچنان یک مسأله‌ی حیاتی است، به‌خصوص برای دختران نوجوان که اجازه ندارند بعد از صنف ششم به مکتب بروند.» معاون بخش اجرایی یونیسف تاکید کرد که این موضوع نه‌تنها دختران، بلکه همه‌ی زنان افغانستان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و آنان را از آموزش بالاتر، از جمله در دانشگاه و حق کار محروم می‌کند. تد چایبان افزوده است: «آموزش برای همه‌ی کودکان در قلب مأموریت یونیسف قرار دارد و ما قویا از لغو این ممنوعیت حمایت می‌کنیم تا دختران در هر سنی بتوانند در مکتب بمانند، آموزش خوبی دریافت کنند، بتوانند کار کنند و در جامعه، برای خود، خانواده‌های‌شان و برای رشد آینده‌‌ی افغانستان، نقشی ایفا کنند.» وی تصریح کرد: «ما آماده‌ایم تا راه‌حل‌هایی برای تداوم تحصیل دختران پیدا کنیم و به بررسی گزینه‌ها با مقام‌ها (حکومت سرپرست) ادامه دهیم.» در حالی این مقام بین‌المللی نگرانی خانواده‌های بازگشت‌کننده را مطرح می‌کند که حکومت سرپرست از زمان تسلط دوباره بر افغانستان محدودیت‌های گسترده بر حقوق و آزادی‌های اساسی زنان وضع و آنان را از آموزش و کار محروم کرده‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

منابع محلی از ولایت کنر می‌گویند که در پی بارندگی‌های شدید و وقوع سیلاب در ولسوالی دانگام این ولایت، دو دختر جان خود را از دست داده‌اند و خسارات سنگین مالی به مردم وارد شده است. دست‌کم دو منبع گفته‌اند که این رویداد (سه‌شنبه شب، ۱۴ اسد) در مربوطات ولسوالی دانگام رخ داده و سیلاب این دو دختر را با خود برده است، اما بعد از چندین ساعت جستجو توسط مردم، جسد آنان پیدا شده است. منبع تا اکنون در مورد سن و هویت این دختران جزییاتی ارائه نکرده است. مسوولان محلی حکومت سرپرست در ولایت کنر گفته‌اند که دو شب قبل، در‌ ساحات دانگام، اسمار، شلتن و اسعدآباد سیلاب جاری شده که به مردم محل خسارات مالی سنگینی وارد کرده است. مسوولان محلی اما در مورد جان باختن این دو دختر تا اکنون چیزی نگفته‌اند. مسوولان محلی می‌گویند که سیلاب‌های اخیر خانه‌های مسکونی، جاده‌ها و زمین‌های زراعتی را تخریب کرده‌اند، اما میزان دقیق خسارات هنوز مشخص نیست. این در حالی است که  طی دو روز گذشته، بارش شدید باران و سیلاب‌های اخیر در ولایت خوست جان سه کودک را گرفته و خسارات هنگفت مالی در پی داشته است. قابل ذکر است که در هفته‌های اخیر، چندین ولایت افغانستان شاهد طوفان‌های شدید، بارش‌های سنگین و سیلاب بوده‌اند. این رویدادهای طبیعی در ولایت‌های شرقی، از جمله خوست، کنر و میدان وردک، تلفات جانی و خسارات گسترده‌ای برجای گذاشته است.

مسوولان محلی از ولایت دایکندی می‌گویند که دو کودک دختر در ولسوالی شهرستان این ولایت، در رودخانه‌ی هلمند غرق شده و جان باخته‌اند. غلام‌علی جاوید، سخنگوی فرماندهی پولیس دایکندی گفته است که این دو کودک دختر عصر روز (جمعه، ۱۰ اسد) در منطقه‌ی «پته‌زار پل پای آشکار آباد» از مربوطات ولسوالی شهرستان دایکندی در رودخانه‌ی هلمند غرق شده و جان باخته‌اند. سخنگوی فرماندهی پولیس دایکندی از این دو کودک به نام‌های نرمین ۹ ساله و فرشته ۱۰ ساله نام برده است. وی در ادامه تاکید کرده است که اجساد این دو کودک توسط مردم محل از آب بیرون کشیده شده و به خانواده‌های‌شان تسلیم داده شدند. او در ادامه افزوده است که این دو کودک اصالتا باشنده‌ی ولایت غور بوده‌اند. سخنگوی پولیس دایکندی در مورد چگونگی غرق شدن این دو کودک در رودخانه هنوز جزییات ارائه نکرده است. پیش از این نیز رویدادهای مشابه چندین تن به‌شمول زنان و کودکان، در شماری از ولایت‌های کشور جان باخته‌اند. چند روز پیش نیز دو جوان در هرات در بند پاشدان این ولایت در آب غرق شده و جان باختند. بارش‌ باران‌های شدید فصلی و افزایش سطح آب دریاها در فصل بهار همواره از شهروندان کشور قربانی گرفته است. بی‌احتیاطی و نبود امکانات امداد و نجات در نزدیکی رودخانه‌ها و آب‌ها از عوامل این حوادث مرگ‌بار دانسته می‌شود.

خبرگزاری اسوشیتدپرس گزارش داده است که با گذشت سه سال از ممنوعیت آموزش متوسطه و عالی برای دختران در افغانستان، بسیاری از دختران نوجوان که از دسترسی به آموزش رسمی محروم مانده‌اند، اکنون به مدرسه‌ها روی آورده‌اند. این خبرگزاری با نشر گزارشی گفته است که حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در سال ۲۰۲۱ میلادی، در اقدامی کم‌سابقه، تنها کشور جهان شدند که به‌طور رسمی دختران را از آموزش متوسطه و عالی منع کرد. در ادامه آمده است که در غیاب هرگونه گزینه آموزشی رسمی، مدرسه‌های دینی به‌تنها پناهگاه آموزشی برای هزاران دختر افغانستان‌ تبدیل شدند. ناهیده، دختر ۱۳ ساله‌ای که هر روز پس از پایان مدرسه ابتدایی در قبرستانی در کابل کار می‌کند، از رویای پزشک شدن می‌گوید: «رویایی که به باور خودش، حالا دیگر دست‌نیافتنی شده است. او تصمیم دارد در سال تحصیلی آینده به یک مدرسه دینی بپیوندد.» ناهیده با ناامیدی به اسوشیتدپرس می‌گوید: «ترجیح می‌دهم به مدرسه بروم، اما نمی‌توانم، بنابراین به مدرسه مذهبی می‌روم.» زاهدالرحمن صاحبی، مدیر مرکز علوم اسلامی «تسنیم نصرت» در کابل، به اسوشیتدپرس می‌گوید: «از آنجایی که مدارس به روی دختران بسته است، آن‌ها این را به‌عنوان فرصتی برای یادگیری می‌بینند.» این مرکز حدود ۴۰۰ دانش‌آموز دارد که ۹۰ درصد آنان زنانی از سنین سه تا ۶۰ سال هستند. آنان قرآن، فقه اسلامی، احادیث و زبان عربی می‌آموزند. وی می‌افزاید که پیش از تعطیلی مکاتب رسمی نیز مدارس مذهبی محبوب بودند، اما اکنون شمار متقاضیان به‌طرز چشمگیری افزایش یافته است. در حال حاضر آمار دقیقی از شمار دخترانی که به مدرسه‌های دینی روی آورده‌اند، وجود ندارد. اما کرامت‌الله آخوندزاده، معاون وزارت معارف، قبلاً اعلام کرده بود که تنها در سال گذشته، بیش از یک میلیون دانش‌آموز جدید در مدرسه‌های مذهبی ثبت‌نام کرده‌اند. او گفت که شمار کل دانش‌آموزان در این نهادها به بیش از سه میلیون تن رسیده است.

مسوولان محلی از ولایت غور می‌گویند که یک موتر کاروان کارمندان ‏سازمان ملل متحد، دو خواهر خردسال را زیر گرفته و هر دو جان باخته‌اند. مولوی محمد حماس، آمر اطلاعات ریاست اطلاعات و فرهنگ غور در صحبت به رسانه گوهرشاد گفت که این رویداد عصر روز (دوشنبه، ۳۰ ‏سرطان) در ساحه پشته «گاومرک» از مربوطات مرکز ولایت غور رخ ‏داده است.‏ آقای حماس تاکید کرد که یک موتر تعقیبی امنیتی کاروان کارمندان برنامه ‏توسعه سازمان ملل (یوان‌دی‌پی) که از بامیان به سمت مرکز ‏غور در حرکت بودند، دو خواهر را زیر گرفته است. آمر اطلاعات ریاست اطلاعات و فرهنگ غور افزوده است که یک کودک هفت‌ساله به نام آسوده در دم جان ‏باخته است و خواهر کوچک‌ترش ستایش در شفاخانه جان داده است. او تصریح کرد که راننده‌ی موتر بازداشت شده و اکنون در قید نیروهای پولیس می‌باشد. اما کارمندان سازمان ملل متحد بعد از این حادثه از طریق میدان هوایی پرواز کرد‌ند. همچنین یک منبع گفته است که این کودکان از آوارگان سیلاب سال گذشته ولسوالی مرغاب بودند. شبکه‌ی خبری بی‌بی‌سی فارسی نیز امروز نوشت که ملل متحد گفته که در رویداد ترافیکی در غور که به کشته شدن دو کودک دختر منجر شده، هیچ موتری متعلق به ملل متحد دخیل نبوده است. ماتو دانکن، یکی از کارمندان سازمان ملل گفته که «یک موتر متعلق به طالبان روز دوشنبه در جریان یک ماموریت در غور که موترهای ملل متحد را اسکورت می‌کرد، در یک حادثه ترافیکی دخیل بوده است.» او تاکید کرده که هیچ‌ موتری از سازمان ملل در این رویداد دخیل نبوده است. قابل ذکر است که حوادث ترافیکی سالانه جان صدها نفر را در سراسر افغانستان می‌گیرد و صدها زخمی برجای می‌گذارد. علت وقوع اکثر این حوادث سرعت غیرمجاز، بی‌احتیاطی رانندگان، خرابی جاده‌ها و نبود علایم ترافیکی گفته می‌شود.

تاج‌الدین اویواله، نماینده یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در افغانستان اعلام کرده است که کودکان اهل افغانستان، به‌ویژه دختران، به‌دلیل کمبود آب و خدمات بهداشتی از رفتن به مکتب باز می‌مانند. آقای اویواله امروز (دوشنبه، ۳۰ سرطان) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که ۹ مکتب در ولایت لوگر به آب سالم و خدمات بهداشتی مجهز شده‌اند. نماینده صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل تاکید کرده است که بیش از دو هزار و ۳۰۰ دانش‌آموز از این خدمات بهره‌مند می‌شوند. یونیسف پیشتر نیز هشدار داده بود که تا سال ۲۰۳۰ میلادی، منابع آب کابل به‌طور کامل خشک خواهد شد. قابل ذکر است که بیشتر کودکان در مکاتب افغانستان به آب سالم دسترسی ندارند. این در حالی است که کمیته صلیب سرخ در روز جهانی آب گفته است که ۳۳ میلیون تن در افغانستان به آب نوشیدنی سالم دسترسی ندارند. همچنان، یونیسف پیش‌تر در گزارشی افزوده بود که در ۲۵ ولسوالی ولایت‌های شرقی افغانستان در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ آب نوشیدنی سالم فراهم کرده است.

اداره‌ ملی امتحانات که تحت کنترول حکومت سرپرست قرار دارد، امروز (یک‌شنبه، ۲۹ سرطان) اعلام کرد که سید موسی، فرزند سید داوود سادات، با کسب ۳۵۶.۵۷۴ نمره، اول‌نمره کانکور ۱۴۰۴ افغانستان شده است. سید موسی از لیسه خصوصی پامیر نوین فارغ شده و توانسته است به دانشگاه طبی کابل راه یابد. این اداره با نشر اعلامیه‌ای گفته است که محمد نذیر، فرزند محمد ظاهر از کابل، با کسب ۳۵۶ نمره از مکتب خصوصی پامیر نوین، دوم‌نمره شده و به دانشگاه طبی کابل راه یافته است. همچنین در ادامه آمده است که همزه، فرزند عبدالطیف از لیسه غلام حیدر‌خان کابل، با ۳۵۳ نمره، سوم‌نمره‌ کانکور امسال شده و به دانشگاه طبی کابل راه یافته است. در اعلامیه آمده است که عظمت‌الله، فرزند بسم‌الله، از لیسه ابراهیم خلیل‌الله کابل نیز با ۳۵۳ نمره، چهارم‌نمره شده و به دانشگاه طبی کابل راه یافته است. قابل ذكر است که این سومین سال پیاپی است که نتایج کانکور بدون حضور دختران اعلام می‌شود. امسال نیز هیچ دختری اجازه شرکت در کانکور و ورود به دانشگاه را نداشته است. عبدالباقی حقانی، رییس اداره ملی امتحانات، اعلام کرد که شمار شرکت‌کنندگان در کانکور امسال ۱۰۲ هزار و ۱۶۹ نفر بوده است. وی تاکید کرده است که از این میان، ۷۹ هزار و ۴۰۰ نفر به تحصیلات عالی، ۳۳ هزار و ۵۵۰ نفر به مووسسات آموزش نیمه‌عالی، و باقی‌مانده به سایر مراکز تحصیلات عالی جذب خواهند شد. اشتراک‌کنندگان آزمون امسال در چهار دسته بودند. کانکور عمومی، مدارس ديني، شبانه، ۱۴ پاسان، اقوام و قبايل و خارج مرز. در حالی نتایج امتحان سراسری کانکور اعلام می‌شود که حکومت سرپرست از زمان تسلط دوباره بر افغانستان محدودیت‌های گسترده بر حقوق و آزادی‌های اساسی زنان وضع و آنان را از آموزش و کار محروم کرده‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

منابع محلی از ولایت کنر می‌گویند که جسد یک کودک دختر پنج ساله، چهار روز پس از غرق شدن در رودخانه‌ی کنر، پیدا شده است. دست‌کم دو منبع با تایید این رویداد گفته‌اند که جسد این کودک خردسال دیروز (جمعه، ۲۷ سرطان) از ولسوالی اسمار، توسط مردم محل و نیروهای دولتی از آب بیرون کشیده شده است. همچنین رسانه‌های محلی با نشر گزارشی‌های گفته‌اند که این کودک مدینه نام داشته و پنج ساله بوده است. در گزارش‌ها آمده است که این کودک حدود چهار روز پیش، روز (سه‌شنبه، ۲۴ سرطان) در رودخانه‌ی کنر غرق شده بود. در ادامه آمده است که جسد او پس از بیرون کشیدن از رودخانه توسط مردم محل، به خانواده‌اش تسلیم داده شده است. مسوولان محلی تا اکنون در مورد چیزی نگفته‌اند. تا اکنون دلیل غرق شدن این کودک مشخص نیست. پیش از این نیز چندین تن به‌شمول زنان و کودکان در شماری از ولایت‌های کشور در نتیجه‌ی غرق شدن در آب جان باخته‌اند. همچنین چندی پیش نیز یک مادر همراه سه فرزند خود در ولسوالی حصارک ولایت ننگرهار در پی سقوط در آب غرق شده و جان باختند. بارش‌ باران‌های شدید فصلی و افزایش سطح آب دریاها در فصل بهار همواره از شهروندان کشور قربانی گرفته است. بی‌احتیاطی و نبود امکانات امداد و نجات در نزدیکی رودخانه‌ها و آب‌ها از عوامل این حوادث مرگ‌بار دانسته می‌شود.

سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» درتازه‌ترین مورد گزارش داده است که مأموران ‏وزارت اطلاعات ایران سارا گوهری، دانشجوی ۲۹ ساله‌ی اهل ‏افغانستان را بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کرده‌اند.‏ این سازمان با نشر گزارشی گفته است که این زن جوان حدود ۱۰ روز قبل، به‌تاریخ ١٥ سرطان در مرز تایباد به‌دلیل نامعلوم بازداشت شده ‏است.‏ سارا گوهری پیش‌تر در صفحه‌ی اینستاگرام خود اعلام کرده بود که ‏قصد دارد برای انجام یک تحقیق مستقل درباره‌ی مهاجران افغانستانی ‏به مرز تایباد برود‎.‌‏ او دانشجوی جامعه‌شناسی دانشگاه تهران است.‏ طبق گزارش سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، پیگیری‌های مکرر خانوادە‌ی سارا جهت اطلاع ‏از وضعیت سلامتی او بی‌نتیجه مانده است‎.‎ در شبکه‌های اجتماعی نیز کارزاری تحت عنوان «سارا گوهری ‏کجا است؟» راه‌اندازی شده است.‏ همچنین به‌تازگی از ناپدیدشدن یک دختر نوجوان اهل افغانستان در تهران ‏نیز گزارش شده است.‏ بستگان فریده محمدی، مهاجر ۱۵ ساله‌ی اهل افغانستان در ایران در صحبت با رسانه گوهرشاد ‏تایید کردند که او مدت هشت روز می‌شود که ناپدید شده است و ‏هنوز اطلاعی از سرنوشتش در دست نیست.‏ منبع گفت که او ‏حوالی چاشت روز چهارشنبه هفته‌ی پیش (۱۸ سرطان) از ‌‏«چهارراه ده متری»، واقع در منطقه‌ی اسلام‌شهر صالح‌آباد تهران، ‏ناپدید شده است‎.‎ منبع تاکید کرده است که فریده در یک کارگاه خیاطی در این منطقه کار می‌کرد ‏و حوالی چاشت از این کارگاه خارج شده و دیگر اطلاعی از او در ‏دسترس نیست.‏ باید گفت که در اواسط ماه جوزای امسال، جسد مثله‌شده‌ی کبرا رضایی، یک ‏دختر جوان مهاجر افغانستانی پس از ۵۰ روز ناپدیدبودن، از میان ‏زباله‌ها پیدا شد‎. پس از آن رسانه‌های ایران گزارش دادند که بقایای جسد این زن از ‏خانه‌ی یک مرد ایرانی کشف شده و او در ارتباط با این قتل ‏بازداشت شده است‎.‎ این موارد در حالی گزارش شده است که ایران به‌گونه‌ی گسترده در حال ‏اخراج مهاجران افغانستان هستند. مهاجران از برخورد پولیس ‏ایران شاکی اند.‏ ‏هم‌زمان آنچه که «مهاجرستیزی و افغانستانی‌ستیزی» در جامعه‌ی ‏ایران گفته می‌شود، نگرانی‌هایی را در پی داشته است.‏