بخش آسیا پاسفیک کمسیاریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان از بحران بشری و وضعیت زنان و دختران افغانستان ابراز نگرانی کرده و می‌گوید که محدودیت‌های موجود بر زنان و دختران آنان را آسیب‌پذیر و نیازمند کمک‌های بشردوستانه کرده است. کمسیاریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که وضعیت انسانی و بشردوستانه در افغانستان همچنان نگران کننده و وخیم است. این نهاد با اشاره به وضعیت موجود در افغانستان تاکید کرد که طرح واکنش به پناهندگان برای وضعیت افغانستان بر دسترسی به آموزش و معیشت متمرکز است. این در حالی است که حکومت سرپرست آموزش را برای دختران بالاتر از صنف ششم ممنوع کرده است. کمیساریای عالی سازمان ملل در حالی از نیازمندی زنان ابراز نگرانی کرده که پیش‌تر یونیسف نیز گفته بود که زنان و دختران در افغانستان بدترین بحران محدودیت‌های دسترسی نداشتن به آموزش، کار، سفر و خدمات عامه را تجربه می‌کند. زنان و دختران در نتیجه‌ی بحران بشری، بیش‌ترین آسیب را متحمل شدند. همچنان برگشت مهاجران از پاکستان که بر اساس معلومات سازمان جهانی مهاجرت، ۸۰ درصد آنان زنان و کودکان اند، زنان را بیش‌تر از پیش متاثر کرده است.

سازمان عفو بین‌الملل از ادامه‌ی محدودیت‌های حکومت سرپرست علیه زنان و دختران افغان به شدت انتقاد کرده و می‌گوید که این رویکرد «ظالمانه و حمله سیستماتیک بر یک نسل» در افغانستان است. این سازمان با نشر گزارشی هشدار داده است که افغانستان پس از تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی در آگست سال ۲۰۲۱ میلادی، در آستانه «نابودی غیرقابل برگشت» قرار گرفته است. در ادامه آمده است که حکومت سرپرست طی بیش از دو سال گذشته بدون هیچ‌گونه هراسی حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان و دختران را در سراسر افغانستان نقض کرده است. سازمان عفو بین‌الملل تاکید کرد که حکومت فعلی به صورت سیستماتیک برخی از نهادهای کلیدی حامی حقوق بشر را منحل و زنان و دختران افغانستان را از حقوق اساسی‌شان محروم کرده است. در گزارش به بازداشت خودسرانه شهروندان کشور، شکنجه، ناپدید‌ شدن و حتی قتل آنان توسط نیروهای حکومت سرپرست نیز اشاره شده است. این سازمان می‌گوید که خبرنگاران، فعالان و مدافعان حقوق بشر، هنرمندان و اقلیت‌های مذهبی و قومی در افغانستان در معرض خطر قرار دارند. سازمان عفو بین‌الملل از حکومت فعلی خواسته است تا به نقض حقوق‌بشر، قتل‌های انتقام‌جویانه و همچنان حمله به اقلیت‌های قومی و مذهبی، زنان و دختران پایان دهد. همچنین بازگشایی فوری مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران از خواست‌های دیگر این سازمان عفو بین‌الملل از حکومت سرپرست است. باید گفت که در حال حاضر زنان و دختران افغانستان از آموزش محروم هستند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.

گروه هماهنگی عدالت انتقالی افغانستان از اعضای کمیته ششم سازمان ملل متحد درخواست کرده است که آپارتاید جنسیتی را به‌عنوان جنایت علیه بشریت در سیستم‌شان جا بدهند. این گروه در یک نامه سرگشاده گفته است که این اقدام به‌عنوان یک گام اساسی در تایید و رسیدگی به نقض شدید حقوق بشر که زنان و دختران روزانه در بسیاری از کشورها، به‌ویژه افغانستان با آن روبرو هستند، عمل خواهد کرد. گروه‌ هماهنگی عدالت انتقالی برای افغانستان تاکید کرد: «تفکیک و تبعیض سیستماتیک علیه زنان و دختران افغان توسط یک رژیم زن‌ستیز حاکم به هدف حفظ رژیم به سطح هشدار رسیده و به‌شدت بر حقوق زنان برای تحصیل، اشتغال، آزادی حرکت، آزادی بیان، دسترسی به عدالت و مراقبت‌های صحی تأثیر گذاشته است.» در ادامه آمده است که این وضعیت وخیم نه‌تنها اصول برابری جنسیتی و عدالت، بلکه ساختار بشریت را نیز تضعیف می‌کند. باید گفت که گروه هماهنگی عدالت انتقالی افغانستان در سال ۲۰۰۸ میلادی در افغانستان تأسیس شد و سازمان‌های حقوق بشری و کارشناسان و فعالان عدالت انتقالی عضویت آن را دارند. این گروه به این باور است که گنجانیدن آپارتاید جنسیتی به‌عنوان جنایت علیه بشریت پیام قوی به جامعه‌ی جهانی می‌فرستد و بر ماهیت غیرقابل تحمل تبعیض و خشونت مبتنی بر جنسیت و عزم جامعه بین‌المللی برای مبارزه با همه اشکال تبعیض و خشونت، صرف نظر از این‌که کجا اتفاق می‌افتد، یا بر چه کسی تأثیر می‌گذارد، نیز تاکید می‌کند. قرار است بحث در مورد این موضوع در ماه اپریل در کمیته ششم سازمان ملل متحد آغاز شود.

با وجود ادامه‌ی وضع محدودیت و سرکوب زنان و دختران توسط حکومت سرپرست، کرن دیکر، کاردار سفارت آمریکا برای افغانستان می‌گوید که تضمین حقوق شهروندان از جمله زنان و دختران یک ضرورت استراتژیک برای افغانستان است. خانم دیکر این اظهارات را در نشستی که به صورت آنلاین با شماری از مسوولان رسانه‌های افغانستان داشت، مطرح کرده و گفته است که حکومت سرپرست با صدور بیش از ۵۰ فرمان محدودکننده اقدام به حذف کامل نیمی ازجمعیت افغانستان کرده‌ است. وی تاکید کرد که هیچ کشوری در جهان به طور کامل نیمی از جمعیت خود را به حاشیه نرانده و حذف نکرده است. او می‌گوید که برای سومین سال متوالی، مکاتب و دانشگاه‌ها به‌روی زنان و دختران در افغانستان بسته است و مردم برای سومین سال اجازه نداشته تا به صورت عمومی نوروز یا سال نو را تجلیل کنند. این مقام آمریکایی گفت که تضمین حقوق تمام شهروندان، از جمله زنان، یک ضرورت استراتژیک برای افغانستان است. مردم افغانستان به طور مکرر خواستار تحصیل و کار زنان بوده‌اند. مانع شدن از دسترسی نیمی از جمعیت افغانستان به تحصیلات، محدودیت‌های کاری، سفر و کسب مهارت‌های جدید باعث ضعف اقتصاد افغانستان می‌شود. خانم دیکرمی‌گوید که محدودیت‌های حکومت فعلی بر زنان سالانه یک میلیارد دالر بر افغانستان هزینه دارد.

فرحان حق، معاون سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد اظهارات تازه‌ی رهبر حکومت فعلی در مورد تطبیق حدود شرعی از جمله سنگسار علنی زنان را به شدت ناامیدکننده خوانده است. فرحان حق گفت که به تکرار نگرانی‌های خود را در مورد بدرفتاری با زنان تحت بسیاری از احکام حکومت فعلی ابراز کرده‌ و خواهان لغو آن فرمان‌ها شده‌ است. هبت‌الله آخندزاده، رهبر حکومت فعلی به تازگی در یک نوار صوتی خطاب به کشورهای غربی گفته است: «شما ممکن است آن را نقض حقوق زنان بنامید که ما به گونه‌ی علنی آن‌ها را به دلیل ارتکاب زنا سنگسار یا شلاق می‌زنیم زیرا با اصول دموکراتیک شما در تضاد است. همانطور که شما ادعا می‌کنید برای آزادی کل بشریت تلاش می‌کنید، من نیز همینطور. من نماینده خدا هستم و شما نماینده شیطان.» وی تاکید کرد: «ما به فشار بر آن ادامه خواهیم داد و به تلاش برای حقوق برابر زنان در افغانستان و در واقع در همه کشورها ادامه خواهیم داد.» رهبر حکومت سرپرست از ارزش‌های حقوق بشر غربی و آزادی زنان انتقاد کرده و گفته است که علمای دینی حکومت به طور مداوم در برابر غرب و شکل دموکراسی آن در افغانستان مقاومت خواهند کرد. پیش از این شماری از فعالان حقوق زن و مدافعان حقوق بشر نسبت به اظهارات رهبر حکومت فعلی و احتمال افزایش نقض حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان، در افغانستان اظهار نگرانی کردند. آنان هشدار داده‌اند: «اگر امروز با زنان افغانستان علیه تروریزم متحد نشوید، فردا همین تروریزم علیه شما متحد خواهد شد و جهان امروز نتیجه حمایت از این گروه را با چشم سر مشاهده می‌کند.» حکومت فعلی که در اگست ۲۰۲۱ به قدرت بازگشت، از آن زمان تاکنون صدها افغان از جمله زنان را به اتهامات مختلف از جمله «جرایم اخلاقی» در استدیوم‌های ورزشی در حضور هزاران تماشاچی شلاق زده است. دادگاه عالی حکومت حداقل چهار مرد را پس از محکومیت به قتل در محضر عام اعدام کرده‌ است.

گروه هنری دختران «نیما» با ارسال نامه‌ای سرگشاده به آدرس دفتر اولاف شولتس، صدراعظم آلمان از او خواسته‌اند که از حقوق زنان و دختران در افغانستان حمایت کند، زیرا افغانستان برای آن‌ها به یک قفس تبدیل شده و راهی برای رفتن و جایی برای زندگی کردن یا ماندن ندارند. این گروه هنری روز گذشته (دوشنبه، ۲۸ حوت) نامه‌ی سرگشاده را به آدرس دفتر اولاف شولتس، صدراعظم آلمان فرستاده و گفته‌اند که پس از تسلط حکومت سرپرست در افغانستان، تمامی روزنه‌های امید به‌روی زنان و دختران بسته شده است. آنان می‌گویند که حکومت فعلی مکاتب، دانشگاه‌ها، کار و حضور در اجتماع را از زنان و دختران افغانستان گرفته است. گروه دختران هنری نیما که تعدادشان به ۱۵ دختر هنرمند می‌رسد. در نامه آمده است که زنان و دختران افغانستان هر روز خود را زیر ظلم و شکنجه سپری می‌کنند و شاهد اعدام شهروندان، نکاح اجباری زنان و دختران و... هستند. در ادامه آمده است که زنان افغان در کنج خانه‌‌های خود دچار یک مصیبت کلان هستند. گروه هنری دختران نیما تاکید کردند: «ما انتظار داریم که کشور قدرتمند آلمان به حقوق زنان و دختران این سرزمین توجه جدی داشته باشد و این حکومت را به رسمیت نشناسد و از حقوق زنان و دختران افغانستان حمایت و دفاع کند.» آنان افزوده‌اند: «ما از شما چیز زیادی نمی‌خواهیم، فقط برای نجات زندگی خود، برای نجات رویا و اهداف خود، برای حق انسانی خود دست به سوی شما دراز می‌کنیم که شما امیدی برای ما باشید. فقط یک فرصت برای نجات زندگی دوباره می‌خواهیم.» در حالی گروه هنری دختران نیما نامه‌ی سرگشاده به صدراعظیم آلمان ارسال می‌کند که بیش از دو سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است. براساس آمارهای سازمان ملل متحد، براثر این دستورات حکومت فعلی بیش از دو میلیون دختر در افغانستان از آموزش و تحصیل بازمانده‌اند.

خانواده سلطنتی هلند برای قدردانی از فعالیت‌های لیلا حیدری، بنیان‌گذار کمپ و مرکز آموزشی مادر که در زمینه درمان معتادان و آموزش زنان و دختران افغانستان فعالیت می‌کند، نشان «گئوزن‌پنینگ» (Geuzenpenning) را به او اهدا کرد. نشان گئوزن، معروف به نشان شجاعت، که از عالی‌ترین نشان‌های سلطنتی هلند به شمار می‌رود با حضور مارگریت، شاهدخت هلند، و ده‌ها تن از مقام‌های دولتی و کنشگران حقوق بشر به لیلا حیدری، فعال اجتماعی افغان اهدا شد. در بیانیه‌ای خانواده سلطنتی هلند آمده است که شاهدخت مارگریت، با اهدای این مدال به لیلا حیدری «از کار شجاعانه او» قدردانی کرد. لیلا حیدری، ازدواج در خوردسالی تا مدیریت کمپ درمان معتادان همچنین سایت نشان گئوزن در مطلبی جزئیاتی از زندگی لیلا حیدری منتشر کرد. در این مطلب آمده است که لیلا حیدری متولد ۱۹۸۷ در یک خانواده افغان در پاکستان است که پس از مدتی اقامت در پاکستان به ایران پناه بردند. لیلا در ۱۲ سالگی در ایران با یک مرد روحانی ازدواج کرد و در ۱۳ سالگی نخستین فرزندش را به دنیا آورد. او در ۱۹ سالگی از شوهرش جدا شد و طبق قوانین اسلامی، سه فرزندش نزد پدرشان باقی ماندند. لیلا حیدری از آن پس به تحصیل پرداخت و در رشته‌های ادبیات فارسی، الهیات و روان‌شناسی تحصیل کرد. او همچنین در زمینه فیلم‌سازی نیز کار کرده است. براساس معلومات موجود خانم حیدری در سال ۲۰۰۹ میلادی و هنگام بازگشت از ایران به افغانستان با اعتیاد برادرش حکیم و دشواری‌های زندگی او مواجه شد و تصمیم گرفت برای کمک به برادر خود و دیگر معتادان به مواد مخدر، مرکز درمانی کوچکی ایجاد کند. این مرکز به‌سرعت رشد کرد و از سوی متقاضیان به «کمپ مادر» شهرت یافت و به یکی از مراکز مهم درمان معتادان در کابل تبدیل شد. در ادامه آمده است که خانم حیدری برای تامین هزینه‌های کمپ مادر، رستورانی به نام تاج‌بیگم تاسیس کرد که به یکی از رستوران‌های پرجنب‌وجوش کابل بدل شد. او بعد از بسته شدن رستوران تاج‌بیگم خانم حیدری فعالیت خود را با ایجاد «مرکز آموزشی مادر»، با هدف ارائه برنامه‌های آموزشی به زنان و دختران ادامه داد. در بیانیه خانواده سلطنتی هلند آمده است «مرکز آموزشی مادر»، که سال ۲۰۲۱ میلادی تاسیس شد، امکان آموزش و درآمدزایی را برای دختران و زنان زیادی فراهم کرد. در ادامه آمده است که زنان و دختران این مرکز در زمینه نقاشی، دوزندگی و طراحی لباس، بافت قالیچه و ساخت جواهرات آموزش می‌بینند و از این طریق کسب درآمد می‌کنند. [caption id="attachment_11473" align="aligncenter" width="310"] مدال گئوزن (Geuzenpenning)[/caption] نشان گئوزن چیست؟ مبارزان هلندی که در جنگ جهانی دوم شرکت داشتند، بنیاد نشان گئوزن را در سال ۱۹۸۷ میلادی تاسیس کردند. این نشان هر سال به مبارزان راه آزادی و فعالان حقوق بشر که در حمایت از دموکراسی و ضد دیکتاتوری فعالیت می‌کنند اهدا می‌شود. در سال ۲۰۱۱ میلادی، سیما ثمر، رییس کمیسیون حقوق بشر دولت پیشین افغانستان، به‌خاطر دفاع از زنان و حقوق بشر این مدال را به دست آورده بود.

سازمان عفو بین‌الملل از تمدید یوناما یا مأموریت هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان استقبال کرده و از رزا اوتنبایوا، رییس این هیأت خواسته است که رسیدگی به وضعیت اضطراری حقوق بشر در کشور را با تمرکز بر حقوق زنان، دختران، اقلیت‌ها و همچنین بحران انسانی در اولویت قرار دهد. عفو بین‌الملل با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که در زمانی که وضعیت حقوق بشر در افغانستان رو به وخامت است، نظارت و گزارش‌دهی یوناما بسیار مهم است. این سازمان تاکید کرد که یوناما باید به گزارش علنی، قوی و مکرر حقوق بشری خود ادامه دهد و در عین حال بر حکومت سرپرست فشار بیاورد تا تمام احکامی را که حقوق زنان و دختران را محدود می‌کند، لغو کنند. این در حالی است که شورای امنیت سازمان ملل متحد شب گذشته با تصویب قطع‌نامه‌ای به اتفاق آرا مأموریت هیأت معاونت این سازمان در افغانستان (یوناما) را برای یک سال دیگر تمدید کرد. براساس این تصمیم، مأموریت هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) تا ۱۷ مارچ ۲۰۲۵ تمدید شد. مأموریت هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان تمدید می‌شود که زنان و دختران با محدودیت‌های شدید آموزشی و کاری مواجه هستند. زنان و دختران در افغانستان اجازه آموزش، کار در نهادهای داخلی و بین‌‎المللی و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی ندارند.

نصیراحمد اندیشه، نماینده‌ی افغا‌نستان در جنیوا می‌گوید که وضعیت وخیم زنان و دختران در افغانستان، نیازمند پاسخ هماهنگ جامعه‌‌ی جهانی است. آقای اندیشه بیانیه‌ای را که با حمایت نمایندگان چهل کشور طرح شده است، در جریان بحث آزاد در پنجاه‌وپنجمین اجلاس شورای حقوق‌‌بشر سازمان ملل متحد ارائه کرده و گفت که وعده‌های حکومت فعلی به‌شمول احترام به حقوق‌‌بشر برآورده نشده است و زنان و دختران همچنان نمی‌توانند به حقوق اساسی‌شان دسترسی داشته باشند‌. او تاکید کرد که کمیسیون منع همه‌ی اشکال تبعیض علیه زنان و دختران به این نتیجه رسیده است که به‌دلیل ماهیت گسترده و سیستماتیک رفتارهای حکومت فعلی علیه زنان، این رفتارها ممکن است «آزار و اذیت جنسیتی» محسوب شود. وی افزود که سرکوب هدفمند و نهادینه‌شده‌ی زنان، از سوی کارشناسان، به‌ویژه ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق‌‌بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان، به‌عنوان «آپارتاید جنسیتی» توصیف شده است. نماینده‌ی افغانستان در جنیوا افزود که این وضعیت چیزی جز پاسخ‌گویی کامل را نمی‌طلبد. در حالی نصیراحمد اندیشه خواستار اقدام جامعه‌ی جهانی جهت احترام به زنان و دختران افغانستان می‌شود که بیش از دو سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.