امرالله شمقدری، معاون امنیتی و انتظامی ولایت خراسان رضوی ایران درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در سال جاری یک‌ میلیون و ۸۰۰ هزار مهاجر از مرز دوغارون-اسلام‌قلعه به افغانستان بازگشته‌اند. آقای شمقدری این اظهارات را در گفتگو با خبرگزاری تسنیم مطرح کرده و گفته است که این رقم یکی از گسترده‌ترین موج‌های خروج اتباع افغانستان در چند سال اخیر به شمار می‌رود. وی در ادامه تاکید کرده است: «پس از جنگ ۱۲ روزه که اوج خروج اتباع را شاهد بودیم، طی ماه‌های اخیر این روند به یک ریتم ثابت و قابل مدیریت رسیده و کاهش جدی داشته‌ایم.» معاون امنیتی و انتظامی ولایت خراسان رضوی ایران در بخشی از گفته‌هایش درباره‌ی اثرات خروج گسترده‌ی مهاجران بر بازار کار و ساختار خدماتی ولایت خراسان رضوی اشاره کرده و تاکید کرد که برآوردها نشان می‌دهد اثر این خروج بر بازار کار، خدمات شهری و حوزه‌ی امنیتی حدود ۱۰ درصد بوده و تغییر شایان توجهی ایجاد نکرده است. مقام‌های ایرانی قبلاً اعلام کرده بودند که شمار جمعیت مهاجران افغانستان در ایران به چند میلیون نفر می‌رسد. قابل ذکر است که ایران در اوایل امسال از مهاجران دارای برگه‌ی سرشماری خواسته بود که خارج شوند. شمار جمعیت این گروه دو میلیون نفر اعلام شده بود. این در حالی است که روند اخراج مهاجران از پاکستان نیز جریان دارد.

مرکز اتباع وزارت امور داخله‌ی ایران با استناد به سرشماری‌های متعدد، جمعیت مهاجران اهل افغانستان در این کشور را ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر اعلام کرده است. اسکندر مومنی، وزیر داخله‌ی ایران در ۲۸ عقرب سال جاری با اشاره به حضور شش میلیون مهاجر افغانستانی در این کشور اعلام کرد تا اکنون یک‌ونیم میلیون شهروند افغانستان از ایران اخراج شده‌اند. وی در ادامه تاکید کرده است که تا پایان سال جاری خورشیدی حدود دو میلیون مهاجر افغانستانی دیگر اخراج خواهند شد. همچنین محمد سراوانی، معاون مرکز اتباع وزارت داخله ایران در نشستی با اشاره به مفاد کنوانسیون ژنو تصریح کرد که حدود ۳ درصد جمعیت هر کشور می‌تواند از اتباع خارجی تشکیل شود. وی در ادامه تاکید کرده بود که در حال حاضر دستکم ۱۵ شهر ایران میزبان اقامت «مجاز» اتباع خارجی اند و این موضوع، مدیریت دقیق و هماهنگی بین نهادها را می‌طلبد. آقای سراوانی در ادامه تصریح کرد که یکی از مسائل اساسی مرتبط به اتباع، نوسانات جمعیتی و تغییرات پیهم در اطلاعات هویتی آنان است. این مقام ایرانی با اشاره به نقش اتباع در حوزه‌های آموزش، بهداشت، خدمات اجتماعی و امنیت بر داده‌های دقیق و قابل ردیابی تاکید کرده است. در همین‌حال، رییس گروه آمارهای جمعیت مرکز آمار ایران نیز گفته است که تنها استان‌های تهران، خراسان رضوی و اصفهان میزبان حدود ۶۰ درصد اتباع خارجی است و نسبت مردان مهاجر بیشتر از زنان است. این در حالی است که چند روز پیش، عبدالکبیر، وزیر امور مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت سرپرست اعلام کرده بود که وضعیت مهاجران اهل افغانستان در کشورهای همسایه نگران‌کننده است. ایران و پاکستان روند اخراج اجباری مهاجران به افغانستان را تشدید کرده‌اند. پاکستان به‌دنبال تنش‌های اخیر با حکومت سرپرست افغانستان، روند بازداشت و اخراج اجباری مهاجران را بیش از پیش افزایش داده است. براساس گزارش ملل متحد، از سپتامبر ۲۰۲۳ تا سپتامبر ۲۰۲۵ میلادی، بیش از چهار و نیم میلیون مهاجر از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند.

سید مالک حسینی، معاون توسعه‌ی کارآفرینی و اشتغال وزارت کار جمهوری اسلامی ایران درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که آن کشور صدور ویزای کارگری، به‌ویژه برای افغانستانی‌ها را آغاز کرده است. خبرگزاری ایرنا گزارش داده است که آقای حسینی این اظهارات در دومین نشست «کمیسیون تخصصی شورای عالی اشتغال» مطرح کرده و گفته است که صدور این ویزاها از اول میزان با همکاری وزارت‌های خارجه و داخله‌ی آن کشور آغاز شده است. معاون وزارت کار ایران در ادامه تاکید کرده است که کارفرمایان می‌توانند از طریق «سامانه‌ی اشتغال اتباع خارجی» درخواست خود را ثبت کنند. وی در ادامه افزوده است که اولویت اصلی با کارجویان ایرانی است، اما در صورت نبود کارگر ایرانی، برای کارگران خارجی در سال اول ویزای نُه‌ماهه صادر می‌شود و براساس عملکرد نیروی کار خارجی و همچنین شرایط عرضه‌ی نیروی کار ایرانی، با درخواست کارفرما قابلیت صدور مجدد برای سال بعد وجود دارد. آقای حسینی تصریح کرد که براساس توافق با وزارت خارجه‌ی افغانستان، در سال اول حداکثر ۲۰۰ هزار ویزای کار صادر می‌شود و هدف اصلی آن «شفاف‌سازی و رصد نیروی کار مجاز اتباع خارجی برای جلوگیری از ورود غیرقانونی» است. معاون وزارت کار ایران می‌گوید: «تنها در صورتی اجازه‌ی استفاده از نیروی کار خارجی را خواهیم داد که هیچ نیروی کار ایرانی برای آن موقعیت کاری وجود نداشته باشد.» این در حالی است که پیش از این محمدرضا بهرامی، مدیرکل دفتر جنوب آسیای وزارت خارجه‌ی ایران، در دیدار با وزیر مهاجران حکومت سرپرست گفته بود که ۲۰۰ هزار ویزای کار برای شهروندان افغانستان صادر می‌شود. مقام‌های ایرانی در حالی از آغاز صدور ویزای کار برای کارگران افغانستان خبر می‌دهند که سفارت و قنسولگری‌های آن کشور در افغانستان در حال حاضر برای شهروندان افغانستان ویزا صادر نمی‌کنند. ایران پس از پایان مهلت خروج داوطلبانه‌ی مهاجران افغانستان، روند عادی صدور ویزا برای شهروندان افغانستان را متوقف کرده است.

نادر یاراحمدی، رییس مرکز اتباع و مهاجرین خارجی وزارت امور داخله‌ی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید که تلاش می‌شود میزان حضور مهاجران اهل افغانستان در این کشور به سه درصد کاهش یابد. خبرگزاری صدا و سیما به نقل از آقای یاراحمدی نوشته است که در حال حاضر میزان حضور مهاجران اهل افغانستان در ایران بیش از شش درصد است. در گزارش آمده است: «تنها اتباع مجاز می‌توانند در کشور باقی بمانند و اتباع غیرمجاز باید ترد شوند.» طبق ارقامی که رییس مرکز اتباع و مهاجرین خارجی وزارت داخله ایران ارائه کرده، در هفت ماه گذشته، بیش از یک میلیون و ۴۱۰ هزار نفر از مهاجران افغان فاقد مدارک از ایران اخراج شده‌اند. نادر یاراحمدی هدف از اخراج مهاجران اهل افغانستان فاقد مدارک را «ایجاد نظم و امنیت» عنوان کرده است. همچنین فولکر تورک، کمیشنر عالی حقوق بشر سازمان ملل پیشتر گفته بود که در هفت ماه گذشته بیش از ۱.۹ میلیون افغانستانی از ایران و پاکستان اخراج شده‌اند. او خواستار توقف فوری اخراج تمام مهاجران و پناهجویان افغانستان شد. این اخراج‌ها در حالی پس از جنگ ایران و اسراییل شدت یافته است که افغانستان با بحران شدید حقوق بشری و انسانی مواجه ا‌ست و بسیاری از اخراج‌شد‌گان، از جمله زنان، خبرنگاران و مدافعان حقوق بشر در معرض خطر واقعی نقض حقوق بشر قرار دارند.

محمد صادق معتمدیان، والی تهران، پایتخت ایران درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که مرحله‌ی دوم اخراج مهاجران افغانستان این هفته آغاز می‌شود «تا خیال‌مان از مسأله‌ی اتباع غیرمجاز» راحت شود. خبرگزاری ایسنا گزارش داده است که آقای معتمدیان این اظهارات را در نشست شورای آموزش و پرورش تهران مطرح کرده و گفته است، هیچ کشوری نمی‌پذیرد که «اتباع غیرقانونی» در آن حضور داشته باشد. وی در ادامه تاکید کرده است که تا اکنون یک میلیون و ۴۰۰ هزار مهاجر افغانستانی از ایران اخراج شده‌اند که ۴۵۰ هزار آنان تنها از تهران اخراج شدند. محمدصادق معتمدیان افزوده است که با اخراج مهاجران افغانستانی، بیش از سه هزار صنف درسی در ایران آزاد شده و نرخ اجاره‌ی خانه نیز ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش یافته است. قابل ذکر است که جمهوری اسلامی ایران در سال جاری خورشیدی با باطل کردن «برگه سرشماری» حدود دو میلیون مهاجر افغانستانی، روند اخراج آنان را آغاز کرده است که تا اکنون بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از ایران اخراج و وارد افغانستان شده‌اند. اداره کل امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت داخله‌ی ایران گفته است که شش میلیون و ۱۰۰ هزار مهاجر افغانستانی در آن کشور حضور دارند که باید بیش از سه میلیون آنان اخراج شوند. این اخراج‌ها در حالی پس از جنگ ایران و اسراییل شدت یافته است که افغانستان با بحران شدید حقوق بشری و انسانی مواجه ا‌ست و بسیاری از اخراج‌شد‌گان، از جمله زنان، خبرنگاران و مدافعان حقوق بشر در معرض خطر واقعی نقض حقوق بشر قرار دارند.