سیما باهوس، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیر اجرایی بخش زنان این سازمان میگوید که میلیونها دختر و زن در افغانستان که از تحصیل محروم شدهاند، در خانههای خود زندانیاند. خانم باهوس این اظهارات در نشست شورای امنیت سازمان ملل مطرح کرده و گفته است: «ما به یاد میآوریم ترس میلیونها زن و دختر افغانستانی را که از تحصیل، آینده و صدای خود محروم شدهاند و چگونه در سکوت خفه میشوند.» او تاکید کرد که دختران به دلیل محرومیت از آموزش، به مکاتب خانهگی روی آوردهاند. وی در این نشست خواستار محافظت از زنان آسیبپذیر در سراسر جهان شده است. معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیر اجرایی بخش زنان این سازمان گفت که زنان در غزه در انتظار مرگ هستند و هر روزه حملات هوایی اسراییل و گرسنگی آنان را تهدید میکند. این مقام سازمان ملل، تصمیم دادگاه اتحادیه اروپا مبنی بر پذیرش درخواستهای پناهندگی زنان افغانستانی در کشورهای اروپایی به دلیل ملیت و جنسیت را ستایش کرده است. باهوس پیشتر تاکید کرده بود که جامعه جهانی باید از تمام ابزارها برای اعمال فشار بر حکومت فعلی استفاده کند. در حالی سیما باهوس بر تامین حقوق زنان و دختران افغانستان تاکید میکند که حکومت سرپرست از سه سال پیش درهای مکاتب و دانشگاهها را به روی دختران بستهاند. با وجود واکنشهای گسترده و خواستها مکرر جامعه بینالمللی برای لغو این محدودیتها، حکومت سرپرست تا هنوز از خود انعطاف نشان نداده است. باید گفت که محدودیتهای حکومت فعلی، باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.
برچسب: آموزش
اعضای بریکس در شانزدهمین نشست سران این سازمان در کازان روسیه، از حکومت سرپرست خواستهاند که باید ممنوعیت آموزش و تحصیل دختران افغانستان را لغو کنند. در اعلامیهای نهایی شانزدهمین نشست سران بریکس که دیروز (چهارشنبه، ۲ عقرب) صادر شده، بر ضرورت حفظ حقوق اساسی همهی شهروندان افغانستان از جمله زنان، دختران و گروههای قومی مختلف تاکید شده است. در اعلامیه آمده است که اعضای بریکس برای تقویت امنیت و ثبات در منطقه، خواستار حلوفصل فوری و مسالمتآمیز مسئلهی افغانستان هستند. آنان تاکید کردند که از افغانستان بهعنوان یک «کشور مستقل، متحد و صلحآمیز عاری از تروریسم، جنگ و مواد مخدر» حمایت میکنند. همچنین در بخش از اعلامیه آمده است که اعضای بریکس از حکومت فعلی خواستهاند که «اقدامات قابل مشاهده و قابل تأیید» بیشتری انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که از خاک افغانستان توسط تروریستها استفاده نمیشود. اعضای بریکس بر نقش مؤثر و اولیهی پلتفرمهای منطقهای و کشورهای همسایهی افغانستان در حلوفصل معضل این کشور تاکید کردهاند و گفتهاند که از ابتکارات منطقهای در این زمینه استقبال میکنند. اعضای بریکس همچنان بر ضرورت ارائه کمکهای بشردوستانه فوری و بدون وقفه به مردم افغانستان تاکید کردهاند. این در حالی است که شانزدهمین نشست بریکس با حضور رهبران بیش از بیست کشور جهان روز دوشنبه در کازان روسیه آغاز شده بود و امروز به پایان میرسد. شماری از مقامهای کشورهای اشتراککننده در نشستهای دوجانبه در حاشیهی این نشست نیز در مورد وضعیت افغانستان گفتگو کردهاند. در حالی اعضای بریکس بر آموزش دختران افغانستان تاکید میکند که حکومت سرپرست از سه سال پیش درهای مکاتب و دانشگاهها را به روی دختران بستهاند. با وجود واکنشهای گسترده و خواستها مکرر جامعه بینالمللی برای لغو این محدودیتها، حکومت سرپرست تا هنوز از خود انعطاف نشان نداده است. باید گفت که محدودیتهای حکومت فعلی، باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.
نصیراحمد فایق، سرپرست نمایندگی افغانستان در سازمان ملل متحد میگوید که سیاستهای سرکوبگرانهی فعلی حکومت سرپرست، افغانستان را به بحرانی عمیقتر سوق میدهد و باید جامعه جهانی اقدام قاطع و اصولی در قابل افغانستان انجام دهد. آقای فایق این اظهارات را در نشست کمیته سوم هفتادونهمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد دربارهی حقوق بشر مطرح کرده و گفته است که وضعیت حقوق بشر در افغانستان همچنان بهشدت نگرانکننده است و این کشور با بحرانی عمیق در همه بخشهای حقوق بشر، انسانی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مواجه است. او تاکید کرد که حکمرانی مبتنی بر ظلم در افغانستان نهادینهشده و منجر به فرسایش فاجعهبار حقوق اساسی، بهویژه برای زنان، دختران و جوامع به حاشیهرانده شده است. وی افزود که زنان و دختران افغانستان بهطور سیستماتیک از زندگی عمومی حذف و تحت محدودیتهای سختی در خانه محصور شدند. همچنین آقای فایق در بخش از صحبتهایش اهمیت دسترسی برابر به آموزش باکیفیت برای همهی کودکان -هم پسران و هم دختران- را غیرقابل انکار خواند. سرپرست نمایندگی افغانستان در سازمان ملل اما هشدار داد که ایجاد نظاممند مدارس جهادی توسط حکومت فعلی بهجای مکاتب مدرن نگرانی عمیقی را ایجاد میکند. وی افزود که این مدارس بهطور عمده بر افراطگرایی از طریق تفسیر نادرست از مطالعات اسلامی واقعی با محدودکردن یا حذف آموزش علوم و فناوری تمرکز دارند. او همچنان میگوید که سیاستهای حکومت فعلی منعکسکنندهی سنتهای مردم افغانستان یا ارزشهای واقعی اسلامی نیستند و بهطور سیستماتیک تعهدات بینالمللی افغانستان را تحت میثاقهای حقوق بشری نقض میکنند. فایق گفته است: «چشمانداز کلی آزادیهای مدنی در افغانستان در حال فروپاشی است، آزادی بیان و مطبوعات بهشدت محدود شده است، روزنامهنگاران و رسانههای مستقل از طریق ارعاب، دستگیری، تهدید و خشونت خاموش شدهاند.» همچننین وی گفته است که اقلیتهای قومی و مذهبی، از جمله جوامع هزاره، شیعه و صوفی همچنان با تبعیض سیستماتیک و خشونت مواجه هستند. او افزوده است که ناتوانی برای محافظت از این جوامع در برابر حملات هدفمند، همراه با تفسیر محدودکنندهی آنان از قانون اسلامی جمعیتهای آسیبپذیر را بیشتر در معرض خطر خشونت، آوارگی اجباری و آزارواذیت قرار داده است. او با بیان اینکه جامعهی بینالمللی نمیتواند در برابر نقض حقوق بشر در افغانستان سکوت کند، بر احیای حقوق اساسی در افغانستان، بهویژه حقوق زنان و دختران و تضمین پاسخگویی در مورد نقض حقوق بشر تاکید کرده است.
ریچارد بنت، گزارشگر ویژهی حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان، در سفرش به کانادا با شماری از فعالان حقوق زن افغانستانی دیدار و در مورد وضعیت زنان و دختران گفتگو کرد. انجمن فمینیستی کادانا برای افغانستان با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود از این دیدار خبر داده است. این انجمن افزوده است که این دیدار پیش از دیدار آقای بنت با مقامهای دولت کانادا صورت گرفته است. فعالان حقوق زن میگویند که در این جلسه در مورد وضعیت حقوق بشری و همچنان این زنان دیدگاهشان را در مورد تشکیل پرونده در دیوان دادگستری بینالملل در برابر حکومت سرپرست با ریچارد بنت شریک کردهاند. ریچارد بنت در جریان این سفر با اعضای شبکه پارلمانی و رهبری زنان افغانستان در کانادا نیز دیدار کرده و با آنان در مورد عدالت اجتماعی و حقوق زنان گفتگو کرده است. گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان روز یکشنبه هفته جاری به کانادا سفر کرد و تا روز شنبه در این کشور خواهد بود. او با مقامهای دولت کانادا در مورد راههایی حمایت و دفاع آن کشور از حقوق بشر در افغانستان گفتگو خواهد کرد. ریچارد بنت در این سفر به موضوعات مهمی چون محدودیتهای فزاینده حکومت فعلی برای زنان، آپارتاید جنسیتی، قانون امر به معروف و نهی از منکر و ممنوعیت آموزش زنان خواهد پرداخت. گفتنیست که حکومت فعلی سفر ریچارد بنت را به افغانستان ممنوع کرده است. از طرف دیگر، شورای حقوق بشر ماموریت ریچارد بنت را برای یک سال دیگر تمدید کرد. این شورا از بنت خواسته که به مستندسازی نقض حقوق بشر در افغانستان ادامه دهد و همچنان گزارشی در مورد قانون امر به معروف و نهی از منکر تهیه کند.
اداره انکشاف بینالمللی ایالات متحده (USAID) گفته است که زمینهی آموزش کشت بهتر زعفران را برای بیش از ۱۰ نفر نفر به شمول هزاران زن کشاورز در هرات فراهم کرده است. این نهاد با نشر گزارشی گفته است که این برنامه آموزشی را تحت نام «برنامه جامع مدیریت آفات» برای ۱۰هزار و ۹۰ کشاورز در هرات برگزار کرده و آنان درباره کشت زعفران و مدیریت پایدار آفات آموزش اساسی دیدهاند. در ادامه آمده است که سه هزار و ۴۵۴ زن نیز از این برنامه آموزشی مستفید شدند. اداره انکشاف بینالمللی ایالات متحده تاکید کرد: «با آموزش مدیریت پایدار آفات، این دهقانان میتوانند معیارات بازارهای اروپا و آمریکا را برآورده ساخته و دسترسی خویش را به بازارهای پر منفعت جهانی گسترش دهند.» کشت زعفران برای نخستینبار تقریباً دو دهه قبل در ولایت هرات آغاز شد و این گیاه در حال حاضر، در بیشتر ولایات کشت میشود. بر اساس معلومات وزارت زراعت، آبیاری و مالداری، در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۱ تن زعفران در افغانستان تولید شده بود. باید گفت که زعفران افغانستان از نظر ذایقه شهرت جهانی دارد و انستیتیوت جهانی ذایقه و کیفیت در بلجیم امسال برای نهمین بار لقب بهترین زعفران را به افغانستان داد. همچنین در تازه ترین مورد، وزارت صنعت و تجارت حکومت سرپرست گفته است که در شش ماه نخست سال جاری خورشیدی، ۸۰ تن زعفران به ارزش ۲۰.۵ میلیون دالر به کشورهای منطقه و جهان صادر شده است. آخندزاده عبدالسلام جواد، سخنگوی این وزارت، با فرستادن یک ویدیویی به خبرنگاران گفت که بیشتر صادرات زعفران افغانستان به هند، اسپانیا، عربستان سعودی، امارات متحدهی عرب، آمریکا، فرانسه، آلمان و بریتانیا انجام شده است. اداره انکشاف بینالمللی ایالات متحده تاکید کرد: «ما به افغانها کمک میکنیم تا تجارت خود را تقویت کرده و به کار و بار خود ادامه دهند. دهقانان را قادر میسازیم تا برای خانوادهها و جوامع خود غذا و فرصتهای شغلی را در سراسر کشور فراهم کنند و ما تلاش میکنیم تا دسترسی مساوی به آموزش برای همه دانشآموزان، به شمول مردان، پسران و دختران فراهم شود.» این اداره میگوید که تلاشهای خود روی تقویت جامعه مدنی و حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و دختران نیز در افغانستان ادامه خواهد داد.
حامد کرزی، رییسجمهور پیشین افغانستان میگوید که مجهز شدن جوانان با ثروت دانش برای پیشرفت افغانستان ضروری بوده و باید دروازهی مکاتب به روی دختران باز شود. آقای کرزی این اظهارات را در دیدار با شماری از جوانان مطرح کرده و گفت که افغانستان خانه مشترک و برابر برای همه مردم کشور میباشد. او در این دیدار، تفاهم ملی را برای صلح و ثبات دایمی افغانستان ضروری دانست. وی جوانان مجهز به علم و دانش را برای پیشرفت کشور ضروری خواند و بر بازگشایی مکاتب و دانشگاههای دخترانه تاکید کرد. قابل ذکر است که حکومت سرپرست از سه سال پیش درهای مکاتب و دانشگاهها را به روی دختران بستهاند. سازمان ملل اعلام کرده است که در نتیجه این تصمیم، ۱.۴ میلیون دختر افغان از تحصیلات متوسطه و عالی محروم شدهاند. با وجود واکنشهای گسترده و خواستها مکرر جامعه بینالمللی برای لغو این محدودیتها، حکومت سرپرست تا هنوز از خود انعطاف نشان نداده است. همچنین این نخستین بار نیست که حامد کرزی خواستار بازگشایی مکاتب و دانشگاهها میشود. او در سه سال گذشته پیوسته این خواست را تکرار کرده است. حامد کرزی علیرغم محدودیتهای حکومت سرپرست، طی سه سال گذشته در کابل زندگی کرده است. حکومت فعلی برای سفرها و دیدارهای او محدودیتهایی اعمال کرده است. باید گفت که محدودیتهای حکومت فعلی، باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.
سازمان عفو بینالملل میگوید که با برگشت حکومت سرپرست به قدرت در افغانستان، فضای مدنی این کشور به شدت تحت فشار قرار گرفته است. این سازمان در پیوند به آزادی احمد فهیم عظیمی و صدیق الله افغان دو فعال آموزش از بند حکومت فعلی گفته است که این رویداد تنها نمونهای از «سرکوب گسترده» علیه فعالان مدنی، روزنامهنگاران و مدافعان حقوق بشر در افغانستان است. در ادامه آمده است که «بازداشتها و سرکوب» نشاندهنده یک روند نگرانکننده در برخورد حکومت سرپرست با فعالان مدنی است. سازمان عفو بینالملل تاکید کرد: «حکومت فعلی از زمان بازگشت به قدرت، هرگونه فعالیت در حوزههای آموزش، حقوق زنان و آزادی بیان را با سختگیریهای شدید و سرکوب مواجه کردهاند. فعالانی که موفق به فرار از کشور میشوند، در کشورهای همسایه با موانع قانونی و مالی بسیاری روبرو هستند و خطر بازگرداندن به افغانستان همچنان آنها را تهدید میکند.» این نهاد گفت که بازداشت این دو فعال آموزش، یکی از نمونههای متعدد از برخورد شدید حکومت فعلی با هرگونه فعالیت مدنی یا تلاش برای پیشبرد آموزش و حقوق زنان و کودکان در افغانستان است. این در حالی است که احمد فهیم عظیمی و صدیقالله افغان پس از ۷۲ روز از سوی حکومت فعلی به زندان پلچرخی منتقل شدند؛ جایی که بر اساس گفتههای خانوادههایشان، آنان با شکنجه و بدرفتاری مواجه بودهاند. عدم دسترسی به وکلای مدافع مستقل و خدمات پزشکی، شرایط دشوار دیگری در زندانها است. گفتنی است که حکومت سرپرست پس از تسلط دوبارهشان بر افغانستان، محدودیتهای شدیدی را علیه شهروندان کشور، بهویژه زنان و فعالان مدنی وضع کرده است. چند روز پیش نیز این نهاد بینالمللی گفته بود که قطعنامههای شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد به اندازه کافی از مردم افغانستان حمایت نمیکند.
نویسنده: مهدی مظفری عوامل مؤثر در كارآفرينی زنان را میتوان در چهار بعد فردی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بررسی کرد. در شماره پیشین عوامل فردی مؤثر بر اشتغال زنان مورد بررسی قرار گرفت. بیان شد که توجه به انگیزهها، ویژگیهای شخصیتی و مشخصات جمعیتی زنان در حوزه اشتغال حائز اهمیت است و همۀ آن مؤلفهها شرایط و بستر لازم برای حضور زنان در عرصه کار را فراهم میکنند یا موانعی را بر سر راه آنان ایجاد مینمایند. در این شماره مقاله، به عوامل پیشرفت و پسرفت فرهنگی مؤثر در اشتغال زنان افغان را پی میگیریم. تأثیر مخرب فرهنگ اقتدارگرا و مردسالار بر جامعه زنان: واکاوی ابعاد مختلف فرهنگ اقتدارگرا و مردسالار، ریشه در باورهای سنتی و کلیشههای جنسیتی دارد که از دیرباز بر جامعه افغانستان سایه افکنده است. این فرهنگ، با تسلط نگاهی نابرابر بر دختران از دوران کودکی، مسیر تربیت و اجتماعی شدن آنها را منحرف میکند و پیامدهای مخربی را بر اعتماد به نفس، هویت و تواناییهای آنها به جای میگذارد. تربیت در سایه مردسالاری: زخمی بر پیکر هویت و توانایی دختران مردسالاری که به تار و پود فرهنگ افغانستان ریشه دوانده، نه تنها بر ساختارهای اجتماعی و سیاسی سایه افکنده، بلکه در ظریفترین لایههای تربیت و پرورش کودکان نیز نفوذ کرده و پیامدهای ناگواری بر دختران این کشور برجای گذاشته است. در ادامه به برخی از این پیامدها میپردازیم: ۱. تضعیف اعتماد به نفس: از نخستین سالهای زندگی، القائات تحقیرآمیز و محدودکننده به دختران در مورد جایگاه و تواناییهایشان آغاز میشود. این باورهای مخرب که از طریق خانواده، مدرسه و جامعه به آنها منتقل میشود، عزت نفس دختران را خدشهدار میکند و مانع از شکوفایی استعدادها و تواناییهای ذاتی آنها میشود. دخترانی که در معرض چنین القائاتی قرار میگیرند، خود را باور ندارند و جرأت ابراز وجود و دنبال کردن علایق و اهدافشان را از دست میدهند. ۲. تعمیق حس حقارت و خودکمبینی: تبعیضهای جنسیتی که در رفتارها و گفتار اطرافیان نسبت به دختران نمود پیدا میکند، به تدریج درونی شده و حس حقارت و خودکمبینی را در آنها پرورش میدهد. القاب تحقیرآمیز، مقایسههای نابرابر با پسران و محدودیتهای اعمالشده در زمینههای مختلف، عزت نفس دختران را جریحهدار میکند و مانع از رشد و بالندگی آنها در عرصههای مختلف تحصیلی، اجتماعی و شخصی میشود. این حس حقارت نه تنها مانع از پیشرفت دختران میشود، بلکه میتواند زمینهساز افسردگی، اضطراب و سایر مشکلات روحی و روانی در آنها نیز باشد. ۳. محدودیت در انتخابها: فرهنگ مردسالار با تحمیل نقشهای از پیش تعیینشده برای دختران، آزادی و حق انتخاب را از آنها سلب میکند و مسیر زندگی آنها را به قهقرا میکشاند. در این جوامع، از دختران انتظار میرود که صرفاً وظایف خانهداری و مراقبت از فرزندان را بر عهده بگیرند و از دنبال کردن علایق و استعدادهای خود در سایر زمینهها محروم میشوند. این محدودیتها نه تنها مانع از شکوفایی استعدادهای دختران میشود، بلکه به ضرر کل جامعه نیز خواهد بود، چرا که از نیمی از تواناییها و خلاقیتهای بشری برای پیشرفت و توسعه استفاده نمیشود. تربیت در سایه مردسالاری، زخمی عمیق بر پیکر هویت و توانایی دختران است. برای رهایی از این آسیبها و ساختن جامعهای عادلانه و برابر، ضروری است که با تبعیضها و باورهای مردسالارانه مبارزه کنیم و به دختران فرصت دهیم تا در فضایی آزاد و بدون محدودیت، استعدادها و تواناییهای خود را شکوفا کنند. تبعیضهای ریشهدار در اشتغال زنان در دنیایی که داعیهی برابری و عدالت سر میدهد، تبعیض جنسیتی در اشتغال در برخی کشورها (مثل افغانستان) همچنان ریشهای عمیق و گرهای کور به شمار میرود. نگاهی ظلمآلود به جنسیت، تمام فرصتهای شغلی را به دو دسته تقسیم میکند و زنان را از نیمی از حق و حقوق طبیعی خود محروم میکند. این تبعیض، گویی پرده ظلمت ضخیمی بر چشمان کارفرمایان میکشد و شایستگیها و تواناییهای زنان را نادیده میگیرد. استعدادها در سایهی تعصبات جنسی نهفته میمانند و نیمی از جامعه از فرصت شکوفایی و بالندگی محروم میشوند. عده کثیری از زنان افغان از اشتغال و کسب معیشت محروم اند. آن اقلیتی از زنان افغان هم که در چرخه اشتغال مشغول هستند، با تبعیض آشکار روبرو هستند. ستم مضاعف بر زنان شاغل، در تبعیض آشکار در زمینه حقوق و مزایا خود را نشان میدهد. دستمزدهای نابرابر، مزایای ناچیز و شرایط شغلی نامناسب، زخمی عمیق بر پیکرهی عدالت شغلی میزنند و حقوق اولیهی زنان را پایمال میکنند. این تبعیض، ظلمی آشکار است که نه تنها معیشت و رفاه زنان را به خطر میاندازد، بلکه ارزش و احترام آنان را نیز در جامعه خدشهدار میکند. مبارزه با موانع پیشرفت در اشتغال زنان مسیر پیشرفت و تعالی برای زنان شاغل، مملو از موانع نامرئی است. گویی سقف شیشهای در بالای سرشان وجود دارد که مانع از پرواز و اوجگیری آنان میشود. تعصبات جنسی، فرصتهای برابر برای رشد و ارتقا را از زنان سلب میکند و آنان را در وضعیتی ناعادلانه قرار میدهد. استعدادها و تواناییهایشان نادیده گرفته میشود و موانعی نامرئی بر سر راه پیشرفتشان تراشیده میشود. تبعیض جنسیتی در اشتغال، چالشی عمیق و ریشهدار است که عدالت، شایستهسالاری و حقوق اولیهی زنان را نشانه گرفته است. تا زمانی که این نگاه نابرابر حاکم باشد، نیمی از جامعه از فرصتهای برابر محروم خواهند ماند و بالندگی و شکوفایی جامعه نیز در سایهی این تبعیض، به مخاطره خواهد افتاد. راه درازی در پیش است و برای ریشهکن کردن این معضل نیازمند عزم و ارادهای راسخ و همتی بلند از سوی آحاد جامعه، کارفرمایان، قانونگذاران و دولتمردان هستیم. ترویج فرهنگ برابری، اجرای قوانین حمایتی و ایجاد فرصتهای برابر، گامهایی اساسی در جهت از بین بردن تبعیض جنسیتی در اشتغال و احقاق حقوق زنان خواهد بود. آموزش و آگاهیرسانی: ارتقای سطح آگاهی و دانش زنان در زمینه حقوق خود، هویت و تواناییهایشان، گامی اساسی در جهت توانمندسازی آنها و رهایی از قیدوبندهای فرهنگ مردسالاری است. حمایت از تشکلهای زنان: تقویت و حمایت از تشکلهای صنفی و مدنی زنان، بستری برای مشارکت فعال آنها در عرصههای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی فراهم میکند و صدای آنها را به گوش جهانیان میرساند. تغییر نگرشها: تغییر نگرشهای سنتی و مردسالارانه در خانواده، مدارس و جامعه، نیازمند تلاش جمعی و همهجانبه است تا دختران و زنان بتوانند در فضایی عاری از تبعیض و نابرابری، به شکوفایی استعدادها و تواناییهای خود بپردازند. رهایی از فرهنگ مردسالار، نه تنها ضرورتی انکارناپذیر برای زنان، بلکه گامی حیاتی در جهت ساخت جامعهای عادلانه، توسعهیافته و انسانی برای همه آحاد جامعه است. همه باید دست در دست هم دهیم تا زمینههای شکوفایی و بالندگی تمام اعضای جامعه، فارغ از جنسیت، فراهم شود و شاهد افغانستانی باشیم که در آن عدالت و برابری حرف اول را میزنند.
وبسایت خبری «عرب نیوز»، گزارش داده است که پس از محرومیتهای آموزشی دختران در افغانستان، کارآفرینان زن تلاش دارند تا جایگاهی برای توانمندسازی و استقلال زنان در این کشور فراهم کنند. در گزارش آمده است که همزمان با تشدید محدودیتهای حکومت سرپرست در برابر زنان و دختران افغانستان، حذف آنان از مکانهای عمومی و منع ورودشان به مکتب و دانشگاهها، شماری از کارآفرینان زن به ایجاد شغلهای خصوصی روی آوردهاند. در ادامه آمده است که تنها در حوزهی غرب افغانستان و هرات دستکم ۸۰۰ جواز کاری در سه سال اخیر برای زنانی که کسبوکارهای کوچکی را راهاندازی کردهاند، صادر شده است. سایت خبری «عرب نیوز» گفته است که شغلهای فراهم شده تحت رهبری زنان است و آنان در بخشهای مانند پوشاک، قالینبافی، نقاشی و مینیاتوری، تولید مواد غذایی، فرآوری و بستهبندی فعالیت دارند. در ادامه آمده است: «با توجه به اینکه زنان فقط تا زمانیکه برای زنان و در میان زنان کار میکنند؛ مجاز به کار هستند، عبور از محدودیتها آسان نیست. این موضوع به دلیل تحریمهای موجود و اقتصاد شکننده افغانستان پیچیدهتر شده است.» در این گزارش، چالشهای حقوقی و مالی از عمدهترین مشکلهای کاری کارآفرینان زن در افغانستان عنوان شده است. «عرب نیوز»، به نقل از کارآفرینان زن نگاشته که فراهمکردن فرصتهای شغلی برای زنان دیگر به معنای ایفای مسوولیت اجتماعی و تحقق انرژی نهفته در جامعه از سوی سایر زنان افغانستانی است. در گزارش آمده است که فراهمکردن کسبوکارهای کوچک از سوی زنان در افغانستان، منجر به کاهش نابرابری جنسیتی، افزایش مشارکت اجتماعی زنان و تحکیم بنیاد خانواده میشود. با تسلط حکومت سرپرست در افغانستان، نرخ اشتغال در سراسر این کشور بهطور قابل توجهی کاهش یافته است. این وضعیت با محدودیتهای که حکومت فعلی بهطور پیوسته بر مشارکت زنان در بخش عمومی، آموزشهای متوسطه و عالی و حرکت زنان اعمال کردهاند، تشدید میشود. زنان، باوجود محدودیتهای وضع شده در افغانستان، تلاش دارند تا کسبوکارهای خصوصی را راهاندازی کرده و از این طریق از سایر دختران و خانوادههای شان کمک کنند.
عبدالقیوم روحانی، والی حکومت سرپرست در ولایت خوست میگوید که افغانستان میلیونها جوان تحصیل کرده خود را در چهل سال گذشته از دست داده است. خبرگزاری باختر که تحت کنترول حکومت فعلی قرار دارد، گزارش داده است، آقای روحانی این اظهارات را در نشستی در دانشگاه خوست در مطرح کرده است که برخی از مقامات بلند پایه حکومت سرپرست از جمله ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی نیز در آن حضور داشته است. والی خوست تاکید کرد که افغانستان در حال حاضر به دکتر، مهندس، اقتصاددان و افراد متخصص دیگر نیازمند است. او افزود: «جوانان باید خود را با علوم دینی و عصری مجهز کنند تا از نیاز به دیگران رهایی یابند و به خودکفایی برسند.» همچنین در این نشست ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات حکومت فعلی گفته است: «دلیل اصلی پیشرفت و آبادانی دنیا در علم و تحصیل است. جاییکه نور علم و دانش وجود داشته باشد، فساد و بیعدالتی وجود ندارد، انسانیت و بشریت محفوظ است و حقوق کسی پایمال نمیشود.» در حالی اظهارات والی خوست مطرح میشود که حکومت فعلی از سه سال به این سو مکاتب متوسطه و دانشگاهها را بر دختران و زنان افغانستان بستهاند که همواره باعث اختلاف نظر در میان سران آنها بوده است. با این وجود، شماری از رهبران حکومت سرپرست خواستار باز شدن نهادهای آموزشی و تحصیلی برای دختران و زنان افغانستان هستند. باید گفت که سازمان بینالمللی مهاجرت در ماه اسد امسال اعلام کرد که از سال ۲۰۲۰ میلادی تا اکنون نزدیک به هشت میلیون شهروند افغانستان سرزمین خود را ترک کردهاند. از این میان، یک میلیون افغانستانی به کشورهای اروپایی پناه برده و ۸۵ درصد به کشورهای همسایه رفتهاند. وزارت مهاجرین و عودتکنندگان حکومت فعلی روز (سهشنبه، ۱۶ اسد) این گزارش را رد کرد و گفت: «از زمان اشغال افغانستان توسط شوروی سابق تا اکنون چنین مهاجرت گستردهای از افغانستان صورت نگرفته است.»