سازمان بین‌المللی داکتران بدون مرز (ام‌اس‌اف) به بحران اقتصادی در افغانستان زیر سلطه حکومت سرپرست واکنش نشان داده و می‌گوید که برخی از خانواده‌ها حتا هزینه انتقال بیماران‌شان به مراکز صحی را ندارند. داکتران بدون مرکز با نشر بیانیه‌ای نوشته است که تقریباً همه کودکان برخی از روستاهای مناطق دوردست افغانستان از سوءتغذیه رنج می‌برند. در ادامه آمده است، سازمان بین‌المللی داکتران بدون مرز که در زمینه تداوی کودکان مبتلا به سوءتغذیه در هرات، قندهار و هلمند فعالیت می‌کند، به نقل از زنان خانواده‌ها گفته است که آنان حتا پولی برای انتقال بیمارشان به مراکز صحی ندارند. داکتر بدون مرکز به نقل از رویا، مادری که فرزندش دو هفته در یکی از مراکز صحی مربوط به داکتران بدون مرز بستری بود، نوشته است که به دلیل وضعیت بد اقتصادی، تقریباً همه کودکان در روستای وی از سوء‌تغذیه رنج می‌برند. همچنین فاطمه، یک دیگر از این زنان به داکتران بدون مرز گفته است: «آنان [باشند‌گان روستا] حتا ۵۰ یا ۱۰۰ افغانی کرایه موتر ندارند تا فرزندان‌شان را برای درمان به این‌جا [مرکز صحی] بیاورند.» در بیانیه آمده است که برخی از مادران به داکتران بدون مرز گفته‌اند که به دلیل تغذیه ناکافی، قادر به تولید شیر برای نوزادان‌شان نیستند. با این حال، سازمان داکتران بدون مرز افزود که این سازمان سال گذشته میلادی برای ۱۰ هزار و ۴۰۰ کودک مبتلا به سوءتغذیه در هرات، قندهار و هلمند خدمات صحی ارایه کرده است. در ادامه آمده است که از آغاز سال ۲۰۲۴ تا ماه اپریل گذشته برای شش هزار و ۹۰۰ کودک در هرات و قندهار خدمات صحی ارائه شده است. این در حالی است که پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، توانایی اقتصادی خانواده‌ها به‌شدت کاهش یافته که این امر سبب افزایش سوءتغذیه در میان کودکان شده است. همچنان این موضوع باعث بحران شدید اقتصادی در کشور شده است. قابل ذکر است که ماه گذشته خورشیدی برنامه جهانی غذا اعلام کرده بود که سه میلیون کودک در افغانستان به بیماری سوءتغذیه مبتلا هستند.

مراسم عزاداری روز عاشورا امروز (سه‌شنبه، ۲۶ سرطان) در شهرها و ولایت‌های مختلف افغانستان با حضور گسترده‌ و پرشور زنان، کودکان، نوجوانان و مردان برگزار شد. تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که این مراسم در ولایات مختلف افغانستان به ویژه ولایت هرات با حضور گسترده مردم برگزار شده است. تصاویر از هرات نشان می‌هد که مراسم عزاداری روز عاشورا، در منطقه‌ی «شهرک المهدی-جبرئیل» هرات در غرب کشور، با وجود محدودیت‌های مکرر حکومت سرپرست، در یک مکان عمومی و با حضور گسترده‌ی مردم برگزار شده است. نیروهای حکومت سرپرست در آغاز ماه محرم پرچم‌های عزاداری را در چندین ساحه شیعیه‌نشین هرات پایین و پاره کرده بودند که با اعتراض باشندگان محل و انتقاد تند مردم مواجه شد. همچنین براساس تصاویر نشر شده در شبکه‌های اجتماعی، در کابل، پایتخت نیز مراسم عزاداری روز عاشورا در مساجد و حسینیه‌های مختلف مناطق شیعه‌نشین برگزار شده است. تصاویر نشان می‌دهد که شماری از مقام‌های حکومت سرپرست، از جمله شهاب‌الدین دلاور، سرپرست ریاست عمومی هلال احمر در مراسم عزاداری روز عاشورا در مسجد خاتم‌النبیین شرکت کرده‌ است. ویدیوهایی که در شبکه‌های اجتماعی نشر شده، نشان می‌دهد که سید حسین عالمی بلخی، سخنگوی «شورای علمای شیعه افغانستان» از نحوه‌ی برخورد نیروهای امر به معروف و نهی از منکر با عزاداران شیعه انتقاد می‌کند و می‌گوید که «ما از نحوه‌ی رفتار آنان گِله‌ داریم». همچنین نعمت‌الله غفاری، عضو «شورای علمای شیعه افغانستان» و عضو پیشین مجلس نمایندگان نیز در این مراسم بر احترام به مذاهب تأکید کرده است. در ویدیویی که تلویزیون خصوصی تمدن منتشر کرده او می‌گوید: «راه‌حل ساده این است برادر عزیز! یک، هرکس به مذهب خودش عمل کند، دوم، به سایر مذاهب هم احترام بگذارد.» او با اشاره به اظهارات شماری از مقام‌های حکومت سرپرست، گفت: «هرکس طبق مذهب خود عمل کند، اما دیگران را گمراه، منحرف، خارج از دین و کافر و مشرک نداند.» قابل ذکر است که امسال حکومت سرپرست برای دومین سال متوالی محدودیت‌های گسترده‌ای بر مراسم‌های عزاداری محرم وضع و شیعیان را از راهپیمایی در روز عاشورا و برگزاری مراسم عزاداری در مکان‌های عمومی منع کردند. محدودیت‌های وضع‌شده بر عزاداری محرم، انتقادات گسترده‌ی گروه‌های سیاسی افغانستان را نیز در پی داشته است و شماری از جریان‌های سیاسی این محدودیت‌ها را «غیرانسانی» و «غیراسلامی» خوانده‌اند.

مسوولان محلی از ولایت بغلان می‌گویند که در پی واژگون‌شدن یک اتوبوس مسافربری در ولسوالی خنجان این ولایت، ۱۷ نفر جان باخته و ۳۴ نفر دیگر زخمی شده‌اند. شیراحمد برهانی، سخنگوی فرماندهی پولیس بغلان گفت که این حادثه بامداد امروز (سه‌شنبه، ۲۶ سرطان) در منطقه تخته سنگ از مربوطات ولسوالی خنجان رخ داده است. آقای برهانی تاکید کرد که موتر مسافربری نوع ۵۸۰ که از کابل به سمت بغلان در حرکت بود، از جاده منحرف و واژگون شده است. وی افزود که در این رویداد ترافیکی، ۱۷ نفر شامل ۱۲ مرد، سه کودک و دو زن جان باخته و ۳۴ نفر دیگر به شمول زنان و کودکان زخمی شده‌اند. تا هنوز دلیل وقوع این حادثه روشن نشده است. طی ماه‌های اخیر این مرگ‌بارترین حادثه ترافیکی در کشور است. بخش عمده از حوادث ترافیکی در کشور ناشی از تصادف و واژگون‌شدن موترهای تیزرفتار و مسافربری‌های کوچک است. قابل ذکر است که موارد حوادث ناشی از تصادف و واژگونی موترهای بزرگ مسافربری نظیر اتوبوس تلفات سنگین در پی دارد. شاهراه‌های کابل – شمال و کابل – قندهار از مسیرهای پرحادثه برای اتوبوس‌ها به شمار می‌رود.

وزارت صحت عامه‌ی حکومت سرپرست اعلام کرده است که در پی بارندگی شدید و توفان در ننگرهار، دست‌کم ۳۵ نفر جان باخته‌ و ۲۳۰ نفر دیگر به شمول زنان و کودکان زخمی شده‌اند. شرافت زمان، سخنگوی این وزارت صحت گفته است که این تعداد جسد‌ها و زخمی‌ها به شفاخانه‌ی ولایتی ننگرهار و شفاخانه‌ی «بی‌بی فاطمه الزهرا» در شهر جلال‌آباد منتقل شده‌اند. آقای زمان تاکید کرد که این آمار ابتدایی است و احتمال افزایش شمار تلفات نیز وجود دارد. رسانه‌های محلی از ولایت ننگرهار گزارش داده‌اند که عصر روز (دوشنبه، ۲۵ سرطان) شهر جلال‌آباد و ولسوالی‌های سرخ رود، بتی‌کوت و بهسود گواه توفان و بارندگی شدید بوده‌اند. در گزارش‌ها آمده است که توفان و باران در ولسوالی سرخ‌رود سقف یک خانه را فرو ریخته و براثر آن ۱۱ عضو یک خانواده جان باخته‌اند. منابع محلی نیز می‌گویند که این آمارها ابتدایی است و احتمال افزایش تلفات وجود دارد. علاوه بر این، مسوولان محلی حکومت سرپرست در ولایت ننگرهار هم گفته‌اند که سیلاب‌ها و توفان‌های عصر امروز به تعداد زیادی از خانواده‌ها خسارات مالی سنگینی وارد کرده‌اند. در کنار آن، ریاست رسیدگی به حوادث طبیعی در کنر اعلام کرده که براثر بارندگی و سیلاب در این ولایت دست‌کم پنج نفر شامل یک مرد، دو زن و دو کودک جان باخته‌‌اند و خسارات هنگفت به مردم وارد شده است. در سال جاری خورشیدی بارندگی شدید و سرازیرشدن سیلاب‌ در ولایت‌های مختلف کشور تلفات و خسارات زیادی برجای گذاشته است. براثر این سیلاب‌ها، بیشترین خسارات به ولایت‌‌های بغلان و غور وارد شده است. در روزهای اخیر برخی از ولایت‌های شرق و جنوب شرقی کشور شاهد باراش‌های سنگین باران و سرازیر شدن سیلاب‌های مدهش بوده است.

سازمان بین‌المللی داکتران بدون مرز (ام‌اس‌اف) در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که باوجود بیش از دو دهه کمک و سرمایه‌گذاری بین‌المللی، به‌دلیل «مسافت»، «هزینه» و این واقعیت که شماری از مراکز صحی به‌ اندازه‌ی کافی کار نمی‌کنند، شهروندان افغانستان هنوز در تقلای دسترسی به خدمات اولیه‌ی صحی هستند. این سازمان امروز (سه‌شنبه، ۲۵ سرطان) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود، با برشمردن این دلایل گفته است که بسیاری از بیماری‌ها و «وضعیت‌های صحی» در افغانستان اغلب دیر شناسایی و تشخیص می‌شوند. سازمان بین‌المللی داکتران بدون مرز تاکید کرد که بیماران زمانی در شفاخانه بستری می‌شوند که در وضعیت بدی قرار دارند. داکتران بدون مرز در کنار بیان این وضعیت گفت که در سال ۲۰۲۳ میلادی به ۱۰ هزار و ۴۰۰ کودک مبتلا به سوءتغذیه در ولایت‌های هرات، هلمند و قندهار رسیدگی کرده است. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان، به‌دلیل کاهش کمک‌های بین‌المللی، بسیاری از مراکز صحی از فعالیت باز مانده و دسترسی شهروندان به خدمات صحی نیز به‌شدت کاهش یافت. در نزدیک به سه سال اخیر نیز نهادهای بین‌المللی بارها اعلام کرده‌اند که به‌دلیل کاهش بودجه، مجبور هستند حمایت از شماری از مراکز صحی را متوقف کنند. در تازه‌ترین مورد، یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل گفته است که یک‌سوم زنان باردار در افغانستان در خارج از مراکز صحی زایمان می‌کنند. همچنین حکومت سرپرست در نزدیک به سه سال گذشته، محدودیت‌های شدید بر زنان و دختران وضع کرده است. شماری زیادی از زنان مختصص به دلیل محدودیت، افغانستان را ترک کرده و به دیگر کشورها مهاجرت کردند. نزدیک به سه سال که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد اعلام کرده است که یک‌سوم زنان باردار در افغانستان در خارج از مراکز صحی زایمان می‌کنند. یونیسف با نشر گزارشی اعلام کرده است که بیش از ۶۷ درصد از تولدها در افغانستان توسط یک متخصص بهداشتی ماهر انجام می‌شود. این نهاد افزود که زایمان زنان باردار در خارج از مراکز صحی و بدون متخصص مراقبت‌های بهداشتی، زندگی آن‌ها را در معرض خطر جدی قرار می‌دهند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد با نشر روایت زندگی فهیمه، یک زن متخصص زایمان در مزارشریف نوشت: «زنان باردار باید حداقل چهار بار قبل از زایمان با یک پزشک ماهر ملاقات کنند اما تنها یک‌سوم زنان در افغانستان این کار را انجام می‌دهند.» این متخصص به یونیسف گفته است که بسیاری از زنان باردار نمی‌دانند هنگام بارداری چگونه وعده غذایی سالمی برای خود فراهم کنند. پیش از این سازمان جهانی صحت گفته بود روزانه ۲۴ مادر و ۱۶۷ کودک در سراسر افغانستان به دلیل بیماری‌های قابل پیشگیری مرتبط با بارداری و زایمان جان خود را از دست می‌دهند. سازمان ملل نیز افغانستان را یکی از «بدترین کشورها از نظر مرگ‌و‌میر مادران در هنگام زایمان» خوانده است. براساس آمار که سازمان بهداشت جهانی در قوس سال ۱۴۰۲ خورشیدی منتشر کرد از سال ۲۰۱۷ بدین‌سو سالانه ۶۳۸ زن در افغانستان در ازای هر ۱۰۰ تولد جان خود را از دست می‌دهند. در حالی یونیسف این موضوع را مطرح می‌کند که حکومت سرپرست آموزش و کار زنان و دختران را منع کرده و بر مراجعه زنان در شفاخانه‌ها نیز محدودیت‌های وضع کرده است.

مسوولان در فرماندهی پولیس ولایت خوست می‌گویند که سه نفر را که قصد داشتند با تهدید تفنگ دختران را به زور نامزد کنند، بازداشت شده است. عبدالرشید عمری، فرمانده پولیس ولایت خوست گفت که این افراد بر اساس فرمان ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر این گروه در مورد جلوگیری از ازدواج اجباری، بازداشت شده‌اند. آقای عمری تاکید کرد که این افراد از مرکز خوست، ولسوالی‌های گربز و اسماعیل‌خیل بازداشت شدند. به گفته‌ی او، این افراد تیراندازی هوایی می‌کردند دختران را بدون رضایت‌شان به نام خود می‌کردند. مسوولان محلی در خوست به مردم هشدار داده‌اند که علیه کسانی‌که این گونه «اقدامات ضد بشری» انجام می‌دهند، اقدام جدی خواهند کرد. مسوولان از مردم خواسته‌اند که برای جلوگیری از ازدواج اجباری، با این گروه همکاری کنند. این در حالی است که پس از حاکمیت حکومت سرپرست بر افغانستان، گزارش‌‌های فراوانی مبنی بر ازدواج اجباری و ازدواج زیر سن دختران به نشر رسیده است. پیش از این در ماه عقرب سال گذشته نهاد حقوق‌بشری موسوم به «رواداری» از افزایش ازدواج اجباری و سوءاستفاده جنسی از کودکان در افغانستان گزارش داده بود.

هم‌زمان با نشر اعتراف‌های زنان از شکنجه و خشونت در زندان‌های حکومت سرپرست، اداره‌ی تنظیم امور زندان‌های حکومت فعلی اعلام کرده است که شمار زندانیان در افغانستان تحت کنترول حکومت نزدیک به ۹ هزار نفر می‌رسند که ۵۰۰ نفر آنان را زنان تشکیل می‌دهند. محمد یوسف مستری، مسوول این اداره در مصاحبه با تلویزیون ملی که تحت کنترل حکومت فعلی فعالیت دارد گفت که بسیاری از این افراد در پیوند به «قضایای جنایی» زندانی‌  شدند. آقای مستری در حالی رقم ۵۰۰ نفری از زنان در زندان‌ها را منتشر کرده است که حکومت فعلی بارها از وجود زنان در زندان‌های شان انکار کرده است. همچنین چند ماه پیش حبیب‌الله بدر، معاون نظامی اداره‌ی زندان‌ها گفته بود که ۸۰۰ زن در زندان‌های حکومت فعلی در سراسر افغانستان، بسر می‌برند. وی با ذکر رقم زندانیان زن، گفته بود که در زندان‌های حکومت فعلی «هیچ زندانی سیاسی نیست» و لت‌وکوب یا شکنجه آنان را نیز رد کرد. آقای بدر افزوده بود که هر گونه بدرفتاری از سوی نیروهای نیروهای حکومت فعلی با زندانیان به نهادهای عدلی و قضایی معرفی می‌شوند. مقام‌‌های حکومت فعلی در حالی از کاهش رقم زندانیان زن سخن می‌گویند که این گروه هشت ماه پیش در ختم سال ۱۴۰۲، در برنامه‌ی «حساب‌دهی دولت به ملت» با تلویزیون ملی، گفته بودند که ۶۶ هزار زندانی در زندان‌های آنان نگهداری می‌شوند که از آن میان ۲ هزار آن را زنان و کودکان شامل هستند. این در حالی ا‌ست که دفتر سازمان ملل متحد در ماه سرطان سال پیش، شمار زندانیان حکومت فعلی را ۱۵ هزار نفر گزارش داده بود. یوناما در این گزارش تایید کرده بود که حکومت فعلی زندانیان را «شکنجه می‌کند» و «شوک برقی» می‌دهند. در تازه‌ترین مورد، رییسه یزدان‌پرست، که در ریاست ۰۵۰ امنیت ملی جمهوری مدیر بخش زنان بود؛ دست به افشا‌گری شکنجه‌های حکومت فعلی در زندان‌ها زده و گفته است که از سوی نیروهای حکومت بازداشت و یک‌ونیم ماه را در زندان این گروه تحت شکنجه قرار گرفته است. در همین حال مجله‌ی خبری اسپکتیتور به نقل از سازمان ملل متحد ماه پیش گزارش داده بود که قرار است تجاوز جنسی، تجاوز گروهی و برده‌داری جنسی بر زنان در زندان‌های حکومت فعلی از سوی سازمان ملل متحد تحقیق و بررسی شود. در خبرنامه‌ای منتشر شده از سوی این مجله آمده است که گزاش‌های منتشر شده از تجاوز و خشونت جنسی حکومت بر زنان زندانی در افغانستان نگرانی‌های وزارت خارجه‌ی آمریکا و ریچارد بنت، گزارش‌گر ویژه‌ی سازمان ملل در امور حقوق بشر افغانستان را برانگیخته و سازمان ملل از تحقیق در این مورد خبر داده است.