نویسنده: مهدی مظفری زنگ خطر به صدا درآمده است! صوت نگرانکنندهای که از اُفت تحصیلی دانشآموزان در سراسر جهان سر برآورده، گوشِ جهانیان را کر کرده است. نتایج معروفترین آزمون سنجش توانمندی دانشآموزان، یعنی برنامهی بینالمللی ارزیابی دانشآموزان (پیآیاساِی)، نشان از اُفت تدریجی و نگرانکنندهی عملکرد تحصیلی دانشآموزان در طی چند سال گذشته دارد. آخرین گزارش برنامه سنجش بینالمللی دانشآموزان (PISA) در سال ۲۰۲۲م اذعان میکند که «هیچ کشوری در چند سال اخیر(حدودا ۱۵سال اخیر) در هیچ یک از دروس، روند رو به رشدی را تجربه نکرده و بسیاری از کشورها در حداقل یک درس با اُفت عملکرد مواجه بودهاند.» حتی در کشورهایی با سابقه عملکرد تحصیلی درخشان مانند فنلاند، سوئد و کره جنوبی، نمرات (پیآیاسای) در یکی یا چند درس در سالهای اخیر رو به کاهش بوده است. در ابتدا، همگان گمان میکردند همهگیری کرونا و شرایط نامطلوب آموزش در آن دوره، مقصر اصلی این اُفت بیسابقه بوده است. اما تحقیقات اخیر، پرده از راز دیگری برداشت. گویی این اُفت تحصیلی، ریشهای عمیقتر از بحران کرونا دارد و ازخیلی وقت پیش آغاز شده بود. اما چه چیزی میتواند عامل این اُفت فاجعهبار باشد؟ (پیآیاساِی) و تحقیقیاتی دیگر، در آخرین گزارش خود، انگشت اتهام را به سوی موبایلها نشانه میرود و آنها را مقصر اصلی این داستان غمانگیز معرفی میکند. علاوه بر (PISA)، گزارشات پژوهشهای دیگر نشان میدهد که گوشیهای همراه در مدارس، سلاحهای حواسپرتیِ جمعی هستند. طبق یافتههای پژوهشی، دانشآموزانی که مشغول گوشیهایشان هستند کمتر یادداشت برمیدارند و کمتر مطالب کلاس در خاطرشان میماند، «رفتوآمد» بین رسانههای اجتماعی و تکالیف درسی با معدل پایین ارتباط مستقیم دارد، دانشآموزانی که در کلاسها زیاد پیام متنی میفرستند در آزمونها ضعیفتر عمل میکنند و دانشآموزانی که در روند آزمایشها تلفنهای همراهشان را تحویل میدهند در آزمونها نمرات بهتری میگیرند. همانطور که هایتِ روانشناس در آتلانتیک نوشته است، صرف حضور یک گوشی هوشمند در دیدرس ما باعث میشود تمام تمرکزمان معطوف آن شود. حتی گوشی قفلشده در جیبمان یا روی میز کارمان بیصدا فریاد میزند و حواس تکهپاره و پخشوپلای ما را به سوی خود میکشد. در ده سال اخیر، جهانِ برخط آزمایشی گسترده بر روی ذهن ما، و به ویژه بر روی ذهن نوجوانان، اجرا کرده است. حواس نوجوانان بهراحتی پرت میشود و به قضاوت همسالان خود شدیداً حساساند. اکنون، نتایج حاصل از یک دهه تحقیقات مشاهدهای بهکرات نشان داده است که بین استفاده از گوشی همراه و رضایت از زندگی، احساس شادمانی، توجه به تکالیف مکتب، یادسپاری درسها، یادداشتبرداری در کلاس، رفتوآمد بین چند کار و پیشرفت دانشآموزان رابطهٔ معکوس وجود دارد. هرچه «وابستگی به دستگاه» بیشتر باشد، هزینههای شناختی و احساسی فرد هم بیشتر میشود. بنابر این، گوشیهای همراه، این یارِ غارِ همیشگیِ نوجوانان و دانشآموزان، ظاهراً تبدیل به خنجری شدهاند که بر پیکرِ تحصیل و دانش و موفقیت فرود میآیند. گویی این ابزارهایِ بهظاهر مفید، تمرکز و قدرت یادگیری دانشآموزان را بلعیدهاند و آنها را از مسیرِ علم و دانش دور میکنند. اما چرا موبایلها تا این حد مخرب هستند؟ حواسپرتی: اعلانها، پیامها، بازیها و شبکههای اجتماعی، دائماً ذهنِ دانشآموز را به خود مشغول میکنند و مانع از تمرکزِ او بر روی درس و مطالعه میشوند. وابستگی: وابستگیِ افراطی به موبایل (که بیشتر نوجوانان این وابستگی را دارند)، باعث میشود دانشآموزان از فعالیتهایِ مفید و ضروریِ دیگر، مانند مطالعه، ورزش و معاشرت با دوستان و خانواده، غافل شوند. خوابِ آشفته: استفاده از موبایل قبل از خواب، باعث اختلال در ترشح هورمون ملاتونین و در نتیجه، خوابِ آشفته و بیکیفیت میشود. خوابِ آشفته نیز، تمرکز و قدرت یادگیری را به شدت تحتالشعاع قرار میدهد. چه باید کرد؟ مسئولیتِ حل این معضل، بر عهدهی همگان است. از خانوادهها گرفته تا مکاتب و دولتها، همه باید دست به دست هم داده و برای نجاتِ نسلِ آینده از چنگالِ موبایلها تلاش کنند. خانوادهها: باید با فرزندان خود در مورد مضراتِ استفادهی بیرویه از موبایل صحبت کنند و برای آنها قوانینی در این زمینه وضع کنند. همچنین، باید آنها را به انجامِ فعالیتهایِ جایگزین، مانند مطالعه، ورزش و بازیهایی با اندک مضرات، تشویق کنند. مکاتب: باید استفاده از موبایل در طولِ ساعاتِ درسی را به طورِ کامل ممنوع کنند و برای دانشآموزان، برنامههایِ آموزشیِ جذاب و پویایی ارائه دهند تا آنها را از موبایل دور نگه دارند. برخی روانشناسان از جمله آقایان هایت و توئنگی پس از بررسیهای خود پیشنهاد کردهاند که گوشیهای همراه را بهطور کامل در مدارس ممنوع کنند. گزارشات (PISA) و دیگر تحقیقات و تحلیل این گزارشها نیز نشان میدهد که این سیاست، سیاست خوب و مؤثری به نظر میرسد. دولتها: عرصه سیاست و حکومت نیز میباید به نوبه خود در تقلیل تأثیرات مضر موبایل بر آموزش سهم بگیرند. حکومت باید با وضعِ قوانینِ سختگیرانه، جلویِ تبلیغاتِ فریبندهیِ شرکتهایِ تولیدکنندهی موبایل را بگیرند و همچنین، برنامههایِ آموزشیِ جامعی در حوزه کمترسازی تأثیرات مضر موبایل برای دانشآموزان و خانوادهها ارائه دهند.
برچسب: آموزش
سیما سمر، نخستین رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان مدال «رییس» را از دانشگاه تافتس ایالات متحدهی آمریکا به دلیل فعالیتهایش در عرصهی حقوق بشر و ترویج آموزش بهدست آورد. رییس دانشگاه تافتش، در مراسم فراغت دانشجویان این دانشگاه گفت که بالاترین جایزه خود، «مدال رییس»، را به خانم سیما سمر به دلیل تلاشهای بیوقفهی او برای بهبود حقوق بشر به وی اهدا میکند. وی از فعالیتهای سیما سمر ستایش کرده و تاکید کرد که دفاع بیوقفه و تلاشهای خستگیناپذیرش برای ترویج حقوق زنان و بهبود وضعیت اجتماعی و سیاسی آنان، برای او تحسین بینالمللی به ارمغان آورده است. رییس این دانشگاه افزود که تعهد داکتر خانم سمر به آموزش و توانمندسازی زنان و دختران هیچ حد و مرزی نمیشناسد. سیما سمر نیز یکی از سخنرانان اصلی این نشست بود. او با یادآوری از دورهی دانشجویی و آموزشی خودش گفت که بهدلیل بیثباتی سیاسی و تهاجم اتحاد جماهیر شوروی سابق به افغانستان، نتوانسته که مدرک دیپلوم خودش را از دانشگاه کابل دریافت کند. او در این مراسم به محدودیتهای حکومت فعلی بر زنان و دختران نیز اشاره کرده و گفته است که حکومت بار دیگر آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را ممنوع کرده و تطبیق سیاستهای زنان و دختران را بار دیگر از زندگی عمومی حذف کرده است. خانم سمر گفت: «خوشحالم که با شما بودهام و دستیابی شما به هدفها و رویاهایتان در فلچر را مشاهده کردم. شما بسیار خوششانس هستید که به این دانشگاه معتبر دسترسی دارید و توانایی بهرهبرداری از آزادی و حقوق خود را دارید. متأسفانه، کشورم بار دیگر به دست حکومت فعلی، افتاده است که تبعیض جنسیتی را اجرا میکند، جایی که زنان و دختران رسماً از آموزش بالاتر از صنف ششم ممنوع شدهاند و به طور کامل از زندگی عمومی کنار گذاشته شدهاند.» وی در این مراسم گفت که تبعیض بر اساس جنسیت، ریشه اصلی درگیریهای خشونتآمیز است. جهانی با صلح، امنیت و توسعهی پایدار بدون حقوق بشر ممکن نخواهد بود و هیچکدام از اینها بدون مشارکت کامل زنان امکانپذیر نیست. سیما سمر در این مراسم از دانشجویان خواست که حقوق بشر و برابری را در مرکز کار و زندگی روزمره شان قرار دهند. خانم سمر، سیاستمدار، پزشک و فعال حقوق بشر نخستین وزیر امور زنان افغانستان بود. وی، از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۸ در سمت رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان فعالیت کرد. او، در ۲۸ جدی ۱۳۹۷ بهعنوان عضو بورد عالی مشورتی دبیرکل سازمان ملل متحد در امور میانجیگری صلح تعیین شد.
ادارهی ملی امتحانات که تحت کنترل حکومت سرپرست فعالیت میکند، تاریخ برگزاری آزمون کانکور سال ۱۴۰۳ بدون حضور دختران را اعلام کرد. عبدالباقی حقانی، سرپرست این اداره امروز (پنجشنبه، ۳ جوزا) در یک نشست خبری در کابل گفت که آزمون کانکور امسال در پنج مرحله تنظیم شده که مرحلهی اول آن از ۱۷ تا ۱۹ جوزا برگزار خواهد شد. وی تاکید کرد که آزمون ولایتهای میدان وردک، لوگر، پروان، کاپیسا، پنجشیر، غزنی، پکتیا، پکتیکا، کنر، زابل، بامیان، سمنگان، بادغیس، هرات، غور و نورستان در مرحلهی اول اخذ خواهد شد. او افزود که مرحلهی دوم به روزهای اول و دوم سرطان در کابل برگزار خواهد شد. آقای حقانی گفت که در مرحلهی سوم آزمون کانکور در ولایتهای تخار، قندوز، بلخ، جوزجان، سرپل، فاریاب، ارزگان، بغلان، دایکندی و بدخشان در تاریخ هفتم و هشتم سرطان برگزار میشود. سرپرست ادارهی ملی امتحانات میگوید که در مرحلهی چهارم از ۱۴ تا ۱۶ سرطان آزمون کانکور ولایتهای ننگرهار، لغمان، خوست، قندهار، هلمند، فراه و نیمروز اخذ خواهد شد. به گفتهی وی، در مرحلهی پنجم بهتاریخ ۲۲ سرطان آزمون کانکور متفرقه و دانشآموزان خارج از مرز برگزار خواهد شد. باید گفت که کانکور امسال نیز همانند سالهای گذشته بدون حضور دختران برگزار خواهد شد. در حالی امتحان کانکور برگزار میشود که حکومت فعلی نزدیک به سه سال گذشته، محدودیتهای شدیدی علیه دختران و زنان وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان به مکتب و دانشگاه نمیتوانند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.
اسحاق دار، معاون نخستوزیر و وزیر خارجه پاکستان میگوید که حکومت سرپرست افغانستان باید اصل سیاست همهشمول و رعایت حقوق تمام شهروندان و بهویژه زنان و دختران این کشور پابند باشد. وزیر خارجه پاکستان این اظهارات را در نشست شانگهای مطرح کرده و گفت که حکومت فعلی اصول پذیرفتهشده جهانی از جمله مشارکت و احترام به حقوق همه افغانها، بهویژه زنان و دختران را رعایت کند. همچنین افزون بر این، اسحاق دار در این نشست بار دیگر از حکومت فعلی خواسته است تا جلو گروههای تروریستی در افغانستان را بگیرند. وی تاکید کرد که حکومت سرپرست اقدامهای «ملموس و موثری» را برای تضمین خاک افغانستان اتخاذ و اطمینان حاصل کنند که «گروههای تروریستی» از خاک این کشور در برابر هیچ کشوری کار نمیگیرد. او در ادامه افزوده است: «گروه تماس برای افغانستان به هدف ایجاد پلتفرمی برای همکاری عملی، در سازمان شانگهای احیا شود.» همچنین پیش از این، قاسم جومارت توکایف، رییس جمهور قزاقستان، در نشستی با وزیران امور خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای (SCO) گفته بود که وضعیت افغانستان نیازمند توجه دقیق است. در حالی وزیر خارجه پاکستان خواهان رعایت حقوق زنان و دختران افغانستان میشود که حکومت فعلی نزدیک به سه سال گذشته، محدودیتهای شدیدی علیه دختران و زنان وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان به مکتب و دانشگاه نمیتوانند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.
نثاراحمد مصدق، رییس اتحادیهی داکتران ولایت هرات به ادامهی ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم واکنش نشان داده و میگوید که حکومت سرپرست باید دروازه مکاتب و دانشگاهها را به روی تمام دختران افغانستان باز کند. آقای مصدق این اظهارات را روز گذشته (سهشنبه، ۱ جوزا) در مراسم تحت عنوان «ارسال اولین محموله دوایی تولید افغانستان به کشورهای عربی، گامی دیگر به سوی خودکفایی تولیدات داخلی» مطرح کرده و گفت که حکومت فعلی «برای پاک شدن دیده پر اشک دختران دروازههای مکاتب و دانشگاهها را باز کنید.» وی تاکید کرد: قبلاً در خانههای مردم به دلیل اختطاف و دزدی غم و اندو وجود داشت، اما اکنون به دلیل ادامهی محرومیت دختران از حق آموزش در خانههای مردم افغانستان غم و اندو وجود دارد. پس فرق این و آن چی شد؟» او خطاب به حکومت فعلی گفت: «در چوک تازه تاسیس معارف هرات نوشته کردید « اقراء» یعنی بخوان، اما به دختران میگوید که نخوان.» رییس اتحادیه داکتران ولایت هرات با استناد به دو حدیث پیامبر اسلام به جایگاه تحصیل زنان در اسلام میگوید در اسلام برای فراگیری آموزش تبعیض جنسیتی وجود ندارد. او میگوید: «پیامبر اسلام میفرماید تعلیم برای هر مومن و مومنه فرض است و در حدیث دیگر میگوید که برای کسب تعلیم به چین بروید. به کجا حضرت محمد(ص) گفت که مرد نرود و زن برود و زن برود و مرد نرود؟» آقای مصدق تاکید کرد که حضرت محمد (ص) اولین فرد بود که برای زنان حق زندگی، آزادی و مبارزه داده است و زنان در جامعه اسلامی میتوانند بهعنوان وزیر، رییس ادارات دولتی و موسسات خصوصی، وکیل و شهردار کار کنند. زیرا زنان مانند مردان میتوان نهی از منکر کنند و کار کنند. وی از حکومت فعلی خواسته بهخاطر مصلحت، خواست جامعه و حفظ خون شهدا دروازههای مکاتب و دانشگاهها را بروی دختران را باز کنند. همچنین او در مراسم گفت که ۹۰ درصد نیروهای حکومت فعلی طرفدار باز شدن دروازههای مکاتب و دانشگاهها هستند و برای پاکشدن « دیده پر اشک دختران»، ۱۰ فیصد باقیمانده را برای رفع ممنوعیت قناعت داده شود. آقای مصدق میگوید که برای از میان برداشتن مشکلات افغانستان باید کار به اهل کار سپرده شود. باید اعضای حکومت سرپرست منطق پذیر شوند و اجازه بده که کار به اهل او سپرده شود. این مراسم به مناسبت ارسال اولین محمولهی دوایی به خارج از کشور در هرات برگزار شده بود و مقامات اداره محلی و شماری از داکتران و تجار حضور داشتند.
بخش زنان سازمان ملل متحد میگوید که ممنوعیتها و محدودیتهای حکومت سرپرست بر زنان، باعث شده است تا افغانستان بهعنوان بزرگترین کشور در بحران حقوق زنان، شناخته شود. این نهاد امروز (سهشنبه، ۱ جوزا) با نشر گزارشی در مورد وضعیت زنان افغانستان گفته است که منع آموزش دختران، باعث شده است تا کودکهمسری ۲۵ درصد، فرزندآوری زودهنگام تا ۴۵ درصد و مرگومیر مادران تا ۵۰ درصد افزایش یابد. در گزارش آمده است که منع کار زنان و ممنوعیتهای آموزشی بر دختران، باعث شده است که حدود ۸۱ درصد زنان افغانستان مجبور به حذف یک وعده غذایشان شوند و ۵۷ درصد آنان در ناامنی غذایی و یا ترس از گرسنگی بهسر میبرند که قدرت تصمیمگیری زنان در خانوادهها نیز به ۵۸ درصد کاهش یافته و ۸۲ درصد زنان سلامت روان ندارند. در ادامه آمده است که زنان در افغانستان بهدلیل محدودیتها و ممنوعیتهای حکومت فعلی، از تصمیمگیری در سطح ملی و بینالمللی نیز حذف شده و یا دسترسی محدودی دارند. همچنین در بخشی از گزارش آمده است که پس از آگست ۲۰۲۱، تفکیک جنسیتی در افغانستان صورت گرفت و حکومت فعلی با صدور پنجاه فرمان، زنان و دختران را از تمامی عرصهها حذف کردند؛ اما با وجود این محدودیتها، زنان افغانستان تسلیم نشدهاند. بخش زنان سازمان ملل میگوید: «زنان افغانستان، هنوز در تلاش تشکیل دادن نهادهای جامعهی مدنی هستند تا مبارزه برای حق خود برای زندگی کامل و برابر در کرامت، را ادامه دهند.» بخش زنان سازمان ملل متحد، حضور زنان در جامعه را ضروری خواند. این سازمان افزود که رایزنیها برای فرصت دادن به زنان افغانستان در سطح بینالمللی جریان دارد. این در حالی است که پس از روی کار آمدن حکومت فعلی در آگوست ۲۰۲۱، حکومت زنان و دختران را از تمامی حقوق اولیه شان محروم کردند.
بخش زنان سازمان ملل متحد برای افغانستان اعلام کرده است که زنان و دختران در افغانستان خواستار برخورداری از حقوق اولیه، برابری و کرامت انسانی هستند. این نهاد با باز نشرکردن گزارشی تحت عنوان «زنان توقف ناپذیر، جنبش زنان افغان» که از سوی این نهاد تهیه شده بود، نوشته است که زنان افغانستان همان حقوقی را میخواهند که همهی زنان در سراسر جهان میخواهند. در گزارش آمده است که زنان و دختران در افغانستان، خواستار برخورداری از حقوق اولیهی شان هستند. گزارش به نقل از زنان افغانستان نوشته است: «ما نمیخواهیم قلعهای در آسمان ساخته شود. ما حقوق اولیه خود را میخواهیم.» بخش زنان سازمان ملل متحد برای افغانستان نیز نوشته: «آنچه زنان افغانستانی میخواهند، همان چیزیست که همهی زنان میخواهند؛ زندگی به انتخاب خود، با برابری و کرامت داشته باشند.» این نهاد سازمان ملل متحد میگوید که هرچند حکومت فعلی در تلاش حذف زنان افغانستان از جامعه، فضای عمومی، آموزشی و بخشهای تصمیمگیری هستند؛ اما زنان این محدودیتها را نمیپذیرند و از تلاشهایشان دست بر نمیدارند. بخش زنان سازمان ملل متحد، پیش از این افغانستان را یکی از خطرناکترین کشورهای برای زنان و دختران توصیف کرده بود. این در حالی است که حکومت فعلی در نزدیک به سه سال گذشته، با صدور بیش از ۵۰ فرمان زنان و دختران را از تمام حقوقشان محروم کرده و آنان را از زندگی عمومی نیز حذف کرده است.
اصیلا وردک، دیپلمات پیشین و یکی از اشترککنندگان نشست ناروی میگوید که محور اصلی بحث این نشست درباره آموزش دختران، مهاجران، کمکهای بشری، کار و تقویت اقتصادی زنان بوده است. خانم وردک امروز (پنجشنبه، ۲۷ ثور) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که در نشست اخیر اسلو از هر قشر، قومیت و حتی نمایندگان حکومت سرپرست نیز شرکت کرده بودند. با این وجود شماری از فعالان حقوق زن در واکنش به دعوت از نمایندگان حکومت فعلی به اسلو و گفتگو با آنان، در مقابل وزارت خارجه ناروی تجمع اعتراضی برگزار کرده بودند. آنان گفتهاند که کشورهای جهان نباید با حکومت فعلی افغانستان گفتگو کند و آن را به رسمیت بشناسد. اصیلا وردک اما در پاسخ به این انتقادها نوشته است که «زنان اهل معامله و خیانت نیستند؛ حکومت فعلی دشمن مشترک تمام زنان است. قبل از واردنمودن هر گونه تهمت لطفاً معلوماتتان را مکمل کنید.» باید گفت که ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان، نیز یکی از اشتراککنندگان این نشست بود. پیش از این، انجمن تحقیقات حقوق بشر گفته بود که ریچارد بنت در این نشست درباره حقوق زنان و دختران در افغانستان، فرآیندهای پاسخگویی در مورد نقض حقوق بشر و تأثیرات محیطی جنگ بر کودکان و نسلهای آینده گفتگو کرده است.
هیدر بار، معاون بخش زنان دیدبان حقوق بشر میگوید که حکومت سرپرست هیچ نوع علاقه و تعهدی نسبت به حقوق بشر بهویژه حقوق زنان و دختران افغانستان ندارد. خانم بار در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که حکومت فعلی در گذشت نیز هیچ تعهدی نسبت به دموکراسی نداشته بود. وی تاکید کرد: «آنچه که باید روشن بسازم، اینست که متأسفانه حکومت فعلی هرگز تعهدی نسبت به زنان افغانستان، مردم، دموکراسی، حقوق بشر و مسائل مربوط به آنها نداشته. حالا هم ندارد.» حکومت فعلی با تسلط دوباره بر افغانستان، بیشاز ۵۰ فرمان محدودکننده علیه زنان و دختران صادر کرده و اکنون در افغانستان زنان از حقوق اولیه خود از جمله حق آموزش، کار، سفر و تفریح و مشارکتهای سیاسی محروم هستند. حکومت سرپرست به دلیل وضع محدودیتها علیه زنان، از سوی کشورهای جهان به نقض حقوق بشر متهم است. اما حکومت فعلی همواره این ادعاها را رد کرده و گفته است که آنان حقوق زنان را مطابق به شریعت اسلامی تامین کرده است. باید گفت که حکومت در بیش از دو سال گذشته، محدودیتهای شدیدی علیه دختران و زنان وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان به مکتب و دانشگاه نمیتوانند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.
مسوولان محلی در ولایت بلخ میگویند که نمایشگاه هفتروزهی کتاب بهمنظور ترویج فرهنگ مطالعه میان شهروندان در شهر مزار شریف، مرکز این ولایت راهاندازی شده است. عطامحمد ساهو، آمر اطلاعات ریاست اطلاعات و فرهنگ بلخ میگوید که این نمایشگاه امروز (سهشنبه، ۲۶ ثور) در مرکز این ولایت برگزار شده و در این نمایشگاه ۳۰ هزار عنوان کتاب به نمایش گذاشته شده است. وی تاکید کرد که این نمایشگاه تا آخر ماه ثور بهروی بازدیدکنندگان باز خواهد بود. از سویی هم، شماری از بازدیدکنندگان از برگزاری این نمایشگاه استقبال کرده و گفتهاند که برگزاری چنین نمایشگاههایی میتواند شهروندان را به کتابخوانی تشویق کند. وحید عمری، یکی از بازدیدکنندگان گفت که برگزاری این چنین نمایشگاهها خوب است و شهروندان را به کتابخوانی تشویق میکند، اما دختران و زنان جامعه در خانه هستند و نمیتوانند در نمایشگاه شرکت کنند. آقای عمری تاکید کرد: « دختران افغانستان، تشنه علم و دانش هستند و میخواهند کتاب بخوانند و مطالعه کنند.» وی خطاب به حکومت سرپرست گفت: «صدای دختران را بشنوید! عشق آنان به درس و مشق که از عمق وجودشان برمیخیزد، ندای برای نجات آیندهای است که در تاریکی و با نابودی دستوپنجه نرم میکند. به آنا حق تحصیل، حق علم، حق انتخاب و حق زندگی آزادانه بدهید. بگذارید در پرتو دانش شکوفا شوند و به آیندهای روشنتر امیدوار باشند.» همچنین یاسین، یکی از بازدیدکنندگان این نمایشگاه گفته است: «خیلی خوب است اینگونه نمایشگاهها. وقتی آدم از پیادهروی رد میشود با کتاب سر میخورد و چشم آدم به کتاب میافتد. بدون شک شهروندان را تشویق به کتابخوانی میکند.» این در حالی است که با تسلط دوبارهی حکومت سرپرست، بیشتر کتابفروشیها در شهرهای مختلف کشور با رکود مواجه بوده است. افزایش میزان فقر و مسدودشدن مراکز آموزشی بهروی دختران و زنان، از عوامل رکود بازار کتاب گفته میشود.