به دنبال اخراج گسترده مهاجران اهل افغانستان از ایران، رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در افغانستان و رییس یوناما، خواهان رسیدگی فوری به وضعیت بازگشتکنندهگان شده است. یوناما امروز (سهشنبه، ۲۴ سرطان) با نشر اعلامیهای گفته است که اوتونبایوا به مرز اسلامقلعه در هرات، جایی که روزانه دهها هزار مهاجر از ایران وارد افغانستان میشوند، سفر کرده و با مهاجران دیدار داشته است. خانم اوتونبایوا هشدار داده است که باید زنگ خطر برای جامعه جهانی به صدا درآید؛ چون که حکومت سرپرست بهتنهایی قادر به جذب موج عظیم بازگشتکنندگان نمیباشد. او افزوده است که مدیریت بازگشتکنندگان فراتر از توان نهادهای امدادرسان است. وی تاکید کرده است: «این یک آزمون برای وجدان جمعی ماست. افغانستان، کشوری که هماکنون با خشکسالی و بحران مزمن انسانی مواجه است، نمیتواند بهتنهایی این شوک را جذب کند.» طبق معلومات اعلامیه، در کشوری که ۷۰ درصد جمعیت آن زیر خط فقر زندگی میکنند، بازگشت بیش از ۱.۴ میلیون مهاجر وضعیت را وخیمتر خواهد کرد. رییس یوناما خطاب به جامعهی جهانی گفته است: «روی خود را برنگردانید. بازگشتکنندگان نباید به حال خود رها شوند. آنچه اکنون شاهدش هستیم، پیامد مستقیم بیپاسخ ماندن مسوولیتهای جهانی است.» همچنین در بخشی از اعلامیه آمده است که خانوادههای مهاجر بهجای تجربه لحظهی مثبت بهخاطر برگشت به کشورشان، با ملال، آسیبهای روانی و بیسرنوشتی گسترده روبهرو میشوند. رییس یوناما تصریح کرد که افغانستان که از گذشته با خشکسالی و بحران بشری مواجه است، توانایی تحمل تلاطم ناشی از موج تازهای برگشت مهاجران را ندارد. او بر اهمیت کمکهای بیدرنگ برای ادغام مجدد بازگشتکنندگان تاکید کرده است و میگوید که شواهد ابتدایی حاکی از آن است که ثبات جامعهی برگشتکننده مستلزم طرح و تطبیق برنامههای فوری معیشتی و سرمایهگذاری روی زیربناهای اجتماعی است. رزا اوتنبایوا هشدار داده است که عدم اتخاذ اقدامات فوری، ضایعشدن پول بهجامانده از برگشتکنندگان در کشور میزبان و فشار روی بازار کار، آوارگی مجدد و خطر بیثباتی بیشتری را بهدنبال خواهد داشت. در حال حاضر روند اخراج مهاجران از ایران بهشدت ادامه دارد. عمدهی بازگشتکنندگان خانوادههای مهاجر هستند. بیکاری و نبود مسکن چالش جدی برگشتکنندگان عنوان میشود.
