وزارت خارجه‌ی بریتانیا به مسدودشدن انستیتوت‌های صحی به‌روی دختران از سوی حکومت سرپرست افغانستان واکنش نشان داده و می‌گوید که این اقدام یک «عقب‌گرد غم‌انگیز» می‌باشد. وزارت خارجه‌ی بریتانیا با انتشار اعلامیه‌ای نسبت به تصمیم اخیر حکومت سرپرست مبنی بر تعلیق آموزش‌های صحی برای زنان و دختران افغانستان ابراز نگرانی کرده است. در اعلامیه آمده است که رشته‌هایی مانند پرستاری، قابلگی و دندان‌پزشکی که از معدود گزینه‌های آموزشی برای زنان و دختران افغانستان باقی مانده بودند، اکنون بسته شده‌اند. این وزارت تاکید کرد که افغانستان تنها جایی در جهان است که چنین محدودیت‌هایی را بر آموزش زنان و دختران اعمال می‌کند. در اعلامیه آمده است که این سیاست سخت‌گیرانه، دسترسی زنان و کودکان افغانستان به خدمات حیاتی صحی را به‌شدت محدود خواهد کرد و پیامدهای جدی و بلندمدتی بر سلامت و زندگی مردم این کشور، به‌ویژه در شرایطی که نرخ مرگ‌ومیر مادران و نوزادان بالاست، خواهد داشت. همچنین وزارت خارجه‌ی بریتانیا از جامعه‌ی جهانی خواسته است تا در مخالفت با این محدودیت‌ها متحد بمانند و تلاش‌های خود برای فشار بر حکومت فعلی را ادامه خواهد داد. این وزارت بر اهمیت همکاری با زنان و دختران افغانستان، چه در داخل این کشور و چه در میان جامعه‌ی دیاسپورا در بریتانیا، تاکید کرده است. اعلامیه در پایان اشاره می‌کند که آینده‌ای صلح‌آمیز برای افغانستان تنها در صورتی ممکن است که حقوق بشر برای همه‌ی شهروندان این کشور رعایت شود. حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، مجموعه‌ای از محدودیت‌های سخت‌گیرانه بر حقوق و آزادی‌های زنان اعمال کرده است. ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم، محرومیت زنان از اشتغال در بسیاری از بخش‌های دولتی و خصوصی و ممنوعیت حضور در اماکن عمومی مانند پارک‌ها و باشگاه‌ها از جمله این محدودیت‌ها بوده است. این درحالی است که افغانستان یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ‌ومیر مادران و نوزادان در جهان را دارد و زنان کشور به دلایل فرهنگی و اجتماعی معمولاً به پزشکان زن مراجعه می‌کنند. این تصمیم حکومت فعلی با واکنش‌های منفی در سطح بین‌الملل مواجه شده است.

راشد خان، ستاره کرکت کشور به منع تحصیل دختران در انستیتوت‌های صحی واکنش داده و می‌گوید که از مسدود شدن انستیتوت‌های صحی به روی دختران مأیوس شده است. راشد خان با نشر پیامی در حساب کاربری فیس‌بوکش خود نوشته است که اساس توسعه و پیش‌رفت یک کشور با آموزش آغاز می‌شود. وی تاکید کرده است: «خواهران ما نیز حق دارند تحصیل کنند و در هر زمینه‌ای به‌ شمول بخش‌های طبی به جامعه خدمت کنند.» راشد خان با تاکید بر اهمیت آموزش زنان در بخش‌های بهداشت و درمان گفت: «منع آموزش در این زمینه، جامعه افغانستان و آینده این کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.» او ابراز امیدواری کرده است تا در مورد این تصمیم تجدیدنظر شود. همچنین رحمان‌الله گربز، بازیکن دیگر تیم ملی کرکت، از این تصمیم انتقاد کرده است. این در حالی است که ممنوعیت تحصیل دختران در انستیتوت‌های صحی توسط حکومت سرپرست، با واکنش‌های گسترده نهادهای حقوق بشری مواجه شده است. به تاز‌گی، اتحاد فعالان تصمیم حکومت فعلی در مورد مسدود شدن انستیتوت‌ها به روی دختران را «ظالمانه، بدوی و زشت» خوانده است. همچنین حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان خواستار لغو این محدودیت شده است. حکومت سرپرست پیش از این آموزش دختران در دوره‌های متوسطه و لیسه و دانشگاه‌ها را نیز منع کرده است. محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بمانند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین کشور به ممنوعیت تحصیل دختران در انستیتوت‌های صحی واکنش نشان داده و از حکومت سرپرست خواسته است که ممنوعیت تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را فوراً لغو کرده و دروازه‌ی مکاتب و دانشگاه‌ها را نیز به‌روی آنان بگشایند. آقای کرزی امروز (چهارشنبه، ۱۴ قوس) با نشر اعلامیه‌ای گفته است: «شنیدن خبر بسته‌شدن درب مؤسسات علوم طبی به‌روی دختران، آن‌هم در زمانی‌ که زنان و مادران در تمام نقاط کشور با مشکلات زیاد صحی مواجه هستند، باعث تأسف شدید است.» وی تاکید کرد که افغانستان زمانی می‌تواند از نیازمندی به کشورهای خارجی نجات یابد و بر مشکلات داخلی غلبه کند که برخوردار از قوای بشری متخصص و تعلیم‌یافته باشد. او افزود که این امر در صورتی امکان‌پذیر است که زمینه‌ی تحصیل و فراگیری علوم برای تمام جوانان، اعم از دختر و پسر، فراهم باشد. این در حالی است که منابع از میان مسوولان انستیتوت‌های طبی روز دوشنبه در صحبت با رسانه گوهرشاد تایید کردند که وزارت صحت عامه‌ تحصیل دختران در این انستیتوت‌ها را تا اطلاع ثانی منع کرده است. پس از اعلام این تصمیم، دیروز دانشجویان دختر به شماری از انستیتوت‌ها رفتند، اما با دروازه‌های بسته مواجه شدند‌. حکومت سرپرست پیش از این آموزش دختران در دوره‌های متوسطه و لیسه و دانشگاه‌ها را نیز منع کرده است. محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بمانند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

رابرت دکسن، کاردار سفارت بریتانیا برای افغانستان منع تحصیل دختران در انستیتوت‌های صحی را تعدی دیگر به حق آموزش دختران و زنان خوانده و درباره‌ی این تصمیم ابراز نگرانی کرده است. رابرت دکسن در واکنش به این تصمیم حکومت سرپرست در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «من عمیقا نگران گزارش‌های جدید مبنی بر این‌که حکومت فعلی آموزش صحی را به زنان در افغانستان منع می‌کنند، هستم.» این در حالی است که وزارت صحت عامه‌ی حکومت سرپرست به انستیتوت‌های صحی دستور داده است که دختران را تا اطلاع «ثانی» رخصت کنند. مسوولان انستیتوت‌های صحی گفته‌اند که این دستور روز (دوشنبه، ۱۲ قوس) در جلسه‌ای به‌گونه‌ی شفاهی اعلام شده است. همچنین شماری از دختران دانشجو در ولایت هرات به رسانه‌ گوهرشاد گفته‌اند که به انستیتوت‌ها‌ رفته بودند اما اجازه‌ی ورود به آنان داده نشد. در برخی‌ ولایت‌های دیگر نیز به دانشجویان دختر گفته شده است که تا معلوم‌شدن وضعیت به انستیتوت‌های صحی نیایند. کاردار سفارت بریتانیا در ادامه تاکید کرد: «این یکی دیگر از تعدی به حق زنان در آموزش است و دسترسی بیشتر به مراقبت‌های بهداشتی برای زنان و کودکان افغانستانی را محدود می‌کند.» قابل ذکر است که با وجود منع تحصیل دختران در دانشگاه‌ها، انستیتوت‌های صحی به‌روی آنان باز بود. در این انستیتوت‌ها، برای دختران عمدتا رشته‌های طبی به شمول قابلگی، نرسنگ و... آموزش داده‌ می‌شد. این در حالی است که حکومت سرپرست در بیش از سه سال گذشته دختران را از رفتن به مکتب و دانشگاه ممنوع کرده‌اند. محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بمانند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

منابع معتبر می‌گویند که مسوولان حکومت سرپرست آموزش دختران را در انستیتیوت‌های خصوصی تا اطلاع بعدی ممنوع کردند. دست‌کم دو منبع تایید کردند که این دستور روز (دوشنبه، ۱۲ قوس) از سوی مقام‌های حکومت فعلی به مسوولان انستیتیوت‌های خصوصی ابلاغ شده است. همچنین شماری از رسانه‌ها گزارش داده‌اند که وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی به مسوولان انستیتوت‌های صحی گفته‌اند که این دستور از سوی ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر حکومت صادر شده است. در گزارش‌ها آمده است که وزارت تحصیلات حکومت فعلی گفته که آموزش دختران در بخش‌های «قابله‌گی، نرسنگ و دیگر بخش‌های طبی» به امر هبت‌الله تا اطلاع بعدی برای دختران ممنوع اعلام شده است. این در حالی است که حکومت سرپرست در بیش از سه سال گذشته دختران را از رفتن به مکتب و دانشگاه ممنوع کرده‌اند. محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بمانند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

منابع محلی از ولسوالی لعل‌وسرجنگل ولایت غور می‌گویند که نیروهای حکومت سرپرست در این ولسوالی فروش محصولات زراعتی، از جمله گندم، عدس و نخود را به باشندگان سایر ولسوالی‌ها و ولایت‌های دیگر منع کرده‌اند. دست‌کم سه منبع از ولسوالی لعل‌وسرجنگل امروز (شنبه، ۵ عقرب) به رسانه‌ گوهرشاد گفته‌اند که مسوولان محلی حکومت فعلی به کشاورزان و دکان‌داران این ولسوالی ابلاغ کرده‌اند که اجازه فروشن محصولات زراعتی شان را به باشندگان سایر ولسوالی‌ها و ولایات ندارند و باید تمام محصولات‌شان در ولسوالی‌ لعل‌وسرجنگل به فروش برسد. منبع گفت که نیروهای حکومت سرپرست به بازار لعل آمده و به مردم هشدار داده‌اند که هرکسی از این دستور سرپیچی کنند، بازداشت و مجازات خواهند شد. یک منبع دیگر گفت که نیروهای حکومتی در راستای اجرای این ممنوعیت یک باشنده‌ی لعل‌وسرجنگل را به‌دلیل فروش گندم به یک باشنده‌ی ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر دایکندی بازداشت کردند. او گفت که همچنان نیروهای حکومتی موتر حامل گندم فروخته‌شده را از مسیر راه بازگرداندند و فردی را که بازداشت کرده بودند پس از چند ساعت با وساطت موسفیدان، بزرگان ولسوالی لعل‌وسرجنگل آزاد کردند. منبع تاکید کرد که این دستور حکومت فعلی مشکلات زیادی برای مردم این ولسوالی خلق کرده است. منبع گفت که تا اکنون مشخص نشده است که آیا این دستور از سوی مقام‌های حکومت سرپرست در کابل صادر شده یا مسوولان محلی «خودسرانه» چنین تصمیمی گرفته‌اند. منبع افزود: «سال گذشته نیز مسوولان محلی در قسمت فروش بعضی اقلام زراعتی مردم ولسوالی لعل‌وسرجنگل محدودیت وضع کرده بود.» منبع تاکید کرد که اگر این محدودیت‌ها حل نشود، کشاورزان این ولسوالی با مشکلات متعددی مواجه خواهند شد. همچنین یک منبع گفت: «زندگی مردم این ولسوالی وابسته به درآمد حاصل از فروش محصولات زراعتی است و درصورتی‌که نتوانند این محصولات را به فروش برسانند، با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد. مردم از طریق فروش محصولات زراعتی‌شان، دیگر موادهای مورد نیازشان را تهیه می‌کنند.» منبع تصریح کرد که نیروهای حکومت فعلی علاوه بر «عشر»، از موترهایی که محصولات زراعتی را در این ولسوالی انتقال می‌دهند، ده هزار افغانی «اخذ» می‌کنند. باشندگان ولسوالی لعل‌وسرجنگل خواستار توجه مقام‌های حکومت سرپرست به وضعیت باشندگان این ولسوالی و رسیدگی به شکایت‌های هستند. مسوولان محلی حکومت فعلی در غور تا اکنون در این مورد اظهارنظر نکرده‌اند. قابل ذکر است که باشندگان ولسوالی هزاره‌نشین لعل‌وسرجنگل غور پیش از این نیز از برخورد تبعیض‌آمیز حکومت فعلی شکایت کرده‌اند.

ریاست امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست در ولایت بلخ ورود زنان و دختران را به پارک‌های تفریحی در مرکز و ولسوالی‌های این ولایت ممنوع کرده است. رسانه‌های محلی با نشر گزارشی گفته‌اند که نورمحمد حقانی، رییس امر به معروف و نهی از منکر بلخ روز (یک‌شنبه، ۲۵ سنبله) دستور داده است که پس از این، ورود زنان و دختران به پارک‌های مرکز و ولسوالی‌های ولایت ممنوع است. پیش از این دستور، در کنار ممنوعیت سراسری ورود زنان به پارک‌ها، زنان و مردان در بلخ به‌گونه‌ی نوبتی در روزهای جداگانه به پارک‌ها می‌رفتند. همچنین مسوولان محلی در ولایت بلخ برخی اماکن تفریحی را به دو بخش زنانه و مردانه تقسیم کرده بودند. باید گفت که در نامه‌ی امر به معروف ولایت بلخ که در رسانه‌های اجتماعی نشر شده است، دلیل این ممنوعیت، مختلط شدن زنان و مردان خوانده شده است. در این نامه، رییس اداره امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست در بلخ به مأموران امر به معروف دستور داده است تا مانع ورود زنان به پارک‌های تفریحی شوند. مسوولان حکومت سرپرست پیش از این هم در دیگر ولایت‌ها حضور زنان در پارک‌ها را ممنوع کرده بودند. همچنین حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از تحصیل محروم و سپس دانش‌جویان دختر را از رفتن به دانشگاه‌ها دولتی و خصوصی و آموزشگاه‌های خصوصی منع کردند. سازمان ملل متحد و جامعه‌ی جهانی در سه سال اخیر بارها خواستار لغو ممنوعیت حق آموزش و کار زنان در افغانستان شده‌اند، اما حکومت سرپرست تا اکنون به این خواست‌ها اعتنا نکرده است. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. همچنین به تازگی، قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی حتا صدای زنان را «عورت» عنوان کرده است. بخش زنان سازمان ملل پیش از این نیز گفته بود که محدودیت‌ها بر زنان تاثیر مخربی بر زندگی آنان در افغانستان داشته است.

بخش زنان سازمان ملل متحد اعلام کرده است، ظلمی که زنان و دختران افغانستان از آگست ۲۰۲۱ به این‌سو، تجربه می‌کنند از نظر مقیاس و تأثیر نسلی «بی‌نظیر» است. این سازمان‌ امروز (دوشنبه، ۲۱ جوزا) گزارشی در مورد وضعیت زنان افغانستان تحت کنترول حکومت سرپرست نشر کرده و خواستار اقدام فوری جهانی برای پایان دادن به ستم جاری بر زنان و دختران افغانستان شده است. گزارش به نقل از زنانی که تبعیض جنسیتی را پس از تسلط حکومت سرپرست تجربه کرده‌اند، نوشته است که پیشرفت در زمینه حقوق زنان، با صدور بیش از ۷۰ فرمان از سوی‌ حکومت فعلی، در کمتر از سه سال از بین رفت. بخش زنان سازمان ملل تاکید کرد که انزوای اجتماعی، زنان و دختران را به ناامیدی سوق می‌دهد. این سازمان با نشر آمارهای گفت که تنها یک درصد از زنان احساس می‌کنند که در جامعه نفوذ دارند، همین‌گونه ۸ درصد زنان سروی شده از آگست ۲۰۲۱ تا اکنون حداقل یک‌ زن را می‌شناسند که خودکشی کرده و ۱۸ درصد از اشتراک‌کنند‌گان می‌گویند که در سه ماه گذشته، یک بار هم با زنان خارج از خانواده‌شان دیدار نکرده‌اند. همچنین در بخشی از گزارش آمده است که ترک تحصیل ۱.۱ میلیون دختر و‌ ممنوعیت بیش از ۱۰۰ هزار زن از رفتن به دانشگاه با یک در ۵۰ رویداد مرگ‌ومیر مادران در افغانستان مرتبط است. یکی از زنان به بخش زنان سازمان ملل گفته است: «زنان خواهان حق تصمیم‌گیری هستند، نه فقط در خانه‌های‌شان، بلکه در دولت و دیگر فضاها. آنان تحصیل و کار می‌خواهند‌؛ حقوق خود را می‌خواهند.» آلیسون داویدیان، نماینده ویژه زنان سازمان ملل در افغانستان افزود: «زنان افغان مقاومت فوق‌العاده‌ای از خود نشان می‌دهند. در مواجهه با چالش‌های باورنکردنی، زنان به اداره سازمان‌ها، مشاغل و ارائه خدمات ادامه می‌دهند. ما باید روی مقاومت آنها سرمایه گذاری کنیم و افغانستان باید در صدر اجندای بین‌المللی قرار بگیرد.» بخش زنان سازمان ملل توصیه کرد که برای مبارزه با این‌ وضعیت، از سازمان‌های جامعه مدنی زنان افغانستان با تخصیص بودجه درازمدت حمایت شود. در گزارش آمده است که جامعه‌ی جهانی از اقداماتی که می‌تواند به طور ناخواسته از سیاست‌ها، هنجارها و ارزش‌های تبعیض‌آمیز حکومت سرپرست حمایت یا آن را عادی‌سازی کند، جلوگیری کنند. این نهاد همچنان توصیه کرده است: «اطمینان حاصل شود که حداقل ۳۰ درصد از تمام کمک‌های مالی به افغانستان به ابتکاراتی اختصاص می‌یابد که صراحتاً با هدف ارتقای برابری جنسیتی، حقوق زنان و اجتناب از حمایت از پروژه‌های کور جنسیتی صورت می‌گیرد.» این گزارش در حالی نشر می‌شود که حکومت سرپرست زنان را از آموزش، تحصیل، کار و‌ حضور در شماری از اماکن عمومی منع کرده است.

همزمان با نزدیک شدن به روز هشتم مارچ، روز جهانی همبستگی زنان، شماری از ورزشکاران زن در کشور اعلام کرده‌اند که حکومت سرپرست با تسلط‌شان بر افغانستان، آنان را با بی‌رحمانه‌ترین شیوه ممکن، سرکوب کرده‌اند. کمیته صحت و ورزش جنبش شنبه‌های ارغوانی با نشر اعلامیه‌ای گفته است که مقامات حکومت فعلی ورزش زنان را «نمادی از غرب‌گرایی» عنوان می‌کنند و باور دارند که ورزش زنان در تضاد با ارزش‌های «افغانیت و اسلامیت» بوده و بنیادهای خانواده و حاکمیت مردسالارانه را در جامعه سنتی افغاستان تضعیف می‌کند. در اعلامیه آمده است که حکومت فعلی به این دلایل باشگاه‌های ورزشی زنان را در کشور بسته کرده است. کمیته صحت و ورزش جنبش شنبه‌های ارغوانی تاکید کرد که حکومت فعلی پس از تسلط دوباره‌شان به قدرت، شماری از ورزشکاران زن را با توهین و تحقیر بازداشت و پس از مدتی با گرفتن تعهد کتبی و ضمانت هنگفت مالی دوباره از بند آزاد کرده است. اعضای این کمیته خطاب به ورزشکاران مرد گفته‌اند: «خوش خدمتی نکنید و اخلاق ورزشی را زیر پا نگذارید. انتظار داریم که بیش‌تر از این با زیر پا گذاشتن وجدان، شرف و اخلاق ورزشی، چهره سیاه حکومت فعلی را سفیدنمایی نکنید و و در برابر سرکوب، اختطاف و ظلم این حکومت علیه زنان به‌ویژه زنان و دختران ورزشکار بی‌ایستید.» آنان تاکید کردند که زنان و دختران ورزشکار در ۲۰ سال گذشته برای بسیاری از شهروندان نماد افتخار و تغییر مثبت تلقی می‌شدند و دستاوردهای ارزشمندی از مسابقات ملی و بین‌المللی به کشور آوردند که این امر نشانه‌های گذار از یک جامعه سنتی به جامعه تساوی‌گرا و ارزش محور برای افغانستان محسوب می‌شد، اما تبعیض جنسیتی هر چند نه به پیمانه امروز، سنتی بودن جامعه، خشونت‌های جنسیتی و کلامی، موانع فرهنگی، نبود بودجه کافی و مخالف خانواده‌ها در کنار تهدیدات امنیتی از گروه‌های مسلح باعث گردیده بود تا زنان و دختران ورزشکار در دو دهه دموکراسی نیم‌بندی نتوانند به طور واقعی برای تبارز ظرفیت‌‌های‌شان فرصت یابند. بربنیاد اعلامیه زنان معترض، پس از تسلط حکومت فعلی بر افغانستان بیش‌تر ورزشکاران زن به کشورهای پاکستان و ایران فرار کرده‌اند و اکنون در بی‌سرنوشتی به‌سر می‌برند. آنان از نهادهای بین‌المللی و کشورهای مهاجرپذیر خواسته‌اند تا با اهدای ویزای بشردوستانه، زنان ورزشکار افغان را مورد حمایت قرار دهند. این در حالی است که حکومت فعلی پس از تسلط دوباره‌شان بر افغانستان، برخلاف وعده‌های رهبران این حکومت ‌در مذاکرات دوحه، از همان قوانین سخت‌گیرانه دهه ۹۰ میلادی در برابر دختران و زنان کار گرفته‌اند. همچنین حکومت فعلی در بیش‌تر از دوونیم سال گذشته دختران و زنان کشور را از صحنه‌های سیاست، ورزش و آموزش حذف کرده است.