شفیقه یارقین «دیباج» در مرکز ولایت سرپل در یک خانوادهای روشنفکر و تحصیل کرده به دنیا آمد. پدرش میرزا محمد قاسم قاضیزاده شاعر، وکیل پارلمان در دورهای هفتم شورای ملی افغانستان، شهردار شهر سرپل و کارمند عالیرتبهی وزارت معادن و صنایع افغانستان و از تحصیل یافتهگان دورهای رشدیه زمان امیر امان الله خان بود. پدر بزرگش قاضی محمد اسماعیل و اجداد پدریاش از ۱۳ نسل قاضی شهر سرپل بودند. مادرش بانو «محترمه» خانم خانهدار و دختر «ایشان نذر خان» از افراد سرشناس و محترم ولسوالی صیاد سرپل بود. شفیقه فرزند اول پدر و مادرش بود، اما تربیتش را همسر نخست پدرش بانو «تاجور» دختر تاجرباشی «ناربای» خان، که زنی بسیار محترم، مدبر و مهربان بود، به عهده داشت. شفیقه هنوز سه سال داشت که خانوادهاش از سرپل به شهر مزارشریف کوچیدند. او تا صنف ششم در لیسهی سلطان راضیه در شهر مزار شریف درس خواند و از صنف هفتم بنا بر تغییر محل کار پدرش به کابل، در لیسه رابعهی بلخی درسهایش را ادامه داد تا این که در سال ۱۳۵۱ با اول نمرگی دوره لیسه را به پایان رسانید و پس از سپری کردن امتحان کانکور و اخذ نمرهی عالی در دانشکده دلخواهش، دانشکده ادبیات و علومبشری دانشگاه کابل در رشتهی ژورنالیزم ادامهای تحصیل داد و دانشگاه را با درجهی اعلی تمام کرد. درجه تحصیل نهایی او دكتورای زبان و ادبیات است که در ماه فبروری سال ۱۹۹۹ میلادی در انستیتوت زبان و ادبیات امیرعلی شیرنوایی، آكادمی علوم جمهوری ازبكستان دفاع کرد و دیپلوم PhD خود را به دست آورد. شفیقه یارفین دیباج از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۹۰ در این پستها کار کرده است: معین مسلکی وزارت امور زنان (معاون وزیر)، مدیر برنامههای ادبی رادیو تلویزیون ملی و در عین زمان تهیه کننده و گوینده برنامههای ادبی، عضو علمی و رییس یكی از شعبات آكادمی علوم افغانستان، در بست فوق رتبه با حفظ حقوق كدر علمی اكادمی علوم به حیث ریس عمومی نشرات و تبلیغات مجلس سنا و در عین زمان مدیر مسوول مجلهی ماهانه «سنا» و گوینده و تهیه كننده برنامهی هفتهگی «صدای سنا» در رادیو و تلویزیون ملی افغانستان، رییس شورای اسلامی زنان جوزجان و همزمان با آن استاد در انستیتوت پیداگوژی امیرعلیشیرنوایی جوزجان، مشاور فرهنگی ولایت جوزجان، رییس امور تربیتی وزارت معارف و در عین زمان مدیر مسوول مجلهی «تربیت»، رییس شورای علمی وزارت معارف و مشاور نصاب تعلیمی، آموزگار (در آغاز کار برای مدت یک سال)، نماينده مردم در چند لویه جرگه. او با طنزنویس و پژوهشگر نامدار افغانستان محمد حلیم یارقین ازدواج كرده و دارای یک دختر به نام ویدا (شاعر و آهنگساز) و دو پسر به نامهای سنجر و ارسلان و پنج نواسه به نامهای آيلين، آلتای، سومر، اینجو و اوزل میباشد و در حال حاضر در پایتخت کشور سویدن زندگی میکند. شفیقه یارقین شاعر، داستاننویس، پژوهشگر و مترجم ادبی است که از سال ۱۳۵۷ تا حال شعرها، داستانها، ترجمهها، مقالهها، رسالهها، کتابها و مصاحبههایش در مجلههای معتبر علمی افغانستان، ازبکستان، تاجکستان، ایران، اتریش، ایتالیا، و نشرات برون مرزی چاپ شده است. او به خاطر فعالیتهای علمی- ادبی و اداری اش جوایز، مدالها، نشانها، ترفیعات فوق العاده، تقدیرنامههای درجه اول و مکافات نقدی گرفته است که مهم ترینهای شان قرار ذیل است: جایزهی بین المللی دكتور محمد معین در سال ۱۳۹۰ از کشور جمهوری اسلامی ایران، مدال عالی دولتی افغانستان «ملالی» در سال ۱۳۹۰، مدال عالی دولتی افغانستان «غازی میر بچه خان» در سال ۱۳۸۹، جایزهی بهترین کتاب سال ۱۳۸۷ از کشور جمهوری اسلامی ایران برای کتاب فرهنگ دو جلدی اوزبیکی به فارسی. جایزه و مدال مطلای فوند بین المللی بابر از کشور جمهوری اوزبیکستان در سال ۱۹۹۹، جایزهی «آزادی» مجتمع جامعه مدنی افغانستان «مجما» در سال ۱۳۸۶، جایزهی صلح سیمرغ از سوی بنیاد بین المللی میراثهای فرهنگی آسیا «آرمانشهر» در سال ۲۰۱۹، جایزه و دیپلوم مقام دوم قصهی کودک از مسابقهی آنلاین «بنیاد بین المللی استعدادهای جهان» در جمهوری قزاقستان در اول جون سال ۲۰۲۰، جایزۀ ادبی «حکیم ناصر خسرو بلخی»، جمهوری دموکراتیک افغانستان. دو جایزهی مطبوعاتی وزارت اطلاعات و فرهنگ، چند مدال صداقت، دو نشان افتخار، ترفیعات فوق العاده، تقدیرنامه های درجه اول و تعدادی تحسین نامه از سوی دولت جمهوری دموکراتیک و جمهوری اسلامی افغانستان. تلویزیون سرتاسری ملی آلمان از کار و فعالیتهای دکتور شفیقه یارقین در سال ۱۹۹۶ فلم کوتاه مستند تهیه و بیش از دهبار از شبکه ماهوارهیی جهانی خویش نشر کرده است. شفیقه یارقین به زبان دری و اوزبكی شعر، داستان، مقاله، رساله و کتاب و به زبان پشتو شعر و مقالات پژوهشی و علمی نوشته است كه تعداد زیادی از آنها در مجلهها و نشریههای افغانستان، نظیر: خراسان، كابل، ژوندون، ملیتهای برادر، غرجستان، حجت، تربیت، صدف، چاووش، روزنه، انگار و روزنامه های كابل تایمز، انیس، اصلاح و یولدوز و مقالهها و مصاحبههایش در نشریههای خارج و نشریههای بیرون مرزی (ایران، آلمان، ازبكستان، تاجیكستان، امریکا، اتریش)، همچنان در مجموعهها، تذكرهها و سالنامهها با تخلصهای «یارقین» و «دیباج» به چاپ رسیده است. شفیقه دیباج از سه سال به این سو رهبری یک گروه ۵۰ نفری بانوان و شاعران افغانستان را برای تولید محتوای ادبیات کودک به عهده دارد که محصول آن بیش از ۱۵۰۰ شعر و ۱۸۲ قصه کودک است. این شعرها و داستانها از فیسبوک، وبسایت «شعر و داستان کودک» و فیسبوک دیباج توماریس نشر شده است. کلیپهای ویدیویی بسیاری نیز ازاین نوشتهها در یوتیوب و سایر شبکههای اجتماعی به نشر رسیده است. همچنان در درازنای سالهای گذشته و حال، تعداد زیادی مصاحبههای رادیویی و تلویزیونی با رادیوهای بین المللی (بیبیسی، آزادی، صدای آمریكا، روسیه، تاجكستان، ازبكستان، ایران “ایرنا”…) و تلویزیونهای بینالمللی (تلویزیون سرتاسری ملی آلمان، تلویزیون ملی ایتالیا، صدا و سیمای ایران، شبكههای مختلف تلویزیونهای ازبكستان، تاجكستان، قزاقستان…) و اكثر رادیوها و تلویزیونهای دولتی و شخصی افغانستان انجام داده است. او با زبانهای انگلیسی، سویدی، روسی، ترکی و اردو نیز آشناست و در کارهای پژوهشی خود میتواند از منابع علمی این زبانها استفاده کند. او حدود ۵۰ کتاب و رساله چاپ شده و تعدادی کتاب و رساله آمادهی چاپ دارد که در اخیر همین بیوگرافی فهرست همه آثارش علاوه میشود. دیوان ظهیرالدین محمد بابر (متن انتقادی)، نادره و شعرهای او، بابرگه ارمغان، نصاب الصبیان، بابر منگولیگی، دیوان شاه غریب میرزا غریبی، زندهگانی و آثاركامران میرزا، دیوان بابر (تكلمه بر چاپ كابل دیوان بابر)، دربارهی زبان، خط و فرهنگ نویسی ترکی، رباعیات مولانا جلال الدین محمد بلخی- رومی، نَی تیلماجی و غیره نمونهی سخن: هوای سرد شبانگاهی، صدای شرشر باران بود زنی که غصه صدایش کرد، ز نام خویش گریزان بود گلوی ملتهبش میسوخت، همیشه دردِ نگفتن داشت چه حرفها که به لبهایش، کبوتران هراسان بود نگاه منتظرش هر شب به راه مرد به در میماند مرد پیش زنی دیگر، عزیز کرده و مهمان بود سپیده سرزد و زن مأیوس به روی بستر تنهایش ز سرنوشت خودش بیزار، به حال خویش پریشان بود کنار آینه ایستاد و دو قطره اشک فرو بارید دوای خواب … سرش چرخید، سقوط … نقطهٔ پایان بود… نویسنده: قدسیه امینی
برچسب: سرپل
مسوولان از ولایت سرپل میگویند که براثر انفجار سرگلوله راکت در ولسوالی صیاد این ولایت، سه کودک جان باختهاند و دو کودک دیگر زخمی شدند. دفتر والی سرپل با نشر اعلامیهای گفته است که این رویداد روز گذشته (جمعه، ۱۳ میزان) در روستای «قفلان» از مربوطات ولسوالی صیاد رخ داده است. در اعلامیه آمده است که این سرگلوله راکت از جنگهای سابق باقی مانده بود و هنگامی که این کودکان میخواستند آن را جابهجا کنند، منفجر شده است. دفتر والی ولایت سرپل تاکید کرد، کودکانی که در این رویداد زخمی شدند، به شفاخانه ولایتی سرپل منتقل شدهاند. در ادامه آمده است که وضعیت صحی یکی از زخمیان وخیم گفته شده است. انفجار مواد انفجاری باقیمانده از جنگ بارها جان کودکان را در ولایتهای مختلف کشور گرفته است. بهدلیل چند دهه جنگ، بخشی از خاک افغانستان آلوده به ماین و مواد انفجاری است. اوچا یا دفتر هماهنگکنندهی کمکهای انساندوستانهی سازمان ملل متحد در افغانستان پیشتر گزارش داده بود که ماهانه ۶۰ تن که بیشترشان کودکان هستند، در نتیجهی انفجار ماینهای بهجامانده از جنگ در افغانستان کشته یا دچار معلولیت میشوند. براساس آخرین گزارشها، نزدیک به ۶۰۶ کیلومتر مربع خاک افغانستان آلوده به ماین و مهمات انفجاری است. همچنین سازمان ملل متحد اعلام کرده است که سه میلیون نفر در افغانستان در شعاع یک کیلومتری ماینها و مواد انفجاری باقیمانده از جنگ زندگی میکنند.
مسوولان محلی ولایت سرپل از گشایش و بهرهبرداری یک مکتب دخترانه در ولسوالی سانچارک این ولایت خبر داده و میگویند که این مکتب به هزینهی ۱۰۰ هزار دالر آمریکایی ساخته شده است. محمد رحمانی، رییس معارف سرپل گفته است که این مکتب در روستای «چاروح» ولسوالی سانچارک، با هزینهی شخصی یک تاجر ساخته شده است. آقای رحمانی تاکید کرد که این مکتب در ساحهی ۱۲۰۰ مترمربع و در یک طبقه، به گونهی پخته و اساسی ساخته شده است. او افزود که این مکتب داراری ۹ صنف درسی است. محمد رحمانی گفت که سرمایهگذاری یک تاجر در ساخت یک مکتب در ولسوالی سانچارک، نه تنها اثری کوچک نیست؛ بل روشنایی را برای آیندهای روشنتر ایجاد میکند. شماری از بزرگان قومی و باشندگان سرپل، از اقدام این تاجر در راستای ساخت این مکتب دخترانه میستایند و از دیگر تاجران ملی و افراد خیر میخواهند که در راستای ساخت مکتبها در مرکز و ولسوالیهای این ولایت اقدام کنند. در حالی یک مکتب دخترانه در ولایت سرپل ساخته میشود که حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از تحصیل محروم و سپس دانشجویان دختر را از رفتن به دانشگاهها منع کردند. باید گفت که محدودیتهای حکومت فعلی، باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.
مسوولان محلی از ولایت سرپل میگویند که ۶۳ تن به شمول زنان به دلایل مختلف در ملاءعام در مرکز این ولایت شلاق زده شدهاند. مولوی حبیبالله مسرور، سخنگوی مقام ولایت سرپل به رسانه گوهرشاد گفت که امروز (سهشنبه، ۱۵ جوزا) ۶۳ تن به شمول ۱۵ زن به دلایل ارتباط نامشروع، فرار از منزل، لواط، سرقت مسلحانه و هتک و حرمت با حضور مردم و مسوولان محلی شلاق زده شدند. آقای مسرور تاکید کرد که این افراد را امروز در ورزشگاه مرکزی سرپل و در محضر عام شلاق زده است. وی افزود که براساس حکم محکمه ولایت سرپل این افراد را بین ۱۵ تا ۳۹ ضربه شلاق زده است. سخنگوی والی سرپل در مورد این که این افراد، به چند ماه زندان محکوم شده است، جزییات نداد. او میگوید که اجرای جزای تعزیری در جامعهی اسلامی تاثیرات مثبت دارد و باعث کاهش جرایم جرمی و مشکلات خانوادگی خواهد شد و این روند در حکومت فعلی ادامه خواهد داشت. باید گفت که حکومت فعلی پس از بازرسی بدنی و ضبط گوشیهای هوشمند مردم را اجازه تماشای مجازات و محکمه صحرایی را دادهاند. همچنین دادگاه عالی حکومت فعلی امروز گفت که یک نفر را به اتهام روابط جنسی مرد با مرد در ولسوالی سیدخيل ولايت پروان مجازات کرده است. این دادگاه نوشته است که این متهم با ۳۹ ضربه شلاق مجازات و به یک سال و شش ماه حبس تنفیذی محکوم شده است. حکومت سرپرست از زمان تسلط دوباره بر افغانستان بارها افراد متهم را در ملاءعام شلاق زده و اعدام کردهاند. نهادهای حقوق بشری اعدام و مجازات بدنی افراد متهم را نقض قوانین بینالمللی و خلاف کرامت انسانی میدانند و خواستار توقف آن هستند.
مسوولان محلی از ولایت سرپل میگویند که در اثر جاری سیلاب طی روزهای گذشته در این ولایت، چهار زن و یک کودک جان باختهاند. حبیبالله مسرور، سخنگوی والی سرپل گفت که سیلاب شب گذشته (چهارشنبه ۲ جوزا) در روستای «صوفک» از مربوطات ولسوالی کوهستانات این ولایت رخ داده که این سیلاب ۱۵۰ خانه و صدها جریب زمین زراعتی را نیز تخریب کرده است. آقای مسرور در مورد هویت و سن قربانیان این رویداد جزییاتی ارائه نکرده است. در ادامه آمده است که در اثر بارندگیهای اخیر در سایر ولسوالیهای سرپل نیز خسارات هنگفت مالی و جانی به مردم وارد شده است. این در حالی است که در این اواخر سیلابهای مدهش و مرگبار در ولایات بغلان، غور، تخار، فاریاب و بدخشان نیز جان صدها تن از باشندگان این ولایات را گرفته و صدها تن دیگر را زخمی کرده است. همچنین بخش زنان سازمان ملل متحد اعلام کرده است که زنان و کودکان بهطور نامتناسبی تحت تأثیر سیلابهای اخیر در شماری از ولایات افغانستان قرار گرفتهاند. این نهاد با نشر گزارشی از وضعیت سیلابزدگان در شماری از ولایات شمالشرقی کشور گفت که در سیلابهای اخیر مردان در ساختمانهای عمومی مانند مساجد پناه گرفته بودند.
منابع محلی از ولایت سر پل میگویند که ادارهی امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست در این ولایت، یک تفریحگاه عمومی را بهروی مردم بستهاند. دستکم سه منبع محلی از سرپل در صحبت با رسانه گوهرشاد گفت که نیروهای امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست روز گذشته (جمعه، ۳۱ حمل) تفریحگاه عمومی سرپل را بهروی بازدیدکنندگان بسته و موانع حضور مردم شدند. منبع تاکید کرد که امر به معروف دلیل بستن این تفریحگاه را بیحجابی زنان و دختران و رونق یافتن منکرات بیان در سرپل بیان کرده است. براساس معلومات موجود، پیش از این زنان و دختران با همراهان اعضای خانوادهی خود اجازه داشتند در این پارک برای تفریح و سرگرمی بروند، اما از روز گذشته به این طرف این تفریحگاه به روی عموم مردم بسته شده است. این تفریحگاه بهنام «چرخفلک سیاحتی امام خورد» یاد میشود که به تازگی از سوی یک سرمایهگذار در روستای «توغنی» از مربوطات شهر سرپل، مرکز این ولایت ساخته شده است. در عین حال، اداره امر به معروف و نهی از منکر با نشر خبرنامهای گفته استوکه این تفریحگاه، به علت عدم رعایت اوقات نماز جماعت و نماز جمعه، بیحجابی زنان و دختران جوان و همچنین ترویج منکرات بسته شده است. این در حالی است که حکومت سرپرست سال گذشته زنان و دختران را در سراسر کشور از رفتن به پارکها و حمامهای عمومی زنانه منع کرد.
مسوولان در فرماندهی پولیس ولایت سرپل میگویند که یک مرد و زن در ولسوالی کوهستانات این ولایت به اتهام «رابطهی نامشروع» به قتل رسیدهاند. فرماندهی پولیس با نشر خبرنامهای گفته است که این در روستای «گنجیها»ی از مربوطات ولسوالی کوهستانات رخ داده است. پولیس سرپل تاکید کرد که این زن و مرد از طرف اقارب خانم به قتل رسیدهاند. در خبرنامه در مورد هویت قربانیان و چگونگی قتل آن اشاره نشده است. در خبرنامه آمده است که در پیوند به این رویداد یک نفر از سوی نیروهای حکومت سرپرست در ولایت سرپل بازداشت شده است. باید گفت که رویداد مشابه در این اواخر در ولایتهای دیگر کشور نیز رخ داده است. همچنین چندی پیش در ولایت فاریاب در شمال کشور نیز یک مرد و زن به اتهام روابط نامشروع تیرباران شده بودند. قابل ذکر است که زنان و دختران در سراسر کشور به این اتهامهای ذکر شده از سوی افراد حکومت فعلی بازداشت و در حضور مردم شلاق زده شدهاند.