آبمروارید یک ناحیه کدر در عدسی چشم شما (بخش شفاف چشم که به تمرکز نور کمک می کند) است. آبمروارید با افزایش سن بسیار شایع میشود. در واقع، بیش از نیمی از آمریکاییهای 80 ساله یا بالاتر یا آبمروارید دارند یا برای خلاص شدن از شر آبمروارید تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند. در ابتدا ممکن است متوجه کاتاراکت نشوید. اما با گذشت زمان، آبمروارید می تواند دید شما را تار، مه آلود یا کم رنگ کند. ممکن است در خواندن یا انجام سایر فعالیتهای روزمره مشکل داشته باشید. با گذشت زمان، آبمروارید می تواند منجر به کاهش بینایی شود. خبر خوب این است که جراحی می تواند آبمروارید را از بین ببرد. جراحی آبمروارید بی خطر است و مشکلات بینایی ناشی از آبمروارید را اصلاح میکند. انواع آبمروارید چیست؟ بیشتر آبمرواریدها به سن مربوط می شوند؛ به دلیل تغییرات طبیعی در چشمان شما با افزایش سن رخ می دهد. اما ممکن است به دلایل دیگری مانند پس از آسیب چشم یا پس از جراحی برای مشکل چشمی دیگر (مانند گلوکوم) به آبمروارید مبتلا شوید. مهم نیست که چه نوع آبمروارید دارید، برای درمان آن به جراحی نیاز خواهید داشت. علائم آبمروارید چیست؟ ممکن است در ابتدا، زمانی که آبمروارید خفیف است، هیچ علامتی نداشته باشید. اما با رشد آن، آبمروارید می تواند تغییراتی در بینایی شما ایجاد کند. برای مثال، ممکن است متوجه شوید که: یک هاله در اطراف چراغ ها میبینید دو برابر می بینید (گاهی اوقات با بزرگتر شدن آبمروارید این مشکل از بین می رود؛ دیدی که ابری، تار، مه آلود یا فیلمی است؛ تغییر در نحوه مشاهده رنگ (رنگ ها ممکن است محو شده یا واضح به نظر نرسند)؛ حساسیت به نور شدید خورشید، چراغ های جلو یا لامپها؛ تابش خیره کننده، از جمله هاله یا رگههای که در اطراف نور ایجاد می شود. مشکل دید در شب. تغییرات در نسخه بینایی شما، از جمله نزدیکبینی که بدتر میشود. برای خواندن به نور روشن تری نیاز دارید. آیا آبمروارید دردناک است؟ آبمروارید معمولاً درد ندارد، اما میتواند با حساس تر کردن چشمان شما به نور باعث ناراحتی شود. چه چیزی باعث آبمروارید میشود؟ علت اصلی آبمروارید، تجزیه تدریجی پروتئینهای عدسی شما است. با این حال، برخی از عوامل ژنتیکی و محیطی میتوانند خطر ابتلا به آن را در سنین پایینتر در مقایسه با دیگران افزایش دهند. عوامل خطر آبمروارید چیست؟ عوامل خطر برای تشکیل آبمروارید به سه گروه اصلی تقسیم می شوند: محیطی، پزشکی و ژنتیکی. عوامل خطرزای محیطی عوامل خطرزای محیطی آنهای هستند که در دنیای اطراف خود با آنها مواجه میشوید. آنها گاهی اوقات مواد سمی هستند که شماآنرا تنفس می کنید یا می بلعید. عوامل محیطی مضر هستند زیرا میزان رادیکال های آزاد را در بدن شما افزایش می دهند. اینها مولکولهای ناپایداری هستند که به سلولهای سالم آسیب میرسانند. رادیکالهای آزاد، با آسیب رساندن به سلولهای عدسی چشم، میتوانند منجر به تشکیل آبمروارید شوند. عوامل خطرزای محیطی عبارت اند از: آلودگی هوا؛ دود تنباکو؛ الکل؛ مواد شیمیایی صنعتی؛ آفت کشها قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید؛ سابقه پرتودرمانی در قسمت بالایی بدن شما. محدود کردن قرار گرفتن در معرض محیطی ممکن است تشکیل آبمروارید را کند کند. عوامل خطر پزشکی عوامل خطر پزشکی که میتوانند خطر ابتلا به آبمروارید را افزایش دهند عبارتند از: ابتلا به دیابت یا قند خون بالا؛ انجام برخی جراحی های چشم، مانند گلوکوم؛ استفاده از کورتیکواستروئیدها برای درمان برخی شرایط پزشکی (مانند آرتریت روماتوئید)؛ داشتن بیماری های چشمی خاص، مانند پیگمانتوزای شبکیه یا یووئیت. عوامل خطر ژنتیکی سابقه خانوادگی آبمروارید خطر ابتلا به آن را افزایش میدهد. برخی جهشهای ژنتیکی منجر به آبمروارید مادرزادی میشوند (که در بدو تولد وجود دارد). وقتی صحبت از آبمروارید مرتبط با افزایش سن میشود، جهشهای ژنتیکی ممکن است لنز شما را در برابر آسیبهای ناشی از عوامل خطر محیطی آسیب پذیرتر کند. بنابراین، در حالی که نمی توانید خطر ژنتیکی خود را تغییر دهید، دانستن سابقه خانوادگی و به اشتراکگذاری آن با پزشک تان کمک میکند. تشخیص و آزمایشات آبمروارید چگونه تشخیص داده میشود؟ پزشکان چشم و اپتومتریست ها آبمروارید را از طریق یک معاینه جامع چشم تشخیص می دهند. پزشک چشمان شما را از نزدیک بررسی میکند تا علائم آبمروارید را جستجو کند و شدت آن را ارزیابی کند. پزشک شما همچنین از شما در مورد بینایی، سابقه پزشکی و اینکه آیا در انجام کارهای روزمره مشکل دارید، می پرسد. آزمایشاتی برای تشخیص آبمروارید تستهای خاصی که ممکن است داشته باشید عبارت اند از: اندازهگیری قدرت بینایی معاینه شبکیه معاینهی میکروسکوپیک چشم (اسلیت لمپ) نویسنده: داکتر معصومه پارسا
برچسب: درمان
سل یا توبرکلوز (Tuberculosis یا TB) یک عفونت باکتریایی است که معمولاً ریهها را درگیر میکند، اما سایر اندامها مانند کلیهها، ستون فقرات یا مغز نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند. عامل ایجادکننده این بیماری باکتری Mycobacterium tuberculosis است. این باکتری از طریق هوا و بهویژه در زمانهایی که فرد مبتلا سرفه، عطسه یا حتی صحبت میکند، به دیگران منتقل میشود. سل از جمله بیماریهای بسیار مسری است که اگر کنترل و درمان نشود، میتواند به سرعت در جامعه گسترش پیدا کند. علاوه بر این، افرادی که به مدت طولانی در تماس با یک فرد مبتلا به سل فعال هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند. در مواردی نیز ممکن است عفونت باکتری پس از مدتی عدم فعالیت (که به آن سل نهفته گفته میشود) فعال شود و منجر به عفونت فعال در فرد شود. این تأخیر زمانی در بروز علائم، باعث میشود سل به یک بیماری پیچیده تبدیل شود که نیاز به نظارت و درمان طولانیمدت دارد. علائم سل فرد مبتلا به سل نهفته یا غیرفعال ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، زیرا باکتری در بدن فعال نیست و آسیبی وارد نمیکند. با این حال، اگر باکتری فعال شود، علائم بیماری ظاهر میشوند. علائم سل فعال عبارتند از: سرفهای که بیش از سه هفته طول بکشد از دست دادن اشتها و کاهش وزن ناخواسته تب مداوم لرز عرق شبانه سرفه کردن خون یا خلط که نشاندهنده سل ریوی است درد استخوان که ممکن است نشانه حمله باکتری به استخوانها باشد. این علائم میتوانند در بیماریهای دیگر نیز رخ دهند، بنابراین مهم است که در صورت تجربه این علائم به پزشک مراجعه کنید تا مشخص شود که آیا به سل مبتلا هستید یا خیر. تشخیص به موقع سل بسیار حیاتی است، زیرا این بیماری در صورت عدم درمان میتواند به عوارض شدیدتر و حتی مرگ منجر شود. علل توبرکلوز علت اصلی بروز سل باکتری Mycobacterium tuberculosis است. این باکتری درست مانند ویروسهای سرماخوردگی یا آنفولانزا از طریق هوا پخش میشود. شما تنها در صورتی میتوانید به سل مبتلا شوید که با افرادی که سل فعال دارند، در تماس باشید. وقتی فرد مبتلا به سل سرفه، عطسه، صحبت، خنده یا آواز میخواند، قطرات ریز حاوی میکروب به هوا منتقل میشود. اگر این قطرات تنفس شوند، فرد سالم ممکن است به بیماری مبتلا شود. افراد مبتلا به سل فعال در ریه یا گلو بهویژه میتوانند به راحتی دیگران را آلوده کنند، زیرا این مناطق از بدن دارای تمرکز بیشتری از باکتریها هستند. با این حال، برخلاف تصور رایج، سل بهسادگی از طریق تماسهای سطحی یا استفاده مشترک از وسایل منتقل نمیشود. به عنوان مثال، دست دادن، بوسیدن، استفاده مشترک از غذا یا نوشیدنی، یا حتی به اشتراک گذاشتن ملحفه و وسایل شخصی، بهطور معمول منجر به انتقال باکتری سل نمیشود. مهمترین عامل در انتقال سل، تماس مستقیم و طولانیمدت با فرد مبتلا به سل فعال در محیطهای بسته است. انواع توبرکلوز سل به دو نوع اصلی تقسیم میشود: سل فعال: زمانی که باکتری بهطور فعال در بدن علائم ایجاد میکند و فرد میتواند بیماری را به دیگران منتقل کند. سل نهفته: زمانی که فرد به باکتری Mycobacterium tuberculosis آلوده است، اما باکتریها علائمی ایجاد نمیکنند. این وضعیت زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن قادر به سرکوب رشد و گسترش باکتری باشد. در این حالت، فرد مبتلا به سل نهفته نمیتواند بیماری را به دیگران منتقل کند و ممکن است بدون آگاهی از بیماری خود زندگی کند. اما در برخی موارد، این نوع سل میتواند به سل فعال تبدیل شود. عوارض توبرکلوز بدون درمان مناسب، توبرکلوز (سل) میتواند به یک بیماری کشنده تبدیل شود. اگر باکتریهای عامل این بیماری در سراسر بدن فرد پخش شوند، عفونت میتواند به مشکلات جدی در سیستم قلبی عروقی، عملکرد متابولیک و دیگر سیستمهای بدن منجر شود. سل میتواند منجر به سپسیس شود؛ سپسیس یک شکل بالقوه تهدیدکننده زندگی از عفونت است که به دلیل پاسخ شدید بدن به عفونت باکتریایی ایجاد میشود. در این حالت، بدن بهطور غیرعادی به عفونت واکنش نشان داده و ممکن است اعضای حیاتی بدن را مختل کند. سپسیس میتواند به شوک سپتیک منجر شده و در نهایت منجر به مرگ شود. همچنین، سل ممکن است به استخوانها، کلیهها و حتی مغز حمله کرده و آسیبهای جبرانناپذیری ایجاد کند. اگر باکتری سل به ستون فقرات حمله کند، میتواند منجر به آسیبهای جدی و ناتوانکننده مانند بدشکلی یا فلج شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، مانند بیماران مبتلا به ایدز، افراد مسن یا کسانی که داروهای سرکوبکننده ایمنی مصرف میکنند، بیشتر در معرض عوارض شدید این بیماری قرار دارند. از دیگر عوارض سل میتوان به آبسههای ریه، التهاب پردههای مغزی (مننژیت سل) و نارسایی کلیه اشاره کرد. این بیماری اگرچه عمدتاً ریهها را تحت تأثیر قرار میدهد، اما توانایی آسیبرساندن به سایر اندامهای بدن را نیز دارد. به همین دلیل، درمان سریع و مناسب برای جلوگیری از گسترش بیماری و بروز عوارض جدی حیاتی است. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ اگر علائمی دارید که با چند روز استراحت بهبود نمییابند و مشکوک به سل هستید، باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. علائم سل اغلب شبیه علائم بسیاری از بیماریهای دیگر مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی هستند، بنابراین مهم است که از پزشک خود بخواهید تا بررسیهای لازم را انجام دهد. همچنین، اگر با فردی که به سل مبتلا بوده تماس داشتهاید، حتی اگر علائمی نداشته باشید، توصیه میشود که برای انجام آزمایشها و اطمینان از عدم عفونت به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که فرد دچار سرفههای مداوم، کاهش وزن غیرقابل توجیه، عرق شبانه یا تب مداوم شود، احتمال عفونت وجود دارد و باید سریعاً اقدام به بررسی و تشخیص انجام گیرد. توجه به این علائم و مراجعه سریع به پزشک میتواند از پیشرفت بیماری و گسترش آن به دیگران جلوگیری کند. همچنین، در صورتی که فرد بهصورت مداوم در محیطهایی با تهویه نامناسب قرار دارد یا با افرادی که در معرض این بیماری هستند تعامل دارد، باید آزمایشهای دورهای انجام دهد. این امر بهویژه برای افرادی که با بیماران مبتلا به سل در خانه یا محل کار تماس نزدیک دارند، بسیار مهم است. تشخیص توبرکلوز برای تشخیص سل، پزشک شما با یک معاینه فیزیکی که شامل گوش دادن به صدای ریهها و بررسی علائم بالینی مانند غدد لنفاوی متورم است، کار را آغاز میکند. با توجه به شباهت علائم سل با بسیاری از بیماریهای دیگر، برای اطمینان بیشتر و تشخیص دقیقتر، ممکن است پزشک آزمایشهای زیر را توصیه کند: آزمایش خلط: این آزمایش برای بررسی وجود باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در خلط انجام میشود. نمونهبرداری خلط میتواند به تشخیص قطعی نوع عفونت کمک کند. آزمایش خون: این آزمایش میتواند نشاندهنده واکنش سیستم ایمنی بدن به عفونت سل باشد. این آزمایش بهویژه برای تشخیص سل نهفته که علائم خاصی ندارد، مفید است. تست پوستی سل (PPD): در این تست، مقدار کمی از ماده توبرکولین به پوست تزریق میشود و اگر بدن به آن واکنش نشان دهد، احتمالاً به سل آلوده است. این تست یکی از روشهای رایج برای تشخیص سل است و معمولاً برای افرادی که در معرض خطر بالای عفونت قرار دارند، توصیه میشود. علاوه بر اینها، آزمایشات تصویربرداری مانند عکس اشعه ایکس از قفسه سینه یا سیتیاسکن ریه نیز ممکن است به تشخیص بهتر عفونتهای ریه و نشاندادن میزان پیشرفت بیماری کمک کنند. تصاویر بهدستآمده از این آزمایشها میتوانند نشاندهنده آسیبهای ناشی از عفونت سل باشند و به پزشک کمک کنند تا شدت بیماری را تخمین بزند. درمان توبرکلوز سل یک بیماری قابلدرمان است، اما برای بهبودی کامل نیاز به پیروی دقیق از دستورالعملهای درمانی وجود دارد. همه افراد مبتلا به سل، بدون توجه به اینکه بیماری فعال یا نهفته باشد، باید تحت درمان قرار گیرند. درمان سل فعال معمولاً شامل ترکیبی از چندین دارو است که بیمار باید به مدت شش ماه یا بیشتر مصرف کند. داروهایی مانند ایزونیازید، ریفامپین، پیرازینامید و اتامبوتول از جمله داروهایی هستند که معمولاً برای درمان سل استفاده میشوند. این داروها باید در چند نوبت در طول روز مصرف شوند تا به کنترل و نابودی کامل باکتری سل کمک کنند. رعایت دقیق دستورات دارویی برای جلوگیری از مقاوم شدن باکتریها نسبت به دارو بسیار مهم است. در مواردی که سل مقاوم به درمان باشد، رژیم دارویی پیچیدهتری تجویز میشود و درمان ممکن است طولانیتر شود. از طرف دیگر، درمان پیشگیرانه برای سل نهفته شامل مصرف یک یا دو قرص در روز است که برای مدت کوتاهتری تجویز میشود تا از بروز سل فعال جلوگیری شود. در این نوع از درمان، هدف کاهش خطر توسعه سل فعال در آینده است. برای جلوگیری از سرایت بیماری به دیگران، ممکن است لازم باشد فرد مبتلا به سل در دو تا چهار هفته اول درمان، ایزوله شود تا زمانی که دیگر خطر سرایت نداشته باشد. پزشک پس از معاینه و بررسی وضعیت بیمار میتواند تشخیص دهد که آیا بیمار میتواند با رعایت نکات احتیاطی در خانه بماند یا نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. نویسنده: داکتر معصومه پارسا
سازمان جهانی صحت و اداره زنان سازمان ملل متحد اعلام کردهاند که ابتکار مشترکی را برای حمایت از زنان و کودکان مبتلا به اختلالات ناشی از مصرف مواد مخدر در افغانستان آغاز کردند. سازمان جهانی صحت و اداره زنان ملل متحد با نشر اعلامیهای مشترک گفتهاند که هدف این ابتکار جدید ادغام مجدد زنان آسیبپذیر مبتلا به اختلالات مصرف مواد مخدر و فرزندان آنها در جامعه است. در ادامه آمده است که ابتکار جدید، تلاش مشترک سازمان جهانی صحت و اداره ملل متحد برای مقابله با این موضوع مهم صحی، به ویژه در میان زنان و کودکان است و زنان از طریق بسته جامع خدمات حفاظتی، درمان اختلالات مصرف مواد مخدر و خدمات سلامت روان حمایت خواهند شد. در اعلامیه آمده است که این ابتکار رویکرد جامع و حساس به جنسیت را برای بهبود دسترسی به خدمات یکپارچه سلامت روان و حمایت روانی اجتماعی و ارایه خدمات با کیفیت درمان اختلال مصرف مواد مخدر برای زنان آسیب دیده اتخاذ میکند. در ادامه آمده است که علاوه بر حمایت زنان و کودکان، قرار است که از طریق این ابتکار ادارههای صحت و زنان ملل متحد، ظرفیتهای کارکنان کلیدی صحی در مراکز هدفمند برای ارایه خدمات مرتبط با جنسیت و تروما افزایش یابد. سازمان جهانی صحت و اداره زنان ملل متحد گفتهاند که در کنار این موارد، برای اطمینان از تداوم مراقبت و کاهش «ننگ» مرتبط با سلامت روان و اختلالات مصرف مواد، خدمات حمایتی مبتنی بر جامعه و خدمات حفاظتی سیار نیز در نظر گرفته خواهد شد. در ادامه آمده است که افغانستان از دهها سال به این طرف مشکل قابل توجه مصرف مواد مخدر داشته است که با درگیریهای مداوم و بیثباتی بدتر شده است، طوری که نزدیک به چهار میلیون نفر-حدود ده درصد از جمعیت – از اختلالات مصرف مواد مخدر متاثر شدهاند. این در حالی است که هیأت معاونت سازمان ملل متحد به تاریخ ششم ماه روان خورشیدی گزارش داد که بین یک تا دو میلیون نفر در افغانستان به مواد مخدر معتاد اند که ۳۵ در صد آنان را زنان تشکیل میدهد. اگر چه در مورد شمار معتادان در افغانستان در این اواخر تحقیق نشده، اما بر اساس یک سروی که در سال ۲۰۱۴ صورت گرفت، حدود سه میلیون معتاد در افغانستان وجود داشت. با این وجود حکومت سرپرست همواره گفته است که شمار معتادان در این کشور به حدود پنج میلیون نفر میرسد که یک میلیون آنان زنان و کودکان اند.
سالپنژیت چیست؟ سالپنژیت به التهاب لولههای فالوپ که از تخمدان تا رحم کشیده میشود، اشاره دارد. این یک نوع بیماری التهابی لگن (PID) است که عفونت اندامهای لگنی زنانه است و بیشتر در اثر عفونتهای باکتریایی مقاربتی مانند کلامیدیا یا سوزاک ایجاد میشود. سالپنژیت میتواند یک یا هر دو لوله فالوپ را درگیر کند و در صورت عدم درمان، میتواند عوارض طولانی مدتی را به دنبال داشته باشد. لولههای فالوپ از رحم، یکی در هر طرف، و هر دو در نزدیکی تخمدان باز میشوند. در طی تخمک گذاری، تخمک آزاد شده وارد لوله فالوپ میشود و توسط موهای ریز به سمت رحم کشیده میشود. سالپنژیت التهاب لولههای فالوپ است. تقریباً همه موارد ناشی از عفونت باکتریایی از جمله بیماریهای مقاربتی مانند سوزاک و کلامیدیا است. التهاب باعث ترشح مایع اضافی یا حتی چرک در داخل لوله فالوپ میشود. عفونت یک لوله معمولاً منجر به عفونت لوله دیگر میشود، زیرا باکتری از طریق عروق لنفاوی مجاور مهاجرت میکند. سالپنژیت یکی از شایعترین علل ناباروری زنان است. بدون درمان سریع، عفونت ممکن است به طور دائمی به لوله فالوپ آسیب برساند، به طوری که تخمکهای آزاد شده در هر چرخه قاعدگی نتوانند با اسپرم ملاقات کنند. اسکار و انسداد لولههای فالوپ شایعترین عارضه طولانی مدت بیماری التهابی لگن (PID) است و به همین دلیل گاهی اوقات میتوان از این وضعیت به عنوان (PID) نام برد. با این حال، اصطلاح (PID) شامل سایر عفونتهای دستگاه تناسلی زنان، مانند رحم و تخمدانها میشود. علائم سالپنژیت سالپنژیت همیشه علامت دار نیست اما در برخی موارد ممکن است علائم زیر ظاهر شود : ترشحات بد بوی واژن ترشحات زرد رنگ واژن درد هنگام تخمک گذاری، قاعدگی یا رابطه جنسی لکه بینی بین قاعدگی کمر درد مبهم درد شکم حالت تهوع استفراغ تکرر ادرار این وضعیت میتواند حاد باشد و به طور ناگهانی و شدید ایجاد شود یا مزمن بوده و برای مدت طولانی و با علائم بسیار ناچیز یا فاقد علائم ادامه داشته باشد. علل سالپنژیت در ۹ مورد از هر ۱۰ مورد سالپنژیت، باکتری عامل آن است. برخی از شایعترین باکتریهای مسئول سالپنژیت عبارتند از: کلامیدیا گنوکوک (که باعث سوزاک میشود) مایکوپلاسما استافیلوکوک استرپتوکوک باکتری باید به دستگاه تناسلی زن دسترسی پیدا کند تا عفونت رخ دهد. باکتریها را میتوان به روشهای مختلفی معرفی کرد. از جمله: رابطه جنسی قرار دادن (IUD) یا (دستگاه داخل رحمی) سقط جنین زایمان آپاندیسیت عوامل خطر سبک زندگی سالپنژیت عوامل سبک زندگی که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سالپنژیت را در زنان افزایش میدهد عبارتند از: برقراری رابطه جنسی بدون کاندوم عفونت قبلی با یک بیماری مقاربتی عوارض سالپنژیت بدون درمان، سالپنژیت میتواند باعث ایجاد طیف وسیعی از عوارض شود، از جمله: عفونت بیشتر: عفونت ممکن است به ساختارهای مجاور مانند تخمدانها یا رحم سرایت کند. عفونت شرکای جنسی: شریک یا شرکای زن ممکن است باکتری را منقبض کرده و نیز عفونی شوند. آبسه لوله تخمدان: حدود ۱۵ درصد از زنان مبتلا به سالپنژیت دچار آبسه میشوند که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند. حاملگی خارج از رحم: یک لوله فالوپ مسدود شده مانع از ورود تخمک بارور شده به رحم میشود. سپس جنین در داخل فضای محدود لوله فالوپ شروع به رشد میکند. خطر حاملگی خارج رحمی برای زنان مبتلا به سالپنژیت قبلی یا سایر اشکال بیماری التهابی لگن (PID) حدود یک در ۲۰ است. ناباروری: لوله فالوپ ممکن است تغییر شکل داده یا زخمی شود به حدی که تخمک و اسپرم نتوانند به هم برسند. پس از یک دوره سالپنژیت یا (PID) دیگر، خطر ناباروری در زنان حدود ۱۵ درصد است. سالپنژیت چگونه تشخیص داده میشود؟ تشخیص سالپنژیت شامل تعدادی آزمایش است، از جمله: معاینه عمومی - برای بررسی حساسیت موضعی و بزرگ شدن غدد لنفاوی معاینه لگن - برای بررسی حساسیت و ترشح آزمایش خون - برای بررسی تعداد گلبولهای سفید و سایر عواملی که نشان دهنده عفونت هستند. سواب مخاطی - یک اسمیر برای کشت و بررسی در آزمایشگاه گرفته میشود تا بتوان نوع باکتری را شناسایی کرد. لاپاراسکوپی - در برخی موارد، ممکن است نیاز باشد لولههای فالوپ توسط یک ابزار باریک که از طریق برشهای شکمی وارد میشود، مشاهده شود. درمان سالپنژیت درمان بستگی به شدت بیماری دارد، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد: آنتی بیوتیک - برای ازبین بردن عفونت، که در حدود ۸۵ درصد موارد موفقیت آمیز است. بستری شدن در بیمارستان - از جمله تجویز داخل وریدی آنتی بیوتیک جراحی - اگر شرایط در درمان دارویی مقاومت کند. نویسنده: داکتر معصومه پارسا
فوبیا (Phobia) ترسی است غیرواقعی، شدید و طولانی مدت از یک جسم، شخص و یا موقعیتی خاص که نوعی از اختلالات اضطرابی به شمار میرود. فردی که مبتلا به فوبیا میباشد ممکن است مدام در تلاش باشد تا از چیزی که باعث بروز ترس در او میشود دوری کند و یا آن وضعیت را با اضطراب و ناراحتی فراوان تحمل کند. برخی از فوبیاها خاص و محدود هستند که فرد میتواند با دور کردن عامل هراس افکن از خود به زندگی معمولی خود ادامه دهد. برای مثال ممکن است کسی صرفا از عنکبوتها(arachnophobia) بترسد که در این حالت میتواند با ایمن کردن محیط زندگیاش از ورود عنکبوتها محرک ایجاد ترس را کاملا از بین ببرد. بعضی دیگر از فوبیاها در مکانها یا موقعیتهای گستردهتر دردساز میشوند. برای مثال علائم ترس از ارتفاع (acrophobia) میتواند با نگاه کردن به بیرون از پنجره یا با رانندگی بر روی پلهای مرتفع بروز کند. ترس از فضاهای بسته یا تنگناهراسی(claustrophobia) میتواند با سوار شدن در آسانسور یا استفاده از سرویسهای بهداشتی کوچک تشدید شود. افرادی که این فوبیاها را دارند ممکن است نیاز به تغییرات چشمگیر در زندگی شان داشته باشند در موارد شدید فوبیا میتواند عامل تعیین کنندهی اشتغال، محل کار، مسیر رانندگی، فعالیتهای اجتماعی و محیط زندگی فرد باشد. علائم فوبیا یا هراس زدگی: فوبیاهای کودکی عموما بعد از سن پنج سالگی و قبل از ده سالگی رخ میدهند و معمولا مدت کوتاهی دوام دارند. فوبیاهای با دوام بیشتر بعد از دوران کودکی آغاز میشوند خصوصا در پایان دههی دوم زندگی. فوبیاهای بزرگسالان بصورت عموم چندین سال طول میکشد و احتمال اینکه به خودی خود رفع شوند کم است و نیاز به مداخله و کمک یک درمانگر دارند. بدون درمان مناسب فوبیاها میتوانند ریسک بروز سایر بیماریهای روانی خصوصا اختلالات اضطرابی و افسردگی را افزایش دهند. علائم فوبیا: احساس بیش از اندازه ناراحت کننده و مداوم ترس یا اضطراب که با جسم، فعالیت یا موقعیت خاصی بروز میکند. احساسات غیرمنطقی و یا نامتناسب با تهدیدات واقعی (اگرچه هر کسی ممکن است از یک سگ آزاد و تهدید کننده بترسد اما فرد مبتلا به فوبیا ممکن است از یک سگ آرام و تحت کنترل فرار کند.) اجتناب و دوری از جسم، فعالیت و یا موقعیتی که فوبیا را تشدید میکند. چون افرادی که فوبیا دارند تشخیص میدهند که ترسشان بیش از اندازه است و به این دلیل اغلب از علائمی که دارند احساس خجالت میکنند و برای جلوگیری از این خجالت زدگی از موارد محرک و یا تشدید کننده دوری میکنند. علائم جسمی مرتبط با اضطراب مانند: لرزش بدن، تپش قلب، عرق کردن، تنگی نفس، گیجی، تهوع و یا علائم دیگری که منعکس کنندهی پاسخ «جنگ یا گریز» بدن نسبت به وضعیتهای خطرساز هستند. تشخیص فوبیا: برای تشخیص ابتلا به فوبیا باید به یک فرد متخصص در زمینهی اختلالات روانی و سلامت روان مراجعه شود تا با پرسش و گرفتن تاریخچه درمورد علائم فعلی و سابقهی فردی و خانوادگی بتواند به نتیجهی قطعی و درستی دسترسی پیدا کند. خصوصا این موضوع مهم است که آیا اعضای خانواده سابقهی فوبیا داشته اند یا نه. شما ممکن است هر تجربه یا ترومایی را که سبب ایجاد فوبیا شده است ( حملهی یک سگ، گیر ماندن در آسانسور و ...) را گزارش کنید. در زمینهی عکس العملهایتان و افکار و احساستان در هنگام مواجهه با وضعیت هراسناک میتواند مفید باشد و توضیح دهید که برای اجتناب از موقعیتهای ترسناک چه کارهایی انجام میدهید و با وجود فوبیا در زندگیتان محیط زندگی و کاریتان را چگونه تنظیم کرده اید و چقدر تحت تاثیر بیماری تان قرار دارید. پیشگیری از فوبیا: هیچ راه قطعی برای جلوگیری از آغاز یک فوبیا وجود ندارد. با این حال درمان درست و به موقع میتواند بسیار کمک کننده باشد و در زمینهی رفع علائم منفی و تاثیرشان روی زندگی شما یاریتان کند. درمان فوبیا: در زمینهی فوبیاهای خاص درمان شناختی رفتاری میتواند مفید باشد. خصوصا در حالتی که درمان از راه حساسیت زدایی منظم وارد عمل شود که به آن مواجهه درمانی نیز گفته میشود. در این روش شما به تدریج با پای خود و تحت شرایط کنترل شده در معرض چیزی قرار میگیرید که از آن میترسید زیرا وقتی شما در مقابل عامل ترس خود قرار بگیرید، میآموزید چگونه از طریق آرامش، کنترل تنفس یا سایر راهبردهای کنترل اضطراب بر ترس خود غلبه کنید. ( به خاطر داشته باشید که روش مواجهه سازی باید با حضور و نظارت فرد حرفهای صورت بگیرد و نباید سرخود این روش را روی فرد اعمال کرد. زیرا میتواند عوارض زیانباری به بار بیاورد.) اگر شما دچار نوعی فوبیای اجتماعی باشید (ترس از سخنرانی در حضور عموم، ترس از دیده شدن و ...) ممکن است پزشک شما از روش دارو درمانی و گفتار درمانی با شما پیش برود زیرا داروها میتوانند لرزش دستان، تپش قلب و دمای بدن تان را کنترل کنند و به این ترتیب تا حد زیادی میتوانید بر هشیاری خود هنگام حضور در اجتماع تسلط داشته باشید، البته با تاکید مجدد بر اینکه درمانهای مشاورهای نیز در کنار داروها انجام میشوند. سخن پایانی: اگر ترسها و اضطرابهایتان به گونهای هستند که آرامش و زندگی شما را دچار اخلال کرده اند و یا موقعیت اجتماعی و شغلیتان را در معرض خطر قرارداده اند، پس بهتر است بدانید در این مرحله شما نیاز به راهنمایی و کمک یک فرد متخصص و درمانگر دارید، زیرا میتوانید با اقدام به موقع از بروز سایر مشکلات و تشدید علائمتان جلوگیری کنید. امروزه با وجود استرسهای فراوان در زندگی شخصی و شغلیمان هر یک از ما در معرض ابتلا به انواع اضطرابها و استرسها قرار داریم پس با توجه به سلامت روانمان و علائم هشدار دهندهای که ممکن است از خودمان دریافت کنیم به یاری ذهن و روانمان بشتابیم چون همهی ما شایستهی داشتن ذهنی آرام هستیم. نویسنده: مرضیه بهروزی «روانشناس بالینی»
کمیته سویدن برای افغانستان (اسسیای) در تازهترین مورد اعلام کرده است که توقف فعالیت این نهاد در ولایتهای شمالشرقی افغانستان، خانوادههای دارای کودکان معلول را نگران کرده است. کمیته سویدن با نشر اعلامیهای گفته است که این نهاد پیش از توقف فعالیتش در تخار روزانه برای دهها کودک در این ولایت که با بیماری «کجی پا» و «فلج مغزی» دستوپنجه نرم میکنند، خدمات فیزیوتراپی ارائه میکرد. مسوولان کمیته سویدن میگویند که اکنون این کودکان به خدمات صحی مورد نیاز دسترسی ندارند. بیانیهی کمیته سویدن به نقل از غلامالدین، باشنده ولسوالی فرخار نوشته است که وی نگران آینده فرزند کوچکش است. این مرد گفت: «تمام کودکان من با کجی پا به دنیا آمدهاند. آنها در مراکز بازتوانی فزیکی کمیته سویدن درمان شدند و اکنون همه آنها خوب هستند. من نگران وضعیت پسر کوچکم هستم که دچار کجی پا است و به این خدمات دسترسی ندارد. او چهار ماهه است و من چهار بار به این مراکز مراجعه کردم و به دلیل متوقف بودن فعالیت آن هیچگونه خدمات دریافت نکردهام.» اعلامیه به نقل از فهیمه، مادر این کودک نیز نوشته است که او نتوانسته است در ولایتهای همجوار تخار (کندز و بغلان) نهاد دیگری را برای درمان کودکش پیدا کند. او تاکید کرد: «ما پول کافی برای سفر به خارج از کشور برای درمان فرزندم نداریم. من نگران آینده فرزندم و ناتوانی او هستم.» از سویی هم، هما عظیمی، مسوول بخش فیزیوتراپی کمیته سویدن در دفتر حوزهای تخار اذعان کرده که ارائه خدمات اولیه برای بیماران کجی پا و فلج دماغی (دیدیاچ) حیاتی است. وی هشدار داده است که در صورت عدم دریافت خدمات، کودکان بیمار بهصورت دایمی معلول باقی خواهند ماند. این در حالی است که کمیته سویدن اواخر سال گذشته خورشیدی به دلیل فشارهای حکومت سرپرست فعالیت خود را در افغانستان متوقف کرده بود.
سندروم تخمدان پلی کیستیک (Polycystic ovary syndrome) یک بیماری شایع است که بر هورمونها تأثیر میگذارد. باعث قاعدگی نامنظم، رشد موهای زائد، آکنه و ناباروری میشود. درمان بمیاری با مصرف دارو، رعایت رژیم غذایی و اصطلاح سبک زندگی، ممکن میشود. افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است در معرض خطر بیشتری برای برخی بیماریها مانند دیابت و فشار خون بالا باشند. سندروم تخمدان پلی کیستیک چیست؟ سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک عدم تعادل هورمونی است و زمانی اتفاق میافتد که تخمدانها (ارگانی که تخمکها را تولید و آزاد میکند) هورمونهای اضافی تولید میکنند. اگر به سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستید، تخمدانهای شما سطوح بالایی از هورمونهایی به نام آندروژن تولید میکنند. این باعث میشود که هورمونهای تولید مثلی شما نامتعادل شوند. در نتیجه، افراد مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک اغلب سیکلهای قاعدگی نامنظم، پریودهای از دست رفته و تخمک گذاری غیرقابل پیش بینی دارند. کیستهای فولیکولی کوچک (کیسههای پر از مایع با تخمکهای نابالغ) ممکن است در سونوگرافی به دلیل عدم تخمکگذاری روی تخمدانهای شما قابل مشاهده باشند. تخمدان پلی کیستیک یکی از شایعترین علل ناباروری در زنان است. همچنین میتواند خطر ابتلا به بیماریهای دیگر را افزایش دهد. پزشک شما میتواند PCOS را بر اساس علائم شما و در صورت تمایل به بارداری درمان کند. در واقع، تخمکگذاری زمانی اتفاق میافتد که یک تخمک بالغ از تخمدان آزاد شود. زمانی که تخمک آزاد میشود، میتوان آن را با یک اسپرم مرد بارور نمود. اگر تخمک بارور نشود، در طول سیکل قاعدگی شما به خارج از بدن فرستاده میشود. در برخی از موارد، بدن یک زن بهاندازه کافی هورمونهای موردنیاز برای تخمکگذاری را تولید نمیکند. وقتی تخمدانها نتوانند تخمکگذاری را با موفقیت به انجام برسانند، کیستهای کوچک و متعددی در تخمدانها ایجاد میشود. این کیستها هورمونهایی به نام آندروژن میسازند. افزایش سطح آندروژن میتواند مشکلات بیشتر و جدیتری در چرخه قاعدگی زنان ایجاد کند. همچنین با گذر زمان، کمکم این سندرم سبب بروز بسیاری از علائم شایع خفیف تا جدی مرتبط با PCOS میشود. علائم PCOS چیست؟ علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. علائم ممکن است در طول زمان تغییر کند و اغلب بدون یک محرک واضح رخ میدهد. با این حال، علائم معمول عبارتند از: دورههای قاعدگی سنگین، طولانی، متناوب، غیرقابل پیش بینی یا غایب ناباروری بروز آکنه روی پوست یا چرب شدن پوست طاسی با الگوی مردانه یا نازک شدن مو افزایش وزن، به خصوص در اطراف شکم موهای زائد روی صورت یا بدن مانند ریش، پشت لب، خط ریش، قفسه سینه، اطراف نوک سینهها یا قسمت تحتانی شکم در طول خط وسط پوست تیره و ضخیم در ناحیه زیر بغل افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک احتمال ابتلای بیشتری به سایر بیماریها از جمله: دیابت نوع ۲ فشار خون بالا کلسترول بالا بیماری قلبی دارند PCOS همچنین میتواند باعث اضطراب، افسردگی و تصویر منفی بدن شود. برخی از علائم مانند ناباروری، چاقی و رشد موهای ناخواسته میتواند منجر به انگ (برچسب) اجتماعی شود. این میتواند سایر زمینههای زندگی مانند خانواده، روابط، کار و مشارکت در اجتماع را تحت تاثیر قرار دهد. عوارض PCOS چیست؟ زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است دچار مشکلات سلامتی جدی شوند، به خصوص اگر اضافه وزن داشته باشند: دیابت: بیش از نیمی از زنان مبتلا به PCOS تا سن ۴۰ سالگی به دیابت نوع ۲ مبتلا میشوند. دیابت بارداری که بارداری و جنین را در معرض خطر قرار میدهد و میتواند منجر به دیابت نوع ۲ در مراحل بعدی زندگی برای مادر و کودک شود. بیماری قلبی: زنان مبتلا به PCOS در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماریهای قلبی قرار دارند و با افزایش سن خطر افزایش مییابد. فشار خون بالا که میتواند به قلب، مغز و کلیهها آسیب برساند. خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد. آپنه خواب: اختلالی که باعث توقف تنفس در طول خواب میشود و خطر ابتلا به بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ را افزایش میدهد. سندرم تخمدان پلی کیستیک همچنین با افسردگی و اضطراب مرتبط است، و باعث افزایش هورمونهای مردانه و ناباروی و یا سقط جنین نیز میشود. چه چیزی باعث PCOS میشود؟ علل دقیق این بیماری تاکنون شناخته نشده است، اما سطوح آندروژن که بالاتر از حد طبیعی باشد، نقش مهمی ایفا میکند. اضافه وزن و نداشتن یک رژیم غذایی سالم، ژنتیک و سابقه خانوادگی که به نوبه خود با مقاومت به انسولین مرتبط هستند، نیز میتوانند در این امر نقش داشته باشند. نام «سندرم تخمدان پلی کیستیک» نشان میدهد که مشکل عمدتاً مربوط به تخمدانها است و ممکن است چندین کیست روی تخمدانهای خود داشته باشید. اما آنها کیست نیستند، آنها تخمکهایی هستند که به درستی رشد نکرده اند. وزن: آیا اضافه وزن باعث PCOS می شود؟ آیا PCOS باعث اضافه وزن شما میشود؟ این رابطه پیچیده است و به خوبی درک نشده است. اضافه وزن با سندرم تخمدان پلی کیستیک مرتبط است، اما بسیاری از زنان با وزن طبیعی به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند و بسیاری از زنان دارای اضافه وزن اینگونه نیستند. سابقه خانوادگی: زنانی که مادر یا خواهرشان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا دیابت نوع ۲ اند، بیشتر در معرض ابتلا به PCOS هستند. مقاومت به انسولین: سبک زندگی میتواند تأثیر زیادی بر مقاومت به انسولین داشته باشد، به خصوص اگر یک زن به دلیل رژیم غذایی ناسالم و عدم فعالیت بدنی اضافه وزن داشته باشد. مقاومت به انسولین نیز در خانوادهها وجود دارد. کاهش وزن اغلب به بهبود علائم کمک میکند. بدون توجه به اینکه چه چیزی باعث مقاومت به انسولین شده است. چگونه PCOS تشخیص میشود؟ سندرم تخمدان پلی کیستیک با وجود حداقل دو مورد از موارد زیر تشخیص داده میشود: علائم آندروژن بالا (موهای ناخواسته صورت یا بدن، ریزش مو از سر، آکنه یا افزایش سطح تستوسترون خون) دورههای قاعدگی نامنظم یا غایب سونوگرافی چند آزمایش برای بررسی قند خون، انسولین و سایر سطوح هورمونی هنگام تشخیص، پزشکان همچنین در نظر میگیرند که قاعدگی نامنظم و تخمکگذاری میتواند بخش طبیعی از بلوغ یا یائسگی باشد، داشتن تخمدان پلی کیستیک ممکن است در خانوادهها وجود داشته باشد و زنان با سابقه خانوادگی PCOS یا دیابت نوع ۲ در معرض خطر بیشتری هستند. PCOS چگونه درمان میشود؟ ورزش منظم، غذاهای سالم و کنترل وزن، درمانهای کلیدی برای PCOS هستند. پزشک شما ممکن است داروهایی را برای کاهش علائم و کمک به تنظیم قاعدگی یا داروهای باروری برای مشکلات باردار شدن تجویز کند. درمان میتواند علائم را کاهش دهد و به جلوگیری از مشکلات سلامتی طولانی مدت کمک کند. نویسنده: داکتر معصومه پارسا