برچسب: دانشگاه و مکتب

3 هفته قبل - 64 بازدید

به مناسبت روز جهانی زن (۸ مارچ)، فرصتی فراهم می‌شود تا نگاهی عمیق‌تر به وضعیت تحصیل و سواد زنان در افغانستان بیندازیم؛ کشوری که تاریخ پرفراز و نشیبی در زمینه حقوق زنان، به‌ویژه حق آموزش، تجربه کرده است. تحصیل و سواد، به‌عنوان پایه‌های اصلی توانمندسازی افراد و جوامع، برای زنان افغانستان نه تنها یک حق اساسی، بلکه ابزاری برای رهایی از محدودیت‌ها و بازسازی آینده‌ای روشن‌تر بوده است. با این حال، این مسیر همواره با چالش‌های عدیده‌ای از جمله جنگ، فقر، فرهنگ مردسالارانه و سیاست‌های تبعیض‌آمیز همراه بوده است. اولین اقدام اصلاحی برای آموزش زنان تلاش برای آموزش زنان در افغانستان به بیش از یک قرن پیش بازمی‌گردد. در زمان پادشاهی امان‌الله خان (۱۹۱۹-۱۹۲۹)، اصلاحات مدرنی با هدف بهبود وضعیت زنان آغاز شد. او با تأکید بر اهمیت تحصیل زنان، مکاتب دخترانه را تأسیس کرد و حتی گروهی از دختران را برای تحصیل به خارج از کشور فرستاد. ملکه ثریا، همسر امان‌الله، نیز نقش مهمی در این اصلاحات داشت و با تأسیس نشریه‌ای به نام ارشادالنسوان، به آگاهی‌بخشی زنان کمک کرد. اما این تلاش‌ها با مخالفت‌های شدید سنتی و مذهبی روبه‌رو شد و با سقوط امان‌الله، تحصیل زنان به حاشیه رفت. در دهه‌های بعدی، به‌ویژه در زمان ظاهر شاه و پس از آن در دوران جمهوری (دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰)، زنان به تدریج به مکاتب و دانشگاه‌ها راه یافتند. در این دوره، حضور زنان در عرصه‌های آموزشی و حرفه‌ای افزایش یافت و آمارها نشان می‌دهد که تا سال ۱۹۹۱، حدود ۷ هزار زن در مؤسسات آموزش عالی و ۲۳۰ هزار دختر در مکاتب مشغول تحصیل بودند. با این حال، این پیشرفت‌ها عمدتاً در شهرها متمرکز بود و مناطق روستایی همچنان از دسترسی به آموزش محروم بودند. تأثیر جنگ و حاکمیت امارت اسلامی در دهه ۱۹۹۰ با آغاز جنگ‌های داخلی و به‌ویژه تسلط امارت اسلامی در دهه ۱۹۹۰، تحصیل زنان به یکی از تاریک‌ترین دوره‌های خود رسید. این گروه با تفسیر سخت‌گیرانه از قوانین اسلامی، تحصیل دختران را به‌طور کامل ممنوع کردند. مکاتب دخترانه تعطیل شد، معلمان زن از کار اخراج شدند و نرخ سواد زنان به شدت کاهش یافت. در این دوره، تخمین زده می‌شود که نرخ سواد زنان در مناطق روستایی به ۳ تا ۴ درصد و در شهرها به حدود ۱۳ درصد سقوط کرد. این محدودیت‌ها هم دسترسی زنان به آموزش را از بین برد، و هم پیامدهای عمیقی بر سلامت، اقتصاد و ساختار اجتماعی افغانستان گذاشت. پیشرفت‌ها پس از سال ۲۰۰۱ پس از سقوط امارت اسلامی در سال ۲۰۰۱، با حمایت جامعه جهانی و دولت جدید افغانستان، تلاش‌هایی برای احیای آموزش زنان آغاز شد. قانون اساسی سال ۲۰۰۳ حق تحصیل زنان و دختران را به رسمیت شناخت و ماده ۴۴ این قانون دولت را مکلف به توسعه تعلیم برای زنان کرد. میلیون‌ها دختر به مکاتب بازگشتند و دانشگاه‌ها بار دیگر پذیرای زنان شدند. تا سال ۲۰۱۷، بر اساس گزارش‌ها، حدود ۳.۵ میلیون کودک از جمله تعداد قابل توجهی دختر به مکاتب دسترسی داشتند، هرچند هنوز ۸۵ درصد از کودکانی که از تحصیل محروم بودند، دختران بودند. در این دوره، حضور زنان در حرفه‌هایی چون پزشکی، معلمی و حتی سیاست افزایش یافت و چهره‌هایی چون شمسیه حسنی(هنرمند)، لیمه آفشید(شاعر) و هدی خموش(روزنامه‌نگار و فعال حقوق زن)، الهام‌بخش نسل جدیدی از زنان شدند. با این حال، این پیشرفت‌ها شکننده بود. ناامنی، فقر و سنت‌های مردسالارانه همچنان موانع بزرگی بودند. در بسیاری از مناطق، خانواده‌ها به دلیل نگرانی‌های امنیتی یا باورهای فرهنگی از فرستادن دختران به مکتب خودداری می‌کردند. همچنین، کمبود معلمان زن و زیرساخت‌های آموزشی، به‌ویژه در روستاها، دسترسی به تحصیل را محدود کرده بود. سقوط نظام جمهوری و وضعیت کنونی از آگست ۲۰۲۱، با بازگشت حکومت سرپرست به قدرت، وضعیت تحصیل و سواد زنان بار دیگر به مخاطره افتاد. حاکمان جدید در ابتدا وعده‌هایی برای اعتدال دادند، اما به سرعت سیاست‌های محدودکننده را اعمال کردند. دختران از تحصیل بالاتر از صنف ششم منع شدند و در دسامبر ۲۰۲۲، تحصیلات دانشگاهی زنان نیز ممنوع شد. حتی انستیتوت‌های پزشکی، که آخرین پناهگاه آموزشی برای دختران بود، در دسامبر ۲۰۲۴ بسته شد. این اقدامات، افغانستان را به تنها کشوری در جهان تبدیل کرده است که به‌طور سیستماتیک زنان را از آموزش محروم می‌کند. امروز، بیش از یک میلیون دختر از رفتن به مکتب محروم هستند و نزدیک به ۳۳۰ هزار دختری که در سال ۲۰۲۳ صنف ششم را به پایان رساندند، نمی‌توانند تحصیل خود را ادامه دهند. این محدودیت‌ها نه تنها آینده فردی این دختران را نابود می‌کند، بلکه پیامدهای بلندمدتی بر جامعه دارد. مادران بی‌سواد نمی‌توانند به تربیت نسل بعدی کمک کنند و کمبود متخصصان زن در بخش‌هایی چون صحت و تعلیم، مشکلات را تشدید می‌کند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که ۹۰ درصد زنان در افغانستان بی‌سواد هستند و این آمار در سایه سیاست‌های کنونی رو به وخامت است. مقاومت و امید با وجود این محدودیت‌ها، زنان افغانستان دست از مبارزه -برای تعلیم و تحصیل- نکشیده‌اند. صنف‌های درسی مخفی توسط معلمان شجاع تأسیس شده و برنامه‌های آموزشی آنلاین، هرچند با چالش‌هایی چون کمبود برق و اینترنت، به برخی دختران کمک کرده است. اعتراضات خیابانی زنان، با شعارهایی چون «تحصیل، کار، آزادی»، نشان‌دهنده عزم آن‌ها برای بازپس‌گیری حقوق‌شان است، هرچند این اعتراضات اغلب با سرکوب خشونت‌آمیز مواجه شده است. جامعه جهانی نیز بارها این وضعیت را محکوم کرده و سازمان ملل تأکید کرده که آموزش زنان شرط اساسی برای به رسمیت شناختن حکومت سرپرست است. اما تاکنون، فشارهای بین‌المللی نتوانسته تغییری در سیاست‌های این رژیم ایجاد کند. سخن پایانی وضعیت تحصیل و سواد زنان در افغانستان، آینه‌ای از چالش‌ها و امیدهای این کشور است. در حالی که تاریخ نشان‌دهنده تلاش‌های مستمر برای بهبود این وضعیت است، واقعیت کنونی حکایت از عقب‌گردی دردناک دارد. روز جهانی زن فرصتی است تا جهان به یاد آورد که آموزش زنان نه تنها یک حق، بلکه ضرورتی برای صلح، توسعه و عدالت است. زنان افغانستان، با وجود همه دشواری‌ها، همچنان مشعل امید را روشن نگه داشته‌اند و این وظیفه ماست که صدای آن‌ها را بشنویم و از مبارزه‌شان حمایت کنیم.

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 88 بازدید

ندامحمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی حکومت سرپرست می‌گوید که نصاب تحصیلی افغانستان پاسخ‌گوی نیازها نبود و آن را به‌گونه‌ی «درست» بازنگری کرده است. وزارت تحصیلات عالی با نشر خبرنامه‌ای گفته است که ندیم این اظهارات را در دیدار با طارق علی بخیت، نماینده‌ی خاص سازمان همکاری‌های اسلامی برای افغانستان مطرح کرده و گفته است: «نصاب تحصیلی پاسخ‌گوی نیازهای فعلی مردم نبوده، آن‌ را به‌گونه‌ی درست با در نظر داشت ارزش‌های اسلامی و ملی بازنگری نمودیم.» سرپرست وزارت تحصیلات عالی به آنچه که دست‌آوردهای نظام تحصیلی پس از روی‌کارآمدن حکومت فعلی خوانده، اشاره کرده و تاکید کرده است که پس از حاکمیت این گروه بر کشور، فاصله میان علوم دینی و عصری از میان برداشته شده و توجه خاص به هر دو بخش وجود دارد. در همین حال، طارق علی بخیت گفته است که در زمینه‌های مختلف با مردم افغانستان همکاری می‌کند. او تاکید کرده است که این سازمان به نمایند‌گی از ۵۷ کشور اسلامی برای پیش‌رفت و ترقی افغانستان تلاش خواهد کرد. قابل ذکر است که تمرکز حکومت سرپرست بر آموزش‌های دینی است. با این‌حال، کارشناسان و منتقدان بازنگری نصاب تحصیلی توسط این گروه را مدرسه‌سازی دانشگاه‌ها می‌خوانند. حکومت فعلی برخی رشته‌ها و مضامین را حذف و در عین حال تدریس مضامین دینی را بیشتر کرده‌اند. باید گفت که حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 80 بازدید

فوزیه کوفی، عضو پارلمان سابق افغانستان و فعال حقوق زنان می‌گوید که حکومت سرپرست افغانستان با ادامه سرکوب زنان ثابت کرد که تغییر نکرده است. خانم کوفی این اظهارات را در نشست امنیتی مونیخ مطرح کرده و گفته است که در حال حاضر تنها پاسخ برای حکومت فعلی، فشار توسط جامعه‌ی جهانی است و به افرادی‌که دموکراسی و حقوق زنان باور دارند، باید فضا و فرصت داده شود تا فعالیت‌های خود را گسترش دهند. وی تاکید کرده است که کشورهای منطقه و جهان باید با همه طرف‌های افغانستان تعامل داشته باشند و نگاه جهان به افغانستان باید از کمک‌های بشردوستانه فراتر برود. او در این نشست از کشورهای جهان خواسته است که به جای رویکرد سیاسی با حکومت فعلی باید نسبت به این گروه یک دیدگاه استراتژیک داشته باشند. عضو پارلمان سابق افغانستان افزوده است که بسیاری به روایت «طالبان» میانه‌رو باور داشتند که با سرکوب پیوسته زنان، ثابت شد طالب میانه‌رو عملا وجود ندارد. همچنین او در یک میزگرد با حنا ربانی، معاون پیشین وزارت خارجه پاکستان حضور داشت، گفت: «ما در گذشته بارها از پاکستان خواستیم که به رهبران طالبان پناه ندهد. اما اکنون حکومت فعلی در کنار دیگر گروه‌ها به تی‌تی‌پی نیز پناه داده و تهدیدی برای پاکستان ایجاد کرده است.» این فعال حقوق زنان با انتقاد از اعمال محدودیت‌های گسترده‌ی حکومت فعلی علیه زنان و دختران گفت: «نظام کنونی به زنان اجازه می‌دهد گدایی کنند، اما اجازه نمی‌دهد کار کنند.» قابل ذکر است که نشست امنیتی مونیخ روز (شنبه، ۲۷ دلو) با اشتراک وزیران خارجه شماری از کشورها برگزار شد. قرار است این نشست برای دو روز ادامه داشته باشد. در کنفرانس امنیتی مونیخ در سال گذشته، وزیران خارجه ۱۲ کشور در بیانیه‌ای مشترک گفتند که حکومت فعلی با حذف زنان از جامعه و تصمیم‌گیری‌های سیاسی، آینده افغانستان را به خطر انداخته‌ است. همچنین پیشتر هم وزیران خارجه زن ۱۷ کشور جهان، خواستار لغو احکام و قوانین امر به معروف و نهی از منکر شدند. آنان در بیانیه‌ای مشترک که روز شنبه ۲۷ دلو‌ منتشر شد، از نقض فزاینده حقوق بشر در افغانستان ابراز نگرانی کردند و گفته‌اند افغانستان سرکوب‌گرترین کشور برای زنان است.

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 108 بازدید

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه‌ی ایالات متحده‌ی آمریکا می‌گوید که لغو فوری محدودیت‌های حکومت سرپرست علیه زنان و دختران در افغانستان، یک امر ضروری است. آقای بلینکن با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود به مناسبت دو سالگی تصمیم حکومت فعلی برای ممنوعیت تحصیل زنان و دختران افغانستان در دانشگاه‌ها و منع کار زنان در سازمان‌های غیردولتی، به این تصمیم واکنش نشان داده و از آن به شدت انتقاد کرده است. وزیر امور خارجه‌ی آمریکا تاکید کرد که زنان و دختران افغانستان، ستون اصلی برای ساختن افغانستانی باثبات‌تر، صلح‌آمیزتر و شکوفاتر هستند. او از مسوولان حکومت فعلی خواسته است تا فوراً این دستورات و محدودیت‌های ناعادلانه بر حقوق زنان و دختران را لغو کنند. آقای بلینکن نیز در پیام خود به اهمیت مشارکت زنان در توسعه‌ی افغانستان و نقش آن‌ها در ایجاد صلح و پیشرفت پایدار اشاره کرد و خواستار بازگشت حقوق زنان و دختران به جامعه‌ی افغانستان شده است. وی در حالی این اظهارات را مطرح می‌کند که فشارهای بین‌المللی بر حکومت فعلی برای لغو این محدودیت‌ها همچنان ادامه دارد. قابل ذکر است که حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. حکومت فعلی در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است.

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 85 بازدید

رینا امیری، نماینده‌ی ویژه آمریکا در امور زنان و حقوق بشر در افغانستان از مردان افغانستان در داخل و خارج از کشور خواسته است که در کنار همسر، دختران و خواهران خود ایستاده و از آینده‌ای امیدوارانه و قابل دوام برای افغانستان حمایت کنند. خانم امیری در نامه‌ی سرگشاده در دومین سال ممنوعیت تحصیل دختران در دانشگاه‌ها و کار زنان در نهادهای غیردولتی گفته است که جهان در مورد زنان و دختران افغانستان با آزمون مواجه است. او هشدار داده است که اگر جهان زنان و دختران افغانستان را رها کند، حقوق زنان و دختران در همه جا، بسیار فراتر از افغانستان، به خطر می‌‌افتد. وی به این باور است که زنان و دختران افغانستان در نهایت پیروز خواهند شد و این اولین باری نیست که آنان در تاریخ افغانستان با شکست مواجه می‌شوند. رینا امیری در بخشی از نامه‌اش تاکید کرده است که برای اطمینان از برتری زنان و دختران افغانستان، باید به‌طور جمعی از آنان حمایت شود. نماینده‌ی ویژه آمریکا در امور زنان و حقوق بشر در افغانستان گفت که مردان افغانستان در داخل و خارج از کشور باید در کنار همسران، دختران و خواهران خود (زنان افغانستان) بایستند تا از آینده‌ای امیدوارانه و قابل دوام برای کشور حمایت کنند. همچنین او در بخشی از نامه‌اش نوشته است که جامعه‌ی بین‌المللی نیز باید به اولویت دادن به حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان و دختران، در هر گونه تعامل با حکومت فعلی ادامه دهد. این مقام آمریکایی گفت که پیشرفت در بهبود روابط دیپلماتیک و اقتصادی باید به‌طور معناداری با اقدامات مشخص برای معکوس کردن سیاست‌‌های افراطی که زنان و دختران را هدف قرار می‌دهد مرتبط باشد. او نوشته است: «تا زمانی که رویاهای زنان و دختران افغان کم‌رنگ شود، افغانستان در تاریکی خواهد ماند. راه طولانی خواهد بود، اما ناامیدی و دست کشیدن یک گزینه نیست.» این در حالی است که حکومت سرپرست طی سه سال اخیر محدودیت‌‌های شدید بر حقوق و آزادی‌های زنان و دختران افغانستان وضع کرده است. در حال حاضر زنان و دختران حق آموزش، کار و آزادی گشت‌وگذار را ندارند. حکومت فعلی در تازه‌ترین تصمیم خود آموزش طبی را برای زنان و دختران منع کرده که این تصمیم می‌تواند تأثیر مخربی بر دسترسی زنان و دختران به خدمات بهداشتی و درمانی داشته باشد.

ادامه مطلب


6 ماه قبل - 241 بازدید

سازمان مشارکت جهانی برای آموزش اعلام کرده است که حکومت سرپرست با بستن مکاتب بالاتر از صنف شش و دانشگاه‌ها به روی دختران افغانستان، آینده آنان را دزدیده‌ است. این سازمان امروز (دوشنبه، ۲ میزان) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که دختران افغانستان سه سال فرصت یادگیری را از دست داده‌اند. سازمان مشارکت جهانی برای آموزش تاکید کرد که سه سال از محرومیت دختران افغانستان از مکاتب بالاتر از صنفش و تحصیلات عالی می‌گذرد. این در حالی است که وزارت معارف حکومت سرپرست، در بیست‌وهفتم سنبله سال ۱۴۰۱ با پخش اطلاعیه‌ای از دانش‌آموزان پسر و آموزگاران مرد در افغانستان دعوت کرد تا به مدارس و مکاتب برگردند. وزارت معارف هیچ اشاره‌ای به بازگشت دانش‌آموزان دختر و آموزگاران زن به مکاتب نکرده بود. از آن زمان تا اکنون مکاتب بالاتر صنف ششم بسته است و دختران اجازه رفتن به دانشگاه را هم ندارند. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. سازمان ملل متحد و جامعه‌ی جهانی در سه سال اخیر بارها خواستار لغو ممنوعیت حق آموزش و کار زنان در افغانستان شده‌اند، اما حکومت سرپرست تا اکنون به این خواست‌ها اعتنا نکرده است. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. همچنین به تازگی، قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی حتا صدای زنان را «عورت» عنوان کرده است. بخش زنان سازمان ملل پیش از این نیز گفته بود که محدودیت‌ها بر زنان تاثیر مخربی بر زندگی آنان در افغانستان داشته است.

ادامه مطلب


7 ماه قبل - 197 بازدید

روزنامه گاردین در تحلیلی پیشنهاد کرده است که بریتانیا باید به تمام دختران و زنانی‌که توسط حکومت فعلی افغانستان از دانشگاه‌ها محروم شده‌اند، ویزه تحصیلی فراهم کند. این روزنامه نوشته است که بریتانیا همچنان نیاز دارد تا طرح اسکان مجدد برای شهروندان افغانستان را گسترده کند. سایمون دیگینز، تحلیل‌گر بریتانیایی و مارگارت اوون فعال حقوق بشر بریتانیایی از نویسندگان این مطلب تحلیلی هستند و گفته‌اند که تمام دستاوردها زیر حاکمیت حکومت فعلی از بین رفته‌اند و به نظر می‌رسد که آنان اکنون قصد دارند حقوق زنان را بیش از پیش محدود کنند. روزنامه گاردین نوشته است که خروج این زنان برای تحصیل به بریتانیا آسان نخواهد بود اما غیر ممکن هم نیست. همچنین استفاده از منابع سرویس جهانی بی‌بی‌سی با یک بسته کامل آموزش از راه دور برای تمام زنان افغانستان پیشنهاد دیگر روزنامه‌نگاران به حکومت بریتانیا برای رسیدگی به چالش‌های فرا راه زنان و دختران افغانستان است. نویسندگان این تحلیل به این باور هستند که آخرین عنصر این است که هزینه‌های این اقدامات از بودجه کمک‌های توسعه‌ای بریتانیا به پاکستان تامین شود. آنان می‌گویند که با اشاره به حمایت تاریخی و طولانی پاکستان از حکومت سرپرست، این کشور نیز مسوول وضعیت کنونی زنان و دختران افغانستان است. در تحلیل آمده است: «با وجود نیازهای زیادی که در پاکستان وجود دارد، این کشور همچنان نزدیک به ۱ میلیون (عمدتاً) مرد را همراه با سلاح نگه می‌دارد و یک برنامه فعال سلاح‌های هسته‌ای دارد. اگر می‌تواند از عهده این‌ها برآید، به کمک ما نیاز ندارد. از آن‌جا که سازمان استخبارات پاکستان، تاریخی طولانی در حمایت از حکومت فعلی افغانستان دارد، مسوولیت این کشور در قبال وضعیت زنان افغانستان آشکار است.» در حالی روزنامه گاردین این طرح را ارائه می‌کند که حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از تحصیل محروم و سپس دانش‌جویان دختر را از رفتن به دانشگاه‌ها منع کردند. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

ادامه مطلب


8 ماه قبل - 334 بازدید

ابر‌های سیاه همه جا را فرا گرفته است. انگار از آسمان گلوله و موشک می‌بارد. از فرط شنیدن صداهای ناهنجار، گوش‌هایم دیگر قادر‌ به تشخیص صدای دیگری نیست. همه دارند فرار می‌کنند. مقصد مشخص نیست. عده‌ای هجوم برده‌اند به سمت پرنده‌های فلزی(هواپیما)، جوی‌های آب‌ حالا پر از خون شده‌اند، چشم‌هایم دیگر‌به جای ماشین‌ها، مرده‌ها را می‌بیند، انگار زامبی‌ها‌ جهان را تصرف کرده اند. چشم باز می‌کنم و بازهم کابوس! پیشانی‌ام را عرق خیس کرده‌. وجودم دارد می‌لرزد. نمی‌دانم چه زمانی این کابوس‌ها دست از سرم بر می‌دارند. سه سال است که خواب را از چشمانم گرفته است. این خواب حقیقتِ محض است که حالا‌ کم‌کم تبدیل شده به کابوس. کابوس‌های نابه‌هنگامی‌که هرشب مرا تا دم مرگ بدرقه می‌کنند. خیلی وقت است که دیگر این کابوس‌ها رفیق هر شب من شده‌ اند. روزها خاموش وشب‌ها در بندِ این کابوس حقیقی هستم. با شنیدن صدای گریه‌ای موهوم که بین خواب و بیداری تشخیصش برایم دشوار بود، از رخت خواب بلند می‌شوم. دستِ به پیشانِی خیس از عرق‌ام می‌کشم و به دنبالِ فرکانسِ صدای گریه تا به بیرون می‌روم؛ بله! دقیق حدس زده بودم، صدای خواهرم بود. خواهر بخت‌ برگشته‌ام که از زور بغض و گریه به خودش می‌لرزد. فکرهای زمخت و ناجور به ذهنم جولان ‌کردند و به سرعت برق ‌و‌باد به نزدش رفتم. با صدایی که از ترس و اضطراب گویا از تهِ‌چاه بلند می‌شد، از او پرسیدم چه اتفاقی افتاده است؟ در حالی ‌که چشمانش غمگین‌تر از همیشه بود، بین هق‌هق‌هایش گفت که برگه‌ی ‌امتحانش را سفید داده است. و منی که حتیٰ زبانم نمی‌چرخید تا از او بپرسم چرا؟ زیرا می‌دانم که دلیل این کارش چیست. خواهر شوربختِ من نمی‌خواهد که به این‌زودی‌ها از کلاس شش فارغ‌ شود. او هنوز می‌خواهد که مکتب برود، بیاموزد و هنوز  ازِ مکتب دل نکَنده است. ترسِ دیگر نرفتن به مکتب و ندیدن همصنفی‌هایش برای همیشه؛ مثل خوره به جانش افتاده. من کاملا می‌فهمم که چطور این درد وجودش را مک می‌زند. با دیدن او لحظه‌ای به گذشته برگشتم، به روزگاری که در کلاس درسی دانشگاه نشسته بودم. دقیقا آن روز نحس، روزی که یکی از استادان به همراه مدیرمان وارد صنف شدند. هنوز آن نگاه ناراحت و اندوه‌گین‌شان را به خاطر دارم. سر‌شان  را از زمین بر نمی‌داشتند. گویا گناهی چون قتل نفس کرده باشند. مدیرمان چشمانش را از ما می‌دزدید تا مبادا با ما چشم به چشم شود. مشخص بود که اشک ریخته بود اما گویا دلش نمی‌خواست آن بغضی که هنوز باقی مانده و تمام نشده را آشکار کند. با آن صدایی که هرگز از او نشنیده بودیم، برای مان گفت: «بنا بر امری که‌ به ما فرستاده شده است، نمی‌توانید دیگر به پوهنتون {دانشگاه} بیایید و... .» من آن روز هرگز ادامه‌ی حرف‌هایش را نشنیدم. تا جایی که یادم می‌آید حسی داشتم که گویا کسی دستش را دور گلوی من گذاشته و دارد آن را با چاقویی که ‌کُند است، می‌برد. آن لحظه حتی نفس‌هایم مرا یاری نمی‌کردند، تمام آنچه می‌شنیدم صدای گریه و زاری هم‌کلاسی‌هایم بود. ضجه‌های شان هنوز در گوشم چون ناقوس مرگ خیلی وقت است که به صدا در آمده است. آن روز من جسم نیمه جانم را با خود به خانه آوردم. با صدای خواهرم از گذشته به دنیای حال که هیچ شباهتی به زندگی ندارد، برمی‌گردم. خواهرم اسمم را صدا می‌کند و حالم را می‌پرسد که چطور هستم؟ با درد و اشکی که هنوز رد آن بر گونه‌هایش مانده، می‌پرسد امروز را یادت است؟ به او می‌گویم مگر انسان می‌تواند روزی که‌ روحش مُرد را ازِ یاد ببرد؟ امروز سه سال می‌شود از سقوط افغانستان. امروز دقیقا روزیست‌ که بر تقدیرمان، بدبختی نوشته شد. روزیست‌که دیگر به جای آرزو کردن، دعا کردیم تا بمیرم. سه سال می‌شود که کتابچه‌هایم خاک زده اند، قلم‌هایم کلمه‌ای ننوشته‌اند و درس‌هایی که ماه‌ها برای یاد گرفتنش تلاش کرده بودم را ازِ یاد برده‌ام. در این سه سال باختم تک تک داشته‌هایم را، گاهی فکر می‌کنم همه یک شبه بیمار شده‌ایم. روح و روان‌مان دیگر سالم نیست. ای کاش روانشناسی می‌بود تا دردها و بغض‌هایی که در گلوی‌مان باقی مانده است را به او بگوییم. حرف‌هایی که روح و جسم‌مان را دارد ذره ذره می‌خورد و کمرمان را خم ساخته است. دیگر حس زنده بودن ندارم، در این سه سال‌ هزار بار مرده و زنده شده‌ام، اگر‌ تمام جهان را ببخشم، اما آن‌هایی که باعث شده اند که ازِ تحصیل محروم شوم، حس بی‌ارزش بودن را تجربه کنم و مرا از اجتماع جدا کردند و مرا از حقوق انسانی‌ام محروم ساختند را هرگز نخواهم بخشید. آن‌ها آن حقوقی را از من گرفته‌اند و دردهایی را طی این مدت به من داده‌اند که هرگز جبران نخواهد شد. نویسنده: ماه نور روشن

ادامه مطلب


9 ماه قبل - 271 بازدید

نزدیک به سه سال به وضع محدودیت آموزش بر دختران توسط حکومت سرپرست، ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر حکومت فعلی به مردم گفته است که به مادران و خواهران‌تان حقوق شرعی‌شان را بدهید. دفتر رسانه‌های حکومت فعلی در قندهار با نشر سخنان هبت‌الله آخوندزاده گفته که وی این اظهارات را روز (دوشنبه، ۲۸ جوزا)، در نماز عید مطرخ کرده است. وی طر صحبت‌هایش تاکید کرده است که مقام‌های حکومت فعلی و مردم باید به «نصیحت‌های» عالمان گوش داده و آن را عملی کنند. همچنین او در بخشی از صحبت‌هایش از اختلاف میان افراد حکومت سرپرست هشدار داده و می‌گوید که نه در درون و نه در بیرون رژیم‌شان اختلاف را نمی‌خواهد. او اضافه کرده است: «عیب یک‌دیگر به گونه آشکارا را نگویید و از انتقاد آشکار جلوگیری کنید.» پیش از این ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت سرپرست گفته بود که نماز عید در قندهار به امامت هبت‌الله آخوندزاده در عیدگاه مرکزی قندهار ادا شد. این در حالی است که حکومت سرپرست در نزدیک به سه سال گذشته دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب و سایر دختران را از رفتن به دانشگاه منع کرده‌اند.

ادامه مطلب


1 سال قبل - 233 بازدید

محمد اکبری، معاون شورای علمای شیعه افغانستان در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که خواست‌ها و مطالبات جامعه اهل تشیع به صورت کتبی و شفاهی به مقام‌های حکومت سرپرست رسانده شده، اما بی‌پاسخ مانده است. آقای اکبری این اظهارات را در صحبت با تلویزیون تمدن مطرح کرده و ابراز امیدواری کرده که حکومت فعلی به مطالبات شورای علمای شیعه افغانستان پاسخ مثبت دهد. او تاکید کرد که نشست‌‌‌ها و مراودات با حکومت فعلی ادامه خواهد داشت تا مطالبات جامعه شیعه افغانستان دنبال شود. همچنین سید حسین عالمی بلخی، سخنگوی شورای علمای شیعه افغانستان نیز در صحبت با این رسانه تایید کرده است که مطالبات شیعیان بارها به حکومت فعلی رسانده شده، اما هیچ اقدام عملی نشده است. آقای عالمی می‌گوید که برای تحقق مطالبات شیعیان گفتگوها ادامه دارد و «امیدواریم شاهد روزی باشیم که خواست‌های جامع تشیع به صورت کامل تحقق یابد.» این درحالی است که اعضای ارشد شورای علمای شیعه افغانستان روز (سه‌شنبه، ۲۲ حوت) دیداری با محمد عبدالکبیر، معاون سیاسی رییس‌الوزرای حکومت فعلی داشتند. در خبرنامه ارگ آمده است که «آنان خواست‌ها و پیشنهادات هموطنان اهل تشیع را به گونه کتبی به معاون سیاسی ریاست الوزرا سپردند.» باید گفت که مولوی عبدالکبیر، معاون سیاسی رییس‌الوزرای حکومت فعلی و دیگر مقام‌های حکومت بارها وعده داده‌اند که به مطالبات جامعه شیعه افغانستان رسیدگی می‌شود. رسمیت یافتن مذهب جعفری در نظام حکومت فعلی، تدریس فقه جعفری در دانشگاه‌ها و مکاتب برای دانشجویان و دانش‌آموزان اهل تشیع و مشارکت معنادار شیعیان در دستگاه‌های حکومتی از خواست‌های اساسی شورای علمای شیعه از حکومت سرپرست است.

ادامه مطلب