منابع محلی از ولایت هرات می‌گویند که یک پل در ولسوالی پشتون زرغون این ولایت با هزینه شخصی یک خانم ساخته و به بهره‌برداری رسیده است. منابع امروز (یک‌شنبه، ۱۶ جدی) در صحبت با رسانه گوهرشاد گفته‌اند که این پل در روستای «منزل» از مربوطات ولسوالی پشتون زرغون ولایت هرات ساخته شده است. منبع تاکید کرد که هزینه‌ی ساخت این پل دو صد هزار افغانی شده است که از سوی یک خانم پرداخت شده است. باشندگان ولسوالی پشتون زرغون می‌گویند که با ساخت این پل مشکلات رفت‌وآمد بیش از ۳۰۰ خانواده در این روستا برطرف شده است. باشندگان این روستا از ساختن این پل استقبال کرده و نهادهای خیریه و تاجران می‌خواهند که به زیرساخت به ویژه‌های سرک‌های عمومی این ولسوالی نیز توجه کنند. باید گفت که با وجود سرازیر شدن میلیون‌ها دالر در کشور هنوز هم باشندگان شماری از روستا در نقاط دور دست افغانستان در رفت‌وآمد با مشکلات جدی روبرو هستند. این مشکلات در فصل سرما، به ویژه در روزهای بارندگی بیش‌تر می‌شود. شهروندان افغانستان همواره از مسوولان حکومتی خواستار ساختن سرک و پل‌های معیاری در روستاها و شاهراه‌ها شدند.

در ادامه محدودیت‌های حکومت سرپرست بر آموزش دختران و زنان، ریاست معارف ولایت هرات آموزش دختران بالاتر از صنف ششم در کورس‌های آموزشی را منع کرد. این مکتوب که یک نسخه از آن در اختیار رسانه‌ی گوهرشاد قرار گرفته است، از سوی اداره‌ی معارف ولایت هرات امروز «سه‌شنبه، ۴ جدی» به اتحادیه مراکز آموزشی ارسال شده است. این مکتوب با امضای مولوی رحمت‌الله جابر، رییس معارف هرات، صادر شده و در آن گفته شده است: «طبق فیصله کمیسیون حمایوی از لوایح و طرزالعمل توشیح شده امر به معروف و نهی از منکر هرات در تاریخ ۲۶ قوس و فرمان امیرالمومنین در تاریخ ۴ میزان، تدریس به شاگردان بالاتر از صنف ششم در بخش اناث الی امر ثانی معطل است.» ریاست معارف در هرات از مراکز آموزشی خواسته است که نسبت به اجرایی شدن این دستور اطمینان بدهند. در نامه آمده است که طبق دستور ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر حکومت فعلی آموزش دختران بالاتر از صنف ششم در مکاتب دولتی، خصوصی و آموزشگاه‌ها تا امر ثانی تعطیل است و این فرمان بر کورس‌های آموزشی نیز اجرا شود. همچنین مسئوول یکی از مراکز آموزشی در هرات به رسانه گوهرشاد گفته است که به این مراکز به صورت کتبی و شفاهی دستور داده شده که پس از این اجازه ندارد شاگردان اناث بالاتر از صنف ششم را جذب کند. علی‌رغم بستن مکاتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم، این دختران در کورس‌های آموزشی، زبان انگلیسی یا مضامین مکتب را می‌آموختند. روشن نیست که محدودیت‌های تازه تنها در هرات اعمال شده و یا دیگر ولایت‌ها نیز است. این در حالی است که ریاست امر به معروف، چندی پیش به مسوولان مراکز آموزشی در هرات هشدار داده بود که به زنان با پوشش مانتو اجازه ورود ندهند. اوایل ماه قوس سال جاری‌ نیز فعالیت کافه‌های ویژه زنان به‌دلیل حضور زنان بی‌حجاب و با هشدار شفاهی نیروهای امر به معروف و نهی از منکر، متوقف شد. نیروهای امر به معروف در هرات، بتاریخ ۲۳ عقرب سال گذشته با یورش به شماری از مراکز آموزشی، دانش‌آموزان را از صنف‌های‌شان بیرون کشیده و دروازه‌های مراکز آموزشی را مهر و لاک کرده‌ بودند. باوجود تعطیلی مکاتب و دانشگاه‌ها، دختران تا چند هفته قبل اجازه داشتند که در انستیتوت‌های صحی تحصیل کنند، اما انستیتوت‌ها هم به روی آنان بسته شد.

اداره‌ی کار و امور اجتماعی ولایت هرات اعلام کرده است که برای زنان بدون سرپناه یک مرکز حمایتی در این ولایت ایجاد کرده است. این اداره امروز (دوشنبه ۱۹ قوس) با انتشار اعلامیه‌ای گفته است که این مرکز با هدف تقویت همبستگی اجتماعی و کاهش آسیب‌های اجتماعی برای زنان بدون سرپناه، فعالیت خود را در مرکز ولایت هرات آغاز کرده است. اعلامیه به نقل از میرزا محمد ابو منصور، رییس اداره‌ی کار و امور اجتماعی ولایت هرات نقل نوشته است که تعدادی از زنان بدون سرپناه از نواحی مختلف شهر جمع‌آوری و به این مرکز منتقل شده‌اند تا تحت مراقبت قرار گیرند. این اداره جزئیات بیشتری درباره تعداد زنان بدون سرپناه جمع‌آوری‌شده یا مکان نگهداری آن‌ها ارائه نکرده است. قابل ذکر است که پس از تسلط حکومت سرپرست در ۱۵ آگوست ۲۰۲۱ میلادی، بسیاری از سازمان‌های مدافع حقوق زنان که از زنان بی‌سرپناه حمایت می‌کردند، فعالیت‌های خود را متوقف کردند. در این دوران، شلترها و مراکز حمایتی زنان تعطیل شدند و بسیاری از زنان تحت خشونت یا بی‌سرپناهی، قرار گرفتند. پیش از این حکومت سرپرست زنان تکدی‌گر را در ولایت‌های مختلف جمع‌آوری کرده بودند.

شماری از دختران دانشجو در انستیتوت‌های طبی در هرات به تصمیم اخیر حکومت سرپرست دست به اعتراض زده و می‌گویند که «از حقوق خود دست نمی‌کشند». این دختران امروز (پنج‌شنبه، ۱۵ قوس) به‌صورت خودجوش در مقابل ساختمان مقام ولایت هرات تجمع کرده و بستن انستیتوت‌های صحی به‌روی دختران دانشجو را ظلم خواندند و شعار «حق، عدالت، تحصیل» را سر می‌دادند. دختران دانشجو با شعارهایی چون «از حقوق خود دست نمی‌کشیم»، «تعلیم حق ماست»، «ز گهواره تا گور دانش بجوی» و «حق، عدالت و تحصیل» دست به اعتراض زدند. آنان از مقام‌های حکومت سرپرست خواستند که تصمیم منع تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را لغو کنند. دختران معترض شعارهای‌شان را به سه زبان دری، پشتو و انگلیسی نوشته‌اند. این تجمع اعتراضی در حالی برگزار می‌شود که حکومت فعلی در روزهای اخیر تمامی انستیتوت‌های صحی را به‌روی دختران تا اطلاعی ثانی مسدود کرده‌اند. این تصمیم حکومت فعلی واکنش‌های منفی جهانی را در پی داشته است. استفان دوجاریک، سخن‌گوی دبیرکل سازمان ملل متحد درباره‌ی فرمان ممنوعیت تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته است که این دستور تأثیر مخربی بر سیستم صحی و توسعه این کشور خواهد داشت. همچنین ریچارد بنت، گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان نیز گفته است که از منع تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی وحشت‌زده شده است و طالبان این ممنوعیت را لغو کنند. حکومت سرپرست پیش از این آموزش دختران در دوره‌های متوسطه و لیسه و دانشگاه‌ها را نیز منع کرده است. محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بمانند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

مسوولان صحی حکومت سرپرست در ولایت هرات می‌گویند که کارزار مسجد‌به‌مسجد تطبیق واکسن پولیو در این ولایت آغاز شده است. غلام‌محمد حنیفی، معاون ریاست صحت عامه‌ی هرات امروز (شنبه، ۱۰ قوس) گفته است که این کارزار برای سه روز در شهر و تمام ولسوالی‌های این ولایت ادامه خواهد داشت. آقای حنیفی تاکید کرد که در این کارزار ۷۵۸ هزار کودک زیر پنج سال واکسن پولیو یا فلج اطفال دریافت خواهند کرد. معاون ریاست صحت عامه‌ی ولایت هرات از باشندگان این ولایت خواسته است که کودکان‌شان را برای دریافت واکسن به مساجد ببرند. قابل ذکر است که کارزار‌‌های تطبیق واکسن پولیو پیش از این به‌صورت خانه‌به‌خانه در سراسر افغانستان راه‌اندازی می‌شد. اما مدتی است که مسوولان حکومت سرپرست کارزار خانه‌به‌خانه را متوقف کرده‌اند و این کارزار را به‌صورت مسجدبه‌مسجد راه‌اندازی می‌کنند. باید گفت که موارد مثبت پولیو بیشتر از ولایت‌های جنوبی و جنوب‌شرقی افغانستان گزارش شده است. براساس آخرین گزارش سازمان جهانی صحت، در سال جاری میلادی ۲۳ مورد مثبت پولیو در افغانستان ثبت شده است. درحالی‌که سال گذشته میلادی شش مورد مثبت گزارش شده بود که همه در ولایت ننگرهار بود. طبق اطلاعات منابع، در سال ۲۰۲۴ تنها ۱۲ مورد مثبت بیماری پولیو در قندهار ثبت شده است. موارد مثبت پولیو در ولایت‌های ارزگان، هلمند، کنر و نورستان نیز ثبت شده است. همچنین سازمان جهانی صحت در گزارشی که در ۲۰ نوامبر نشر کرده گفته است که شش مورد محیطی پولیو به‌تازگی در ولایت‌های قندهار، هلمند و هرات شناسایی شده است. به‌گفته‌ی این سازمان، تعداد موارد محیطی پولیو در سال ۲۰۲۴ در افغانستان به ۹۱ مورد رسیده است. در حال حاضر افغانستان و پاکستان تنها کشورهای جهان اند که بیماری پولیو را ریشه‌کن نتوانسته‌اند. سازمان جهانی صحت گزارش داده است که موارد انسانی پولیو در پاکستان در سال ۲۰۲۴ به ۴۹ مورد و موارد محیطی آن به ۴۸۳ مورد رسیده است.

منابع محلی از ولایت هرات می‌گویند که نیروهای امر به معروف و نهی از منکر تمام کافه‌های ویژه زنان را در هرات بسته‌اند. دست‌کم سه منبع تأیید کرده‌اند که تمام کافه‌های ویژه زنان از سوی ریاست امر به معروف حکومت سرپرست در هرات بسته شده است. منبع گفت که پس از محرومیت دختران از آموزش و تحصیل، شماری از دختران و زنان اقدام به ایجاد کافه‌های مخصوص زنان کرده بودند. براساس معلومات موجود، دست‌کم پنج کافه ویژه زنان در هرات فعالیت می‌کردند که در روزهای اخیر مأموران امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست به اتهام پخش موسیقی و رفت‌و‌آمد زنان آن‌ها را مسدود کرده‌اند. مسوولان محلی حکومت سرپرست در هرات تا اکنون به‌طور رسمی در این باره چیزی نگفته‌اند. این در حالی است که زنان و دختران بیش از سه سال تسلط حکومت فعلی با سرکوب سیستماتیک روبرو شده‌اند. محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

سید عبدالواحد سادات، معاون اتحادیه زعفران افغانستان می‌گوید که ۸۵ درصد از فرآوری زعفران در این کشور توسط زنان و دختران انجام می‌شود. خبرگزاری باختر که تحت کنترول حکومت سرپرست دارد، به نقل آقای سادات نوشته است که در حال حاضر بین ۵۰ تا ۶۰ هزار زن در ولایت هرات در بخش فرآوری زعفران مشغول کار هستند. در گزارش آمده است که بیش از ۵۰ هزار زن در صنعت زعفران این کشور مشغول به کار هستند. همچنین حکومت سرپرست پیشتر اعلام کرده بود که پس از ممنوعیت کشت خشخاش، کشت زعفران در ۲۶ ولایت افغانستان افزایش یافته است. در عین حال، وزارت صنعت و تجارت در اوایل ماه ثور امسال اعلام کرد که پارسال، ۶۷ تُن زعفران به ارزش ۴۹ میلیون دالر به ۹ کشور مختلف صادر شده است. پیشتر، آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده اعلام کرده بود که در نمایشگاه ۲۰۲۴ پاریس، موفق به ثبت یک سفارش عمده برای خرید ۶۰۰ کیلوگرم زعفران افغانستان شده است. به گفته این آژانس، ارزش فروش سالانه این سفارش به یک میلیون و هفتاد هزار دالر می‌رسد. همچنین، انستیتوت بین‌المللی «مزه» در بلژیک اعلام کرد که زعفران هرات پس از بررسی‌های آزمایشگاهی، مقام نخست را از نظر طعم کسب کرده است.

انجمن خوش‌نویسان هرات از برگزاری نمایشگاه پنج‌روزه‌ تحت عنوان «حدیث دوست» با حضور زنان در این ولایت خبر داده است. جلیل احمد توانا، رییس انجمن خوشنویسان هرات روز گذشته (سه‌شنبه، ۲۲ عقرب) به رسانه گفت که این نمایشگاه به هدف زنده نگه‌داشتن خط اسلامی و اصیل هرات با حضور خوش‌نویسان و هنرمندان برگزار شده است. آقای توانا تاکید کرد که در این نمایشگاه ۴۹ اثر از انواع مختلف خط‌های نستعلیق، نستعلیق شکسته و خط کوفی قرن اول، از سوی امان‌الله پویا، هنرمندی از هرات، خلق شده و به نمایش گذاشته شده است. در ادامه آمده است که نمایشگاه «حدیث دوست» که در سالون علامه صلاح‌الدین سلجوقی برگزار شده، پنج روز به طول می‌انجامد و دو روز آن به خانم‌ها اختصاص داده شده است. از سوی دیگر، حیات‌الله مهاجر فراهی، معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت سرپرست گفته است که این گروه در تلاش است تا هنرهای اصیل اسلامی را زنده نگه دارد و برای تشویق هنرمندان، زمینه برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی را فراهم کند. این در حالی است که پس از تسلط حکومت سرپرست، محدودیت‌های زیادی بر هنرمندان وضع شده و شماری از آنان به دلیل همین محدودیت‌ها به فعالیت‌های هنری خود پایان داده‌اند. در حالی آثار خوش‌نویسان به نمایش گذاشته‌اند که حکومت در بیش از سه سال گذشته، محدودیت‌های شدیدی علیه دختران و زنان وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان به مکتب و دانشگاه نمی‌توانند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

مسوولان بخش سرطان شفاخانه حوزوی ولایت هرات می‌گویند که تعداد بیماران مبتلا به سرطان در این ولایت ۴۰ درصد افزایش یافته است. داکتر فاروق احمد صدیقی، مسوول بخش بیماران سرطانی شفاخانه حوزوی هرات گفته است که از آغاز سال جاری تا اکنون چهار هزار نفر به این بخش مراجعه کرده‌اند که از این میان، ۵۰۰ نفر به عنوان بیماران سرطانی تشخیص داده شدند. آقای صدیقی تاکید کرد که تعداد مبتلایان به سرطان در میان زنان و مردان تقریباً مساوی است و متأسفانه این بیماری در میان مردم هرات در حال افزایش می‌باشد. وی افزود که از بانوان مراجعه‌کننده، حدود ۲۰ درصد به سرطان سینه مبتلا بوده‌اند. مسوول بخش بیماران سرطانی شفاخانه حوزوی هرات گفته است که جراحی و شیمی درمانی در این شفاخانه انجام می‌شود، اما شعاع درمانی در افغانستان هنوز به طور کامل فراهم نشده است. براساس معلومات این شفاخانه، در حال حاضر، ۱۸ بستر فعال برای بیماران سرطانی در شفاخانه حوزوی هرات وجود دارد و نیاز به ساخت یک شفاخانه جدید با ظرفیت ۵۰ درصد بیشتر به شدت احساس می‌شود. همچنین مراجعه‌کنندگان خواهان توجه بیشتر حکومت به بیماری سرطان هستند و تاکید می‌کنند که باید امکانات کافی در این بخش فراهم شود تا نیازی به درمان در خارج از کشور نباشد. باید گفت که بیماری سرطان یکی از بیماری‌های نسبتا ناعلاج است که بالاترین میزان مرگ و میر را در جهان به خود اختصاص داده است. براساس گفته‌های سازمان جهانی صحت، نیاز به اقدامات فوری و مؤثر در این زمینه احساس می‌شود. بربنیاد گزارش‌ها با تسلط حکومت سرپرست خدمات صحی در سراسر افغانستان و به ویژه برای زنان با محدودیت‌های شدید مواجه شده است.

اداره انکشاف بین‌المللی ایالات متحده (USAID) گفته است که زمینه‌ی آموزش کشت بهتر زعفران را برای بیش از ۱۰ نفر نفر به شمول هزاران زن کشاورز در هرات فراهم کرده است. این نهاد با نشر گزارشی گفته است که این برنامه آموزشی را تحت نام «برنامه جامع مدیریت آفات» برای ۱۰هزار و ۹۰ کشاورز در هرات برگزار کرده و آنان درباره کشت زعفران و مدیریت پایدار آفات آموزش‌ اساسی دیده‌‌اند. در ادامه آمده است که سه هزار و ۴۵۴ زن نیز از این برنامه آموزشی مستفید شدند. اداره انکشاف بین‌المللی ایالات متحده تاکید کرد: «با آموزش مدیریت پایدار آفات، این دهقانان می‌توانند معیارات بازارهای اروپا و آمریکا را برآورده ساخته و دسترسی خویش را به بازارهای پر منفعت جهانی گسترش دهند.» کشت زعفران برای نخستین‌بار تقریباً دو دهه قبل در ولایت هرات آغاز شد و این گیاه در حال حاضر، در بیشتر ولایات کشت می‌شود. بر اساس معلومات وزارت زراعت، آبیاری و مالداری، در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۱ تن زعفران در افغانستان تولید شده بود. باید گفت که زعفران افغانستان از نظر ذایقه شهرت جهانی دارد و انستیتیوت جهانی ذایقه و کیفیت در بلجیم امسال برای نهمین بار لقب بهترین زعفران را به افغانستان داد. همچنین در تازه‌ ترین مورد، وزارت صنعت و تجارت حکومت سرپرست گفته است که در شش ماه نخست سال جاری خورشیدی، ۸۰ تن زعفران به ارزش ۲۰.۵ میلیون دالر به کشورهای منطقه و جهان صادر شده است. آخندزاده عبدالسلام جواد، سخنگوی این وزارت، با فرستادن یک ویدیویی به خبرنگاران گفت که بیشتر صادرات زعفران افغانستان به هند، اسپانیا، عربستان سعودی، امارات متحده‌ی عرب، آمریکا، فرانسه، آلمان و بریتانیا انجام شده است. اداره انکشاف بین‌المللی ایالات متحده تاکید کرد: «ما به افغان‌ها کمک می‌کنیم تا تجارت خود را تقویت کرده و به کار و بار خود ادامه دهند. دهقانان را قادر می‌سازیم تا برای خانواده‌ها و جوامع خود غذا و فرصت‌های شغلی را در سراسر کشور فراهم کنند و ما تلاش می‌کنیم تا دسترسی مساوی به آموزش برای همه دانش‌آموزان، به شمول مردان، پسران و دختران فراهم شود.» این اداره می‌گوید که تلاش‌های خود روی تقویت جامعه‌ مدنی و حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و دختران نیز در افغانستان ادامه خواهد داد.