شماری از فعالان اجتماعی و مدنی ایران می‌گویند که از اخراج کبری غلامی، پژوهشگر اجتماعی اهل افغانستان از این کشور جلوگیری کرده‌اند و وی اکنون به خانه‌اش در این کشور برگشته است. شیما وزوایی، از فعالان اجتماعی ایران به تصمیم اخراج خانم غلامی واکنش نشان داده و ناوقت دیشب (یک‌شنبه، ۱۴ اسد) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «از اعماق قلب‌مان خوشحالیم که می‌توانیم بگوییم: ‎کبری را برگرداندیم.» وی تاکید کرد: «باخبر شدیم که ‎کبری غلامی عزیزمان به نزد خانواده‌اش بازگشته است.» او افزود: «بازگشت کبری غلامی را تلاش همه‌ی کسانی می‌دانیم که امید را نگاه داشتند، زنده کردند، و به حقیقت بدل کردند.» باید گفت که رسانه‌ها و فعالان اجتماعی ایران گزارش داده بودند که کبری غلامی پس از دریافت چندین پیام در مورد رعایت نکردن «حجاب» در موتر شخصی‌اش، روز پنج‌شنبه هفته‌ی گذشته به اداره‌ گذرنامه ایران فراخوانده شده و از آن‌جا رد مرز شده است. رسانه‌های ایرانی گزارش داده‌ بودند که اداره گذرنامه‌ی این کشور پاسپورت و ویزای خانم غلامی را «باطل» کرده و پس از آن پولیس او را به اردوگاه فرستاده است. پس از این ماجرا، فعالان اجتماعی ایران کارزاری با عنوان «کبری را برگردانید» راه‌اندازی کردند و سرانجام ناوقت دیشب، از «بازگرداندن» او خبر دادند. کبری غلامی دانشجوی مقطع ماستری دانشگاه الزهرا در ایران است و براساس گزارش رسانه‌های ایرانی، ۳۵ سال می‌شود که با خانواده‌اش در آن کشور زندگی می‌کند. زندگی کبری غلامی و دغدغه‌هایش درباره زنان افغانستانی روزنامه ایرانی هم‌میهن گزارش داده است که کبری غلامی تنها عضو خانواده‌اش است که تحصیلات دانشگاهی دارد. برادران او در ایران کار می‌کنند. کبری غلامی تا مقطع کارشناسی‌ ارشد علوم اجتماعی از دانشگاه الزهرا تحصیل کرده است. موضوع پایان‌نامه او هویت‌یابی زنان افغانستانی، تحت‌ تاثیر عوامل مهاجرت بوده است. ستاره هاشمی، دوست و همکار خانم کبری گفته او «به‌شدت دغدغه بهبود وضعیت زنان افغان به‌ویژه زنان نسل اول را دارد که به همین دلیل، سوادآموزی مادران را پیش می‌برد.» خانم هاشمی می‌گوید که او و دوستانش یک گروه جوانان داشتند که نسل دومی‌ها در آن بودند، در فرهنگسرای خاوران مجموعه همایش‌های سالانه داشتند با مجوز که بعدها جلویش گرفته شد.» در گزارش آمده که کبری غلامی در مقطع ارشد دانشگاه الزهرا قبول شد و مجبور بود حین تحصیل‌اش کارهای کارگری، خیاطی، تایپ و منشی‌گری انجام دهد چون دانشجویان افغان اگر در دانشگاه سراسری هم تحصیل کنند، باید شهریه بپردازند.»

سازمان بین‌المللی مهاجرت اعلام کرد که از سال ۲۰۲۰ میلادی تا اکنون نزدیک به ۸ میلیون شهروند افغانستان سرزمین خود را ترک کردند. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که از این میان، یک میلیون شهروند اهل افغانستان به کشورهای اروپایی پناه برده و ۸۵ درصد دیگر به کشورهای همسایه رفته‌اند. در گزارش آمده است که از زمان به قدرت رسیدن حکومت فعلی در اسد ۱۴۰۰ در افغانستان، تورم اقتصادی در این کشور افزایش قابل توجهی داشته و در این مدت بیش از نیمی از جمعیت کشور فقر را تجربه کرده‌اند. دولت ایالات متحده آمریکا در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ با حکومت سرپرست در دوحه قطر توافق‌نامه صلح امضا کرد و بسیاری معتقدند که این توافق‌نامه زمینه فروپاشی جمهوری اسلامی افغانستان و ورود حکومت فعلی به کابل را فراهم کرد. سازمان بین‌المللی مهاجرت تاکید کرد که حدود ۷۰ درصد از افغان‌هایی که به ایران مهاجرت می‌کنند، می‌گویند به دلیل نبود فرصت‌های شغلی سرزمین خود را ترک کرده‌اند. این سازمان افزود که شمار بازگشت‌کنندگان شهروندان اهل افغانستان از ایران نیز چشم‌گیر است و در سال ۲۰۲۳ نزدیک به یک میلیون افغان از ایران به کشور خود بازگشته‌اند. ۷۰ درصد از مهاجرانی که بازگشته‌اند مدارک اقامتی نداشتند. در گزارش آمده است که بسیاری از شهروندان افغانستان به دلیل دشواری‌های اخذ پاسپورت و ویزا، ترجیح می‌دهند از راه‌های غیرقانونی به دیگر کشورها مهاجرت کنند و عمدتاً برای عبور از مرزها به قاچاقچیان انسان پول می‌پردازند. گزارش سازمان مهاجرت می‌گوید، افغان‌هایی که به اسناد سفر دسترسی ندارند با تهدیدهای بیشتری از جمله نقض حقوق بشر در عبور از مرز‌ها و در کشورهای همسایه روبرو هستند. سازمان مهاجرت می‌گوید که این دسته از افغان‌ها با برخوردهای «ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز» مواجه می‌شوند. همچنین سازمان بین‌المللی مهاجرت در ادامه این گزارش از کشورها خواسته است که اخراج مهاجران اهل افغانستان را تا زمانی که شرایط برای بازگشت «ایمن، آبرومندانه و داوطلبانه» فراهم می‌شود، متوقف کنند. قابل ذکر است که دولت‌های پاکستان و ایران در ماه‌های پسین روند اخراج مهاجران افغان فاقد مدارک اقامتی را افزایش داده است. براساس آمار ارائه شده از سوی وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت فعلی، روزانه بیش از هزار مهاجر افغان از این دو کشور اخراج می‌شوند.

ورزش‌کاران زن اهل افغانستان که پس از تسلط حکومت سرپرست بر کشور، به کشور پاکستان پناهنده شده‌اند، می‌‌گویند زمانی‌که در افغانستان بودند، فوتبال همه چیز آنان بود، «شادی، اشتیاق و رویاهای شان» اما اکنون در مکانی دیگری سرگرم فوتبال هستند. بخش آسیای کمیساری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در صحبت با شماری از ورزش‌کاران زن افغانستان در پاکستان و نشر نوار ویدیویی از گفته‌های آنان، گفت که فوتبال برای این زنان در پاکستان، بسیار بیش‌تر از یک بازی است. این برای آنان منبع امید و قدرت است. زنان ورزشکار می‌گویند: «زمانی‌که در افغانستان بوده‌اند در یک تیم فوتبال بازی می‌کردند و با فوتبال، رویای آینده‌ی خود را به‌عنوان بازی‌کنان حرفه‌ای در سر می‌پروراندند.» آنان تاکید کردند: «اگرچه مجبور شدیم وطن خود را ترک کنیم، اما هرگز تسلیم نشدیم.» شماری از ورزش‌کاران زن اهل افغانستان که پناهنده شده‌اند؛ در کشورهای دوم به بازی در رشته‌‌های دل‌خواه شان ادامه داده‌اند. آنان می‌گویند: «فوتبال به ما امید و قدرت می‌دهد. ما این امید را با تیم خود در میان می‌گذاریم. احساس می‌کنیم تمام دنیا به دنبال ما هستند و به ما می‌گویند تسلیم نشویم.» این در حالی است که حکومت سرپرست پس از به دست گرفتن قدرت در آگوست ۲۰۲۱، زنان و دختران را از آموزش و کار محروم کردند. حکومت فعلی همچنان دستور منع گشت‌و‌گذار زنان در مکان‌های عمومی مانند حمام‌های عمومی و پارک‌ها را صادر کردند. در ادامه‌ی وضع محدودیت‌ها آنان دستور بسته شدن سالن‌های زیبایی زنان و سالن‌های ورزشی را نیز صادر کردند. در تازه‌ترین مورد قرار است شش ورزش‌کار به‌شمول سه زن از افغانستان در المپیک ۲۰۲۴ پاریس شرکت کنند. اما اتل مشوانی، سخنگوی اداره‌ی ورزش گفته است که حکومت فعلی سه ورزش‌کار زن افغانستان که در بازی‌های المپیک تابستانی پاریس ۲۰۲۴ شرکت می‌کنند؛ نماینده‌ی این کشور نخواهند بود و آنان را به‌رسمیت نمی‌شناسند. او با اشاره به ورزشکاران مرد گفته است: «تنها سه ورزش‌کار نماینده‌ی افغانستان هستند. در حال حاضر ورزش دختران در افغانستان متوقف شده است. وقتی ورزش دختران انجام نمی‌شود، چگونه می‌توانند به تیم ملی بروند؟» با این وجود چندی پیش نیز کیمیا یوسفی، ورزش‌کار افغانستانی که قرار است به نمایندگی از افغانستان همراه با پنج ورزش‌کار دیگر در این رقابت‌ها شرکت کند؛ گفته بود که در این بازی‌ها از «رویاها و آرزوهای دزدیده‌ شده‌ی» دختران افغانستان نمایندگی می‌کند.

همزمان با تصویب پیش‌نویس تسهیل اخراج شهروندان خارجی حامی «تروریسم» از سوی دولت آلمان، سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرده است که این کشور شهروندان اهل افغانستان در معرض خطر را «بی‌سرنوشت» رها نکند. بخش آلمان این سازمان با نشر اعلامیه‌ای گفته است که در حال حاضر سه هزار و ۷۰۰ شهروند افغانستان در اسلام‌آباد منتظر انتقال به آلمان هستند و ۱۵ هزار تن دیگر در افغانستان به نحوی با دولت فدرال آلمان ارتباط دارند. سازمان عفو بین‌المللی از تصویب بودجه سال ۲۰۲۵ آلمان ابراز نگرانی کرده و تاکید کرد که برنامه پذیرش آلمان برای افغانستان، نباید قربانی کاهش بودجه شود. باید گفت که ماه گذشته میلادی دولت آلمان پیش‌نویس تسهیل اخراج شهروندان خارجی حامی «تروریسم» را تصویب کرده بود. این اقدام پس از افزایش خشونت‌ها در آلمان که عامل بیشتر آن‌ها پناه‌جویان اهل افغانستان شناخته شده بود، اتخاذ شده است. در گزارش‌های رسانه‌های آلمانی آمده‌اند که براساس پیش‌نویس تصویب‌شده، در صورتی که یک شهروند خارجی اقدام به حمله «تروریستی» یا از آن توصیف کند، از آلمان اخراج خواهد شد. براساس گفته‌های ناظران بین‌المللی مهاجرت، اقدامات سخت‌گیرانه دولت آلمان علیه پناه‌جویان بر افغان‌های در معرض تهدید که در انتظار انتقال به این کشور هستند و در حاضر در پاکستان یا افغانستان زیر سلطه حکومت سرپرست به سر می‌برند نیز تاثیر منفی گذاشته است. این در حالی است که چند روز پیش هم مایکل کرچمر، وزیر ارشد ایالت «زاکسن» آلمان خواستار اخراج «هرچه سریع» پناه‌جویان افغان از این کشور شده بود.

ملاله یوسفزی، فعال آموزش و برنده‌ی جایزه نوبل با ابراز نگرانی از اخراج اجباری شهروندان افغانستان به‌ویژه زنان و دختران از پاکستان، گفته است که این روند برای «رنج‌بردن از ظلم وحشیانه‌ی حکومت سرپرست» خطرناک است و زنان افغانستان را متاثر می‌کند. خانم یوسفزی با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که در سیستم «آپارتاید جنسیتی» حکومت فعلی زنان و دختران با سواستفاده و تهدیدهای غیرقابل قبولی روبرو استند. این فعال حقوق بشر با اشاره به سیاست‌های حکومت فعلی در مورد زنان و دختران تاکید کرده که امنیت آنان باید در اولویت قرار داده شود. همچنین وی در بخش از پیامش از حکومت پاکستان نیز درخواست کرده است که درمورد اخراج اجباری شهروندان افغانستان تجدید نظر کرده و از زنان و دختران افغانستان در برابر «ظلم» محافظت کند. ملاله‌ یوسفزی افزود که زنان و دختران در افغانستان از آموزش‌های بالاتر از صنف ششم محروم‌اند و دولت پاکستان باید با اطمینان حاصل کند که دختران افغانستان که در پاکستان مانده‌اند، می‌توانند به مکتب بروند. این در حالی است که پاکستان در ماه نوامبر سال گذشته‌ی میلادی روند اخراج اجباری شهروندان غیرقانونی از این کشور را آغاز کرد که این روند شامل ۱.۷ میلیون شهروندان افغانستان مقیم آن کشور نیز می‌شود. براساس آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان جهانی مهاجرت بیش از ۵۰۰ هزار نفر از پاکستان به افغانستان برگشت داده‌ شده‌اند که حدود ۸۰ درصد آنان، زنان و دختران استند. پیش از این نیز سازمان‌های مختلف از جمله سازمان ملل و عفو بین‌الملل از پاکستان خواسته‌اند که این روند را متوقف کند. زیرا زنان و دختران در حاکمیت حکومت فعلی از تمام حقوق شان محروم اند.

امیر سعید ایروانی، نماینده دایم ایران در سازمان ملل متحد در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که کشورش میزبان شش میلیون پناه‌جوی اهل افغانستان است. آقای ایروانی این موضوع را در نشست شورای امنیت سازمان ملل مطرح کرده و گفت که میزبانی از این شمار پناه‌جویان سالانه حدود ۱۰ میلیارد دالر برای ایران هزینه دارد. وی تاکید کرد که به دلیل شرایط سخت اقتصادی ناشی از تحریم‌های آمریکا و کمبود کمک‌های بین‌المللی برای مهاجران، ایران به تنهایی نمی‌تواند، هجوم پناه‌جویان اهل افغانستان و قاچاق مواد مخدر را که همه منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، مدیریت کند. او می‌گوید: «جامعه‌ی جهانی باید حمایت سریع، کافی و دوام‌دار از کشورهای میزبان مانند ایران داشته باشد.» نماینده دایم ایران در سازمان ملل متحد گفت که کشورش به ۷۰۰ هزار دانش‌آموز افغان مقیم ایران نیز زمینه آموزش فراهم کرده است. آقای ایروانی با اشاره به بحران بشری در افغانستان تحت حاکمیت حکومت فعلی تاکید کرده است که «سیاسی کردن» کمک‌ها بیشتر به مردم افغانستان آسیب می‌رساند. باید گفت که پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، صدها هزار شهروند کشور به دلیل چالش‌های اقتصادی و امنیتی به ایران و پاکستان فرار کرده‌اند. این در حالی است که نماینده‌گان سایر کشورهای همسایه در شورای امنیت سازمان ملل نیز با ابراز نگرانی از افزایش فعالیت «گروه‌های تروریستی» در خاک افغانستان، خواستار مبارزه جدی حکومت فعلی با این گروه‌ها شده‌اند.

همزمان با فرارسیدن روز جهانی پناهند‌گان، نمایندگی‌های دیپلماتیک و کنسولی کشور نسبت به وضعیت وخیم پناه‌جویان افغانستان ابراز نگرانی کرده است. این نمایند‌گی‌ها امروز (پنج‌شنبه، ۳۱ جوزا) با نشر بیانیه‌ای مشترک، گفته‌اند که از زمان تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر کشور، افراد بی‌شماری به دلیل سرکوب شدید، آزار و اذیت و نقض فاحش حقوق بشر، مجبور به فرار از افغانستان شدند. این نمایندگی‌ها می‌گویند که کشورهای میزبان، با درک شرایط خطرناک افغانستان، برای حمایت از حقوق پناه‌جویان و پناهندگان تلاش بیشتر کنند. در بیانیه آمده است: «درک این نکته ضروری است که بدون یک سیستم فراگیر و نماینده در افغانستان که حقوق، امنیت و خدمات اساسی را برای همه مردم آن تضمین کند، تلاش‌ها برای جلوگیری از جریان پناه‌جویان همچنان چالش‌برانگیز خواهد بود.» در ادامه آمده است که کشورهای میزبان پناه‌جویان افغانستان، باید روند اخراج اجباری آنان، به‌ویژه افراد در معرض خطر را متوقف کنند. نمایندگی‌های دیپلماتیک و کنسولی افغانستان تاکید کرد که ایجاد گذرگاه‌های ترانزیتی امن، تسهیل مسیرهای اسکان مجدد، تسریع درخواست‌های پناهندگی و فراهم کردن فرصت‌های کاری و تحصیلی از جمله خواست‌های این نمایند‌گی‌ها است. باید گفت که این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شوند که طی حدود یک سال گذشته پاکستان و ایران‌، هزاران پناه‌جو و مهاجر افغانستان را اخراج کردند. امروز پنج‌شنبه، ۳۱ جوزا، برابر به ۲۰ جون، روز جهانی پناهنده‌گان است.