تاج‌الدین اویواله، رییس دفتر یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد برای افغانستان می‌گوید که از سپتامبر سال ۲۰۲۴ میلادی تا اکنون، ۶۰۰ هزار مهاجر از پاکستان وارد این کشور شده که حدود دوسوم آنان کودکان هستند. تاج‌الدین اویواله این اظهارات را شام روز (دوشنبه، ۱ ثور) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که ۷۸۲ تن آنان از خانواده‌های‌شان جدا شده بودند و با کمک یونیسف دوباره به خانواده‌های‌شان پیوسته‌اند. آقای اویواله تاکید کرده است که به ‌تازگی از منطقه مرزی تورخم بازگشته؛ جایی که با شماری از کودکان اخراج‌شده از پاکستان ملاقات کرده است. این در حالی است که روند اخراج اجباری مهاجران افغانستان از پاکستان همچنان ادامه دارد. پاکستان این روند را از اول ماه جاری میلادی آغاز کرده است و روزانه صدها مهاجر را اخراج می‌کند. مقام‌های حکومت سرپرست در دیدار با وزیر خارجه‌ی پاکستان در کابل، خواستار بازگشت تدریجی و آبرومندانه و توقف آزارواذیت‌ مهاجران افغانستان شدند. همچنین چندی پیش نیز نهاد‌های حقوق بشری نسبت به بازگرداندن اجباری زنان افغانستانی به کشور هشدار داده‌اند. آنان تاکید کردند که در شرایط کنونی، بسیاری از زنان با خطر محرومیت از حق آموزش، کار، آزادی گشت‌وگذار و حتا آزار و پی‌گرد مواجه‌اند؛ مسایلی که بازگشت اجباری آنان به افغانستان را به یک بحران انسانی تبدیل می‌کند.

صندوق بین‌المللی نجات کودکان می‌گوید که تنها در ۱۶ روز اول ماه اپریل سال جاری میلادی حدود ۵۰ هزار کودک از پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند. این سازمان روز (جمعه، ۲۹ حمل) با نشر گزارشی هشدار داده است که کودکان هنگام ورود به افغانستان در معرض خطر جدا شدن از خانواده‌هایشان قرار دارند و  با تشدید روند اخراج مهاجران اهل افغانستان از پاکستان، کودکان بخش بزرگی از بازگشت‌کنندگان را تشکیل می‌دهند. صندوق نجات کودکان تاکید کرده است که تا شانزدهم اپریل، بیش از ۸۴ هزار اهل افغانستان از پاکستان به کشور بازگشته‌اند که ۵۸ درصد آن‌ها را کودکان تشکیل می‌دهند. در ادامه آمده است که حدود یک‌پنجم این کودکان کمتر از پنج سال سن دارند. همچنین پیشتر، معین وزارت داخله پاکستان نیز تایید کرده بود که از آغاز ماه اپریل تا اکنون، طی کمتر از سه هفته، حدود ۸۴ هزار و ۸۶۹ اهل افغانستان از این کشور اخراج شدند. صندوق نجات کودکان افزوده است که از سپتامبر ۲۰۲۳ میلادی تا اکنون، شمار کل کودکانی که از پاکستان اخراج شده‌اند به حدود ۵۴۵ هزار نفر رسیده است. در ادامه آمده است که کودکان بازگشته به افغانستان در برابر بیماری‌های واگیر، به‌ویژه اسهال و عفونت‌های تنفسی، به‌شدت آسیب‌پذیر هستند. عمر، مردی ۳۰ ساله و پدر پنج فرزند که همگی در پاکستان متولد و بزرگ شده‌اند، به‌تازگی به افغانستان بازگشته است. او درباره تجربه‌ اخراج خود به صندوق نجات کودکان گفته است: «هنوز باور نمی‌کنم که چه اتفاقی افتاده. همه چیزم را یک‌شبه از دست دادم. وقتی وارد افغانستان شدم، دستم خالی بود. تنها چیزی که توانستم بیاورم، لباس‌های بچه‌ها، چند پتوی نازک و چند وسیله‌ ابتدایی آشپزخانه بود.» همچنین در گزارش آمده است که بر اساس یک نظرسنجی که صندوق نجات کودکان در سال ۲۰۲۴ میلادی انجام داده، تقریبا نیمی از خانواده‌هایی که از پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند گفته‌اند که کاری برای آن‌ها پیدا نمی‌شود. ۸۱ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند مهارتی ندارند که بتوانند با آن کاری پیدا کنند. این نظرسنجی نشان می‌دهد که دوسوم کودکانی که به افغانستان بازگشته‌اند، هنوز در مکتب شامل نشده‌اند و بیشتر آن‌ها گفته‌اند که مدارک لازم برای ثبت‌نام را در اختیار ندارند. صندوق نجات کودکان می‌گوید: «بسیاری از این کودکان در پاکستان متولد شده‌اند. افغانستان برای آن‌ها جایی نیست که آن را خانه‌ی خود بدانند. بازگشت این جمعیت عظیم، فشار بیشتری بر منابعی وارد می‌کند که همین حالا هم تحت فشار شدید قرار دارند.»

حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین کشور از اخراج اجباری مهاجران افغانستان از پاکستان و مصادره اموال آنان ابراز تأسف کرده و از دولت پاکستان خواسته است با مهاجران بر اساس حسن همجواری و اصول بین‌‌المللی برخورد کند. آقای کرزی این موضوعات را امروز (سه‌شنبه، ۲۶ حمل) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود مطرح کرده و ابراز امیدواری کرده است که تمامی عوامل مهاجرت شهروندان افغانستان، از جمله ممنوعیت آموزش دختران در مکاتب و دانشگاه‌ها از میان برداشته شود تا آنان مجبور به ترک کشور نشوند. رییس‌جمهور پیشین افغانستان از سازمان‌های بین‌المللی، تاجران و سرمایه‌‌داران کشور خواسته است که به مهاجران عودت‌کننده، کمک‌های لازم را ارائه کنند. قابل ذکر است که پاکستان از آغاز ماه جاری میلادی روند اخراج مهاجران، از جمله دارندگان کارت شهروندی افغانستان را آغاز کرده و روزانه صدها نفر را اخراج می‌کند. این کشور به مهاجران بدون اسناد و دارندگان کارت شهروندی افغانستان تا پایان ماه مارچ مهلت داده بود که داوطلبانه پاکستان را ترک کنند. پاکستان به مهاجرانی که کارت کمیساریای عالی سازمان ملل متحد دارند گفته بود که در این مدت باید شهرهای اسلام‌آباد و راولپندی را ترک و به سایر شهرهای پاکستان منتقل شوند. مسوولان حکومت سرپرست پیش از این اخراج اجباری مهاجران افغانستان از پاکستان را «غیرانسانی و غیراسلامی» دانسته محکوم کرده بودند. نهادهای حقوق‌ بشری نیز برخورد پاکستان با مهاجران افغانستان را نقض حقوق‌‌ بشر دانسته و خواستار توقف روند اخراج اجباری شده‌اند. همچنین چندی پیش نیز نهاد‌های حقوق بشری نسبت به بازگرداندن اجباری زنان افغانستانی به کشور هشدار داده‌اند. آنان تاکید کردند که در شرایط کنونی، بسیاری از زنان با خطر محرومیت از حق آموزش، کار، آزادی گشت‌وگذار و حتا آزار و پی‌گرد مواجه‌اند؛ مسایلی که بازگشت اجباری آنان به افغانستان را به یک بحران انسانی تبدیل می‌کند.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) برای افغانستان اعلام کرده است که از آغاز مرحله دوم اخراج شهروندان از پاکستان تا اکنون، ۱۷ زن در مرکزهای صحی و کلینیک‌های عاجل زایمان در نقاط مرزی نوزادان خود را به دنیا آورده‌اند. این صندوق با نشر اعلامیه‎ای گفته است که موارد زایمان در نقطه صفر مرزی، ضرورت ارائه مراقبت‌های صحی به مادران را به‌ روشنی برجسته می‌کند. در ادامه آمده است که در دو هفته گذشته ۱۲ زن برگشت‌کننده از پاکستان در مرکز صحی ابتدایی واقع در نقطه صفر و پنج زن دیگر در کلینیک عاجل زایمان در مرکز پذیرش مهاجران، فرزندان خود را به دنیا آورده‌اند. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با تاکید بر اهمیت ارائه خدمات زایمان در مرزها افزوده است که همه این نوزادان در سلامت کامل به دنیا آمده‌اند. همچنین صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در بخشی از اعلامیه‌ به داستان سلما، زنی پرداخته که پس از ۱۵ سال زندگی در پاکستان، به افغانستان برگشته و در نخستین روزهای ورودش به افغانستان، کودک خود را در مرکز صحی ابتدایی در مرز تورخم به دنیا آورده است. این زن اهل افغانستان گفته است: «سفر برایم بسیار دشوار بود چون در هفته ۳۸ بارداری قرار داشتم.» این نهاد بین‌المللی افزوده است که او در یکی از خیمه‌های ویژه مهاجران مستقر بود، دچار درد زایمان شده است. این زن افغانستانی گفته است: «سردرگم و ترسیده بودم و نمی‌دانستم چه کنم. خوشبختانه کارمندان صحی آمدند و به من کمک کردند.» قابل ذکر است که روند اخراج مهاجران افغان از پاکستان به‌صورت شدید جریان دارد. در میان مهاجران اخراج‌شده کودکان و زنان باردار زیادی نیز موجود هستند. همچنین چندی پیش نیز نهاد‌های حقوق بشری نسبت به بازگرداندن اجباری زنان افغانستانی به کشور هشدار داده‌اند. آنان تاکید کردند که در شرایط کنونی، بسیاری از زنان با خطر محرومیت از حق آموزش، کار، آزادی گشت‌وگذار و حتا آزار و پی‌گرد مواجه‌اند؛ مسایلی که بازگشت اجباری آنان به افغانستان را به یک بحران انسانی تبدیل می‌کند.

شورای پناهند‌گان ناروی درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که کاهش بودجه ایالات متحده و دیگر اهداکنندگان خدمات به هزاران بازگشتی در مرز اسلام‌قلعه را تحت تأثیر قرار داده است. این نهاد با نشر گزارشی گفته است که ماهانه بیش از ۸۰ هزار تن از ایران به افغانستان بازمی‌گردند. شورای پناهندگان ناروی در حساب کاربری ایکس خود با نشر ویدیویی اعلام کرده است که سوزن ون میگن، سرپرست این شورا برای افغانستان، از مرز اسلام‌قلعه ولایت هرات بازدید کرده است. سرپرست شورای پناهندگان ناروی در این ویدیو تاکید کرده است که روزانه حدود سه هزار تن از طریق این مرز به افغانستان بازمی‌گردند. سوزن ون میگن افزوده است که هر هفته حدود ۲۱ هزار مهاجر و ماهانه حدود ۸۰ هزار مهاجر از مرز اسلام‌قلعه-هارت به افغانستان بازمی‌گردند. همچنین این شورا در بخشی از پیامش پیش‌بینی کرده است که در ماه‌های آینده صدها هزار مهاجر به کشور بازخواهند گشت. شورای پناهندگان ناروی تاکید کرده است که افزایش بازگشت مهاجرین برنامه‌های این نهاد را در نقاط مختلف تحت تأثیر قرار خواهد داد. قابل ذکر است که شورای پناهندگان ناروی پیش از این نیز هشدار داده بود که به‌دلیل کاهش شدید کمک‌ها، مجبور به بستن برخی دفاتر خود در افغانستان و اخراج کارمندانش شده است. همچنین برنامه جهانی غذا از قطع کمک‌های غذایی اضطراری ایالات متحده آمریکا به افغانستان و ۱۳ کشور دیگر به شدت ابراز نگرانی کرده است. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای گفته است که در حال حاضر با حکومت آمریکا در تماس است و نگرانی‌های خود را با آنان شریک کرده است. برنامه جهانی غذا با ابراز نگرانی گفته است که اگر این تصمیم آمریکا عملی شود، برای میلیون‌ها انسانی که با گرسنگی شدید مواجه‌اند، «حکم مرگ» خواهد بود. ترامپ پس از ورود به کاخ سفید کمک‌های خارجی را متوقف کرده است.

تلویزیون سما پاکستان با استناد به داده‌های جمع‌آوری شده از سوی سازمان‌های امنیتی پنجاب گزارش داده است که شش هزار و ۳۰۸ پناه‌جوی زن افغانستانی در این ایالت زندگی می‌کنند. این تلویزیون گزارش داده است که طبق این داده‌ها از این جمله، یک هزار و ۸۲۸ زن اهل افغانستان بدون مدارک معتبر اقامت‌اند. تلویزیون سما گزارش داده است که بیشترین حضور مهاجران زن افغانستانی در راولپندی و گوجرانوالا ثبت شده است. در ادامه آمده است که براساس معلومات موجود حدود ۷۲۰ زن افغانستانی بدون مدارک در راولپندی شناسایی شده‌اند. این تلویزیون گزارش داده است که سازمان‌های امنیتی پنجاب سوابق دقیقی شامل مکان، سن و وضعیت قانونی زنان افغان ساکن این ایالت را جمع‌آوری کرده‌اند. این داده‌ها نشان می‌دهند که سه هزار و ۳۹۸ زن افغانستانی با «کارت شهروندی افغان» در گوجرانوالا زندگی می‌کنند. طبق داده‌ها، در لاهور ۲۹۴ زن افغان دارنده کارت شهروندی هستند، در حالی که ۴۲۹ زن دیگر بی مدرک شناسایی شدند. در ادامه آمده است که یک هزار و ۹۱۵ دختر زیر ۱۸ سال، دو هزار و ۹۸۷ زن بین ۱۸ تا ۳۵ سال، ۹۲۱ زن بین ۳۵ تا ۵۰ سال و ۴۵۸ زن افغانستانی دیگر بالای ۵۰ سال در پنجاب زندگی می‌کنند. تلویزیون سما پاکستان نوشته است که این داده‌ها در حالی منتشر می‌شوند، اخراج دارندگان «کارت شهروندی افغان» در پاکستان به شدت ادامه دارد و سازمان‌های مختلف همچنان نگران خطرات احتمالی برای این افراد، به‌ویژه زنان، در افغانستان هستند. کارشناسان سازمان ملل، زنان و دختران افغانستانی را به عنوان یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌ مهاجران افغان در پاکستان، شناسایی کرده‌اند. قابل ذکر است که پس از تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان، زنان معترض، فعالین، خبرنگاران زن و دیگر زنان در معرض خطر کشور را ترک کرده و به کشورهای همچون پاکستان و ایران پناه آورده‌اند که اخراج آن‌ها می‌تواند تهدیدات جدی برای امنیت و حقوق آن‌ها ایجاد کند.

«جامعه سنت اجیدیو» درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که دولت ایتالیا موافقت‌نامه‌ای را با چندین انجمن و سازمان برای پذیرش ۷۰۰ پناه‌جوی اهل افغانستان امضا کرده است. این انجمن با نشر اعلامیه‌ای گفته است که این توافقنامه میان وزارت‌های خارجه و داخله‌ی ایتالیا، جامعه سنت اجیدیو، سازمان بین‌المللی مهاجرت، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان و چندین انجمن دیگر امضا شده است. در اعلامیه آمده است که ایتالیا پیش از امضای این توافقنامه به ۳۳۸ نفر اجازه ورود به این کشور صادر کرده و به ۳۶۲ نفر دیگر نیز از حالا تا ماه جولای اجازه ورود داده خواهد شد. جامعه سنت اجیدیو تاکید کرده است که این توافقنامه الحاقیه‌ی یک توافق دیگر است که در نوامبر سال ۲۰۲۱ امضا شده است. این نهاد افزوده است که بر اساس این توافق‌نامه ۸۱۲ پناه‌‌جوی اهل افغانستان از کشورهای پاکستان، ایران و ترکیه وارد ایتالیا شدند و از سوی انجمن‌ها مورد استقبال قرار گرفتند. همچنین اعلامیه به نقل از مارکو ایمپالیاتزو، رییس انجمن سنت اجیدیو نوشته است: «این نشانه‌ای از امید برای کسانی است که از سوی جامعه بین‌المللی فراموش شده‌اند و سال‌هاست در انتظار نجات هستند.» این در حالی است که هزاران پناه‌جوی اهل افغانستان که از سوی کشورهای غربی وعده پذیرش دریافت کرده‌اند، در پاکستان، ایران و شماری دیگر از کشورها همچنان در انتظار بسر می‌برند. این مهاجران بارها از بی‌سرنوشتی و بلاتکلیفی شکایت کرده‌اند و از کشورها خواسته‌اند که روند رسیدگی به درخواست‌های آنان را تسریع کنند. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان شمار زیاد فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر و حقوق زن، خبرنگاران، دگرباشان جنسی، نظامیان پیشین و افغان‌هایی که با نیروهای خارجی در افغانستان همکار بودند، به دلیل هراس از انتقام‌جویی و یا هم رسیدگی به درخواست‌های پناهندگی‌شان به کشورهای اروپایی و آمریکایی به پاکستان و ایران رفته‌اند که برخی از آنان هنوز هم منتظر طی مراحل درخواست‌های پناهندگی‌شان اند.

رسانه‌های پاکستانی درتازه‌ترین مورد گزارش داده‌اند که بیش از ۶۵۰ مهاجر افغانستان از شهر راولپندی در ایالت پنجاب و ایالت سند پاکستان بازداشت و اخراج شده‌اند. روزنامه اکسپرس تریبون امروز (دوشنبه، ۱۸ حمل) به نقل از پولیس در راولپندی نوشته است که بیش از ۳۵۰ مهاجر به مرکز نگهداری در «گلرا مور» منتقل شدند. در گزارش آمده است که تیم‌های پولیس در حال انجام عملیات در سراسر شهر هستند و افرادی را هدف قرار می‌دهند که دارای کارت شهروندی افغانستان (ای‌سی‌سی)، ویزاهای منقضاشده یا فاقد اسناد اقامتی هستند. روزنامه اکسپرس تریبون در ادامه نوشته است که از اول اپریل تا اکنون در مجموع ۳۵۳ مهاجر افغانستان بازداشت و به مرکز نگهداری گلرا مور منتقل شده‌اند. همچنین جیونیوز نیز در خبری به نقل از شارجیل اینام ممون، وزیر اطلاعات ایالت سند نوشته است که دست‌کم ۳۰۷ مهاجر غیرقانونی افغانستان به‌عنوان بخشی از سیاست دولت برای اخراج همه‌ی مهاجران خارجی غیرقانونی از سند اخراج شده‌اند. شارجیل اینام ممون روز گذشته با نشر بیانیه‌ای گفته است که این مهاجران غیرقانونی پس از بررسی دقیق، مراحل قانونی و بررسی سوابق، از کمپ ترانزیتی خانه‌ی امین به کشورشان بازگردانده شدند. وزیر اطلاعات ایالت سند تاکید کرده است که اخراج‌شدگان شامل ۱۹۱ مرد، ۳۷ زن و ۷۹ کودک بودند. باید گفت که دولت فدرال پاکستان در آغاز ماه مارچ اعلام کرد که دارندگان کارت شهروندی افغانستان را از اول اپریل اخراج می‌کنند. گفته می‌شود که بیش از ۸۰۰ هزار شهروند افغانستان مقیم پاکستان دارای این نوع کارت هستند. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان شمار زیاد فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر و حقوق زن، خبرنگاران، دگرباشان جنسی، نظامیان پیشین و افغان‌هایی که با نیروهای خارجی در افغانستان همکار بودند، به دلیل هراس از انتقام‌جویی و یا هم رسیدگی به درخواست‌های پناهندگی‌شان به کشورهای اروپایی و آمریکایی به پاکستان و ایران رفته‌اند که برخی از آنان هنوز هم منتظر طی مراحل درخواست‌های پناهندگی‌شان اند. ایران و پاکستان در سه‌ونیم سال گذشته هزاران مهاجر را به طور اجباری اخراج کرده و سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای علیه آنان در این کشور وضع کرده است. این در حالی است که ایران و پاکستان استخدام کارگران افغانستانی را در شماری از ولایت‌های این کشور ممنوع کرده و نیز روند اخراج اجباری پناه‌جویان را تشدید کرده است. در این مدت کارزارهای گسترده‌ای علیه مهاجران افغانستان در شبکه‌های اجتماعی از سوی کاربران ایرانی و پاکستان راه‌اندازی شده است.

سازمان آمریکایی «پزشکان برای حقوق بشر» با نشر گزارشی اعلام کرده است که شهروندان افغانستان که از آمریکا به پاناما اخراج شده‌اند، در صورت بازگشت به افغانستان با خطر مرگ روبرو خواهند شد. این سازمان آمریکایی گفته است که این ارزیابی روز (دوشنبه، ۱۱ حمل) منتشر شد، نشان می‌دهد که هیچ‌یک از این افراد فرصتی نیافته‌اند تا به مقام‌های آمریکایی یا پانامایی توضیح دهند که چرا کشور خود را ترک کرده‌اند. در گزارش آمده است که در این ارزیابی، سازمان «پزشکان برای حقوق بشر» با استفاده از «پروتکل استانبول»، ارزیابی‌های پزشکی-حقوقی را از ۲۷ تن از افرادی که در ماه فبروری سال گذشته از امریکا به پاناما اخراج شده‌اند، انجام داده است. بر اساس گزارش این سازمان، افراد اخراج‌شده دچار علایم روانی هستند که با اظهارات آن‌ها در مورد بدرفتاری، شکنجه و آزار و اذیت در کشورهای مبدأشان همخوانی دارد. این ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که افراد اخراج‌شده عمدتاً کسانی هستند که از ترس انتقام‌جویی فرار کرده‌اند یا افرادی که در ایران از اسلام به مسیحیت گرویده‌اند. سازمان «پزشکان برای حقوق بشر» افزوده است که این ارزیابی‌ها همچنان شامل فعالان حقوق بشر، افسران نظامی سابق، افراد ال‌جی‌بی‌تی‌کیو و فعالان سیاسی از کشورهای افغانستان، کامرون، چین، اریتره، ایران و روسیه می‌شود. اخراج شدگان بیشترشان از کشورهای آسیایی اند. اخراج آنها بخشی از توافق بین حکومت‌های ترامپ، پاناما و کاستاریکا است؛ زیرا حکومت ایالات متحده تلاش می‌کند تا اخراج‌ها را تسریع بخشد. حکومت آمریکا بسیاری از خانواده‌‌های دارای فرزند را به پناهگاه‌های دو کشور آمریکای مرکزی فرستاد و مقامات کشورهای آمریکای مرکزی می‌خواهند راهی را برای بازگرداندن این مهاجران به کشورهای شان پیدا کنند. منتقدان اما این توافق را تسهیل روند اخراج توصیف کردند. این توافق زمانی نگرانی سازمان‌های حقوق بشری را تشدید کرد که صدها اخراج شده در یک هوتل در پاناما سیتی در بازداشت نگهداری شدند. اخراج شدگان یادداشت‌هایی را در کلکین‌های هوتل نصب کردند و خواهان کمک شدند. آنها در این یادداشت‌ها گفتند که از برگشت به کشورهای خودشان ترس دارند. بر اساس قوانین بین‌المللی مهاجرت، افراد حق دارند زمانی که از درگیری یا آزار و اذیت فرار می‌کنند، درخواست پناهندگی بدهند.