سازمان ملل متحد با نشر گزارش جدید ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر این سازمان برای افغانستان اعلام کرده است که زنان در زندان‌های حکومت سرپرست مورد آزار و اذیت و «تجاوز جنسی» قرار گرفته‌اند. سازمان ملل با نشر گزارشی گفته است که برخی از منابع معتبر در مورد آزار و «تجاوز جنسی» بر زنان در زندان‌های حکومت فعلی گواهی داده‌اند. در گزارش آمده است: «اطلاعات معتبر نشان می‌دهد که در جریان این سرکوب برخی از زنان مورد تجاوز یا آزار جنسی قرار گرفته‌اند.» این گزارش ۲۳ صفحه‌یی ناوقت شام روز گذشته (دوشنبه،۷ عقرب) در ویب‌سایت سازمان ملل متحد منتشر شده است که وضعیت حقوق بشر در افغانستان را از ماه جنوری تا ماه آگوست سال ۲۰۲۴، مورد بررسی قرار داده است. در گزارش آمده است که آقای بنت از گزارش‌های متعدد درباره‌ی خشونت جنسی علیه زنان در زندان‌ها به‌شدت نگران است. او خشونت جنسی علیه زنانی را که در جریان سرکوب حکومت فعلی در جنوری ۲۰۲۴ به‌ دلیل داشتن حجاب «نامناسب» یا «بدحجاب» بازداشت شدند، مستندسازی کرده است. زنان بازداشت شده گفته‌اند که به پسته‌های پولیس انتقال داده شده و مورد لت‌وکوب و توهین لفظی قرار گرفته و در برخی موارد، تعرض جنسی به آن‌ها صورت گرفته است. با این حال، شماری از زنان زندانی به بنت گفته‌اند که هرچند در زندان خشونت جنسی را تجربه نکرده‌اند، اما از سوی جامعه و خانواده‌های‌شان مورد توهین و تحقیر قرار گرفته‌اند. یکی از این قربانیان گفته است: «حین بازجویی مورد لت‌وکوب قرار گرفتم، سرم را به دیوار کوبیدند. یکی از آن‌ها [نیروهای حکومت فعلی] لباسم را پاره کرد و به بخش‌های خصوصی بدنم دست زد.» براساس یافته‌های ریچارد بنت، سیاست‌های حکومت فعلی زنان را از حقوق اساسی‌شان محروم کرده است. همچنین در بخشی از این گزارش به بازداشت زنان به اتهام عدم رعایت پوشش مورد نظر حکومت سرپرست اشاره شده و آمده است که برخی از آنان به پاسگاه‌ها انتقال داده شده و مورد توهین و تحقیر قرار گرفته‌اند. به باور گزارشگر ویژه سازمان ملل، خشونت جنسیتی در افغانستان وخیم‌تر شده است. وی وضعیت کنونی افغانستان را نمونه روشن از «آپارتاید جنسیتی» توصیف کرده و تاکید کرده است که سرکوب جنسیتی حکومت فعلی می‌تواند مصداق جنایت علیه بشریت باشد. طبق این گزارش، موارد افسرد‌گی، اضطراب، انزوا و حتا خودکشی در میان زنان و دختران در افغانستان نیز افزایش یافته است. انتظار می‌رود که بنت گزارش جدید خود در مورد افغانستان را اوایل ماه آینده میلادی به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه کند. این در حالی است که پیش از این هم گزارش‌هایی در مورد آزار و اذیت زنان در زندان‌های حکومت فعلی نشر شده بود که مسوولان حکومتی آن را رد کرده بودند.

سازمان بین‌‎المللی مهاجرت (IOM) در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که این نهاد از آغاز سال جاری میلادی الی ماه سپتامبر برای دو هزار و ۴۸۲ تن در افغانستان تحت کنترول حکومت سرپرست زمینه کار را فراهم کرده است. این سازمان امروز (دوشنبه، ۷ عقرب) با نشر بیانیه‌ای در حساب کاربری فیس‌بوکش خود نوشته است که طی این مدت از شغل دو هزار و ۶۷ تن دیگر حمایت کرده است. در ادامه آمده است که دو هزار و ۲۲۶ تن دیگر نیز از سوی این سازمان در دوره کار آموزی ثبت نام شده‌اند. سازمان بین‌المللی مهاجرت تاکید کرد که طی نُه ماه گذشته این نهاد بین‌المللی از کسب‌وکار ۲۳۸ شهروند افغانستان با فراهم‌سازی ابراز پشتی‌بانی کرده است. از این میان، ۱۲۸ تن مرد و بقیه زنان هستند. باید گفت که پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، این گروه به استثنای صحت، زنان را از کار کردن در سایر بخش‌ها محروم کرده‌اند. در کنار این، طی بیش از سه سال گذشته این گروه شمار زیادی از کارمندان مرد در نظام پیشین را به بهانه‌های مختلف از ادارات دولتی برکنار کرده است. این در حالی است که ماه گذشته خورشیدی هم سازمان بین‌المللی مهاجرت اعلام کرده بود که این نهاد طی یک سال گذشته برای یک هزار و ۵۰۰ خانواده آسیب‌دیده زمین‌لرزه هرات سرپناه فراهم کرده است.

شماری از زنان معترض و اعضای جنبش مقتدر زنان افغانستان می‌گویند که حکومت سرپرست افغانستان تلاش دارند تا صدای زنان را خاموش و نقش اجتماعی آن‌ها را محدود کند. اعضای این جنبش در واکنش به بازداشت‌های خودسرانه و سرکوب زنان با نشر بیانیه‌ای گفته‌اند که حکومت فعلی با بازداشت‌های خودسرانه و غیرقانونی، به‌طور سیستماتیک حقوق اساسی زنان و دختران را نقض کرده است. آنان اقدامات حکومت فعلی علیه فعالان مدنی، رسانه‌ای و اجتماعی را به شدت محکوم کردند. در بیانیه آمده است که آنان برای حقوق زنان در جامعه‌ای آزاد و برابر، علیه سیاست‌های زن‌ستیزانه‌ تا زمانی‌که آن‌ها بتوانند بدون ترس و محدودیت در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مشارکت کنند، تلاش می‌کنند. همچنین زنان معترض در بخشی از بیانیه از جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های حقوق بشری می‌خواهند که فشارهای لازم را برای توقف فوری این بازداشت‌ها اعمال کنند و با احترام به حقوق زنان و دختران، تمامی افرادی که به‌طور غیرقانونی بازداشت شده‌اند را آزاد کنند. جنبش مقتدر زنان افغانستان در پایان بیانیه‌، از نهادهای حقوق بشری و سازمان‌های بین‌المللی خواسته است تا برای دستیابی به عدالت و آزادی زنان افغانستان با این جنبش همبستگی و همکاری کنند و نشان دهند که صدای زنان نباید خاموش شود. در ادامه آمده است که همبستگی با زنان افغانستان برای تحقق آزادی و عدالت، ضرورتی است که نباید از آن غافل شد. قابل ذکر است که حکومت سرپرست اخیراً با تصویب قانون امر به معروف و نهی از منکر، موج جدیدی از وضع محدودیت‌ها را بر حقوق زنان و دختران شروع کرده است. در این قانون صدای زنان «عورت» توصیف شده و حکومت فعلی گفته است که زنان و دختران باید در اماکن عمومی صورت خود را کاملا بپوشانند. همچنین سه روز پیش هم محمدخالد حنفی، وزیر امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست نیز در یک پیام صوتی گفته بود که زنان حتا اجازه ندارند هنگام نماز با یک‌دیگر ذکرهای «الحمدالله و سبحان‌الله» را بلند بگویند. او تاکید کرد که وزارت امر به معروف «بر سر خواهرهای ما چادر گذاشت که عزت‌شان محفوظ باشند اما بیگانه‌ها خواهران ما را بی‌عفت و بی‌حرمت می‌کنند. به همین دلیل یک فرمان شش ماده‌ای ویژه زنان صادر شده است.»

نصیراحمد فایق، نماینده دایم افغانستان در سازمان ملل متحد گفته است که سیاست‌های حکومت سرپرست افغانستان نمایان‌گر ارزش‌های اسلامی و فرهنگ مردم این کشور نیست. آقای فایق این اظهارات را در نشست شورای امنیت این سازمان که در مورد صلح و زنان برگزار شده بود، مطرح کرده و گفته است که حکومت فعلی تعهدات بین‌المللی حقوق بشری افغانستان را نقض کرده است. او با نشر متن سخنرانی‌اش در حساب کاربری ایکس نوشته است که زنان و دختران افغانستان با بحران شدید انسانی ناشی از آپارتاید جنسیتی تحمیلی حکومت سرپرست روبرو هستند. نماینده دایم افغانستان در سازمان ملل با اشاره به تأمین حقوق زنان در نظام پیشین خاطرنشان کرده که حکومت سرپرست با صدور دست‌کم ۹۰ فرمان سرکوب‌گر حقوق آنان را نقض کرده است. وی تاکید کرد: «این مسایل فراتر از جنسیت است و بحران‌های ملی با تأثیرات عمیق بر آینده اقتصاد افغانستان ایجاد می‌کند.» همچنین در بخشی از متن این سخنرانی آمده است که جامعه‌ی جهانی نباید در زمینه نقض حقوق زنان و دختران افغانستان از سوی حکومت فعلی بی‌طرف باشد. به گفته‌ی فایق، سازمان ملل باید آپارتاید جنسیتی حکومت فعلی را به‌عنوان یک جنایت علیه بشریت به‌رسمیت بشناسد. همچنان وارد کردن فشار بر حکومت فعلی، به‌رسمیت‌شناسی آپارتاید جنسیتی، تأمین صلح فراگیر در افغانستان و تخصیص منابع مالی به‌منظور حمایت از زنان و دختران افغانستان از خواست‌های مهم نماینده دایم افغانستان در سازمان ملل متحد از جامعه جهانی، به‌ویژه شورای امنیت سازمان ملل است. در حالی نصیراحمد فایق از وضعیت بد زنان افغانستان انتقاد می‌کند که حکومت سرپرست از سه سال پیش درهای مکاتب و دانشگاه‌ها را به روی دختران بسته‌اند. با وجود واکنش‌های گسترده و خواست‌ها مکرر جامعه بین‌المللی برای لغو این محدودیت‌ها، حکومت سرپرست تا هنوز از خود انعطاف نشان نداده است. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

زنان معترض عضو «جنبش شنبه‌های ارغوانی» می‌گویند که زنان تحت حاکمیت حکومت سرپرست، به‌طور سیستماتیک حقوق و آزادی‌های خود را از دست داده و در معرض حذف قرار دارند. این جنبش با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که طی سه سال اخیر سیاست‌های «ظالمانه» و اقدام‌های «سخت‌گیرانه» عملاً افغانستان را به زندان زنان تبدیل کرده است. آنان می‌گویند که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، آموزش دختران و زنان را هدف قرار داده است. در اعلامیه آمده است که حکومت سرپرست پس از تصرف کابل، میلیون‌ها دختر را از فرصت یادگیری و توسعه محروم کرده که این «نقض اساسی» حقوق زنان و مانع مشارکت کامل‌شان از جامعه می‌شود. در ادامه آمده است که زنان از بسیاری از شغل‌ها منع شده‌ که آنان را به نقش‌های خانگی واگذار کرده است. به‌باور جنبش شنبه‌های ارغوانی، این اقدام حکومت فعلی، وابستگی اقتصادی زنان را بیشتر می‌کند. زنان معترض تاکید کردند: «محرومیت‌های آموزشی پیامدهای عمیقی نه تنها برای تک تک زنان بلکه برای کل اقتصاد کشور دارد، زیرا زنان ماهر و آموزش دیده از مشارکت در توسعه اجتماعی محروم هستند.» آنان می‌گوید: «مقررات حکومت فعلی فضای ترس و انزوا را ایجاد می‌کند و تبعیض جنسیتی را بیش‌تر می‌کند. زنانی که جرات می‌کنند از قانون‌های طالبان سرپیچی کنند با مجازات‌های شدیدی از جمله خشونت و زندان مواجه می‌شوند.» همچنین جنبش شنبه‌‌های ارغوانی در بخشی از اعلامیه می‌گوید که با توجه به بحران صحی در افغانستان، دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی در سه سال اخیر «بدتر» شده است. در اعلامیه بیان شده که بسیاری از کارکنان مراقبت‌های بهداشتی زن اخراج شده‌اند و زنان برای دریافت درمان‌های پزشکی، به‌ویژه در زمینه‌ی سلامت باروری، با موانعی مواجه هستند. به‌باور زنان معترض: «عدم دسترسی به خدمات ضروری، وضعیت ناامن زنان افغانستان را تشدید می‌کند و سلامت جسمی و روانی آنان را تهدید می‌کند.» در اعلامیه آمده است: «جامعه‌ی بین‌المللی اقدام‌های حکومت فعلی را محکوم کرده است؛ اما تلاش کرده است تا یک واکنش موثر را فرموله کند.» قابل ذکر است که حکومت سرپرست در سه سال اخیر محدودیت‌های ویژه‌ی بر حقوق زنان وضع کرده است. اقدام‌های این گروه با واکنش‌های تند جامعه‌ی جهانی مواجه شده است. همچنین کارشناسان سازمان ملل متحد نیز دستور‌های حکومت فعلی را مصداق عینی «آپارتاید جنسیتی» دانسته و خواستار بررسی آن در افغانستان شده‌اند.

امینه محمد، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در تازه‌ترین مورد گفته است که عقب‌گرد شدید حقوق زنان و حذف آنان از عرصه‌های حکومت و جامعه در افغانستان «به‌وضوح» قابل دید است. خانم محمد این اظهارات را در نشست ملل متحد در مورد وضعیت زنان در جهان مطرح کرده و گفته است که حمایت از زنان افغانستان باید تقویت شود و در هر فرصت از حقوق، اختیار و مشارکت آنان دفاع شود. وی تاکید کرد که جامعه بین‌المللی و سازمان‌های حقوق بشری بر حمایت از حقوق زنان و دختران تاکید دارند، اما هنوز هم نیاز به همبستگی و اقدامات جمعی بیشتر در این زمینه احساس می‌شود. در این نشست معاون دبیرکل ملل متحد همچنان یادآور شد که سازمان ملل متحد و نهادهای همکار آن در سراسر جهان به حمایت از زنان و دخترانی که از خشونت و بحران‌ها رنج می‌برند ادامه می‌دهند. به گفته‌ی او، این حمایت شامل ارائه غذا، پناهگاه، دسترسی به خدمات بهداشتی، حمایت‌های روانی و اجتماعی، و ایجاد فرصت‌های شغلی برای زنان آسیب‌دیده است. امینه محمد افزود که صندوق زنان، صلح و بشردوستی از سال ۲۰۱۶ تا اکنون بیش از ۱۳۰۰ سازمان محلی زنان را در کشورهای بحرانی پشتیبانی کرده و به دستاوردهای قابل توجهی در حمایت از حقوق زنان و مشارکت آن‌ها دست یافته است. خانم محمد اما تاکید کرد که جامعه‌ی جهانی هنوز نیاز به تلاش‌های بیشتری برای جمع‌آوری منابع مالی و حمایت از سازمان‌های محلی زنان دارد تا به اهداف تعیین شده دست یابند و زنان بتوانند به حقوق خود دسترسی داشته باشند. در حالی خانم محمد بر رعایت حقوق زنان و دختران تاکید دارد که حکومت سرپرست از سه سال پیش درهای مکاتب و دانشگاه‌ها را به روی دختران بسته‌اند. با وجود واکنش‌های گسترده و خواست‌ها مکرر جامعه بین‌المللی برای لغو این محدودیت‌ها، حکومت سرپرست تا هنوز از خود انعطاف نشان نداده است. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

سیما باهوس، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیر اجرایی بخش زنان این سازمان می‌گوید که میلیون‌ها دختر و زن در افغانستان که از تحصیل محروم شده‌اند، در خانه‌های خود زندانی‌اند. خانم باهوس این اظهارات در نشست شورای امنیت سازمان ملل مطرح کرده و گفته است: «ما به یاد می‌آوریم ترس میلیون‌ها زن و دختر افغانستانی را که از تحصیل، آینده و صدای خود محروم شده‌اند و چگونه در سکوت خفه می‌شوند.» او تاکید کرد که دختران به دلیل محرومیت از آموزش، به مکاتب خانه‌گی روی آورده‌اند. وی در این نشست خواستار محافظت از زنان آسیب‌پذیر در سراسر جهان شده است. معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیر اجرایی بخش زنان این سازمان گفت که زنان در غزه در انتظار مرگ هستند و هر روزه حملات هوایی اسراییل و گرسنگی آنان را تهدید می‌کند. این مقام سازمان ملل، تصمیم دادگاه اتحادیه اروپا مبنی بر پذیرش درخواست‌های پناهند‌گی زنان افغانستانی در کشورهای اروپایی به دلیل ملیت و جنسیت را ستایش کرده است. باهوس پیشتر تاکید کرده بود که جامعه جهانی باید از تمام ابزارها برای اعمال فشار بر حکومت فعلی استفاده کند. در حالی سیما باهوس بر تامین حقوق زنان و دختران افغانستان تاکید می‌کند که حکومت سرپرست از سه سال پیش درهای مکاتب و دانشگاه‌ها را به روی دختران بسته‌اند. با وجود واکنش‌های گسترده و خواست‌ها مکرر جامعه بین‌المللی برای لغو این محدودیت‌ها، حکومت سرپرست تا هنوز از خود انعطاف نشان نداده است. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.