سالپنژیت چیست؟ سالپنژیت به التهاب لوله‌های فالوپ که از تخمدان تا رحم کشیده می‌شود، اشاره دارد. این یک نوع بیماری التهابی لگن (PID) است که عفونت اندام‌های لگنی زنانه است و بیشتر در اثر عفونت‌های باکتریایی مقاربتی مانند کلامیدیا یا سوزاک ایجاد می‌شود. سالپنژیت می‌تواند یک یا هر دو لوله فالوپ را درگیر کند و در صورت عدم درمان، می‌تواند عوارض طولانی مدتی را به دنبال داشته باشد. لوله‌های فالوپ از رحم، یکی در هر طرف، و هر دو در نزدیکی تخمدان باز می‌شوند. در طی تخمک گذاری، تخمک آزاد شده وارد لوله فالوپ می‌شود و توسط موهای ریز به سمت رحم کشیده می‌شود. سالپنژیت التهاب لوله‌های فالوپ است. تقریباً همه موارد ناشی از عفونت باکتریایی از جمله بیماری‌های مقاربتی مانند سوزاک و کلامیدیا است. التهاب باعث ترشح مایع اضافی یا حتی چرک در داخل لوله فالوپ می‌شود. عفونت یک لوله معمولاً منجر به عفونت لوله دیگر می‌شود، زیرا باکتری از طریق عروق لنفاوی مجاور مهاجرت می‌کند. سالپنژیت یکی از شایع‌ترین علل ناباروری زنان است. بدون درمان سریع، عفونت ممکن است به طور دائمی به لوله فالوپ آسیب برساند، به طوری که تخمک‌های آزاد شده در هر چرخه قاعدگی نتوانند با اسپرم ملاقات کنند. اسکار و انسداد لوله‌های فالوپ شایع‌ترین عارضه طولانی مدت بیماری التهابی لگن (PID) است و به همین دلیل گاهی اوقات می‌توان از این وضعیت به عنوان (PID) نام برد. با این حال، اصطلاح  (PID) شامل سایر عفونت‌های دستگاه تناسلی زنان، مانند رحم و تخمدان‌ها می‌شود. علائم سالپنژیت سالپنژیت همیشه علامت دار نیست اما در برخی موارد ممکن است علائم زیر ظاهر شود : ترشحات بد بوی واژن ترشحات زرد رنگ واژن درد هنگام تخمک گذاری، قاعدگی یا رابطه جنسی لکه بینی بین قاعدگی کمر درد مبهم درد شکم حالت تهوع استفراغ تکرر ادرار این وضعیت می‌تواند حاد باشد و به طور ناگهانی و شدید ایجاد شود یا مزمن بوده و برای مدت طولانی و با علائم بسیار ناچیز یا فاقد علائم ادامه داشته باشد. علل سالپنژیت در ۹ مورد از هر ۱۰ مورد سالپنژیت، باکتری عامل آن است. برخی از شایع‌ترین باکتری‌های مسئول سالپنژیت عبارتند از: کلامیدیا گنوکوک (که باعث سوزاک می‌شود) مایکوپلاسما استافیلوکوک استرپتوکوک باکتری باید به دستگاه تناسلی زن دسترسی پیدا کند تا عفونت رخ دهد. باکتری‌ها را می‌توان به روش‌های مختلفی معرفی کرد. از جمله: رابطه جنسی قرار دادن (IUD) یا (دستگاه داخل رحمی) سقط جنین زایمان آپاندیسیت عوامل خطر سبک زندگی سالپنژیت عوامل سبک زندگی که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سالپنژیت را در زنان افزایش می‌دهد عبارتند از: برقراری رابطه جنسی بدون کاندوم عفونت قبلی با یک بیماری مقاربتی عوارض سالپنژیت بدون درمان، سالپنژیت می‌تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از عوارض شود، از جمله: عفونت بیشتر: عفونت ممکن است به ساختارهای مجاور مانند تخمدان‌ها یا رحم سرایت کند. عفونت شرکای جنسی: شریک یا شرکای زن ممکن است باکتری را منقبض کرده و نیز عفونی شوند. آبسه لوله تخمدان: حدود ۱۵ درصد از زنان مبتلا به سالپنژیت دچار آبسه می‌شوند که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند. حاملگی خارج از رحم: یک لوله فالوپ مسدود شده مانع از ورود تخمک بارور شده به رحم می‌شود. سپس جنین در داخل فضای محدود لوله فالوپ شروع به رشد می‌کند. خطر حاملگی خارج رحمی برای زنان مبتلا به سالپنژیت قبلی یا سایر اشکال بیماری التهابی لگن (PID) حدود یک در ۲۰ است. ناباروری: لوله فالوپ ممکن است تغییر شکل داده یا زخمی شود به حدی که تخمک و اسپرم نتوانند به هم برسند. پس از یک دوره سالپنژیت یا (PID) دیگر، خطر ناباروری در زنان حدود ۱۵ درصد است. سالپنژیت چگونه تشخیص داده می‌شود؟ تشخیص سالپنژیت شامل تعدادی آزمایش است، از جمله: معاینه عمومی - برای بررسی حساسیت موضعی و بزرگ شدن غدد لنفاوی معاینه لگن - برای بررسی حساسیت و ترشح آزمایش خون - برای بررسی تعداد گلبول‌های سفید و سایر عواملی که نشان دهنده عفونت هستند. سواب مخاطی - یک اسمیر برای کشت و بررسی در آزمایشگاه گرفته می‌شود تا بتوان نوع باکتری را شناسایی کرد. لاپاراسکوپی - در برخی موارد، ممکن است نیاز باشد لوله‌های فالوپ توسط یک ابزار باریک که از طریق برش‌های شکمی وارد می‌شود، مشاهده شود. درمان سالپنژیت درمان بستگی به شدت بیماری دارد، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد: آنتی بیوتیک - برای ازبین بردن عفونت، که در حدود ۸۵ درصد موارد موفقیت آمیز است. بستری شدن در بیمارستان - از جمله تجویز داخل وریدی آنتی بیوتیک جراحی - اگر شرایط در درمان دارویی مقاومت کند. نویسنده: داکتر معصومه پارسا

فوبیا (Phobia) ترسی است غیرواقعی، شدید و طولانی مدت از یک جسم، شخص و یا موقعیتی خاص که نوعی از اختلالات اضطرابی به شمار می‌رود. فردی که مبتلا به فوبیا می‌باشد ممکن است مدام در تلاش باشد تا از چیزی که باعث بروز ترس در او می‌شود دوری کند و یا آن وضعیت را با اضطراب و ناراحتی فراوان تحمل کند. برخی از فوبیاها خاص و محدود هستند که فرد می‌تواند با دور کردن عامل هراس افکن از خود به زندگی معمولی خود ادامه دهد. برای مثال ممکن است کسی صرفا از عنکبوت‌ها(arachnophobia)  بترسد که در این حالت می‌تواند با ایمن کردن محیط زندگی‌اش از ورود عنکبوت‌ها محرک ایجاد ترس را کاملا از بین ببرد. بعضی دیگر از فوبیاها در مکان‌ها یا موقعیت‌های گسترده‌تر دردساز می‌شوند. برای مثال علائم ترس از ارتفاع (acrophobia) می‌تواند با نگاه کردن به بیرون از پنجره یا با رانندگی بر روی پل‌های مرتفع بروز کند. ترس از فضاهای بسته یا تنگناهراسی(claustrophobia)  می‌تواند با سوار شدن در آسانسور یا استفاده از سرویس‌های بهداشتی کوچک تشدید شود. افرادی که این فوبیاها را دارند ممکن است نیاز به تغییرات چشمگیر در زندگی شان داشته باشند در موارد شدید فوبیا می‌تواند عامل تعیین کننده‌ی اشتغال، محل کار، مسیر رانندگی، فعالیت‌های اجتماعی و محیط زندگی فرد باشد. علائم فوبیا یا هراس زدگی: فوبیاهای کودکی عموما بعد از سن پنج سالگی و قبل از ده سالگی رخ می‌دهند و معمولا مدت کوتاهی دوام دارند. فوبیاهای با دوام بیشتر بعد از دوران کودکی آغاز می‌شوند خصوصا در پایان دهه‌ی دوم زندگی. فوبیاهای بزرگسالان بصورت عموم چندین سال طول می‌کشد و احتمال اینکه به خودی خود رفع شوند کم است و نیاز به مداخله و کمک یک درمانگر دارند. بدون درمان مناسب فوبیاها می‌توانند ریسک بروز سایر بیماری‌های روانی خصوصا اختلالات اضطرابی و افسردگی را افزایش دهند. علائم فوبیا: احساس بیش از اندازه ناراحت کننده و مداوم ترس یا اضطراب که با جسم، فعالیت یا موقعیت خاصی بروز می‌کند. احساسات غیرمنطقی و یا نامتناسب با تهدیدات واقعی (اگرچه هر کسی ممکن است از یک سگ آزاد و تهدید کننده بترسد اما فرد مبتلا به فوبیا ممکن است از یک سگ آرام و تحت کنترل فرار کند.) اجتناب و دوری از جسم، فعالیت و یا موقعیتی که فوبیا را تشدید می‌کند. چون افرادی که فوبیا دارند تشخیص می‌دهند که ترس‌شان بیش از اندازه است و به این دلیل اغلب از علائمی که دارند احساس خجالت می‌کنند و برای جلوگیری از این خجالت زدگی از موارد محرک و یا تشدید کننده دوری می‌کنند. علائم جسمی مرتبط با اضطراب مانند: لرزش بدن، تپش قلب، عرق کردن، تنگی نفس، گیجی، تهوع و یا علائم دیگری که منعکس کننده‌ی پاسخ «جنگ یا گریز» بدن نسبت به وضعیت‌های خطرساز هستند. تشخیص فوبیا: برای تشخیص ابتلا به فوبیا باید به یک فرد متخصص در زمینه‌ی اختلالات روانی و سلامت روان مراجعه شود تا با پرسش و گرفتن تاریخچه درمورد علائم فعلی و سابقه‌ی فردی و خانوادگی بتواند به نتیجه‌ی قطعی و درستی دسترسی پیدا کند. خصوصا این موضوع مهم است که آیا اعضای خانواده‌ سابقه‌ی فوبیا داشته اند یا نه. شما ممکن است هر تجربه یا ترومایی را که سبب ایجاد فوبیا شده است ( حمله‌ی یک سگ، گیر ماندن در آسانسور و ...) را گزارش کنید. در زمینه‌ی عکس العمل‌های‌تان و افکار و احساس‌تان در هنگام مواجهه با وضعیت هراسناک می‌تواند مفید باشد و توضیح دهید که برای اجتناب از موقعیت‌های ترسناک چه  کارهایی انجام می‌دهید و با وجود فوبیا در زندگی‌تان محیط زندگی و کاری‌تان را چگونه تنظیم کرده اید و چقدر تحت تاثیر بیماری تان قرار دارید. پیشگیری از فوبیا: هیچ راه قطعی برای جلوگیری از آغاز یک فوبیا وجود ندارد. با این حال درمان درست و به موقع می‌تواند بسیار کمک کننده باشد و در زمینه‌ی رفع علائم منفی و تاثیرشان روی زندگی شما یاری‌تان کند. درمان فوبیا: در زمینه‌ی فوبیاهای خاص درمان شناختی رفتاری می‌تواند مفید باشد. خصوصا در حالتی که درمان از راه حساسیت زدایی منظم وارد عمل شود که به آن مواجهه درمانی نیز گفته می‌شود. در این روش شما به تدریج با پای خود و تحت شرایط کنترل شده در معرض چیزی قرار می‌گیرید که از آن می‌ترسید زیرا وقتی شما در مقابل عامل ترس خود قرار بگیرید، می‌آموزید چگونه از طریق آرامش، کنترل تنفس یا سایر راهبردهای کنترل اضطراب بر ترس خود غلبه کنید. ( به خاطر داشته باشید که روش مواجهه سازی باید با حضور و نظارت فرد حرفه‌ای صورت بگیرد و نباید سرخود این روش را روی فرد اعمال کرد. زیرا می‌تواند عوارض زیانباری به بار بیاورد.) اگر شما دچار نوعی فوبیای اجتماعی باشید (ترس از سخنرانی در حضور عموم، ترس از دیده شدن و ...) ممکن است پزشک شما از روش دارو درمانی و گفتار درمانی با شما پیش برود زیرا داروها می‌توانند لرزش دستان، تپش قلب و دمای بدن تان را کنترل کنند و به این ترتیب تا حد زیادی می‌توانید بر هشیاری خود هنگام حضور در اجتماع تسلط داشته باشید، البته با تاکید مجدد بر اینکه درمان‌های مشاوره‌ای نیز در کنار داروها انجام می‌شوند. سخن پایانی: اگر ترس‌ها و اضطراب‌های‌تان به گونه‌ای هستند که آرامش و زندگی شما را دچار اخلال کرده اند و یا موقعیت اجتماعی و شغلی‌تان را در معرض خطر قرارداده اند، پس بهتر است بدانید در این مرحله شما نیاز به راهنمایی و کمک یک فرد متخصص و درمانگر دارید، زیرا می‌توانید با اقدام به موقع از بروز سایر مشکلات و تشدید علائم‌تان جلوگیری کنید. امروزه با وجود استرس‌های فراوان در زندگی شخصی و شغلی‌مان هر یک از ما در معرض ابتلا به انواع اضطراب‌ها و استرس‌ها قرار داریم پس با توجه به سلامت روان‌مان و علائم هشدار دهنده‌ای که ممکن است از خودمان دریافت کنیم به یاری ذهن و روان‌مان بشتابیم چون همه‌ی ما شایسته‌ی داشتن ذهنی آرام هستیم. نویسنده: مرضیه بهروزی «روانشناس بالینی»

سندروم تخمدان پلی کیستیک (Polycystic ovary syndrome) یک بیماری شایع است که بر هورمون‌ها تأثیر می‌گذارد. باعث قاعدگی نامنظم، رشد موهای زائد، آکنه و ناباروری می‌شود. درمان بمیاری با مصرف دارو، رعایت رژیم غذایی و اصطلاح سبک زندگی، ممکن می‌شود. افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است در معرض خطر بیشتری برای برخی بیماری‌ها مانند دیابت و فشار خون بالا باشند.  سندروم تخمدان پلی کیستیک چیست؟ سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک عدم تعادل هورمونی است و زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها (ارگانی که تخمک‌ها را تولید و آزاد می‌کند) هورمون‌های اضافی تولید می‌کنند. اگر به سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستید، تخمدان‌های شما سطوح بالایی از هورمون‌هایی به نام آندروژن تولید می‌کنند. این باعث می‌شود که هورمون‌های تولید مثلی شما نامتعادل شوند. در نتیجه، افراد مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک اغلب سیکل‌های قاعدگی نامنظم، پریودهای از دست رفته و تخمک گذاری غیرقابل پیش بینی دارند. کیست‌های فولیکولی کوچک (کیسه‌های پر از مایع با تخمک‌های نابالغ) ممکن است در سونوگرافی به دلیل عدم تخمک‌گذاری روی تخمدان‌های شما قابل مشاهده باشند. تخمدان پلی کیستیک یکی از شایع‌ترین علل ناباروری در زنان است. همچنین می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های دیگر را افزایش دهد. پزشک  شما می‌تواند PCOS را بر اساس علائم شما و در صورت تمایل به بارداری درمان کند. در واقع، تخمک‌گذاری زمانی اتفاق می‌افتد که یک تخمک بالغ از تخمدان آزاد شود. زمانی که تخمک آزاد می‌شود، می‌توان آن را با یک اسپرم مرد بارور نمود. اگر تخمک بارور نشود، در طول سیکل قاعدگی شما به خارج از بدن فرستاده می‌شود. در برخی از موارد، بدن یک زن به‌اندازه کافی هورمون‌های موردنیاز برای تخمک‌گذاری را تولید نمی‌کند. وقتی تخمدان‌ها نتوانند تخمک‌گذاری را با موفقیت به انجام برسانند، کیست‌های کوچک و متعددی در تخمدان‌ها ایجاد می‌شود. این کیست‌ها هورمون‌هایی به نام آندروژن می‌سازند. افزایش سطح آندروژن می‌تواند مشکلات بیشتر و جدی‌تری در چرخه قاعدگی زنان ایجاد کند. همچنین با گذر زمان، کم‌کم این سندرم سبب بروز بسیاری از علائم شایع خفیف تا جدی مرتبط با PCOS می‌شود. علائم PCOS چیست؟ علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. علائم ممکن است در طول زمان تغییر کند و اغلب بدون یک محرک واضح رخ می‌دهد. با این حال، علائم معمول عبارتند از: دوره‌های قاعدگی سنگین، طولانی، متناوب، غیرقابل پیش بینی یا غایب ناباروری بروز آکنه روی پوست یا چرب شدن پوست طاسی با الگوی مردانه یا نازک شدن مو افزایش وزن، به خصوص در اطراف شکم موهای زائد روی صورت یا بدن مانند ریش، پشت لب، خط ریش، قفسه سینه، اطراف نوک سینه‌ها یا قسمت تحتانی شکم در طول خط وسط پوست تیره و ضخیم در ناحیه زیر بغل افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک احتمال ابتلای بیشتری به سایر بیماری‌ها از جمله: دیابت نوع ۲ فشار خون بالا کلسترول بالا بیماری قلبی دارند ‏PCOS  همچنین می‌تواند باعث اضطراب، افسردگی و تصویر منفی بدن شود. برخی از علائم مانند ناباروری، چاقی و رشد موهای ناخواسته می‌تواند منجر به انگ (برچسب) اجتماعی شود. این می‌تواند سایر زمینه‌های زندگی مانند خانواده، روابط، کار و مشارکت در اجتماع را تحت تاثیر قرار دهد. عوارض PCOS  چیست؟ زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است دچار مشکلات سلامتی جدی شوند، به خصوص اگر اضافه وزن داشته باشند: دیابت: بیش از نیمی از زنان مبتلا به PCOS تا سن ۴۰ سالگی به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند. دیابت بارداری که بارداری و جنین را در معرض خطر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به دیابت نوع ۲ در مراحل بعدی زندگی برای مادر و کودک شود. بیماری قلبی: زنان مبتلا به PCOS در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری‌های قلبی قرار دارند و با افزایش سن خطر افزایش می‌یابد. فشار خون بالا که می‌تواند به قلب، مغز و کلیه‌ها آسیب برساند. خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد. آپنه خواب: اختلالی که باعث توقف تنفس در طول خواب می‌شود و خطر ابتلا به بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد. سندرم تخمدان پلی کیستیک همچنین با افسردگی و اضطراب مرتبط است، و باعث افزایش هورمون‌های مردانه و ناباروی و یا سقط جنین نیز می‌شود. چه چیزی باعث PCOS می‌شود؟ علل دقیق این بیماری تاکنون شناخته نشده است، اما سطوح آندروژن که بالاتر از حد طبیعی باشد، نقش مهمی ایفا می‌کند. اضافه وزن و نداشتن یک رژیم غذایی سالم، ژنتیک و سابقه خانوادگی که به نوبه خود با مقاومت به انسولین مرتبط هستند، نیز می‌توانند در این امر نقش داشته باشند. نام «سندرم تخمدان پلی کیستیک» نشان می‌دهد که مشکل عمدتاً مربوط به تخمدان‌ها است و ممکن است چندین کیست روی تخمدان‌های خود داشته باشید. اما آن‌ها کیست نیستند، آن‌ها تخمک‌هایی هستند که به درستی رشد نکرده اند. وزن: آیا اضافه وزن باعث PCOS می شود؟ آیا PCOS باعث اضافه وزن شما می‌شود؟ این رابطه پیچیده است و به خوبی درک نشده است. اضافه وزن با سندرم تخمدان پلی کیستیک مرتبط است، اما بسیاری از زنان با وزن طبیعی به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند و بسیاری از زنان دارای اضافه وزن اینگونه نیستند. سابقه خانوادگی: زنانی که مادر یا خواهرشان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا دیابت نوع ۲ اند، بیشتر در معرض ابتلا به PCOS هستند. مقاومت به انسولین: سبک زندگی می‌تواند تأثیر زیادی بر مقاومت به انسولین داشته باشد، به خصوص اگر یک زن به دلیل رژیم غذایی ناسالم و عدم فعالیت بدنی اضافه وزن داشته باشد. مقاومت به انسولین نیز در خانواده‌ها وجود دارد. کاهش وزن اغلب به بهبود علائم کمک می‌کند. بدون توجه به اینکه چه چیزی باعث مقاومت به انسولین شده است.  چگونه PCOS تشخیص می‌شود؟ سندرم تخمدان پلی کیستیک با وجود حداقل دو مورد از موارد زیر تشخیص داده می‌شود: علائم آندروژن بالا (موهای ناخواسته صورت یا بدن، ریزش مو از سر، آکنه یا افزایش سطح تستوسترون خون) دوره‌های قاعدگی نامنظم یا غایب سونوگرافی چند آزمایش برای بررسی قند خون، انسولین و سایر سطوح هورمونی هنگام تشخیص، پزشکان همچنین در نظر می‌گیرند که قاعدگی نامنظم و تخمک‌گذاری می‌تواند بخش طبیعی از بلوغ یا یائسگی باشد، داشتن تخمدان پلی کیستیک ممکن است در خانواده‌ها وجود داشته باشد و زنان با سابقه خانوادگی PCOS یا دیابت نوع ۲ در معرض خطر بیشتری هستند. ‏PCOS  چگونه درمان می‌شود؟ ورزش منظم، غذاهای سالم و کنترل وزن، درمان‌های کلیدی برای PCOS هستند. پزشک شما ممکن است داروهایی  را برای کاهش علائم و کمک به تنظیم قاعدگی یا داروهای باروری برای مشکلات باردار شدن تجویز کند. درمان می‌تواند علائم را کاهش دهد و به جلوگیری از مشکلات سلامتی طولانی مدت کمک کند.  نویسنده: داکتر معصومه پارسا