کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان درتازه‌ترین مورد هشدار داده است که زنان مهاجر افغانستانی به سرزمینی بازمی‌گردند که در آن با محدودیت‌های شدید و فضای نابرابر روبرو هستند. این نهاد، با نشر گزارشی تصویری در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که ده‌ها هزار مهاجر افغانستانی، بیش‌تر با دستان خالی و بدون امکانات، به کشورشان بازگشته‌اند. در گزارش آمده است که زنان و دختران در حالی به افغانستان بازمی‌گردند که شرایط زندگی برای آن‌ها به‌طور خاص دشوار شده است. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد تاکید کرده است که زنان و کودکان، آسیب‌پذیرترین قشر بازگشت‌کنندگان هستند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد به نقل از اسما، مادر دو دختر و یکی از بازگشت‌کنندگان، در این گزارش گفته که از آینده‌ی دخترانش در حکومت سرپرست نگران است. اسما افزوده است: «می‌ترسم دخترانم از آموزش باز بمانند. برای ساختن آینده، آن‌ها به کتاب، قلم و آموزش نیاز دارند. حالا نمی‌دانم چطور زندگی را ادامه بدهیم.» این سازمان همچنان از وضعیت وخیم انسانی در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته که در شرایطی که ده‌ها هزار مهاجر از کشورهای میزبان بازگردانده می‌شوند، نزدیک به نیمی از جمعیت این کشور به کمک‌های انسان‌دوستانه نیاز دارند. این هشدار در حالی مطرح می‌شود که کشورهای همسایه، به‌ویژه پاکستان و ایران، در ماه‌های اخیر روند اخراج مهاجران افغانستانی را شدت بخشیده‌اند. پیش از این نیز، نهادهای مدافع حقوق بشر و فعالان حقوق زنان، بارها نسبت به بازگشت اجباری زنان و دختران به افغانستان ابراز نگرانی کرده‌اند.

نادر یاراحمدی، رییس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی جمهوری اسلامی اعلام کرد که در سال ۱۴۰۳ خورشیدی، یک هزار و ۵۷۹ کودک اتباع به همراه خانواده خود از ایران اخراج شدند. آقای یاراحمدی گفته است که اقدامات رد مرز برای کودکان کار افغانستانی، امسال هم انجام خواهد شد. وی تاکید کرده است که از ۹۳۷ کودک کار اتباع که مجاز بودند به همراه خانواده خود در ایران زندگی کنند، تعهد گرفته شده که دیگر برای انجام تکدی گری در خیابان حضور پیدا نکنند. مقام‌های جمهوری اسلامی اغلب برای مهاجران افغانستانی ساکن ایران از واژه «اتباع خارجی» استفاده می‌کنند. علی کاظمی، دبیر مرجع ملی حقوق کودک ایران سال گذشته اعلام کرد که ۹۵ درصد از کودکان کار در تهران شهروندان افغانستانی هستند. افزایش چشمگیر موج بازگشت مهاجران افغانستانی از ایران، همزمان با شدت‌ گرفتن روند اخراج‌های اجباری از پاکستان، چالش‌های نگران‌کننده‌ای را برای افغانستان ایجاد کرده است. با این حال، حکومت فعلی با حکومت ایران در مورد اخراج و بازگشت مهاجران افغانستانی همکاری می‌کند.

یونیسف یا دفتر صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در ایران برای حمایت از کودکان و زنان مهاجر اهل افغانستان با اداره‌ی امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت داخله‌ی این کشور تفاهم‌نامه‌ی همکاری امضا کرد. خبرگزاری ایسنا با نشر گزارشی گفته است که نادر یاراحمدی، رییس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت داخله‌ی ایران این تفاهم‌نامه را گامی مهم در راستای ارتقای شرایط زندگی و فراهم آوردن فرصت‌های بهتر برای کودکان و زنان مهاجر افغانستانی خوانده است. آقای یاراحمدی وضعیت کودکان پناهنده را «بسیار نگران‌کننده» عنوان کرده و تاکید کرده است که زنان در خانواده‌های افغانستانی به‌خاطر جمعیت زیاد تحت فشار هستند. همچنین خبرگزاری ایسنا به نقل از مونیکا اولدزکا نیلسن، نماینده‌ی موقت یونیسف نوشته است که تفاهم‌نامه‌ی مورد نظر ظرفیت‌های مشترک را در حوزه‌های آموزش، بهداشت، حمایت از کودکان و آمادگی در برابر شرایط اضطراری در میان پناهندگان و جامعه‌ی میزبان، تقویت می‌کند. وی در ادامه ابراز امیدواری کرده است که دفتر صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد و مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت داخله‌ی ایران بتوانند با همکاری یک‌دیگر تضمین کنند که هر کودک در ایران، صرف‌نظر از مبدأ و محل تولدش، فرصت زندگی و بالندگی داشته باشد. خانم نیلسن ادامه داد: «این توافق ظرفیت‌های مشترک ما را در حوزه‌هایی از قبیل آموزش، ارتقاء بهداشت، حمایت از کودکان و آمادگی در برابر شرایط اضطراری برای پاسخگویی به نیازهای فزاینده کودکان و خانواده‌های آنان، چه در میان جامعه پناهندگان و چه در میان جامعه میزبان، تقویت می‌کند.» او افزود که یونیسف در همکاری با مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی و سایر نهادهای ملی همکار، خود را متعهد به تداوم حمایت از اقدامات بشردوستانه دولت ایران می‌داند. در حالی این تفاهم‌نامه امضاء می‌شود که ایران از چند دهه به این‌طرف میزبان میلیون‌ها مهاجر افغانستانی است. مهاجران، به‌ویژه کودکان با محرومیت‌ها و محدودیت‌هایی مواجه‌ هستند. این در حالی است که ایران در سال جاری خورشیدی اخراج مهاجران افغانستانی را به‌صورت چشم‌گیر افزایش داده و مدارک اقامتی میلیون‌ها مهاجر را باطل کرده است. جمهوری اسلامی ایران «برگه سرشماری» حدود دو میلیون مهاجر افغانستانی را باطل اعلام کرده و به این افراد پس از دو بار مراجعه به دفاتر موسوم به «دفتر کفالت» کارت خروج می‌دهد. اخراج مهاجران افغانستانی از ایران در یک ماه اخیر شدت بیشتری گرفته است و اکثر اخراج‌شدگان خانواده‌هایی هستند که سال‌ها در ایران زندگی کرده‌اند.

رسانه‌های بین‌المللی گزارش داده‌اند که روپا ماریا، پزشک و استاد دانشگاه کالیفرنیا در آمریکا پس از انتشار پست‌هایی در صفحات مجازی برای همدردی و همبستگی با مردم غزه، از کار خود اخراج شده است. در گزارش رسانه‌ها آمده است که روپا ماریا به‌دلیل این پست‌ها با تهدیدهای جدی از جمله تجاوز جنسی و قتل مواجه شده است. در ادامه آمده است که خانم ماریا در سپتامبر ۲۰۲۴ میلادی پس از انتقاد از رژیم اسراییل و توصیف آن به‌عنوان «ایدئولوژی برتری‌طلبانه و نژادپرستانه» به مرخصی اجباری فرستاده شد و دسترسی‌اش به خدمات درمانی نیز موقتاً قطع گردید. این استاد دانشگاه پس از تعلیق وظیفه‌اش شکایتی را مطرح کرده و دانشگاه کالیفرنیا را به نقض حق آزادی بیان متهم کرده است. وکیل ماریا می‌گوید اخراج او نه تنها حق آزادی بیان او را زیر پا گذاشته بلکه تهدیدی برای حقوق اساسی همه است. این پرونده در حالی مطرح شده است که دولت ترامپ فشار بر دانشگاه‌ها برای سرکوب «فعالیت‌های یهودستیزانه» را افزایش داده و وزارت آموزش آمریکا به دانشگاه کلمبیا هشدار محرومیت از کمک‌های دولتی داده است. این در حالی‌است که درگیری‌ها در غزه که از اکتبر ۲۰۲۳ میلادی آغاز شده تا اکنون به کشته شدن بیش از ۵۴ هزار فلسطینی منجر شده است.

محمد صادق معتمدیان، والی تهران ایران درتازه‌ترین مورد مدعی شده است که مهلت قانونی «تعیین تکلیف» مهاجران افغانستانی دیروز (شنبه، ۱۷ جوزا) پایان یافته است. آقای معتمدیان این اظهارات را در صحبت با خبرگزاری ایرنا مطرح کرده و گفته است که پس از این، حضور این مهاجران «غیرقانونی» تلقی می‌شود و در صورت مشاهده، دستگیر و از ایران اخراج می‌شوند. والی تهران در ادامه تاکید کرده است که جمعیت «مهاجران غیرمجاز» در این کشور حدود دو میلیون نفر برآورد شده که ۸۰۰ هزار نفر آن در تهران حضور دارند. این مقام ایرانی افزوده است که از ابتدای سال جاری خورشیدی، شناسایی و اخراج این مهاجران با جدیت در دستور کار آنان قرار داشته است. همچنین او در بخشی از صحبت‌هایش گفت که با کارگاه‌های که «مهاجران غیرمجاز» را استخدام کنند، برخورد می‌شود و برای آنان هم جریمه نقدی و هم حبس درنظر گرفته شده است. در ادامه آمده است: «بنابراین نه تنها با مهاجران غیرمجاز، بلکه با افراد یا مجموعه‌هایی که به هر دلیلی با این روند همکاری داشته باشند نیز برخورد خواهد شد.» محمد صادق معتمدیان تصریح کرد که اگر مهاجری به‌ صورت رسمی در این ولایت اقامت داشته باشد، باید اقامت و اشتغال وی بر اساس نیازهایی باشد که از سوی ما احصا شده است. این مقام می‌گوید که تعیین اولویت‌های اشتغال و اسکان مهاجران قانونی در دست تدوین است و با همکاری وزارت داخله و وزارت کار ایران به‌زودی نهایی خواهد شد. این در حالی است که ایران در سال جاری خورشیدی اخراج مهاجران افغانستانی را به‌صورت چشم‌گیر افزایش داده و مدارک اقامتی میلیون‌ها مهاجر را باطل کرده است. جمهوری اسلامی ایران «برگه سرشماری» حدود دو میلیون مهاجر افغانستانی را باطل اعلام کرده و به این افراد پس از دو بار مراجعه به دفاتر موسوم به «دفتر کفالت» کارت خروج می‌دهد. اخراج مهاجران افغانستانی از ایران در یک ماه اخیر شدت بیشتری گرفته است و اکثر اخراج‌شدگان خانواده‌هایی هستند که سال‌ها در ایران زندگی کرده‌اند.

ایالات متحده آمریکا درتازه‌ترین مورد ورود اتباع ۱۲ کشور از جمله افغانستان، ایران و سودان را به دلیل «نواقص جدی امنیتی» و تهدید برای امنیت ملی، ممنوع اعلام کرده است. دونالد ترمپ، رییس‌ جمهور آمریکا ناوقت شب گذشته (چهارشنبه، ۱۴ جوزا) فرمانی را امضا کرد که از روز (دوشنبه، ۹ جون) سفر اتباع ۱۲ کشور را ممنوع و برای مسافران ۷ کشور دیگر محدودیت‌هایی جزیی اعمال می‌کند. کاخ سفید با نشر اعلامیه‌ای گفته است که این تصمیم به دلیل «نواقص جدی در روند بررسی سوابق و غربالگری امنیتی» در این کشورها اتخاذ شده و آن‌ها را تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا دانسته است. در بخشی از این اعلامیه آمده است که نهادهای امنیتی ایالات متحده، پس از ارزیابی‌های گسترده، این کشورها را دارای بالاترین میزان خطر در زمینه تهدیدات تروریستی و امنیت ملی شناسایی کرده‌اند. همچنین این فرمان، استثناهایی برای افراد دارای اقامت دایمی، ویزه‌های معتبر و کسانی که ورودشان به نفع منافع ملی ایالات متحده باشد، در نظر گرفته شده است. در اعلامیه آمده است که این تصمیم براساس صلاحیت اعطا‌شده به رییس‌ جمهور ایالات متحده در بخش ۲۱۲ قانون مهاجرت و تابعیت آمریکا اتخاذ شده است. همچنین دادگاه عالی آمریکا نیز در پرونده‌ای موسوم به «ترمپ علیه هاوایی»، حق اعمال چنین محدودیت‌هایی را برای رییس‌ جمهور تایید کرده بود. قابل ذکر است که دولت آمریکا تاکید کرده است که بازنگری‌ها در روند غربالگری و نظارت امنیتی، برای تقویت همکاری با دولت‌های خارجی و حفاظت از مردم امریکا، از اولویت‌های اصلی این سیاست به‌شمار می‌رود. طبق گزارش میزان تخلف از مدت ویزا (Overstay Report) در سال مالی ۲۰۲۳ وزارت امنیت داخلی امریکا، نرخ تخلف از ویزای تجاری/گردشگری (B1/B2) افغانستان ۹.۷۰ درصد و نرخ تخلف از ویزاهای دانشجویی (F)، فنی‌وحرفه‌ای (M) و بازدیدکننده تبادلی (J) معادل ۲۹.۳۰ درصد بوده است.

سازمان بین‌المللی مهاجرت درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که اخراج اجباری مهاجران افغانستان از ایران به‌صورت چشم‌گیر افزایش یافته و این موضوع نگران‌کننده است. این سازمان با نشر گزارشی، اخراج اجباری خانواده‌های مهاجران افغاستانی را نگران‌کننده خوانده و از کشورها خواسته است که بازگشت اجباری مهاجران را تعلیق کند. سازمان بین‌المللی مهاجرت در ادامه تاکید کرده است که در ماه می ۱۵ هزار و ۶۷۵ خانواده‌ی مهاجر از ایران به افغانستان بازگشته‌اند که نسبت به ماه اپریل ۲.۳ برابر افزایش داشته است. در گزارش آمده است که تنها از ۲۵ می تا اول جون سال جاری میلادی، شش هزار و ۳۸۷ خانواده از ایران اخراج شده‌اند که شامل ۲۴ هزار و ۲۷۵ نفر می‌شود. براساس گزارش سازمان ملل متحد، از جمله در ۲۹ می ۹۵۵ خانواده از ایران اخراج شدند. سازمان بین‌المللی مهاجرت گفته است که در این مدت ۲۵ هزار و ۷۹۴ فرد مجرد نیز از ایران به افغانستان اخراج شده‌اند. براساس گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت، ایران بین جنوری و می سال جاری میلادی، ۴۵۰ هزار مهاجر افغانستانی را اخراج کرده که شامل ۳۰ هزار و ۲۶۶ خانواده نیز می‌شوند. سازمان بین‌المللی مهاجرت در بخشی از گزارش افزوده است: «درخواست فوری خود را از همه کشورها تکرار می‌کند تا فوراً بازگشت اجباری افغان‌ها را بدون توجه به وضعیت مهاجرت آنان تا زمانی که شرایط بازگشت امن، داوطلبانه و با عزت فراهم شود، متوقف کنند.» قابل ذکر است که جمهوری اسلامی ایران در سال جاری خورشیدی برگه‌های سرشماری مهاجران افغانستان را باطل کرد. براساس آمار مقام‌های ایرانی بیش دو میلیون نفر دارای برگه‌های سرشماری هستند. همین‌طور بیش از دو میلیون مهاجر فاقد هرگونه برگه‌اند. طبق معلومات، دارندگان این برگه‌ها پس از مراجعه به دفترهای موسوم به «دفتر کفالت»، برگه خروج از ایران دریافت می‌کنند و باید مطابق مهلت تعیین‌شده در این برگه، از ایران خارج شوند.

محمد نصیری، مدیرکل بهزیستی ولایت تهران درتازه‌ترین مورد اعلام کرد که در یک سال گذشته دو هزار کودک کار اهل افغانستان به همراه خانواده‌های‌شان از ایران اخراج شده‌اند. آقای نصیری گفته است که در یک سال گذشته نزدیک چهار هزار و ۲۰۰ کودک در تهران شناسایی شده‌اند که از این تعداد ۸۶ درصد اهل افغانستان بودند. مدیرکل بهزیستی ولایت تهران افزوده است که مرکزی برای کودکان کار در تهران با هماهنگی ادارات مختلف از جمله دادگستری، اداره کل اتباع و نیروی انتظامی ایجاد شده است. همچنین علی القاصی، رییس کل دادگستری تهران سال گذشته ۸۲ درصد از کودکان آسیب‌دیده در این استان را اهل افغانستان اعلام کرده بود. علی القاصی‌ گفته بود که نزدیک به ۳ هزار و ۷۰۰ کودک آسیب‌دیده در تهران شناسایی شده‌اند که ۸۲ درصد آن‌ها «اتباع بیگانه‌» هستند. مقام‌ها و رسانه‌های جمهوری اسلامی اغلب برای مهاجران اهل افغانستان ساکن ایران از عبارت «اتباع بیگانه» استفاده می‌کنند. علی کاظمی، دبیر مرجع ملی کودکان جمهوری اسلامی گفته بود مشکل بازماندن از آموزش و مشکلات مالی سبب می‌شود که کودکان به کار در جاده‌های تهران روی بیاورند. قابل ذکر است که کودکان مهاجر عمدتاً مصروف جمع‌آوری زباله هستند. برخی از این کودکان بی‌سرپرست یا از خانواده‌های کم‌‌درآمد هستند که به دلیل بحران اقتصادی در افغانستان به ایران رفته‌اند. در حال حاضر روند اخراج مهاجران از ایران جریان دارد. این کشور تصمیم دارد حدود دو میلیون مهاجر را اخراج کند. روند اخراج مهاجران افغان از کشورهای همسایه در حالی ادامه دارد که نبود فرصت‌های شغلی و محدودیت‌های وضع‌شده، شهروندان افغانستان را به مهاجرت واداشته است. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان شمار زیاد فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر و حقوق زن، خبرنگاران، دگرباشان جنسی، نظامیان پیشین و افغان‌هایی که با نیروهای خارجی در افغانستان همکار بودند، به دلیل هراس از انتقام‌جویی و یا هم رسیدگی به درخواست‌های پناهندگی‌شان به کشورهای اروپایی و آمریکایی به پاکستان و ایران رفته‌اند که برخی از آنان هنوز هم منتظر طی مراحل درخواست‌های پناهندگی‌شان اند.

وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت سرپرست اعلام کرده است که در جریان نزدیک به چهار سال گذشته، بیش از ۵ میلیون و ۹۷ هزار شهروند افغانستان که در کشورهای همسایه زندگی می‌کردند، به کشور بازگشته‌اند. عبدالمطلب حقانی، سخنگوی این وزارت امروز (یک‌شنبه، ۱۱ جوزا) با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که روند بازگشت مهاجران در ماه‌های اخیر نیز ادامه داشته و تنها در دو ماه گذشته بیش از ۲۰۰ هزار مهاجر اهل افغانستان، از پاکستان، ایران و ترکیه به کشور برگشته‌اند. همچنین کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان نیز در تازه‌ترین گزارشش خود اعلام کرده بود که در دو ماه گذشته، بیش از ۵۰۰ هزار شهروند افغانستان از ایران و پاکستان اخراج شده‌اند. این سازمان افزوده است که بسیاری از بازگشت‌کنندگان با مشکلات جدی مانند بیکاری، نداشتن سرپناه، محدود بودن دسترسی به خدمات صحی و آموزشی و کمبود کمک‌های اضطراری مواجه‌ هستند. کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان از جامعه‌ی جهانی خواسته است تا حمایت‌های مالی و بشردوستانه خود را به افغانستان افزایش دهند تا زمینه اسکان پایدار و ادغام موفق مهاجران بازگشتی در جامعه فراهم شود. این سازمان تاکید کرده است که بدون پشتیبانی مستمر، میلیون‌ها انسان که به کشور خود بازمی‌گردند، در معرض خطر فقر شدید، بی‌خانمانی و ناامنی قرار دارند. قابل ذکر است که پاکستان از اول اپریل سال جاری میلادی روند اخراج اجباری مهاجران افغانستان را آغاز کرد و افراد بدون اسناد و دارندگان کارت شهروندی افغانستان را اخراج می‌کند. براساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت، تا اکنون بیش از ۱۳۰ هزار مهاجر از پاکستان اخراج و به افغانستان بازگشته‌اند.