نشریهی دیپلمات، با انتقاد از حذف نمایندگان زنان افغانستان از سومین نشست دوحه، نوشته است که سازمان ملل با دعوت مقامهای حکومت سرپرست در این نشست، احترام و شایستگی خود را در بین مردم افغانستان بهویژه زنان و دختران از دست داده است. این نشریه با نشر گزارشی در وبسایت خبریاش، نوشته است که سازمان ملل متحد با حذف زنان از این نشست در سرکوب زنان، پنهانکاری و فساد با حکومت فعلی همدست شده است. در ادامه آمده است که سازمان ملل متحد در افغانستان، شکست خورده و نتوانسته برای آیندهی مردم این کشور تصمیم درستی بگیرد. نشریهی دیپلمات در بخشی از گزارشش نوشته است: «سازمان ملل متحد در طول مراحل مختلف درگیری در افغانستان، نه تنها در جلوگیری از این درگیریها شکست خورد، بلکه نقش آن در حل مناقشه و تلاشهای میانجیگری، درگیریهای موجود را تشدید کرد.» این در حالی است که سومین نشست دوحه در مورد بررسی وضعیت افغانستان با اشتراک نمایندگان کشورها و حضور حکومت فعلی در پایان ماه جون و اول جولای برای دو روز در دوحه مرکز قطر برگزار شد. حکومت فعلی شرکت در سومین نشست دوحه را مشروط به حذف زنان و جامعهی مدنی از حضور در این نشست و حذف مسایل حقوق بشری به ویژه حقوق زنان از آجندای این نشست کرده بود. این نشست با انتقاد تند نهادهای حقوق بشری، زنان معترض و فعالان حقوق بشری مواجه شد. برخی از جنبشهای اعتراضی زنان این نشست را تحریم کرده بودند.
برچسب: نشست دوحه
وزارت امور خارجهی کانادا در واکنش به نشست سوم دوحه اعلام کرده است که از محروم کردن نمایندگان افغانستان غیر از حکومت سرپرست به ویژه زنان و اقلیتهای قومی و مذهبی از سوی سازمان ملل به شدت ناامید شده است. این وزارت با نشر اعلامیهای گفته است: «کانادا به شدت ناامید است که سازماندهندگان سازمان ملل، شرکتکنندگان غیر اعضای حکومت فعلی، از جمله مدافعان زنان، اقلیتهای مذهبی و قومی، و گروههای حقوق بشر را از شرکت در جلسات اصلی نشست محروم کردهاند.» در اعلامیه آمده است که کانادا در جریان هفتههای گذشته به وضوح ناامیدی شدید خود را از غیبت جامعه مدنی و زنان افغانستان در سومین نشست دوحه چه به صورت خصوصی و چه در هماهنگی با سایر دولتها، ابراز کرده است. در ادامه آمده است که دیوید اسپرول، نمایندهی ویژه کانادا برای افغانستان در سومین نشست دوحه شرکت کرده است. وزارت خارجهی کانادا تاکید کرد: «شرکت کامل، برابر و معنادار زنان افغان در پروسه نشست دوحه نه تنها یکی از اصول اصلی برنامه زنان، صلح و امنیت است، بلکه برای دستیابی به یک افغانستان صلحآمیز، باثبات و فراگیر اساسی است. هیچیک از اهدافی که افغانها به دنبال دستیابی به آنها هستند، بدون مشارکت کامل زنان ممکن نیست.» این وزارت میگوید که کانادا با استفاده از پلتفرم خود در سومین نشست دوحه تلاش خواهد کرد تا پیامهای کسانی را که به شجاعت در بارهی نقض حقوق بشری حکومت فعلی صحبت کردهاند، اما به جلسات اصلی دعوت نشدهاند را تقویت کند. در ادامه آمده است که این کشور از زمان سقوط کابل به دست حکومت فعلی و تعطیلی سفارت کانادا در کابل، کانادا بارها از حکومت سرپرست خواسته است تا تعهدات بینالمللی حقوق بشری افغانستان را رعایت کنند، اقدامات محدودکننده علیه زنان و دختران را از جمله اقداماتی که به آزادی گشتوگذار و حقوق آزادی بیان و آموزش مربوط میشود – لغو کنند و شرکت معنادار زنان و دختران در جامعه افغان را بازگردانند. در حالی کانادا از حقوق زنان و دختران افغانستان دفاع میکند که دیروز گذشته (یکشنبه، ۱۰ سرطان سومین نشست دوحه به میزبانی سازمان ملل در قطر با شرکت نمایندگان حکومت فعلی و دیگر نمایندگان ویژه کشورهای مختلف برگزار شده است. در این نشست از نمایندگان زنان و جامعه مدنی که برای یک نشست حاشیهای دعوت شده بودند بسیاری از زنان شرکت در این نشست را نپذیرفتهاند.
رینا امیری، نماینده ویژهی آمریکا در امور زنان و حقوق بشر افغانستان میگوید که در نشست سوم دوحه نگرانیها و توصیههای زنان و شبکههای حقوق بشری افغانستان را مطرح میکند. خانم امیری همزمان با برگزاری نشست سوم دوحه با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که در سه هفتهی گذشته با طیف گستردهای از زنان و شبکههای حقوق بشری در داخل و خارج از افغانستان در مورد نشست دوحه صحبت کرده است. وی تاکید کرد که قرار است در این نشست نگرانیها و توصیههای آنها را مطرح کند. نماینده ویژهی آمریکا در امور زنان و حقوق بشر گفت که فرمهای تصمیمگیری در مورد آیندهی افغانستان باید شامل تمامی تنوعات شهروندان این کشور، به ویژه زنان باشد تا از نظر مردم مشروعیت داشته باشد. او علاوه کرد که حقوق بشر، به خصوص حقوق زنان و دختران باید در اولویت قرار بگیرد و شهروندان افغانستان، به ویژه زنان باید فضایی برای دفاع از حقوق خود را داشته باشند. در بخش از پیامی خانم امیری آمده است که جامعهی جهانی باید به فشار بر حکومت سرپرست افغانستان برای لغو فوری احکام تبعیضآمیز که دسرسی زنان و دختران به آموزش، کار و حرکت را محدود میکند و سایر سیاستهای سرکوبگرانهی حکومت ادامه دهد. او میگوید که به مشاورهی گسترده برای حمایت از چارچوب جامع به هدف مشارکت زنان و جامعهی مدنی افغانستان در اجلاسهای بینالمللی در مورد افغانستان ادامه میدهد. باید گفت که نشست سوم دوحه قرار است امروز (یکشنبه، ۱۰ سرطان) به میزبانی سازمان ملل متحد و با حضور فرستادگان ویژهی کشورها در امور افغانستان آغاز شود. در این نشست، هیأت حکومت سرپرست به رهبری ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت شرکت کردهاند. همچنین سازمان ملل متحد از حبیبه سرابی، زبیده اکبر و نبیله مصلح در این نشست به نمایندگی از زنان افغانستان دعوت کرده بود؛ اما آنها این نشست را بهدلیل حضور هیأت حکومت سرپرست تحریم کرده و گفتهاند در آن شرکت نمیکنند.
همزمان با آغاز نشست سوم دوحه، حبیبه سرابی، فعال حقوق زنان و عضو هیأت مذاکرهکننده صلح حکومت پیشین اعلام کرده است که سازمان ملل متحد نتوانست مشارکت معنادار و کامل زنان را در نشست سوم دوحه تضمین کند. خانم سرابی روز (یکشنبه، ۱۰ سرطان) با اعلامیهای در حساب کاربری ایکس خود، گفت که سازمان ملل در امر انتخاب یک نماینده ویژه برای افغانستان و همچنان تضمین مشارکت معنادار و کامل زنان در نشست دوحه ناکام بوده است. وی از حضور در این نشست خودداری و آن را تحریم کرده است. او تاکید کرد که سازمان ملل تا اکنون نتوانسته است قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت این سازمان را برای انتخاب یک نماینده ویژه در امور افغانستان را تضمین کند. عضو هیأت مذاکرهکننده صلح حکومت پیشین افزود که سازمان ملل زنان و جامعه مدنی افغانستان را از محور نشست دوحه کنار زده و جلسات حاشیهای برای آنان ترتیب داده است که این امر در مغایرت با مشارکت کامل و معنادار زنان قرار دارد. خانم سرابی میگوید که پیروی از قطعنامهی شورای امنیت سازمان ملل میتواند یک راهحل قابل قبول برای وضعیت فعلی افغانستان ارائه کند. سه فعال حقوق زن نشست جانبی دوحه را تحریم کردند اتحادیه حقوقدانان: حذف زنان افغانستان از نشست دوحه تأسفبار است در بخشی از اعلامیهی او آمده است که آجندای سومین نشست دوحه از تمرکز به مسایل فنی تغییر کرده و راهحلهای سیاسی را کنار گذاشته است. خانم سرابی همچنان تاکید کرده که وضعیت حقوق بشر در افغانستان به طور پیوسته در حال بدتر شدن است و به نظر میرسد هیچ مکانیسمی وجود ندارد تا حکومت سرپرست را نسبت به نقض حقوق بشری نهادینه شده و مداوم آنها به ویژه علیه زنان، جامعه هزاره و اقلیتهای مذهبی، پاسخگو سازد. باید گفت که نشست سوم دوحه ساعت ۶:۴۵ امروز به وقت کابل آغاز میشود. همزمان با آغاز این نشست، جنبشهای اعتراضی زنان در شهرهای مختلف جهان از جمله برلین و اسلامآباد تظاهرات راهاندازی کرده و این نشست را تحریم کردهاند.
همزمان با برگزاری سومین نشست دوحه، سه تن از چهرههای شناخته شدهی زنان که به نمایندگی از زنان افغانستان در این نشست دعوت شدهاند، آن را تحریم کردند. قرار است امروز (یکشنبه،۱۰ سرطان) سومین نشست سازمان ملل در مورد افغانستان در دوحه با حضور نمایندگان حکومت سرپرست برگزار شود. حبیبه سرابی، نبیله مصلح و زیبده اکبر سه تن از نمایندگان زنان افغانستان که در این نشست از سوی سازمان ملل دعوت شدهاند، آن را تحریم کردهاند. حبیبه سرابی صبح امروز (یکشنبه، ۱۰ سرطان) با نشر اعلامیهای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که او از حضور در این نشست منصرف شده است. خانم سرابی گفت: «من دعوتنامهای از یوناماUNAMA برای شرکت در جلسه نمایندگان جامعه مدنی در تاریخ ۲ جولای در دوحه دریافت کردهام. در حالی که نقشه راه سازمان ملل، ارائه شده توسط هماهنگکننده ویژه سازمان ملل برای ارزیابی مستقل را تأیید میکنم، در این جلسه در دوحه شرکت نخواهم کرد.» وی تاکید کرد: «به چند دلیل از حضور در این نشست خودداری میکنم؛ زیرا به باورم تا اکنون سازمان ملل نتوانسته قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت سازمان ملل را که انتصاب یک فرستاده ویژه و ترویج توصیههای ارزیابی مستقل را تضمین میکند، اجرا کند و مهمتر از همه، نیاز به تضمین مشارکت کامل، برابر، معنادار و ایمن زنان افغان در سراسر این فرآیند را به رسمیت میشناسد.» او افزود که پیروی از قطعنامهی شورای امنیت سازمان ملل میتواند یک راهحل قابل قبول برای وضعیت فعلی افغانستان ارایه کند. وی تصریح کرد که وضعیت حقوق بشر در افغانستان به طور پیوسته در حال بدتر شدن است و به نظر میرسد هیچ مکانیسمی وجود ندارد تا حکومت فعلی را نسبت به نقض حقوق بشری نهادینه شده و مداوم آنها به ویژه علیه زنان، جامعه هزاره و اقلیتهای مذهبی، پاسخگو سازد. همچنین نبیله مصلح، معین وزارت امور زنان در حکومت پیشین افغانستان نیز در حساب کاربری ایکس خود اعلام کرده است که در نشست دوحه شرکت نمیکند. ریچارد بنت: حذف زنان افغان از نشست دوحه هزینهی سنگین دارد سیما سمر: تصمیمگیری در نشست دوحه بدون حضور زنان غیرقابل قبول است کمیته رفع تبعیض علیه زنان: حذف زنان افغانستان از نشست دوحه نگرانکننده است وی تاکید کرد: «زنان باید در میز اصلی نشست باشند و در مذاکرات اصلی سهیم باشند نه در حاشیه. فلهذا اشتراک در نشست {حاشیهای} تنها در سطح یک نشست خواهد بود که من در آن اشتراک نخواهم داشت.» پیش از این زبیده اکبر، فعال حقوق زنان نیز اعلام کرده بود که در نشست دوحه شرکت نمیکند. زیرا زنان افغانستان شایستهی حضور در میز اصلی نشست در دوحه هستند. خانم اکبر گفته بود: «دعوتنامهای از سازمان ملل برای شرکت در جلسه فرستادگان ویژه درباره افغانستان در دوحه قطر در تاریخ ۲ جولای ۲۰۲۴ دریافت کردم. من در این جلسه شرکت نخواهم کرد زیرا زنان افغان شایسته هستند که در میز اصلی جلسات در دوحه حضور داشته باشند، آجندای جلسه را شکل دهند و اولویت را به حقوق زنان بدهند.» قرار است دور سوم نشست نمایندگان کشورها در امور افغانستان به میزبانی سازمان ملل متحد، امروز و فردا در دوحه برگزار شود.
سیما سمر، رییس پیشین کمیسیون حقوق بشر افغانستان، سومین نشست دوحه را ناکام خواند و میگوید که هرگونه تصمیمگیری بدون حضور اکثریت مردم افغانستان به ویژه زنان و دختران غیرقابل قبول است. خانم سمر گفته است که جامعه بینالمللی اکثریت مردم افغانستان را از دور مذاکرات و تصمیمگیریها خارج کرده است و «تسلیم شدن» به خواستهای حکومت سرپرست، زمینه بیشتر نقض حقوق بشر را در کشور فراهم میکند. وی تاکید کرد که حکومت فعلی از مردم افغانستان نمایندگی نمیکند و این حکومت حمایت مردمی ندارد. او میگوید که جامعه بینالمللی با حکومت فعلی در به حاشیه راندن مسائل حقوق زنان و حقوق بشر همسو شده است. رییس پیشین کمیسیون حقوق بشر افغانستان: «هر مسئلهای که در نشست دوحه بحث میشود، بهصورت مستقیم روی وضعیت زنان افغانستان تأثیر دارد. نبود زنان در این نشست نشان میدهد که در پی حل مسئله نیستند، بلکه در پی روزگذرانی و وقتکشی هستند.» خانم سمر افزود که وظیفه بنیادی و اساسی سازمان ملل حمایت از حقوق بشر است، اما سازمان در نشست دوحه مسئله حقوق بشر را نادیده گرفته است. وی تصریح کرد که برخی کشورها با این بهانه که حکومت فعلی واقعیت افغانستان است، در پی «عادیسازی» حکومت هستند. او در ادامه گفت اگر حکومت سرپرست واقعیت است، زنان و مردم افغانستان هم واقعیت کشور اند. غیبت نمایندگان جریانهای سیاسی، جامعه مدنی و زنان با انتقادهای گسترده روبرو شده است. برخی فعالان حقوق بشر و حقوق زنان خواهان تحریم نشست سوم دوحه شدند.
فوزیه کوفی، عضو پیشین مجلس نمایندگان حکومت پیشین افغانستان و رییس حزب موج تحول، یکبار دیگر در برابر تصمیم سازمان ملل متحد، مبنی بر حذف زنان از سومین نشست دوحه واکنش نشان داده و میگوید که سازمان ملل به حکومت فعلی کمک کرده است تا در خارج از افغانستان نیز صدای زنان را خاموش کند. فوزیه کوفی، با نشر گزارشی از روزنامه گاردین در حساب کاربری ایکس خود، از نادیدهگرفتن عملکردهای حکومت سرپرست علیه زنان و دختران افغانستان توسط سازمان ملل متحد انتقاد کرد. وی تاکید کرد: «حکومت فعلی با استفاده از خشونت و شکنجه صدای زنان را در داخل کشور خاموش کرده و با حذف مشارکت زنان در نشست دوحه، سازمان ملل و سایرین در جامعهی بینالمللی به حکومت فعلی این امکان را دادهاند تا صدای ما را در خارج از افغانستان نیز خاموش کنند.» او افزود که نگرانیهای فزایندهای در مورد عملکردهای جامعهی بینالمللی و دفتر نمایندگی سازمان ملل که نقض حقوق بشر توسط حکومت فعلی را عادی نشان میدهد، وجود دارد. خانم کوفی میگوید: «حضور حکومت فعلی در نشست دوحه و خارج کردن موضوع حقوق زنان از دستور کار این نشست، زنان افغانستان را در ناامیدی عمیق فرو برده است.» وی تاکید کرد که نشست سوم دوحه مسالهی چارچوب قانونی و تشکیل حکومت فراگیر که حضور همهی اقشار جامعه را تضمین میکند، نادیده میگیرد. او از دبیرکل سازمان ملل میخواهد که یک نمایندهی ویژه برای افغانستان تعیین کند و مشارکت همه طرفها بهویژه گروههای زنان افغانستان را تضمین کند. باید گفت که قرار است، سومین نشست دوحه از تاریخ ۳۰ جون تا اول جولای با میزبانی سازمان ملل در قطر برگزار شود. استفین دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد، هدف از برگزاری این نشست را «افزایش تعاملات بینالمللی بهگونه منسجم و ساختارمند» با افغانستان عنوان کرده است.
کمیته رفع تبعیض علیه زنان سازمان ملل متحد به عدم حضور زنان و دختران افغانستان در نشست دوحه واکنش نشان داده و اعلام کرده است که عمیقاً نگران حذف زنان و دختران افغانستان از سومین نشست دوحه است. این کمیته با نشر اعلامیهای، خواستار مشارکت فعال و مستقیم زنان و دختران در بحثهای دوحه شده است. در اعلامیه آمده است که عدم مشارکت جامعه مدنی افغانستان از جمله زنان مدافع حقوق بشر، بهعنوان شرکتکنندگان معنادار در بحثهای دوحه، باعث میشود که حقوق زنان و دختران به اندازه کافی مورد توجه قرار نگیرد. کمیته رفع تبعیض علیه زنان سازمان ملل متحد میگوید که کنارگذاشتن زنان و دختران افغانستان از نشست دوحه تنها به تضعیف اعتبار و اثربخشی این نشست کمک میکند. براساس گزارش رسانههای بینالمللی، حقوق زنان از دستور کار سومین نشست نمایندگان کشورها در دوحه نیست و فعالان مدنی و نمایندگان زنان نیز در این نشست حضور نخواهند داشت. این کمیته از جامعه بینالمللی نیز خواسته است که اطمینان حاصل کند که حقوق زنان در بحث با حکومت فعلی نقش محوری دارد و تمام اقدامات ممکن، برای بالا بردن صدای زنان و دختران افغانستان انجام میشود و نه به حاشیه راندن آنان. باید گفت که حذف زنان از فهرست اشتراککنندگان نشست دوحه، با انتقادات گستردهای مواجه شده است. شماری از فعالان زن و کنشگران حقوق بشر افغانستان کارزار تحریم این نشست را راهاندازی کردهاند.
نهاد حقوق بشری موسوم به فمنا میگوید که نشست سوم دوحه با حضور حکومت سرپرست و غیبت نمایندگان زنان و جامعه مدنی افغانستان به اعتبار سازمان ملل متحد لطمه میزند. این نهاد با نشر بیانیهای گفته است که این تصمیم سازمان ملل متحد برای زنان و دختران افغانستان ناامیدکننده است. نهاد حقوق بشری فمنا تاکید کرد که این اقدام سازمان ملل متحد نه تنها به اعتبار آن لطمه میزند، بلکه حکومت سرپرست را برای نقض بیشتر حقوق بشر و حقوق زنان جرأت میدهد. در بیانیه آمده است که سازمان ملل متحد نباید اشتباهات مشابه را تکرار نکند. در ادامه آمده است: «بدون مشارکت زنان و دختران دستیابی به قطعنامهی مشخص برای افغانستان امکانپذیر نیست.» نهاد حقوق بشری فمنا میگوید که سازمان ملل متحد بهجای حمایت از اصول جهانی حقوق بشر و مشارکت معنادار زنان در فرآیندهای صلح که همواره ادعا میکنند، به حکومت سرپرست تسلیم شده است. همچنین در بخشی از بیانیهی این نهاد آمده است که حکومت فعلی بیش از ۱۰۰ فرمان صادر کردهاند که تمام جنبههای حقوق زنان را هدف قرار داده است. در بیانیهی نهاد حقوق بشری فمنا آمده است که زنان افغانستان خواستار معرفی حکومت فعلی به دادگاههای بینالمللی و پاسخگویی به آنچه آپارتاید جنسیتی توصیف شده است، هستند. باید گفت که قرار است نشست سوم دوحه در روزهای ۱۰ و ۱۱ سرطان با میزبانی سازمان ملل و اشتراک نمایندگان ویژه حدود ۲۵ کشور و سازمانهای بینالمللی در قطر برگزار شود. نمایندگان زنان و جامعه مدنی افغانستان به این نشست دعوت نشدهاند. عدم دعوت زنان در نشست سوم دوحه با انتقاد سازمانهای حقوق بشری و حتی برخی از کشورها روبرو شده است. همچنین پیشتر حکومت سرپرست اعلام کرده بود که هیأتی را به ریاست ذبیحالله مجاهد، سخنگوی ارشد حکومت فعلی برای شرکت در این نشست به قطر اعزام میکنند.
رینا امیری، نمایندهی ویژه آمریکا در امور زنان و حقوق بشر در افغانستان در واکنش به انتقادهای عدم حضور زنان در نشست سوم دوحه گفت که بدون حضور زنان در بحثهای مربوط به آیندهی افغانستان، هیچ راهحلی برای چالشهای این کشور وجود ندارد. خانم امیری این موضوع را در پیامی بهمناسبت روز جهانی زنان در دیپلماسی در حساب کاربری ایکس خود مطرح کرده است. وی افزود: «هیچ راهحلی برای چالشهای صلح، امنیت و پایداری افغانستان بدون [حضور] زنان افغان در بحثهای مربوط به آيندهی این کشور وجود ندارد.» او تاکید کرد که زنان و دختران در طول تاریخ افغانستان نقش مهم داشتهاند. نمایندهی ویژه آمریکا در امور زنان و حقوق بشر در افغانستان در حالی بر حضور زنان در بحثهای مربوط به آیندهی افغانستان تاکید میکند که زنان از نشستی که هفتهی آینده در دوحه برگزار میشود، حذف شدهاند. مسوولان نهادهای حقوق بشری، نمایندگان ویژهی آمریکا، از جمله خود رینا امیری تا اکنون دربارهی حذف زنان و نمایندگان جامعهی مدنی از نشست دوحه که با انتقادات گسترده مواجه است، اظهارنظر نکردهاند. قابل ذکر است که قرار است سومین نشست نمایندگان ویژهی کشورها در امور افغانستان در روزهای یکشنبه و دوشنبه هفتهی آینده به میزبانی سازمان ملل متحد در دوحه برگزار شود. در این نشست از افغانستان تنها از حکومت سرپرست دعوت شده است. قرار است هیأت حکومت فعلی به رهبری ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت در نشست دوحه شرکت کند.