در ادامه‌ی وضع محدودیت بر ارائه خدمات صحی برای زنان و دختران، این‌بار لیو دپنگ، نماینده سازمان صحی جهان برای افغانستان اعلام کرده است که سیاست‌های محدود‌کننده حکومت سرپرست موانع جدی را در زمینه ارائه خدمات صحی به مردم به‌ویژه برای زنان در کشور ایجاد کرده است. دیدبان سیاست سلامت با نشر اعلامیه‌ای گفته است که دپنگ این موضوع را در نشستی که به‌هدف پرداختن به نابرابری‌های جهانی در سلامت مادر، نوزاد و کودک برگزار شده، مطرح کرده است. لیو دپنگ تاکید کرد: «آشفته‌گی سیاسی، فروپاشی اقتصادی، و سیاست‌های محدودکننده‌ی حکومت فعلی موانعی را برای خدمات ضروری مراقبت‌های صحی به‌ویژه برای زنان افغان ایجاد کرده است.» او در ادامه گفت که این تصمیمات حکومت فعلی زندگی میلیون‌ها زن و کودک در افغانستان را با خطر روبرو کرده است. دپنگ افزود: «ما نمی‌توانیم در برابر چنین بحران انسانی ناظر منفعل بمانیم.» همچنین تدروس آدهانوم گبریسوس، رییس سازمان صحی جان نیز در این نشست گفته است که کشورهای با درآمد کم و متوسط با نرخ بالای مرگ‌ومیر مادران روبه‌رو است. گبریسوس تاکید کرد: «پیشرفت متوقف شده است و هنوز هم هر دو دقیقه یک زن می‌میرد.» این در حالی است که پس از تسلط دوباره حکومت فعلی بر افغانستان بخش صحی در کشور با چالش‌ها جدی از جمله کمبود کادرهای صحی و پرسنل روبه‌رو شده است.

ملا عبدالحق همکار، معین مبارزه با مواد مخدر وزارت امور داخله‌ی حکومت سرپرست می‌گوید که یک مرکز ترک اعتیاد برای درمان زنان و کودکان در شهر فیض آباد، مرکز ولایت بدخشان ایجاد شده است. آقای همکار در مراسم افتتاح این مرکز ترک اعتیاد گفته است که حکومت فعلی خود را در امر نابودی و محو کشت و مصرف مواد مخدر در سراسر افغانستان مصمم و متعهد می‌داند. او تاکید کرد که به همین دلیل تلاش‌های جدی برای ریشه‌کن کردن این پدیده شوم که به جان مردم افغانستان افتاده است، وجود دارد. وی افزود: «روند ایجاد و فعالیت مراکز ترک اعتیاد طی برنامه خاص ادامه دارد و تا زمان درمان تمام افراد مبتلا به موادمخدر، این تلاش وجود خواهد داشت چون نجات مردم از این پدیده اولویت ما می‌باشد.» معین مبارزه با مواد مخدر وزارت داخله با اشاره به اعمار و افتتاح یک مرکز درمانی زنان مبتلا به موادمخدر در شهر فیض آباد، گفت که این مرکز ترک اعتیاد برای درمان و بستری کردن زنان و کودکان خورد سال ساخته شده است و ظرفیت ۵۰ بستر را همزمان دارد. آقای همکار می‌گوید که هزینه‌های درمانی و تغذیوی این مرکز ترک اعتیاد توسط مدیریت مبارزه با مواد مخدر وزارت داخله پرداخت می‌شود. براساس معلومات موجود در سطح ولایت بدخشان حدود ۵۳ هزار معتاد وجود دارد که ۳ هزار آن را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند. این در حالی است که حکومت سرپرست اعلام کرده است که حدود پنج میلیون نفر در افغانستان معتاد به مواد مخدر هستند. هبت‌الله آخوندزاده، رهبر حکومت فعلی در فرمانی کشت، خرید و فروش مواد مخدر را ممنوع اعلام کرده است. همزمان گزارش می‌شود که کشت مواد مخدر همچنان ادامه دارد.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد اعلام کرده است که ۲۳.۷ میلیون نفر که بیش از نیمی از جمعیت افغانستان می‌شود در سال ۲۰۲۴ میلادی برای زنده‌ماندن، نیاز به کمک‌های بشردوستانه دارند. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که نهادهای امدادرسان برای کمک‌رسانی چند وجهی، ۱۷.۳ میلیون نفر نیازمند را در افغانستان در اولویت قرار داده‌اند. این نهاد تاکید کرد که برای کمک‌رسانی به این افراد در سال ۲۰۲۴، به ۳.۰۶ میلیارد دالر کمک نیاز است. دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد افزود که کمک‌های غذایی، آب‌ آشامیدنی سالم، مراقبت‌های صحی، آموزش، رسیدگی به نیازهای حاد در زمینه‌ی بهداشت، حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر، به‌ویژه زنان و کودکان و افراد دارای معلولیت از اولویت‌های کلیدی نهادهای امدادرسان است. در گزارش آمده است که افغانستان با پی‌آمدهای دهه‌ها جنگ، بحران اقلیمی، بلایای طبیعی مکرر، فقر ریشه‌دار و موانع بر سر راه مشارکت زنان در زندگی عمومی دست‌وپنجه نرم می‌کند. این نهاد افزود: «افغانستان یک وضعیت اضطراری حفاظتی با سطوح بالایی از جابه‌جایی طولانی‌مدت، آلودگی با ماین و مواد منفجره، محدودیت بر آزادی رفت‌و‌آمد، افزایش خطرات خشونت مبتنی بر جنسیت، کار و ازدواج زودهنگام کودکان و افزایش نیاز به حمایت‌ها در زمینه‌ی سلامت روانی و اجتماعی است.» همچنین در بخشی از گزارش آمده است که در افغانستان امروزی زنانی که سرپرست خانواده‌ها هستند «آسیب‌پذیرترین» گروه جمعیتی در مقایسه با مردان هستند. دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد گفت، خانواده‌هایی که سرپرست آنان زن هستند، بیشتر به استراتژی معیشتی اضطراری متکی هستند و گزارش‌ها افزایش ازدواج زودهنگام دختران، نرخ بالای ناامنی غذایی و کار کودکان در میان این خانواده‌ها را نشان می‌دهند. این در حالی است که اوچا در سال ۲۰۲۳ میزان افراد نیازمند به کمک‌های بشردوستانه در افغانستان را ۲۸.۸ میلیون نفر اعلام کرده بود. این نهاد برای رسیدگی به نیازهای بشردوستانه در افغانستان ۴.۶ میلیارد دالر بودجه درخواست کرده بود.

اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی ولایت کرمان ایران اعلام کرده است که ۱۲ تن از کشته شدگان انفجارهای گلزار شهدای کرمان اتباع افغانستان هستند. خبرگزاری تسنیم گزارش داده که این افراد در روز انفجار عازم گلزار شهدای کرمان بودند. اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی ولایت کرمان فهرست ۱۲ تن از شهروندان کشته شده افغانستان را منتشر کرده است که شامل شش زن و شش مرد است. این در حالی است که روز (چهارشنبه، ۱۳ جدی) دو انفجار در فاصله‌ی بیست دقیقه از هم در منطقه‌ی موسوم به «گلزار شهدا» در ولایت کرمان، در مراسم سالگرد ترور قاسم سلیمانی، فرمانده سابق شاخه قدس سپاه پاسداران به وقوع پیوست. مسوولان ایرانی گفته‌اند که در این انفجار حدود ۸۹ نفر کشته و ۲۸۴ نفر زخمی شدند. گروه داعش با نشر اعلامیه‌ای، مسوولیت این حمله را برعهده گرفته است. گروه داعش در اعلامیه‌ای که دیروز (پنج‌شنبه، ۱۴ جدی) منتشر کرده، گفته است که در این حمله ۳۰۰ نفر کشته و زخمی شده‌اند. داعش مهاجمان را «عمر موحد» و «سیف‌الله مجاهد» معرفی کرده و گفته است که آنان کمربندهای انتحاری خود را در میان جمعیت منفجر کردند‌. مقام‌های ایرانی تا اکنون نتایج تحقیقات شان درباره‌ی این حمله را منتشر نکرده‌اند.

همزمان با چهارم جنوری روز جهانی خط بریل، کمیساریای عالی پناهند‌گان سازمان ملل متحد در افغانستان اعلام کرده است که این سازمان ۹۰ زن را در شرق کشور «خط بریل» آموزش داده است. این سازمان امروز (پنج‌شنبه، ۱۴ جدی) به مناسبت «روز جهانی بریل» با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که آنان با برگزاری صنف‌های آموزشی، فرصت‌های جدیدی را برای دسترسی زنان به آموزش و اطلاعات فراهم می‌کنند. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در افغانستان تاکید کرد که در کنار آموزش کارگاه‌های مشاوره اجتماعی-روانی و آموزش، بخش مهارت‎‌ها را به این زنان ایجاد کرده است. در حالی سازمان ملل متحد از چهارم جنوری به‌عنوان «روز جهانی بریل» تجلیل می‌کند که زنان و دختران نابینا در افغانستان با مشکلات مختلف مواجه هستند. همچنین طی یک سال گذشته شماری از مراکز آموزش دختران نابینا و کم‌بینا را نیز بسته‌ کرده‌اند. سازمان ملل متحد این روز را به هدف دسترسی افراد نابینا و کم‌بینا به حقوق انسانی‌شان نام‌گذاری کرده است.

مسوولان در فرماندهی پولیس ولایت بدخشان می‌گویند که در اثر سقوط یک موتر تیررفتار نوع «کرولا» از یک کوه به دره‌ای در این ولایت، سه زن و دو کودک جان باخته‌اند. پولیس بدخشان با نشر خبرنامه‌ای گفته است که این رویداد شام‌گاه روز (سه‌شنبه، ۱۲ جدی) در روستای «لغایر» از مربوطات ولسوالی شهر بزرگ رخ داده است. در خبرنامه آمده است که قربانیان این رویداد همه باشندگان ولسوالی شهرک بزرگ ولایت بدخشان می‌باشند. پولیس ولایت بدخشان، دلیل وقوع این رویداد را بی‌توجهی راننده عنوان کرده است. باید گفت که طی دو روز گذشته این چهارمین رویداد‌‌ ترافیکی مرگ‌بار در کشور است. روز گذشته در پی وقوع رویداد‌های ترافیکی در ولایت‌های پروان، غور و هرات، پنج تن جان‌باخته و ۹ تن دیگر زخمی شدند. این در حالی است که وزارت داخله‌ی حکومت سرپرست چند وقت قبل اعلام کرده بود که در شش ماه گذشته حوادث ترافیکی جان یک هزار و ۲۹ نفر را در کشور گرفته است. این وزارت گفته بود که در این مدت دو هزار و ۲۸۸ حادثه‌ی ترافیکی در شاهراه‌ها و شهرهای کشور رخ داده است. بی‌احتیاطی رانندگان، عدم رعایت قوانین ترافیکی از سوی رانندگان، خرابی و کم‌عرض بودن جاده‌ها از دلایل عمده‌ی وقوع حادثات ترافیکی عنوان می‌شود.

مسوولان در موسسه‌ی توسعه برای رفاه افغانستان (ودان) اعلام کرده است که ۴۰ زن در یک دوره‌ی آموزشی دو‌ساله که از سوی این نهاد در ولایت هرات برگزار شده بود، مهارت‌های حرفه‌ای از جمله هنر نقاشی و مینیاتوری، کیف‌دوزی، گل‌دوزی و قالین‌بافی را فرا گرفته‌اند. موسسه ودان گفته است که این زنان بین ۱۸ الی ۶۰ سال سن داشتند که شامل بی‌جا شدگان داخلی، عودت‌کننده‌ها و جامعه‌ی میزبان بودند. موسسه‌ی توسعه برای رفاه افغانستان تاکید کرد که این زنان از دو سال به این طرف در این نهاد مصروف آموزش بودند که روز گذشته (چهارشنبه، ۶ جدی) سند فراغت خود را دریافت کردند. در ادامه آمده است که در میان فارغان، دانش‌جویان و دانش‌آموزان محروم از آموزش نیز حضور دارند که بعد از تسلط حکومت بر افغانستان از رفتن به مکتب و دانشگاه محروم شده‌اند. با این حال، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان روز گذشته گفته بود که به ۱۵۰ دختر دانش‌آموز در ولایت بادغیس زبان انگلیسی و مهارت‌های کمپیوتر آموزش داده شده است. در حالی این ۴۰ زن از یک دوره‌ی آموزشی فارغ می‌شوند که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.

منابع  محلی از افتتاح یک کلینیک و زایشگاه با مدیریت و کارکنان کامل زن در شهر گردیز، مرکز ولایت پکتیا توسط کمیته ناروی خبر داد. منبع در صحبت با رسانه گوهرشاد گفت که این کلینیک که با کمک کمیته ناروی برای افغانستان ساخته شده و روزانه برای تولد ده طفل به زنان باردار خدمات زایمان و پس از ولادت ارائه می‌کند. محمد منصور، رییس صحت عامه حکومت سرپرست در ولایت پکتیا گفته است که این نوع کلینیک که بر اساس «اصول شریعت» و طب ایجاد شده است در اکثر ولایات وجود ندارد. براساس معلومات نهادهای بین‌المللی، افغانستان یکی از ده کشوری است که زنان در آن بیشترین آمار مرگ را در هنگام زایمان دارد. بر اساس آمار سازمان ملل، هر دو ساعت یک زن در افغانستان در هنگام زایمان جان خود را از دست می‌دهد. بر اساس آخرین آمار سازمان جهانی صحت در هر ۱۰۰ هزار تولد در افغانستان، ۶۳۸ زن جان خود را از دست می‌دهند. در عین حال، ترژ واتردال، مدیر کمیته ناروی برای افغانستان تاکید کرد که در مناطق دورافتاده این رقم حتی به پنج هزار مورد مرگ می‌رسد. ترژ واتردال می‌گوید که کمیته ناروی برای افغانستان می‌خواهد در چهار ولایت دیگر افغانستان نیز کلینیک‌های مشابهی را برای جلوگیری از مرگ‌ومیر مادران افغان بسازد. براساس آماری که سازمان‌های غیر دولتی در بخش صحت باروری در افغانستان ارائه می‌کنند حدود ۴۰ درصد از زنان افغان در خانه زایمان می‌کنند، اما در مناطق دورافتاده این رقم به ۸۰ درصد می‌رسد. باید گفت که محدودیت حکومت سرپرست بر فعالیت سازمان‌های غیر دولتی از موانعی است که به دسترسی زنان به صحت باروری و زایمان ضربه وارد کرده است.

منابع محلی از ولایت غزنی می‌گویند که پنج عضو یک خانواده در اثر گازگرفتگی در مرکز شهر این ولایت به شمول زنان و کودکان جان باخته‌اند. منبع امروز (چهارشنبه، ۶ جدی) در صحبت با رسانه گوهرشاد گفت که این رویداد شب گذشته در ساحه غیب قلندر از مربوطات حوزه‌ی پنحم امنیتی شهر غزنی رخ داده است. به گفته‌ی منبع، در این رویداد پنج عضو یک خانواده شامل یک مرد، یک زن و سه کودک جان باخته‌اند. مسوولان محلی حکومت سرپرست در این ولایت در مورد این رویداد تا اکنون جزییات ارائه نکرده است. باید گفت که در فصل سرما در افغانستان خانواده‌ها از گاز و زغال‌سنگ جهت گرمایش خانه‌ها استفاده می‌کنند که هرازگاهی باعث حوادث مرگ‌بار گازگرفتگی و زغال‌گرفتگی می‌شود. بی‌احتیاطی و عدم امکانات معیاری از عوامل این حادثه دانسته می‌شود. این در حالی است که چندی پیش نیز یک تازه عروس در بدخشان در شب اول عروسی‌اش در نتیجه گاز گرفتگی جان باخته بود.