همزمان با روز جهانی «زنان در سیاست»، بخش زنان سازمان ملل متحد با نشر آماری اعلام کرده است که در سال جاری میلادی در ۱۱۳ کشور جهان هیچ رهبر زن وجود ندارد و تنها ۲۶ کشور توسط زنان رهبری می‌شود. این سازمان امروز (سه‌شنبه، ۵ سرطان) به مناسبت زنان در سیاست پوستری نشر کرده که در آن زنان در پست‌های اجرایی از جمله به عنوان روسای دولت و اعضای کابینه در رأس وزارت‌خانه‌ها را نشان می‌دهد. براساس این اطلاعات، زنان در تمام سطوح تصمیم‌گیری اجرایی در سراسر جهان کمتر حضور دارند و دستیابی به برابری جنسیتی در زندگی سیاسی یک هدف دور باقی مانده است. براساس گزارش بخش زنان سازمان ملل متحد، تنها ۲۶ کشور توسط زنان رهبری می‌شوند و زنان ۲۳.۳ درصد از اعضای کابینه‌ها را تشکیل می‌دهند. در سال ۲۰۲۴، تعداد زنانی که سرپرستی وزارتخانه‌ها را برعهده دارند، کمتر از ۰.۵ درصد نسبت به سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است. بر بنیاد این معلومات، ۱۱۳ کشور در جهان هرگز رییس دولت آن‌ها زن نبوده است. طبق این پوستر، زنان در درجه‌ی اول، امور خانواده و کودکان، امور اجتماعی، بومی و اقلیت‌ها را رهبری می‌کنند و حوزه‌های امور اقتصادی، دفاع، عدالت و امور داخلی تحت سلطه‌ی مردان قرار دارند. بخش زنان سازمان ملل متحد گزارش داده است که در دولت‌های فنلند، نیکاراگوئه، شیلی و بلجیم زنان بیشتر از مردان در راس وزارت‌خانه‌ها قرار دارند و بر عکس آن، در کشورهای آذربایجان، عربستان سعودی، مجارستان و یمن هیچ زنی در کابینه‌ی دولت‌های‌شان حضور ندارند. باید گفت که در این پوستر افغانستان و میانمار با رنگ خاکستاری و به عنوان کشورهای فاقد حاکمیت قانونی نشان داده شده است. سازمان ملل متحد در ادامه تاکید کرده است که دموکراسی کامل مستلزم مشارکت برابر زنان در تمام فرآیندهای آن است. در حالی این گزارش نشر می‌شود که حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، ابتدا مکاتب دخترانه را تعطیل کردند، اما وزارت معارف این گروه در سوم ماه حمل سال ۱۴۰۱ خورشیدی اعلام کرد که مکاتب به‌روی دختران بالاتر از صنف ششم تا اطلاع ثانوی مسدود است. پس از آن حکومت فعلی تحصیل دختران در دانشگاه‌ها را نیز منع کرده‌ و آموزشگاه‌های خصوصی را نیز به‌روی آنان بسته‌اند. از آن زمان تا اکنون جامعه‌ی جهانی و دیگر نهادهای بین‌المللی بارها خواستار لغو ممنوعیت آموزش و تحصیل دختران شده‌اند، اما حکومت فعلی همچنان این ممنوعیت را ادامه می‌دهند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

مجله اسپکتیتور به نقل از سازمان ملل متحد گزارش داده است که ملل متحد گزارش‌های تجاوز جنسی، تجاوز گروهی و برده‌داری جنسی زنان در زندان‌های حکومت سرپرست افغانستان را بررسی می‌کند. مجله خبری اسپکتیتور گزارش داد که قرار است سازمان ملل درباره تجاوز جنسی بر زنان در زندان‌های حکومت سرپرست، تحقیق ‌کند. پیش از این وزارت امور خارجه‌ی آمریکا گزارش داده بود که ۱۶ زن از ۹۰ زن زندانی در سه ولایت شمال پس از تجاوز نیروهای حکومت فعلی باردار شده‌اند. گزاش‌های منتشر شده از تجاوز و خشونت جنسی نیروهای حکومت فعلی بر زنان زندانی در افغانستان نگرانی‌های وزارت خارجه آمریکا و ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر افغانستان را برانگیخته و سازمان ملل از تحقیق در این مورد خبر داده است. ریچارد بنت، گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل گفت: «به طور کلی، از بد رفتاری جدی حکومت فعلی، نه‌تنها جنسی که ضرب و شتم، تهدید و اخاذی از زنان زندانی مطلع هستیم». او افزود که گروهی از کارکنان سازمان ملل در حال بررسی تجاوز جنسی و بد رفتاری نیروهای حکومت فعلی با زنان افغان است. گزارشگر ویژه حقوق بشر گفت نگرانی دیگر این است که ممکن برخی از زندان‌ها خارج از اختیارات اداره زندان‌ها، توسط استخبارات حکومت فعلی و به گونه شخصی توسط فرماندهان آن‌ها اداره شود و دسترسی محققان به اطلاعات واقعی را محدود کند. از سویی هم برخی از زنان که زندان حکومت فعلی را تجربه کرده‌اند، بارها از بد رفتاری، شکنجه و خشونت جنسی نیروهای حکومت فعلی با زنان در زندان‌ها سخن گفته‌اند. پیش از این، سازمان دبلیو بوش گزارشی را از وضعیت افغانستان زیر نام «دولت تسخیر شده» منتشر کرد که در آن مواردی چون ازدواج‌های اجباری میان مقام‌های حکومت فعلی و نکاح به زور زنان از سوی نیروهای حکومت سرپرست برای تقویت وفاداری پیروان شان یاد شده است. این در حالی است که وزارت خارجه‌ی آمریکا در اوایل ماه ثور با ارائه گزارش سالانه خود از وضعیت حقوق بشر در افغانستان گفته بود که دست‌کم ۱۶ زن از ۹۰ زن زندانی در جوزجان، فاریاب و سمنگان پس از تجاوز اعضای حکومت فعلی باردار شده‌اند. این وزارت همچنان افزود که مقامات حکومت فعلی دستور داده‌اند که به باردادری زنان زندانی در ماه‌های سوم تا پنجم شان پایان داده شود. وزارت خارجه‌ی آمریکا افزود که حکومت فعلی هیچ گونه میکانیزمی را برای حمایت از زنان قربانی تجاوز جنسی در نظر نگرفته است.

نهاد هماهنگ کننده‌ی فعالان حقوق زن افغانستان، با فرستادن نامه‌ای به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، از این سازمان و جامعه‌ی جهانی خواسته‌‌ است که هرچه زودتر از «امتیاز‌دهی به حکومت فعلی» که نقض‌کنندگان حقوق زنان هستند، دست‌ بردارند. این نهاد امروز (دوشنبه، ۴ سرطان) با نشر نامه‌ای در حساب کاربری ایکس خود، سازمان ملل متحد را به‌دلیل «امتیاز‌دهی مکرر» به حکومت فعلی به «خیانت و بی‌عدالتی» در حق زنان و دختران افغانستان متهم کرده است. در نامه خطاب به آنتونیو گوترش آمده است: «ما فوراً از سازمان ملل می‌خواهیم که به یک بی‌عدالتی بزرگ رسیدگی کند. امتیازات مکرر سازمان ملل متحد به حکومت فعلی به حقوق اساسی بشر و مردم افغانستان به‌ویژه زنان خیانت کرده است و مستقیم با اصول کرامت، ارزش و برابری برای همه منشور ملل متحد در تضاد است.» در بخشی از این نامه آمده است که زنان افغانستان اکنون «ستم سیستماتیک» را که از آن به‌عنوان «آپارتاید جنسیتی» یاد می‌شود، تحمل می‌کنند. نهاد هماهنگ کننده‌ی فعالان حقوق زن در این نامه، نشست سوم دوحه را تحریم کرده و گفته است که حذف زنان و جامعه‌ی مدنی افغانستان از گفتگوهای کلیدی، مانند نشست سوم دوحه، به منزله‌ی «تایید ضمنی سیاست‌های تبعیض‌آمیز حکومت فعلی» است. این حذف خیانت آشکار به منشور خود سازمان ملل است. این نهاد از سازمان ملل متحد خواسته‌ است که تعهد خود را به حقوق بشر و برابری جنسیتی حفظ کند. در بخشی از نامه آمده است: «سازمان ملل باید این استندرد دوگانه‌ را متوقف کند. عدم انجام این کار اعتبار و اقتدار اخلاقی آن را از بین می‌برد. زنان و دختران افغانستان لایق بهترین‌ها هستند و ما ساکت نخواهیم شد. ما از سازمان ملل می‌خواهیم که اکنون برای بازگرداندن ایمان به مأموریت خود اقدام کند.» باید گفت که سومین نشست دوحه از تاریخ ۳۰ جون تا اول جولای در قطر برگزار می‌شود. هرچند تا اکنون اجندای این نشست مشخص نیست؛ اما استفین دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد هدف از برگزاری این نشست را «افزایش تعاملات بین‌المللی به‌گونه منسجم و ساختارمند» با افغانستان عنوان کرده است.

در آستانه‌ی برگزاری سومین نشست سازمان ملل متحد در مورد افغانستان موسوم به نشست دوحه، شماری از فعالان جامعه‌ مدنی و حقوق بشر و زنان معترض با ارسال نامه‌ی سرگشاده به آدرس سازمان ملل و فراخوان تظاهرات و جمع‌آوری امضاء، خواهان تحریم این نشست شده‌اند. موسسه تحکیم رفاه زنان و کودکان افغانستان ( AWCSWO ) امروز ( دوشنبه، ۴ سرطان) با ارسال یک نامه‌ی سرگشاده به آدرس رزماری دی کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی و صلح ملل متحد، حضور نمایندگان زنان و جامعه مدنی در نشست دوحه را «حیاتی» عنوان کرده و از او خواسته‌اند تا از مشارکت زنان معترض در نشست دوحه حمایت کند. این نهاد با نشر نامه‌ی سرگشاده‌اش در حساب کاربری ایکس خود، تاکید کرده است که در نشست دوحه از حضور «لابی‌گران» وابسته به حکومت سرپرست خودداری شود و «باید» از حضور رهبران واقعی زنان که «واقعیت‌های افغانستان» را در میدان مبارزه تحمل کرده‌اند، حمایت شود. موسسه تحکیم رفاه زنان و کودکان افغانستان حضور خانم رزماری دی کارلو در ریاست نشست دوحه را «چراغ امید» برای اولویت دهی صدای زنان افغانستان عنوان کرده است. در نامه از وی خواسته شده است تا در قبال از دست نرفتن آزادی و حقوق زنان اطمینان حاصل کند. زنان معترض در این نامه از معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی و صلح خواستند تا از سفیدنمایی حکومت فعلی و نادیده گرفتن خواست‌های مردم افغانستان به‌ویژه زنان خودداری کند. باید گفت که قرار است نشست سوم دوحه در مورد افغانستان با حضور نمایندگان ویژه‌ی برخی از کشورها به ریاست رزماری دی کارلو به تاریخ ۳۰ جولای در دوحه، پایتخت قطر برگزار شود. مقامات حکومت فعلی برای نخستین‌بار پذیرفته‌اند که در این نشست شرکت کنند. برگزاری این نشست با انتقاد گسترده‌ی از سوی نهادها و مردم به همراه بوده است. در این نشست نمایندگان جامعه‌ی مدنی و زنان حضور ندارند. در همین‌حال، شماری از شهروندان افغانستان روز گذشته (یک‌شنبه، ۳ سرطان) در شهر پاریس، پایتخت فرانسه در واکنش به عدم مشارکت زنان در نشست دوحه اعتراضاتی را آغاز کرده‌اند. در ویدیویی از اعتراضات که در دسترس رسانه‌ها قرار گرفته یکی از زنان معترض به کشورهای جهان می‌گوید که شما حق «به‌رسمیت‌شناختن حکومت فعلی» را ندارید و نباید «مرتکب چنین جفایی» در حق مردم افغانستان شوید. این اعتراضات قرار است تا پایان این نشست در شهرها و کشورهای مختلف جهان ادامه پیدا کند.

رسانه‌های تحت کنترل حکومت سرپرست افغانستان گزارش داده‌اند که در اثر لغزش کوه در ولسوالی جانی خیل پکتیا، هفت عضو یک خانواده به شمول زنان و کودکان جان باخته‌اند. رادیو و تلویزیون ملی افغانستان گزارش داده است که این رویداد ناوقت روز گذشته (یک‌شنبه، ۳ سرطان) در ولسوالی جان خیل ولایت پکتیا رخ داده است. در گزارش رادیو و تلویزیون ملی افغانستان در آمده است که قربانیان رویداد شامل دو زن و پنج کودک هستند. در گزارش در مورد هویت قربانیان و سن سال آنان جزییات ارائه نکرده است. همچنان در گزارش در مورد جنسیت کودکان جزییات نداده است. باید گفت که حوادث مشابه در سال جاری جان چندین نفر را گرفته و خسارات مالی برجای است. همچنین سایر حوادث طبیعی مانند بارندگی و سیل نیز در بهار امسال تلفات سنگین برجای گذاشته است.

شبکه‌ی تحقیقاتی حمایت از زنان و کودکان افغانستان، از برگزاری نشستی به‌هدف افزایش آگاهی جهان در مورد چالش‌های زنان و دختران این کشور به تاریخ ۲۷ جون در شهر نیویورک آمریکا خبر داد. این شبکه امروز (یک‌شنبه، ۳ سرطان) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این نشست قرار است، با هم‌کاری نهاد‌های حامی زنان از جمله دفتر سازمان ملل متحد در نیویورک، نهاد ملاله یوسفزی، شبکه‌ی هم‌بستگی فراملی برای پیش‌برد عدالت جنسیتی و نهاد دادرسی استراتژیک برگزار شود. در ادامه آمده است که هدف از راه‌اندازی این نشست، افزایش آگاهی جهان در مورد چالش‌های زنان و اهمیت مشارکت «معنادار» آنان در نشست‌های مرتبط به افغانستان است. همچنان شبکه‌‌ی تحقیقاتی حمایت از زنان و کودکان افغانستان نوشته است که در این نشست، یافته‌‌های را در مورد «ائتلاف جهانی در حمایت از زنان افغانستان» و نامه‌ی سرگشاده‌ی فعالان حقوق زن را به کشورهای عضو و نمایندگان ویژه‌ی دعوت شده به سومین نشست دوحه، ارائه خواهد کرد. باید گفت که سومین نشست دوحه قرار است از تاریخ ۳۰ جون تا اول جولای در قطر با میزبانی سازمان ملل و اشتراک نمایندگان ویژه‌ی کشورها برگزار شود. همچنین این نشست شبکه‌ی تحقیقاتی حمایت از زنان در حالی برگزار می‌شود که حکومت سرپرست افغانستان با روی کار آمدن دوباره‌ی در آگست ۲۰۲۱ در افغانستان و وضع بیش‌از ۵۰ فرمان محدود‌کننده بالای زنان و دختران، آنان را از حق آموزش، کار، سفر، تفریح، ورزش و مشارکت‌های سیاسی محروم ساخته‌اند.

همزمان با نگرانی نهادهای حقوق بشری از عدم حضور زنان افغانستان در نشست سوم دوحه، رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه سازمان ملل متحد از حذف زنان در این نشست حمایت کرده و می‌گوید که نمایندگان کشورها مطالبات زنان را با حکومت سرپرست مطرح خواهند کرد. خانم اوتونبایوا این اظهارات را در صحبت با خبرنگاران مطرح کرده و گفت که بدون حضور زنان افغانستان مطالبات آن‌ها از سوی نمایندگان ویژه ۲۲ کشور جهان برای افغانستان در نشست سوم دوحه با حکومت فعلی مطرح خواهد شد. خبرگزاری اسوشیتدپرس به نقل از نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل برای افغانستان نوشته است که هیچ‌کسی شرایطی را در مورد نشست سوم دوحه بر این سازمان تحمیل نکرده است. خانم اوتونبایوا افزود: «هیچ زن افغان در آن حضور نخواهد داشت. رزماری دی کارلو، معاون سیاسی سازمان ملل ریاست این نشست را بر عهده خواهد داشت. ۲۲ نماینده ویژه در امور افغانستان که زن هستند نیز در آن‌جا [نشست سوم دوحه] حضور خواهند داشت.» گفتنی است که عدم حضور زنان افغانستان در نشست سوم دوحه با انتقاد شدید نهادهای حقوق بشری روبه‌رو شده است. پیشتر مقامات حکومت فعلی گفته بودند که یکی از شرایط آن‌ها برای اشتراک در این نشست عدم حضور نمایندگان زنان افغانستان است. پیش از این تیرانا حسن، مدیر اجرایی دیدبان حقوق بشر گفته بود که به‌رغم سرکوب شدید زنان و دختران توسط حکومت فعلی در افغانستان، سازمان ملل در نظر دارد تا نشستی را بدون این‌که حقوق زنان در دستور کار باشد، برگزار می‌کند. اگنس کالامارد، دبیر کل عفو بین‌الملل نیز گفته است که اگر به بحران حقوق بشر در افغانستان به اندازه کافی رسید‌گی نشود و زنان مدافع حقوق بشر و سایر ذینفعان از جامعه مدنی افغانستان مشارکت نکنند، اعتبار این نشست از بین خواهد رفت. با این وجود، نماینده ویژه سازمان ملل متحد برای افغانستان ابراز امیدواری کرد که هیأتی از حکومت فعلی به ریاست امیرخان متقی، وزیر امور خارجه در نشست آینده دوحه شرکت کند. باید گفت که قرار است نشست سوم دوحه به میزبانی سازمان ملل و با حضور نمایند‌گان ویژه کشورها برای افغانستان از ۳۰ جون تا ۱ جولای برگزار شود.

مسوولان محلی از ولایت فاریاب می‌گویند که یک زن ۲۶ ساله به علت خشونت‌ خانواد‌گی دست به خودکشی زده‌ است. محمد‌اسماعیل فرقانی، مدیر عمومی مبارزه با جرایم جنایی فرماندهی‌ پولیس فاریاب گفت که این زن روز (شنبه، ۲ سرطان) در روستای «ایشان» از مربوطات ولسوالی دولت‌آباد فاریاب خودش را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است. وی گفت که این زن جوان در نتیجه‌ای خشونت‌های خانوادگی دست به این اقدام زده‌ است. او افزود که تحقیقات در این مورد آغاز شده است. همچنین چهار روز قبل از عید قربان نیز یک زن در ولسوالی قیصار فاریاب، به علت خشونت‌های خانواد‌گی خودکشی کرده بود. باید گفت که آمار خودکشی در این اواخر در سراسر افغانستان در میان زنان افزایش یافته است. بیماری‌های روانی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی خودکشی‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

مدیر اجرایی دیدبان حقوق بشر حذف موضوع حقوق زنان و دعوت نشدن زنان در نشست دوحه را «تکان‌دهنده» خواند. تیرانا حسن با انتقاد تندی از برگزاری نشست سوم دوحه گفت که حذف زنان، خطر مشروعیت‌بخشی به حکومت سرپرست را به دنبال دارد و به اعتبار سازمان ملل آسیب جبران‌ناپذیر وارد می‌کند. تیرانا حسن تاکید کرد که با وجود نقض حقوق زنان و دختران توسط حکومت سرپرست در افغانستان که منجر به جدی‌ترین بحران حقوق زنان در جهان شده است، دریافته که هیچ بحثی درباره زنان و حقوق آن‌ها در نشست دوحه وجود ندارد. این سازمان براساس گزارش‌های گفته است که هیچ زنی از افغانستان برای شرکت در این نشست دعوت نشده است. حکومت سرپرست نیز گفته که طبق دستور کاری که سازمان ملل دستور با این حکومت در میان گذاشته، موضوعات مورد بحث در نشست دوحه بر بخش‌های خصوصی، مالی، بانکی و مواد مخدر متمرکز خواهد بود. علاوه بر دیدبان حقوق بشر، گروه‌های مدافع حقوق زنان نیز، انتقادهای جدی را درباره این نشست مطرح کرده‌اند. آنها تاکید می‌کنند که هرگونه نشست بین‌المللی در مورد افغانستان بدون حضور و مشارکت کامل زنان، فاقد مشروعیت است. باید گفت که قرار است که نشست دوحه در تاریخ ۳۰ جون و ۱ جولای به میزبانی سازمان ملل در قطر برگزار شود. همچنین مقامات حکومت سرپرست پس از گفتگوهای طولانی با نمایندگان سازمان ملل برای شرکت در نشست دوحه ابراز آمادگی کردند. نماینده دبیرکل سازمان ملل گفته بود که فرمت جدید تنها راه پیش رو بوده است. به گفته او، این آخرین نشست دوحه نیست و روند گفت‌وگوها ادامه خواهد یافت.