مرکز خبرنگاران افغانستان می‌گوید که وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست تا اکنون در شش ولایت نشر تصویر زنده‌جان را ممنوع کرده است. این مرکز با نشر اعلامیه‌ای درباره‌ی گسترش ممنوعیت نشر تصویر زنده‌جان ابراز نگرانی کرده و نسبت به پیامدهای منفی آن بر کار رسانه‌ها، خبرنگاران و دسترسی به اطلاعات هشدار داده است. وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی به‌تازگی در ولایت نورستان نشر تصویر زنده‌جان را ممنوع کرده است. مرکز خبرنگاران افغانستان تاکید کرده است که در ولایت نورستان افزون بر نمایندگی ولایتی رادیو و تلویزیون ملی و خبرگزاری دولتی باختر، سه رادیوی خصوصی الینا، سوله سحر و صدای پارون فعالیت دارند. این مرکز به نقل از منابع گفته است که تلویزیون ملی در نورستان برنامه محلی ندارد و تا قبل از ابلاغ ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان، گزارش‌های آن از طریق تلویزیون ملی در کابل نشر می‌شد. همچنین در بخش از اعلامیه‌ی مرکز خبرنگاران آمده است که گزارش‌های تصویری بخش ولایتی خبرگزاری باختر نیز به کابل ارسال می‌‌شد. مرکز خبرنگاران افزوده است که تا اکنون افزون بر نورستان، ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان در پنج ولایت از جمله قندهار، تخار، بادغیس، هلمند و ننگرهار به طور رسمی ابلاغ شده است و در نتیجه رسانه‌های تصویری محلی از فعالیت بازمانده و خبرنگاران با محدودیت شدید مواجه شده‌اند. قابل ذکر است که در ماده هفدهم قانون امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست به محتسبان این گروه مسوولیت داده شده است تا از نشر عکس و ویدیوی زنده‌جان جلوگیری کنند. این قانون در برخی ادارات حکومت فعلی در کابل نیز اعمال شده است؛ اگرچه رسانه‌های تصویری دولتی و خصوصی تا اکنون به نشرات خود ادامه داده‌اند. مرکز خبرنگاران افغانستان گسترش این محدودیت را نشانه‌ی آشکار از سرکوب سیستماتیک آزادی بیان و رسانه‌ها دانسته و از رهبری حکومت فعلی در ولایت قندهار خواسته است با لغو محدودیت‌ها به آزادی بیان و حقوق بنیادی خبرنگاران و رسانه‌ها احترام بگذارند.

مرکز خبرنگاران افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که از شروع سال ۲۰۲۴ میلادی تا اکنون دست‌کم ۱۸ رسانه توسط ارگان‌های حکومت سرپرست بسته شده و بیش از ۵۰ خبرنگار هم بازداشت شده‌اند. این مرکز در گزارش سالانه‌ی خود از افزایش ۸ درصدی نقض حقوق رسانه‌ها و خبرنگاران در سال ۲۰۲۴ میلادی ابراز نگرانی کرده و گفته است که در ۱۲ ماه گذشته، ۱۸۱ مورد نقض حقوق رسانه‌ها و خبرنگاران ثبت شده است که شامل ۱۳۱ مورد تهدید، ۵۰ مورد بازداشت خبرنگاران و توقف فعالیت ۱۸ رسانه بوده است. در گزارش آمده است که از میان خبرنگاران بازداشت‌شده، دست‌کم پنج نفر به حبس‌هایی بین ۲ تا ۵ سال محکوم شده و همچنان در زندان به سر می‌برند. در ادامه آمده است که در سال ۲۰۲۴ میلادی، حکومت سرپرست با اجرای قانون جدید «امر به معروف و نهی از منکر» محدودیت‌های گسترده‌ای را علیه رسانه‌ها و خبرنگاران در سراسر کشور اعمال کرده است. مرکز خبرنگاران افغانستان تاکید کرد که این محدودیت‌ها شامل ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان، منع پخش زنده برنامه‌های سیاسی، ممنوعیت تماس تلفنی زنان با رسانه‌ها و الزام استفاده از واژه‌های «شهید» و «شهادت» در بازتاب خبرهای مرتبط با کشته‌شدگان نیروهای حکومت فعلی بوده است. این مرکز افزوده است که در مجموع، هفت دستورالعمل جدید در سال ۲۰۲۴ میلادی به رسانه‌ها ابلاغ شده، در حالی که این تعداد در سال ۲۰۲۳ میلادی چهار مورد بوده است. همچنین در بخشی از گزارش آمده است که از جمله‌ی این موارد، ممنوعیت تصویربرداری و مصاحبه تصویری از مقامات محلی بوده که ابتدا در ولایت قندهار اعمال شد و سپس به ولایت‌های تخار، بادغیس، هلمند و ننگرهار گسترش یافته است. در ادامه آمده است که روند سرکوب آزادی رسانه‌ها به‌طور سازمان‌یافته و با استفاده از دو نهاد قدرتمند به شمول ریاست عمومی استخبارات و وزارت امر به معروف و نهی از منکر پیگیری شده است. در گزارش آمده است که این نهادها با نظارت و دخالت مستقیم، فعالیت رسانه‌ها را محدود کرده و حتی خبرنگاران مخالف را تهدید یا بازداشت کرده‌اند. در ادامه آمده است که از ۱۸ رسانه‌ای که در سال گذشته تعطیل شدند، تنها چهار رسانه تا اکنون اجازه‌ی فعالیت مجدد پیدا کرده‌اند. بر اساس آمار مرکز خبرنگاران افغانستان، در سال ۲۰۲۳ میلادی مجموعاً ۱۶۸ مورد نقض حقوق ثبت شده بود؛ اما این رقم در سال ۲۰۲۴ به ۱۸۱ مورد افزایش یافته است. این افزایش هشت درصدی نشان‌دهنده‌ی تشدید سرکوب رسانه‌ها در افغانستان است. باید گفت که مرکز خبرنگاران افغانستان در پایان گزارش خود با ابراز نگرانی از ادامه‌ی روند محدودیت‌ها و سرکوب رسانه‌ها و خبرنگاران، خواستار اقدام فوری نهادهای بین‌المللی برای حمایت از آزادی رسانه‌ها در افغانستان شده است.

سازمان گزارشگران بدون مرز درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که حکومت سرپرست در سال ۲۰۲۴ میلادی، دست‌کم ۱۲ رسانه دولتی و خصوصی را بسته است. این سازمان بستن رسانه‌ها را غیرقابل قبول خوانده و خواستار آزادی فوری خبرنگاران از زندان‌های حکومت فعلی شده است. سازمان گزارشگران بدون با نشر اعلامیه‌ای گفته است که حکومت فعلی در آخرین اقدام در راستای خاموش کردن صدای رسانه‌ها به تلویزیون آرزو یورش برده و فعالیت این رسانه را متوقف و برخی از کارمندان آن را بازداشت کرده است. گزارشگران بدون مرز اقدامات «سرکوب‌گرانه» حکومت فعلی علیه رسانه‌ها را محکوم کرده و خواستار رهایی خبرنگاران از زندان‌ها شده است. اعلامیه به نقل از سلیا مرسیه، رییس واحد آسیای جنوبی سازمان گزارشگران بدون مرز می‌گوید برخورد‌های «ایدئولوژیک و سرکوب‌گرانه» با رسانه‌ها در افغانستان در ماه‌های پسین شدت یافته است. او تاکید کرد که در پی این برخورد رسانه‌ها یکی پی دیگری تعطیل شده‌اند. سازمان گزارشگران بدون مرز افزود که محدودیت‌ها بر رسانه‌ها در افغانستان در پی توشیح قانون امر به معروف و نهی از منکر افزایش یافته است. این سازمان افزود که با ممنوعیت نشر و پخش تصاویر «جانداران» در قانون امر به معروف، نشرات ۷ تلویزیون در ولایات مختلف متوقف شد و سپس تعطیلی شبکه‌های تلویزیونی به ۱۲ مورد رسید. این سازمان که در حمایت از خبرنگاران و رسانه‌ها فعالیت دارد، گفته است که حکومت فعلی برخی از رسانه‌های محلی را که به دلیل پخش موسیقی و نشر تصاویر «جانداران» بسته بود، پس از گرفتن تعهد مبنی بر عدم نشر این موارد اجازه فعالیت داده است. سازمان گزارشگران بدون مرز بر آزادی بی‌قید و شرط تمامی خبرنگاران از زندان‌های حکومت فعلی تاکید کرده و اطلاع‌رسانی بی‌طرفانه برای مردم را حق رسانه‌ها داخلی افغانستان دانسته است.

همزمان با افزایش محدودیت‌ها در برابر رسانه‌ها، شیرمحمد عباس استانکزی، معین سیاسی وزارت امور خارجه‌ی حکومت سرپرست در تازه‌ترین مورد گفته است که رسانه‌های افغانستان باید آزاد باشند. آقای استانکزی این اظهارات را روز (چهارشنبه، ۲۸ قوس) طی سخنرانی‌اش در سمینار «نقش رسانه‌ها در استحکام نظام اسلامی» در کابل مطرح کرده و از محدودیت‌ها در برابر رسانه‌ها انتقاد کرده است. وی در سخنرانی‌اش هشدار داده است که قیودات و انتقاد زیاد از رسانه‌ها، به جای نفع، زیان به بار می‌آورد. معین سیاسی وزارت امور خارجه‌ی حکومت فعلی تاکید کرده است: «خواهش من از [طالبان/حکومت سرپرست] این است که رسانه‌های ما را تقویت کرده و از آن‌ها پشتیبانی کنند.» به گفته‌ی وی، نیروهای حکومت فعلی نباید در مسایل جزئی برای رسانه‌ها مشکل ایجاد کنند. در حالی آقای استانکزی این اظهارات را مطرح می‌کند که حکومت فعلی در روزهای اخیر، شماری از تلویزیون‌ها را به دلیل نشر تصاویر موجودات زنده به سمت تعطیلی سوق داده‌اند. چندی پیش خانه آزادی بیان در روز جهانی تلویزیون گفته بود که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان، فعالیت بیش از ۳۰۰ رسانه متوقف شده است. همچین حکومت فعلی در بیش از سه سال گذشته، محدودیت‌ گسترده‌ای را علیه رسانه‌ها اعمال کرده است.

گزارشگران بدون مرز از حکومت سرپرست خواسته است که دفتر رادیوی خصوصی «ژمن» در خوست را به صورت فوری بازگشایی کند. این نهاد شب گذشته (چهارشنبه، ۱۶ عقرب) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که مسدود کردن دفتر این رادیو را حمله‌ی دیگری بر آزادی مطبوعات در افغانستان می‌باشد. گزارشگران بدون مرز این اقدام مسوولان حکومتی را به شدت محکوم کرده است. همچنین مرکز خبرنگاران‌ افغانستان دیروز گزارش داد که ریاست امر به معروف و نهی از منکر در خوست دفتر رادیو «ژمن» را به‌دلیل وجود موسیقی در پس‌زمینه‌ی یکی از برنامه‌هایش، مسدود کرده است. قابل ذکر است که حکومت فعلی هفت روز پیش دفتر رادیو «غرغشت»، یک رادیوی خصوصی دیگر در خوست را نیز به دلیل مشابه مسدود کرده بودند و پس از سه روز و تعهد مسوولان به رعایت پالیسی حکومت سرپرست، بازگشایی کردند. قابل ذکر است که رادیو ژمن هفت سال پیش در خوست ایجاد شده است. این رادیو برنامه‌های سیاسی، دینی، اجتماعی، ورزشی و آموزشی تهیه و نشر می‌کند و افزون برخوست در برخی مناطق ولایت پکتیا نیز قابل دسترس است. حکومت فعلی در بیش از سه سال گذشته، محدودیت‌ گسترده‌ای را علیه رسانه‌ها اعمال کرده است.

مرکز خبرنگاران افغانستان می‌گوید که به دنبال صدور فرمانی مبنی بر ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان در تلویزیون‌ها از سوی اداره‌ی محلی ولایت بادغیس، تمامی فعالیت‌های تلویزیونی در این ولایت متوقف شده است. این مرکز با نشر خبرنامه‌ای گفته است که مقامات محلی حکومت سرپرست در ولایت بادغیس با صدور فرمانی، استفاده از تصاویر جان‌دار توسط رسانه‌ها و خبرنگاران را در این ولایت منع کرده و فعالیت‌های رسانه‌ای به محتوای نوشتاری و صوتی محدود شده است. در خبرنامه آمده است که این تصمیم گامی به شدت عقب‌گرایانه و محدودکننده‌ی آزادی رسانه‌ها می‌باشد. مرکز خبرنگاران افغانستان از مقامات حکومت فعلی خواسته است تا در این تصمیم بازنگری کنند. در ادامه آمده است که این دستور به صورت رسمی از سوی اداره‌ی اطلاعات و فرهنگ در ولایت بادغیس و از طریق پیام‌رسان وتس‌اپ به رسانه‌ها و خبرنگاران ابلاغ شده است. این مرکز تاکید کرد که در پیام ریاست اطلاعات و فرهنگ بادغیس آمده است که رسانه‌ها باید از تصاویر بی‌جان مانند ساختمان‌ها و مناظر مرتبط با خبر استفاده کنند. همچنین در بخش از خبرنامه آمده است که به دنبال این دستور، تلویزیون ملی تحت کنترل حکومت فعلی در ولایت بادغیس تعطیل شده و تنها تلویزیون خصوصی این ولایت نیز فعالیت خود را متوقف کرده و دیگر رسانه‌های این ولایت، از جمله رادیوها و خبرنگاران مستقل نیز مجبور به تبعیت از این دستور شده‌اند. در ادامه آمده است که عکاسی و مصاحبه‌ی تصویری از مقامات محلی بادغیس نیز ممنوع شده است. مرکز خبرنگاران افغانستان خواستار تجدید نظر در این مورد و لغو محدودیت‌های رسانه‌ای اعمال شده در سه سال اخیر است. این مرکز گفت تا رسانه‌ها بتوانند آزادانه و مطابق با قانون رسانه‌های کشور فعالیت کنند. این در حالی است که بادغیس سومین ولایت پس از قندهار و تخار است که این ممنوعیت را به طور رسمی اعمال می‌کند. مرکز خبرنگاران گفته که نشانه‌هایی از اجرای رسمی این محدودیت‌ها در ولایات هلمند، لوگر، میدان وردک و دایکندی نیز دیده شده است. حکومت سرپرست در ماه اسد سال جاری خورشیدی، قانون جدیدی تحت عنوان امر به معروف را تصویب کرد که در ماده‌ی هفدهم این قانون نشر تصاویر جان‌دار ممنوع شده است.

سیف خیبر، سخنگوی وزارت امر به معروف حکومت سرپرست می‌گوید که این وزارت به تدریج قانونی مبنی ‌بر منع نشر تصویر موجودات زنده را در تمام رسانه‌ها اجرا خواهد کرد. آقای خیبر گفته است که تلاش‌ها برای منع پخش تصویر زند‌ه‌جان در رسانه‌های برخی از ولایت‌ها آغاز شده است. وی تاکید کرده است که قانون منع نشر تصویر زنده‌جان در رسانه‌ها «به تدریج» در سراسر افغانستان اجرا خواهد شد و مسوولان حکومت سرپرست در حال حاضر در تلاش‌اند که مردم را متقاعد کنند که پخش تصاویر زنده‌جان در رسانه‌ها «نقض قوانین اسلامی» است. او این اظهارات را در صحبت با خبرگزاری فرانسه مطرح کرده و همچنان گفت که «اجبار» جایی در اجرای قوانین این گروه ندارد و این فقط توصیه است و [تلاشی] برای متقاعد کردن مردم که این کار واقعا خلاف شریعت است و باید از انجام آن پرهیز کرد. خبرگزاری فرانسه نوشته است: «قانون جدید حکومت فعلی علاوه بر منع پخش تصویر زنده‌جان، مقررات دیگری نیز بر رسانه‌ها وضع خواهد کرد. از جمله، ممنوعیت نشرات «خلاف قوانین اسلامی» و محتوای حاوی «توهین و تحقیر به اسلام.» طبق این گزارش، این قانون همچنان به شهروندان توصیه خواهد کرد که از موجودات زنده‌ در تلفن‌های شخصی‌شان نیز عکس نگیرند یا به تصاویر آن نگاه نکنند. سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر گفته است که تلاش‌ها برای اجرای قانون منع پخش تصاویر موجودات زنده در رسانه‌ها در چند ولایت آغاز شده اما نه همه ولایت‌ها. او گفت که اجرای این قانون در ولایت‌های قندهار، هلمند و تخار آغاز شده است. خبرگزاری فرانسه نوشت که روز یکشنبه مقام‌های وزارت امر به معروف طالبان در غزنی، روزنامه‌نگاران محلی را فرا خواندند و به آن‌ها اعلام کردند که قانون منع نشر تصویر موجودات زنده به تدریج اجرا خواهد شد. همچنین روز گذشته منابع محلی در تخار گفتند مقام‌های محلی در دیدار با خبرنگاران و مسوولان رسانه‌های محلی، دستور منع کامل عکاسی و تهیه گزارش‌های تصویری را در این ولایت صادر کردند. آنها تاکید کردند که رسانه‌های تصویری باید به رادیو تبدیل شوند. حکومت فعلی در بیش از سه سال گذشته، محدودیت‌ گسترده‌ای را علیه رسانه‌ها اعمال کرده است.

مرکز خبرنگاران افغانستان اعلام کرده است که از سرنوشت مهدی انصاری، خبرنگار آژانس خبری افغان، اطلاعی در دست نیست. این مرکز با نشر اعلامیه‌ای گفته است که مهدی انصاری پنج روز پیش، پس از خروج از دفتر «خبرگزاری افغان» در منطقه «پل خشک» دشت برچی کابل ناپدید شده است. مرکز خبرنگاران افغانستان از حکومت سرپرست خواسته که از وضعیت این خبرنگار هر چه زودتر اطلاع دهد. مرکز خبرنگاران به نقل از منابع خود نوشته که مهدی انصاری توسط استخبارات حکومت فعلی بازداشت شده است. از سوی هم، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت سرپرست گفته که انصاری از سوی نیروهای آنان بازداشت نشده است. مرکز خبرنگاران افغانستان با ابراز نگرانی از ناپدید شدن مهدی انصاری، از حکومت فعلی خواسته است که این خبرنگار را بی‌قید و شرط آزاد کنند. مهدی انصاری علاوه بر کار خبرنگاری، یک کانال در یوتیوب با نام «انصاری مدیا» دارد که از حدود یک سال پیش در آن ویدیو نشر کرده است. آخرین ویدیویی که در این کانال نشر شده، سخنرانی امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه‌ی حکومت فعلی در ششمین نشست «فرمت مسکو» است که به نظر می‌رسد ساعاتی قبل از بازداشتش منتشر شده است. در این کانال همچنین ویدیوهای سخنرانی انتقادی آیت‌الله واعظ‌زاده بهسودی از حکومت فعلی، رقص منسوب به مأموران امر به معروف و تخریب چوک عبدالعلی مزاری نیز منتشر شده است. براساس اطلاعات مرکز خبرنگاران افغانستان، مهدی انصاری حدود دو سال می‌شد که با «آژانس خبری افغان» در کابل همکاری می‌کرد. قابل ذکر است که حکومت فعلی پس از تسلط دوباره بر افغانستان، به شدت رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران را سرکوب کرده‌اند. در تازه‌ترین مورد، حدود یک هفته پیش استخبارات حکومت فعلی حکمت آرین، مدیر مسوول رادیو خوشحال را در غزنی بازداشت کردند. همچنین حکومت سرپرست برای فعالیت در یوتیوب طرزالعملی تهیه کرده‌اند و به یوتیوبران اجازه‌ی فعالیت بدون مجوز و خلاف دستورات این گروه را نمی‌دهند.

مرکز خبرنگاران افغانستان از حکومت سرپرست خواسته است که تصمیم خود مبنی بر ممنوعیت عکاسی و فیلمبرداری خبرنگاران در ولایت تخار را بازنگری کنند. این مرکز با نشر اعلامیه‌ای گفته است که تصمیم حکومت سرپرست پیامدهای ناگواری بر روند کار رسانه‌ها و دسترسی مردم به اطلاعات خواهد داشت. در اعلامیه آمده است: «مرکز خبرنگاران افغانستان با ابراز نگرانی شدید نسبت به اجرایی شدن این دستور، از رهبری حکومت حکومت فعلی می‌خواهد تا در مورد این طرح به شدت عقب‌گرایانه که پیامدهای جدی بر روند کاری رسانه‌ها و دسترسی مردم به اطلاعات دارد، تجدید نظر کند.» در ادامه آمده است که تصمیم ممنوعیت حکومت فعلی برای عکاسی و فیلمبرداری به دنبال توشیح قانون امر به معروف و نهی از منکر این گروه اتخاذ شده که در آن ثبت «تصاویر زنده‌جان» ممنوع است. این در حالی است که این تصمیم در چهارم ماه میزان توسط حبیب‌الله حنفی، رییس امر به معروف و نهی از منکر ولایت تخار اتخاذ شده و خبرنگاران را از ثبت گزارش و مصاحبه‌های تصویری منع کرده است. همچنین پیش از این، تلویزیون ملی زیر مدیریت حکومت فعلی در قندهار به دلیل نشر تصاویر زنده‌جان تعطیل شده بود. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، دولت محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای علیه رسانه‌ها و خبرنگاران در کشور وضع کرده است.