حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین افغانستان بار دیگر از حکومت سرپرست خواسته است که دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها را به‌روی دختران بازگشایی کنند تا بار دیگر شاهد مرگ‌ومیر مادران و کودکان نوزاد وطن در اثر مشکلات موجود نباشد. آقای کرزی این اظهارات را شام روز (یکشنبه، ۱۴ ثور) با بازنشر گزارش اخیر یونیسف درباره‌ی افزایش میزان مرگ‌ومیر کودکان و نوزادان در قندهار مطرح و به شدت ابراز نگرانی کرده است. رییس‌جمهور پیشین کشور در ادامه تاکید کرد که علاج اساسی مشکلات در توسعه و تقویت نظام آموزشی، فراهم بودن فرصت تعلیمی برای همگی و «تمهیدات لازم برای جلوگیری از فرار قوای بشری و کادرهای علمی و مسلکی به خارج از کشور» می‌باشند. همچنین حامد کرزی در ادامه از ادارات و سازمان‌های بین‌المللی امدادرسان خواسته است که برای نجات جان مادران و کودکان اقدام کنند و در تجهیز نیازمندی‌های مراکز صحی در سراسر کشور توجه نمایند. این در حالی است که صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد، روز چهارشنبه هفته‌ی گذشته اعلام کرده است که نرخ مرگ‌ومیر نوزادان در قندهار بالاتر از میانگین ملی است. پیش از این تام فلیچر، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور افغانستان، پس از بازدید از شفاخانه‌ی حوزوی قندهار، وضعیت این شفاخانه را «تکان‌دهنده» توصیف کرده بود. او در حساب کاربری ایکس خود نوشته بود که کاهش بودجه به این معنی است که نوزادان بیشتری ممکن است جان خود را از دست بدهند. معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور افغانستان، کاهش بودجه برای خدمات‌رسانی به نیازمندان را «حکم اعدام» میلیون‌ها نفر به‌ویژه کودکان دانسته است.

در ادامه‌ی بی‌سرنوشتی مهاجران اهل افغانستان در پاکستان، رسانه‌ها گزارش داده‌اند که یک دختر پناه‌جوی افغانستانی در این کشور خودکشی کرده است. در گزارش رسانه‌ها آمده است که این دختر جوان شب گذشته (شنبه، ۱۳ ثور) در منطقه «گلبرگ» از مربوطات شهر راولپندی به زند‌گی‌اش پایان داده است. در ادامه آمده است که این دختر جوان از مشکلات روحی و روانی رنج می‌برد و خود را از پنجره یک بلندمنزل پرتاب کرده است. رسانه‌ها در مورد هویت و سن این دختران جوان جزییات بیشتر ارائه نکرده‌اند. این در حالی است که سال گذشته نیز یک دختر به دلیل بی‌سرنوشتی پرونده مهاجرتی‌اش، در اسلام‌آباد خودکشی کرده بود. بی‌توجهی کشورهای مهاجرپذیر و بی‌سرنوشتی پناه‌جویان سبب مشکلات اقتصادی و روحی شده است. قابل ذکر است که موج تازه‌ای بازگشت مهاجران از اوایل اپریل ۲۰۲۵ از پاکستان آغاز شد. بر اساس آمار، حدود ۱۵۰ هزار مهاجر در این ماه از پاکستان وارد افغانستان شده‌اند. پاکستان از اول اپریل اخراج اجباری مهاجران افغانستانی که دارای کارت شهروندی افغانستان (پی‌اوآر) و (آی‌سی‌سی) استند را آغاز کرد. با آغاز این روند نگرانی‌ها از افغانستانی‌ها در معرض خطر نیز افزایش یافته است. به ویژه زنان و دختران که در افغانستان از حقوق ابتدایی خود محروم اند و شماری از آنان پس از حاکمیت حکومت فعلی به دلیل محدودیت‌های موجود بر زنان و دختران به این کشور پناهنده‌ شده‌ بودند. پیش این نیز، شماری از نهادهای حقوق بشری از اخراج اجباری مهاجران افغانستانی از پاکستان و سرنوشت نامعلوم آنان در حاکمیت حکومت سرپرست ابراز نگرانی کرده و از دولت پاکستان خواسته بودند که این روند را متوقف کنند.

پس از اعلام تاریخ برگزاری آزمون سراسری کانکور در افغانستان بدون حضور دختران، هیدر بار، معاون بخش زنان دیدبان حقوق بشر، از دوام ممنوعیت‌های آموزشی دختران و زنان انتقاد کرده و آن را تهدیدی جدی برای آینده کشور عنوان کرده است. خانم بار با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که محروم‌سازی زنان و دختران افغانستان از حق آموزش و کار، این کشور را از دسترسی به نیروی متخصص و توان‌مند بازمی‌دارد و روند توسعه را با خطر مواجه می‌کند. وی با اشاره به سکوت جامعه‌ی جهانی و عدم اقدام قاطع در برابر سیاست‌های محدودکننده‌ی حکومت سرپرست، از دولت‌های جهان خواست که برای پاسخگو ساختن حکومت فعلی حمایت از حقوق زنان افغانستانی، اقدام‌های عملی و قاطع انجام دهند. هیدر بار تاکید کرده است: «زنان و دختران افغانستان بیش از اندازه منتظر مانده‌اند. جامعه‌ی جهانی باید شجاعانه‌تر عمل کند و برای توقف آسیب‌هایی که به زنان و کل افغانستان وارد می‌کنند، دست به اقدام قاطع بزند.» این در حالی است که اداره‌ی ملی امتحانات تحت کنترول حکومت فعلی، تاریخ برگزاری آزمون کانکور ۱۴۰۴ را اعلام کرده است. برای سومین سال پی‌درپی این آزمون بدون حضور دختران برگزار خواهد شد. آزمون کانکور ۱۴۰۴، از هفت جوزا آغاز می‌شود و تا ۲۰ سرطان ادامه خواهد یافت. نخستین دور این آزمون در ۷، ۸ و ۹ جوزا، در لایت‌های میدان‌وردک، لوگر، پروان، پنجشیر، کاپیسا، غزنی، پکتیکا، بغلان، غور، بامیان و دایکندی برگزار خواهد شد. مرحله‌ی دوم آن نیز از ۲۸ تا ۳۰ جوزا در ولایت‌های ننگرهار، قندهار، نیمروز، پکتیا، نورستان، لغمان، هلمند، زابل، کنر، خوست، فراه و ارزگان از درخواست‌کنندگان امتحان گرفته خواهد شد. در مرحله‌ی سوم از تاریخ ۴ تا ۶ سرطان، مرحله‌ی چهارم در ۱۳ سرطان برنامه‌ریزی شده و مرحله‌ی پنجم که در ۲۰ سرطان در ولایت کابل برگزار می‌شود. عبدالباقی حقانی، رییس اداره‌ی ملی امتحانات، ظرفیت جذب در دانشگاه‌ها را ۷۶ هزار و ۴۰۰ و موسسه‌های نیمه‌عالی را ۳۳ هزار و ۵۰۰ نفر اعلام کرده است.

حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین افغانستان، بار دیگر بر بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها برای دختران تاکید کرده و از حکومت سرپرست خواست که هرچه زودتر دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها را به روی دختران بگشاید تا آنان به آرزوهای‌شان دست یابند. آقای کرزی این اظهارات را در دیدار با شماری از دانشجویان در کابل مطرح کرده و گفته است: «افغانستان خانه مشترک همه مردم آن است. جوانان اتحاد و همبستگی ملی را هرچه بیشتر تقویت کنند.» وی در این دیدار آینده را متعلق به جوانان دانسته و به آنها توصیه نمود تا برای خود، خانواده و کشور، خود را به بهترین درجات علم و دانش برسانند. همچنین او در این دیدار اظهار امیدواری کرد تا دروازه‌های مکاتب و دانشگاه بروی دختران هرچه زودتر گشوده شود تا آنان نیز به آرزوهای‌شان دست یافته و سهم خود را در خودکفا شدن افغانستان ادا نمایند. این نخستین بار نیست که حامد کرزی بر بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها تاکید می‌کند. او از معدود چهره‌های برجسته سیاسی در داخل افغانستان است که برخلاف خواست حکومت سرپرست، به طور پیوسته بر آغاز مجدد آموزش مدرن و رسمی زنان و دختران تاکید می‌کند. حکومت فعلی از چهار سال پیش دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها را به روی دختران بسته‌اند. مقامات حکومتی در پاسخ به انتقادهای بین‌المللی از بسته بودن مکاتب دخترانه می‌گویند که کشورها و سازمان‌های بین‌المللی نباید در امور داخلی افغانستان دخالت کنند.

منابع محلی از ولایت غور می‌گویند که یک دختر ۲۰ ساله در ولسوالی تیوره این ولایت خود را به آتش کشیده و به زندگی‌اش پایان داده است. دست‌کم دو منبع گفته‌اند که این دختر عابده نام داشت و باشنده‌ی روستای درزاب نیلی از مربوطات ولسوالی تیوره ولایت غور بود. عابده روز (یک‌شنبه، ۷ ثور) با پترول و چوب سوخت خودش را به آتش کشیده و جان باخته است. منبع دلیل این اقدام را ازدواج اجباری عنوان کرده است. منبع گفته است که عابده با فردی به نام محمدعظیم حاضر به ازدواج نشده و خودش را به آتش کشیده است. مقام‌های محلی حکومت سرپرست در ولایت غور تا اکنون درباره‌ی این قضیه اظهارنظر نکرده‌اند. باید گفت که میزان خودکشی زنان، دختران و نوجوان در سراسر افغانستان پس از تسلط حکومت فعلی به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است. بیماری‌های روانی، عدم دسترسی به درمان، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی خودکشی‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

اداره ملی امتحانات حکومت سرپرست تاریخ برگزاری آزمون کانکور سال ۱۴۰۴ را بار دیگر بدون اظهارنظر در مورد اشتراک دختران اعلام کرده است. مقام‌های اداره امتحانات امروز (یک‎‌شنبه، ۷ ثور) در نشستی در مرکز اطلاعات و رسانه‌های حکومت در کابل گفته‌اند که آزمون کانکور در پنج مرحله از تاریخ ۷ جوزا تا ۲۰ سرطان سال جاری خورشیدی برگزار خواهد شد. در خبرنامه آمده است که در مرحله اول از تاریخ هفت تا نُه جوزا آزمون ولایت‌های میدان‌وردک، لوگر، پروان، پنجشیر، کاپیسا، غزنی، پکتیکا، بغلان، غور، بامیان و دایکندی اخذ خواهد شد. در ادامه آمده است که در مرحله دوم آزمون ولایت‌های ننگرهار، قندهار، نیمروز، پکتیا، نورستان، لغمان، هلمند، زابل، کنر، خوست، فراه و ارزگان از ۲۸ تا ۳۰ جوزا سال جاری برگزار می‌شود. همچنین در اعلامیه گفته شده است که در مرحله سوم از تاریخ ۴ تا ۶ سرطان آزمون ولایت‌های تخار، جوزجان، بادغیس، کندز، سرپل، هرات، بلخ، فاریاب، سمنگان و بدخشان گرفته خواهد شد. به همین ترتیب، در مرحله چهارم که به ‌تاریخ ۱۳ سرطان برنامه‌ریزی شده، آزمون کابل اخذ خواهد شد. اداره ملی امتحانات تامید کرده است که مرحله پنجم در ۲۰ سرطان برگزار و آزمون مدرسه‌های دینی، اختصاصی (چهارده‌پاسان)، غیرحاضران ولایت‌ها، فارغان خارج مرزی و شبانه اخذ خواهد شد. همچنین اعلامیه به نقل از عبدالباقی حقانی، رییس اداره امتحانات حکومت فعلی نوشته است که برای برگزاری امتحان کانکور امسال «آمادگی‌های خوبی» اتخاذ شده و براساس نصاب موجود وزارت معارف این گروه، سوالات جدید و معیاری به زبان‌های پشتو، فارسی، عربی و انگلیسی تهیه شده است. وی ظرفیت جذب در دانشگاه‌ها را ۷۶ هزار و ۴۰۰ و ظرفیت جذب موسسه‌های نیمه‌عالی را ۳۳ هزار و ۵۰۰ تن اعلام کرده است. این در حالی است که آزمون کانکور امسال نیز بدون حضور دانش‌آموزان دختر برگزار خواهد شد. مسوولان حکومت سرپرست در حالی تاریخ کانکور سال ۱۴۰۴ خورشیدی را اعلام کردند که صدها هزار دختر به دستور مقامات از حق آموزش و تحصیل بازمانده‌اند. افزون بر این، ارقام متقاضیان پسر نیز کاهش چشم‌گیری را نسبت به سال‌های گذشته نشان می‌دهد.

یونسکو یا سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که مهارت‌های دیجیتال راه نجاتی برای دسترسی دختران به آموزش و فرصت‌های معیشتی است. این سازمان با نشر پیامی به‌مناسبت ۲۴ آپریل، روز جهانی دختران در فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در حساب کاربری ایکس نوشته است که روی «کسب مهارت‌های دختران افغانستان در حوزه‌ی دیجیتال» سرمایه‌گذاری شود. در ادامه آمده است که سرمایه‌گذاری روی کسب مهارت‌های دیجیتال دختران می‌تواند سبب شود که آن‌ها «آینده‌ی خود را شکل دهند و به افغانستانی فراگیرتر و مرتبط‌‌تر کمک کنند.» همچنین سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد برای افغانستان چندی پیش اعلام کرد که ۱.۵ میلیون دختر در افغانستان به عمد از تحصیل در مقطع متوسطه محروم شده‌اند. این سازمان بین‌المللی هشدار داده است که اگر ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم تا سال ۲۰۳۰ میلادی ادامه یابد، بیش از چهار میلیون دختر تحت‌تاثیر آن قرار خواهند گرفت. قابل ذکر است که روز جهانی دختران در فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) یک رویداد بین‌المللی است که به ابتکار اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU)، یکی از سازمان‌های تخصصی سازمان ملل، ایجاد شده است. از این روز هر ساله با هدف تشویق دختران و زنان جوان به ورود و مشارکت فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح بین‌المللی تجلیل می‌شود. این در حالی است که حکومت سرپرست پس از بازگشت دوباره به قدرت، زنان و دختران را از آموزش بالاتر از صنف ششم و تحصیل در دانشگاه‌ها و رشته‌های طبی منع کرده‌اند.