رینا امیری، نماینده‌ی ویژه آمریکا در امور حقوق بشر و زنان در افغانستان به تیرباران باشندگان ولایت دایکندی واکنش نشان داده و خواستار توجه بیشتر به مردم هزاره‌ و شیعیان افغانستان و حفاظت از آنان شده است. خانم امیری بامداد امروز(شنبه، ۲۴ سنبله) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که کشتار باشندگان دایکندی «یک الگوی خشونت ویرانگر علیه هزاره‌های افغانستان است.» وی در ادامه تاکید کرد: «من به افغانستانی‌ها می‌پیوندم و خواستار توجه بیشتر به مصیبت هزاره‌ها و برای حفاظت و پاسخ‌گویی بیشتر هستم.» همچنین کرن دیکر، کاردار سفارت آمریکا برای افغانستان هم تیرباران باشندگان دایکندی را محکوم کرده و خواستار دادخواهی برای پاسخ‌گو قراردادن سریع عاملان این حمله شده است. دیکر روز (جمعه، ۲۳ سنبله) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود این حمله مرگ‌بار را محکوم کرده است. او گفته است: «حمله وحشیانه شاخه خراسان داعش علیه افراد ملکی از جامعه هزاره را که از ولایت دایکندی به سمت ولایت غور در حال حرکت بودند، شدیداً محکوم می‌نمایم.» وی تصریح کرده است: «مراتب تسلیت و همدردی خود را از صمیم قلب با خانواده‌های قربانیان این حادثه ابراز می‌دارم و با هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در راستای دادخواهی برای پاسخ‌گو قراردادن سریع عاملان این حمله هم‌صدا می‌شوم.» این در حالی است که بعدازظهر روز پنج‌شنبه، ۱۴ نفر از باشندگان روستای «قریودال» ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی در ساحه‌ی میان این روستا و روستای «سنگ‌پهلو» در غور، از سوی افراد مسلح موتورسایکل‌سوار تیرباران و شش نفر دیگر زخمی شدند. این افراد برای استقبال از زائران کربلا به مناطق مرزی ولایت غور رفته بودند. شاخه‌ی خراسان داعش مسوولیت این کشتار را به عهده گرفته است. این رویداد با واکنش‌ها و محکومیت گسترده‌‌ی داخلی و بین‌المللی مواجه شده است.

یوناما یا دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان به تیرباران شماری از باشندگان ولایت دایکندی واکنش نشان داده و خواستار «انجام تحقیقات برای دستگیری و پاسخ‌گو ساختن» عاملان این حمله‌ در مناطق مرزی این ولایت و ولایت غور شده است. یوناما امروز (جمعه، ۲۳ سنبله) با نشر اعلامیه‌‌ای گفته است: «حمله‌ی‌ دیروز در نواحی مرکزی افغانستان را محکوم می‌کند که باعث کشته و زخمی شدن تعداد کثیری از اعضای جامعه شیعه گردید.» در اعلامیه‌‌ی یوناما آمده است: «ما مراتب غم‌شریکی خود را با خانواده‌های کشته‌شدگان شریک ساخته و خواهان انجام تحقیقات برای دستگیری و پاسخ‌گوساختن عاملین این حمله هستیم.» این در حالی است که بعد از ظهر دیروز چهار فرد مسلح موتورسایکل‌سوار در ساحه‌ی میان روستای «قریودال» ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی و روستای «پهلو سنگ» ولایت غور، ۱۴ نفر از باشندگان دایکندی را تیرباران و شش نفر دیگر را زخمی کردند. این افراد باشندگان روستای «قریودال» ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی بودند که برای استقبال از زائران کربلا به مناطق مرزی ولایت غور رفته بودند. قابل ذکر است که شاخه‌ی خراسان گروه داعش مسوولیت این حمله را به عهده گرفته و گفته است که در آن ۱۵ نفر از شیعیان کشته و شش نفر دیگر زخمی شده‌اند. همچنین مسافران هزاره پیش از این نیز بارها در مسیر مواصلاتی میان غور و دایکندی از سوی افراد مسلح متوقف و تیرباران شده‌اند.

«جبهه آزادی افغانستان» به تیرباران شماری از باشندگان ولایت دایکندی واکنش نشان داده و می‌گوید که تیرباران‌شدن ۱۴ نفر از باشندگان این ولایت در مناطق مرزی با ولایت غور «نسل‌کشی» و «جنایت علیه بشریت» است. این جبهه دیشب (پنج‌شنبه، ۲۲ سنبله) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که قربانیان این حمله همه از قوم هزاره-شیعه و باشندگان ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی بودند. «جبهه آزادی افغانستان» حکومت فعلی مهتم کرده و تاکید کرده است که عاملان این حمله نیز «ملیشه‌های نیروهای حکومت فعلی» می‌باشند. در اعلامیه‌ آمده است که «این کشتار وحشیانه در حالی اتفاق افتاده که همه‌ی مردم محل خلع سلاح اند و تنها عناصر تفنگ‌دار در ولایت‌های غور، دایکندی و حومه، ملیشه‌های حکومتی هستند.» ابن جبهه افزود که قتل‌های هدفمند و رخدادهای مشابه پیش از این نیز از ولایت‌های دایکندی و غور گزارش شده و در سه سال اخیر «صدها» خانواده از این دو ولایت «کوچ اجباری» داده شده‌اند. این جبهه افزوده که این رویدادها نشان می‌دهد که طالبان در مناطق مرکزی، شمال و غرب کشور با انگیزه‌های قومی و با هدف تغییر بافت‌جمعیتی مناطق دارای تنوع قومی و مذهبی، به کشتار مردم، به‌ویژه هزاره‌ها و کوچ اجباری آنان اقدام می‌کنند. در اعلامیه‌ آمده است: «توقف موترهای مسافران عادی و غیرنظامی و به رگبار بستن مکرر آنان بدون هیچ دلیلی، مصداق بارز جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است.» این در حالی است که بعد از ظهر دیروز چهار فرد مسلح موتورسایکل‌سوار بر باشندگان ولایت دایکندی در ساحه‌ی میان روستاهای «قریودال» دایکندی و «پهلوسنگ» غور، تیراندازی کردند که براثر آن دست‌کم ۱۴ نفر کشته و چهار نفر زخمی شدند. قربانیان این حمله همه باشندگان روستای «قریودال» ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی بودند که برای استقبال از زائران کربلا به نوار مرزی این ولایت با ولایت غور رفته بودند. منابع محلی به رسانه گوهرشاد روز گفته‌اند که مهاجمان چهار نفر و سوار بر دو دو موتورسایکل بودند. همچنین گروه داعش با نشر اعلامیه‌‌ای مسوولیت این حمله را به عهده گرفته است و گفته است که در آن ۱۵ نفر کشته و شش نفر دیگر زخمی شده‌اند. قابل ذکر است که مسافران هزاره پیش از این نیز بارها در مسیرهای مواصلاتی غور و دایکندی هدف حملات مسلحانه قرار گرفته و تیرباران شده‌اند. گروه داعش مسوولیت شماری از این حملات را به عهده گرفته است، اما مسئولیت برخی از این حملات مرگ‌بار را هیچ گروهی به عهده نگرفته است.

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه‌ی حقوق‌‌ بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان اعلام کرده است که حکومت سرپرست در این اواخر نقض حقوق‌‌ بشری مردم افغانستان، به‌ویژه حقوق زنان و دختران را تشدید کرده است. آقای بنت که در پنجاه‌وهفتمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد سخنرانی می‌کرد، گفت که قانون امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی مرحله‌ی جدیدی از نقض حقوق‌‌ بشر در افغانستان است که از ماه آگوست سال ۲۰۲۱ میلادی آغاز شده است. او تاکید کرد که این قانون نه تنها سیستم نهادینه‌شده‌ی تبعیض جنسی و جنسیتی، تفکیک و سرکوب حکومت سرپرست را تقویت می‌کند، بلکه تقریباً کل جمعیت افغانستان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وی در این نشست افزود که اقلیت‌های قومی، مذهبی و زبانی در افغانستان با حملات و نقض مداوم حقوق خود مواجه هستند و هزاره‌ها از این نوع سرکوب بیشتر رنج می‌برند. گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد در ادامه تصریح کرد که نقض حقوق بشر در افغانستان بر کودکان، دگرباشان جنسی و سالمندان نیز تأثیر می‌گذارد و آنان با مجازات بدنی علنی و سایر خشونت‌ها مواجه هستند. ریچارد بنت گفت که سرکوب شدید حقوق بشر همچنین فعالیت خبرنگاران و فعالان حقوق بشر را در افغانستان ناممکن کرده است. وی می‌گوید که حکومت سرپرست به سیاست‌های دهه‌ی ۱۹۹۰ برگشته و هیچ دیدگاه مخالفی را تحمل نمی‌کند. همچنین آقای بنت در بخشی از صحبت‌هایش در پنجاه‌وهفتمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد تاکید کرد که بحران حقوق بشر در افغانستان از سه سال گذشته آغاز نشده است، بلکه حقوق بشر در این کشور در طول ۴۰ سال منازعه در این کشور نقض شده است. او افزود که همه‌ی جریان‌های دخیل در افغانستان، در برابر نقض حقوق بشر مسئول هستند و باید پاسخ‌گو ساخته شوند. وی همچنان خواستار پاسخ دسته‌جمعی کشورها به نقض حقوق بشر از سوی حکومت فعلی در افغانستان شد و گفت که همه باید از این گروه بخواهند که قوانین و محدودیت‌های خود را لغو کنند. مسوولان حکومت فعلی ورود ریچارد بنت به افغانستان را منع و او را متهم به «پروپاگند» علیه خودشان کرده‌اند. آقای بنت پیش از این در واکنش به این تصمیم حکومت سرپرست تاکید کرده بود که به مستندسازی نقض حقوق‌‌ بشر در افغانستان ادامه می‌دهد.

منابع محلی از ولسوالی گیزاب ولایت ارزگان می‌گویند که آن‌ها (هزاره‌ها و شیعیان) «با فشار نیروهای حکومتی»، در دعوا بر سر زمین ۱۵ میلیون از ۳۰ میلیون افغانی را به پشتون‌ها پرداختند و اگر ۱۵ میلیون باقی‌مانده را تا دو ماه آینده، نپردازند باید منطقه را ترک کنند. دست‌کم سه منبع در صحبت با رسانه گوهرشاد گفته‌اند که جنجال و دعوا بر سر حدود ۷۰۰ جریب زمین حاصل‌خیز در منطقه کندیر ولسوالی گیزاب ارزگان است و باشندگان این ساحه (هزاره‌ها و شیعیان) مدعی‌ هستند که از زمان حکومت داوود خان، ریيس‌جمهور وقت افغانستان، بر آن مالکیت دارند. منبع گفت که مردم محل اسناد کافی در اختیار دارند که نشان می‌دهد این زمین‌ها از دهه‌ها به این‌سو مالکیت اجدادی آنها بوده است. منبع به نقل از طرف دعوا (پشتون‌ها و کوچی) گفت که آنان می‌گویند که محمدظاهرشاه این زمین‌ها را به نیاکان آنها سپرده بود و در زمان حکومت پیشین حکومت فعلی نیز دعوا بر سر آن جریان داشت. هزاره و شیعیان ساحه کندیر ادعا می‌کنند که کوچی‌ها به خاطر اثبات ادعای خود هیچ گونه مدرکی ندارند. منبع تاکید کرد که پس از به قدرت رسیدن حکومت فعلی، هزاره‌های ساکن گیزاب در منطقه کندیر و لوره شیوبدون کوچ اجباری داده شدند. منبع افزود که در پی ایجاد سروصدای رسانه‌ای این موضوع، مسوولان محلی در ارزگان به هزاره‌ها گفتند می‌توانند به خانه‌های‌شان برگردند اما دعوا را از طریق دادگاه یا فیصله بزرگان دو طرف، حل کند. در فیصله‌نامه بزرگان هزاره و پشتون که در ماه جدی سال گذشته صادر شده، آمده است که اهل تشیع باید تا هفت ماه دیگر مبلغ ۳۰ میلیون افغانی در ازای زمین‌ها به پشتون‌ها بپردازند. حزب وحدت اسلامی افغانستان: آنچه در ارزگان جریان دارد ادامه‌ی «نسل‌کُشی» هزاره‌ها است هزاره‌های ارزگان وادار به پرداخت باج ۳۰ میلیونی به کوچی‌ها شدند یک عالم دینی شیعه در ارزگان به قتل رسید مردم ساحه می‌گویند که این فیصله «عادلانه» نیست و انان بیش از چهار دهه در این منطقه زندگی کرده‌اند. منبع گفت که هزاره‌ها و شیعیان ولسوالی گیزاب در برابر این تصمیم اعتراض کردند که «نمی‌خواهند برای خرید زمین‌های خود پول بپردازند»، اما به جز اجرای این فیصله، راه دیگری نداشتند. در عین حال، هزاره‌ها و شیعیان ساکن گیزاب می‌گویند که در روز دهم اسد سال جاری، مبلغ ۱۵ میلیون افغانی از پول فیصله‌شده را به کوچی‌ها پرداختند. آنها تصریح کردند روستانشین‌های این منطقه خودشان پول نداشتند و این مبلغ را توانستند به سختی به کمک مردم فراهم کنند. منبع گفت که نیروهای حکومتی هشدار داده‌اند که اول ماه میزان، ۱۵ میلیون افغانی باقی‌مانده را به پشتون‌ها بپردازند، در غیر این صورت از منطقه کوچ کنند. پس از به قدرت رسیدن حکومت فعلی در افغانستان، جنجال برسر زمین میان باشندگان محلی و کوچی‌ها در مناطق هزاره‌نشین و شمال افغانستان بالا گرفته است.

شماری از رسانه‌ها از هجوم کوچی‌های مسلح بر یک روستای هزاره‌نشین در مرکز ولسوالی بهسود ولایت میدان وردک، لت‌وکوب باشندگان محل و تخریب مزارع مردم در این ولسوالی گزارش داده‌اند. در گزارش رسانه‌ها آمده است که حدود ۲۰ نفر از «کوچی‌های مسلح» از روز پنج‌شنبه هفته گذشته بر روستای «اغجم پایین» در ساحه‌ی کوتل «ملا یعقوب» از مربوطات مرکز ولسوالی بهسود هجوم آورده و تا روز (شنبه، ۱۵ ثور) در این روستا حضور داشته و باشندگان این ولسوالی را آزار و اذیت و مزارع شان را با تراکتور تخریب کرده‌اند. در ادامه آمده است که حدود ۲۰ نفر از کوچی‌های مسلح به فرماندهی شخصی به‌نام «جانان» که از کوچی‌های قوم «جان‌خیل» است، روز‌ پنج‌شنبه هفته‌ی گذشته بر این روستا حمله کرده و خانه‌های مردم را محاصره کردند. منابع می‌گویند که کوچی‌های مسلح در کنار لت‌وکوب ده‌ها باشنده و تخریب مزارع این روستا، آنان ادعای مالکیت زمین‌های باشندگان این محل را نیز دارند. منابع می‌گویند که کوچی‌ها به باشند‌گان این روستا هشدار داده‌اند که پس از این حق استفاده از زمین‌های زراعتی را ندارند و در کنار آن پول استفاده ۲۰ ساله این زمین‌ها را باید برای آنان بپردازند. در گزارش‌ها آمده است که «کوچی‌های مسلح» پس از آزار و اذیت‌ باشندگان روستای «اغجم پایین»، با تراکتور زمین‌های زراعتی آنان را تخریب و به «افرادشان»دستور داده‌اند که از این زمین‌ها مراقبت کنند. از سویی هم، باشندگان محل می‌گویند که ادعای کوچی‌ها دروغ بوده و آنان از نزدیک به یک قرن قبل سند شرعی مالکیت بر این زمین را در دست دارند. تا اکنون مسوولان محلی در ولسوالی بهسود و ولایت میدان‌وردک در این مورد ابراز نظر نکرده‌اند. [caption id="attachment_12714" align="aligncenter" width="671"] عکس: شبکه‌های اجتماعی[/caption] هجوم تاریخی و تاراج زمین‌های بهسود این در حالی است که کوچی‌های مسلح در دور اول حاکمیت حکومت فعلی بر افغانستان بر روستای «گردن ده» که همجوار روستای «اغجم پایین» است، هجوم برده بودند و ۳۰ خانواده را کوچ اجباری داده و زمین‌های آنان را به زور به‌نام خودشان سند کرده بودند. براساس معلومات موجود باشندگان روستای «گردن ده» پس از سقوط حکومت دور اول حکومت فعلی، می‌خواستند سر زمین‌های خود برگردند، اما شماری از زورمندان با همکاری شخصی به‌نام «حاجی بازل» که ولسوال حصه‌ی اول بهسود در دور اول حاکمیت حکومت فعلی بوده، مانع آنان شده و گفته‌اند که ما «ناظر» کوچی‌ها هستیم و شما حق ندارید سر زمین کوچی‌ها برگردید. در بیست سال اخیر، حاصلات زمین‌های روستای «گردن ده» را بستگان حاجی بازل جمع‌آوری می‌کردند. براساس گزارش رسانه‌ها، کوچی‌های مسلح اکنون نیز با حمایت و همکاری حاجی بازل و دو نفر دیگر به‌نام «ناصر»، پسر حاجی سید احمد و «محمدعلی»، پسر حاجی عباس به روستای «اغجم پایین» حمله کرده و ادعا می‌کنند که زمین‌های این روستا مربوط روستای «گردن ده» است و آنان از آن سند دارند. قابل ذکر است که از زمان تسلط دوباره‌‎ی حکومت فعلی بر افغانستان، کوچی‌ها در بخش‌های مختلف از ولایت‌های هزاره‌نشین، دعواهای حقوقی علیه هزاره‌ها به راه انداخته‌اند و ادعای مالکیت زمین آنان را مطرح کرده‌اند. این ادعاها بیشتر از سوی «کمیسیون منازعات کوچی و ده‌نشین» حکومت فعلی بررسی شده است.

شماری از زنان معترض و اعضای «جنبش شنبه‌های ارغوانی» به حمله مسلحانه بر نمازگزاران شیعه و هزاره در ولایت هرات واکنش نشان داده و می‌گویند که ادامه کار حکومت سرپرست باعث سرکوب بیشتر زنان و اقلیت‌های مذهبی در افغانستان می‌شود. این جنبش امروز (پنج‌شنبه، ۱۳ ثور) با نشر اعلامیه‌ای گفته است برای محافظت از شیعیان و هزاره‌ها در افغانستان، جامعه‌ی جهانی باید بر حکومت فعلی فشار وارد کند. جنبش شنبه‌های ارغوانی در این بیانیه، ادعای حکومت فعلی برای تامین امنیت در افغانستان را زیر سوال برده و گفته افغانستان تحت حاکمیت حکومت سرپرست به «پایگاه امن تروریستان بین‌المللی» تبدیل شده است. اما سران حکومت فعلی همواره این ادعا را رد کرده و می‌گویند که در افغانستان هیچ گروه تروریستی فعالیت و حضور ندارند. این جنبش به حمله اخیر به مسجد شیعیان در هرات اشاره کرده و تاکید کرده که ادعای تامین امنیت از سوی حکومت سرپرست «تهی از حقیقت» است. در این بیانیه آمده است «حملات تروریستی هدفمند بالای شیعیان و هزاره‌ها در نقاط مختلف کشور به ویژه حمله تروریستی اخیر بالای نمازگزاران در هرات یکبار دیگر ثابت می‌سازد که ادعا تامین امنیت سرتاسری، تهی از حقیقت می‌باشد.» در حالی جنبش شنبه‌های ارغوانی این اظهارات را مطرح می‌کند که شام روز (دوشنبه، ۱۰ ثور) مهاجمان مسلح پس از نماز مغرب بر مسجد امام زمان در شهرک محمدیه از مربوطات ولسوالی گذره‌ی ولایت هرات حمله کرده و نمازگران را به رگبار بستند. بر اساس گفته‌های شاهدان عینی به رسانه‌ گوهرشاد، در این حمله چهار مرد، یک زن و یک کودک پسر سه ساله با شلیک مستقیم گلوله‌ی مهاجمان جان باختند و دو زن دیگر زخمی شدند. وزارت داخله نیز گفته بود که در حمله مسلحانه دست‌کم شش نمازگزار از جمله یک زن و یک کودک کشته شدند.