نصیراحمد فایق، سرپرست نمایندگی افغانستان در سازمان ملل متحد می‌گوید که سیاست‌های سرکوب‌گرانه‌ی فعلی حکومت سرپرست، افغانستان را به بحرانی عمیق‌تر سوق می‌دهد و باید جامعه جهانی اقدام قاطع و اصولی در قابل افغانستان انجام دهد. آقای فایق این اظهارات را در نشست کمیته سوم هفتاد‌ونهمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره‌ی حقوق بشر مطرح کرده و گفته است که وضعیت حقوق بشر در افغانستان همچنان به‌شدت نگران‌کننده است و این کشور با بحرانی عمیق در همه بخش‌های حقوق بشر، انسانی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مواجه است. او تاکید کرد که حکمرانی مبتنی بر ظلم‌ در افغانستان نهادینه‌شده و منجر به فرسایش فاجعه‌بار حقوق اساسی، به‌ویژه برای زنان، دختران و جوامع به حاشیه‌رانده‌ شده است. وی افزود که زنان و دختران افغانستان به‌طور سیستماتیک از زندگی عمومی حذف و تحت محدودیت‌های سختی در خانه محصور شدند. همچنین آقای فایق در بخش از صحبت‌هایش اهمیت دسترسی برابر به آموزش باکیفیت برای همه‌ی کودکان -هم پسران و هم دختران- را غیرقابل انکار خواند. سرپرست نمایندگی افغانستان در سازمان ملل اما هشدار داد که ایجاد نظام‌مند مدارس جهادی توسط حکومت فعلی به‌جای مکاتب مدرن نگرانی عمیقی را ایجاد می‌کند. وی افزود  که این مدارس به‌طور عمده بر افراط‌گرایی از طریق تفسیر نادرست از مطالعات اسلامی واقعی با محدودکردن یا حذف آموزش علوم و فناوری تمرکز دارند. او همچنان می‌گوید که سیاست‌های حکومت فعلی منعکس‌کننده‌ی سنت‌های مردم افغانستان یا ارزش‌های واقعی اسلامی نیستند و به‌طور سیستماتیک تعهدات بین‌المللی افغانستان را تحت میثاق‌های حقوق بشری نقض می‌کنند. فایق گفته است: «چشم‌انداز کلی آزادی‌های مدنی در افغانستان در حال فروپاشی است، آزادی بیان و مطبوعات به‌شدت محدود شده است، روزنامه‌نگاران و رسانه‌های مستقل از طریق ارعاب، دستگیری، تهدید و خشونت خاموش شده‌اند.» همچننین وی گفته است که اقلیت‌های قومی و مذهبی، از جمله جوامع هزاره، شیعه و صوفی همچنان با تبعیض سیستماتیک و خشونت مواجه هستند. او افزوده است که ناتوانی برای محافظت از این جوامع در برابر حملات هدفمند، همراه با تفسیر محدودکننده‌ی آنان از قانون اسلامی جمعیت‌های آسیب‌پذیر را بیشتر در معرض خطر خشونت، آوارگی اجباری و آزارواذیت قرار داده است. او با بیان این‌که جامعه‌ی بین‌المللی نمی‌تواند در برابر نقض حقوق بشر در افغانستان سکوت کند، بر احیای حقوق اساسی در افغانستان، به‌ویژه حقوق زنان و دختران و تضمین پاسخگویی در مورد نقض حقوق بشر تاکید کرده است.

ارگ اعلام کرده است که برخی از متنفذان و استادان دانشگاه در بامیان در دیدار با معاون سیاسی، رییس‌الوزرای حکومت سرپرست، خواستار حضور علمای شیعه در وزارت امر به معروف و نهی از منکر شدند. ارگ با نشر خبرنامه‌‌ای گفته است که متنفذان و استادان دانشگاه بامیان خواستار حضور جوانان بامیان در ارتش حکومت فعلی شدند. در ادامه آمده است که گروهی از باشندگان بامیان با مولوی عبدالکبیر، معاون رییس‌الوزرای حکومت سرپرست، دیدار کردند. در خبرنامه آمده است: «آنان همچنان پیشنهادشان را در زمینه استخدام علمای اهل تشیع در چوکات وزارت امر به معروف و نهی از منکر و سمع شکایات به معاون سیاسی ریاست‌الوزرا سپردند.» معاون رییس‌الوزرای حکومت سرپرست گفت: «سعه صدر امارت اسلامی فراخ است و بالای پیشنهادات مردم ولایت بامیان غور می‌شود.» قابل ذکر است که حکومت فعلی بارها به علت تبعیض علیه اقلیت‌های قومی و جنسیتی متهم شده‌است. حکومت اعلام کرده ‌است که قوانین و مقررات این گروه بر اساس فقه حنفی تنظیم شده و همه باید از آن تابعیت کنند. اواخر سال گذشته وزارت تحصیلات عالی حکومت سرپرست به تمام دانشگاه‌ها و مؤسسات تحصیلی خصوصی دستور داده بود که کتاب‌خانه‌های این نهادهای تحصیلی را از وجود کتاب‌های «خلاف فقه حنفی» تصفیه کنند. این در حالی است که حکومت سرپرست در اوایل حکومت شان تدریس فقه جعفری در دانشکده‌ی شرعیات دانشگاه بامیان را نیز لغو کردند. پیش از حاکمیت دوباره‌ی حکومت فعلی که مذهب شیعه رسمیت داشت، در مکاتب ولایت‌های شیعه‌نشین فقه جعفری تدریس می‌شد و همچنین در محاکم به دعوای شیعیان براساس قانون احوال شخصیه رسیدگی می‌شد.

کمیته روابط خارجی پارلمان کانادا اعلام کرده است که قتل‌عام هزاره‌های افغانستان در دوران امیر عبدالرحمن و ادامه آزار و اذیت آن‌ها را به‌رسمیت می‌شناسد. این کمیته با نشر گزراشی به شهادت پژوهشگران و متخصصان درباره «نسل‌کشی‌ هزاره‌ها» در دوره عبدالرحمان خان اشاره کرده و گفته است که هزاره‌های افغانستان به علت تحمل ظلم تاریخی دولت و وضعیت کنونی شان پس از بازگشت حکومت سرپرست به قدرت، شایسته شنیده شدن، حمایت و شناسایی رنج‌های‌شان در سطح بین‌المللی هستند. در گزارش ادامه آمده است که شناسایی ۲۵ سپتامبر به عنوان روز یادآوری کشتار هزاره‌ها از ۱۸۹۱ تا ۱۸۹۳ در افغانستان، از آن‌ها در آینده نیز محافظت می‌کند. کمیته روابط خارجی و کمیته فرعی حقوق بشر به تاریخ ۲۸ اپریل سال ۲۰۲۳ از شماری از پژوهشگران و متخصصان حوزه تاریخ و سیاست افغانستان دعوت کرد تا درباره وضعیت هزاره‌های افغانستان در این کمیته شهادت بدهند. شماری از آنان که در دانشگاه‌های کانادا و آسترالیا تدریس می‌کنند، تاکید کردند که کشتار هزاره‌ها در دوره امیر عبدالرحمان، پادشاه وقت افغانستان در قرن نوزده، به عنوان نسل‌کشی به رسمیت شناخته شود. در گزارش‌ به نقل از این پژوهشگران آمده که عبدالرحمن خان علیه هزاره‌ها اعلام جهاد کرد و در جنگ‌های او از سال‌ ۱۸۹۱ تا ۱۸۹۳، حدود ۶۲ درصد هزاره‌ها از بین رفتند. به گفته‌ی آنان، عبدالرحمان بخش زیادی از هزاره‌ها را از سرزمین‌های‌شان بیرون راند و بسیاری از آنان را به عنوان برده به فروش رساند. همچنین در بخشی از این گزارش ۳۶ صفحه‌ای آمده است: «کمیته به دقت به اظهارات افرادی که در این تحقیق شرکت کردند و شواهد قانع کننده‌ای که از آزار و اذیت تاریخی هزاره‌ها در اواخر قرن ۱۹ ارائه کردند، گوش داده‌ است.» در ادامه آمده است: «شهادت‌های آن‌ها درباره نسل‌کشی ۱۸۹۱ تا ۱۸۹۳ فهم جامعی از تاثیر پایدار آن و این که چگونه سکوت درباره این رویداد، عاملان آزار و اذیت هزاره‌ها را قدرتمند ساخته است، فراهم کرد.» فعالان هزاره و حامیان آنها در چندین کازار از کشورهای جهان خواسته‌اند که کشتار تاریخی هزاره‌ها و حملات داعش به این قوم را به عنوان نسل‌کشی به رسمیت بشناسند. کمیته روابط خارجی پارلمان کانادا تاکید کرد که شهادت‌ها و شواهد ارائه شده به این کمیته، «به وضوح آسیب‌پذیری کنونی هزاره‌ها در افغانستان را به تصویر کشید. زیرا، آنها با تهدیدهای دایمی روبرو هستند.» تداوم آزار و اذیت هزاره‌ها همچنین در گزارش آمده که تسلط حکومت فعلی بر افغانستان، با نقض گسترده حقوق بشر به‌خصوص حقوق زنان، دختران و اقلیت‌ها همراه بوده و هزاره‌ها و شیعیان بیشتر متاثر شده‌اند. کمیته روابط خارجی پارلمان کانادا گفت که هزاره‌‌ها مورد خشونت شدید حکومت فعلی و گروه‌های تندرو قرار دارند.

گروهی از شهروندان اهل افغانستان در شهر تلوز فرانسه در یک گردهمایی اعتراضی خواستار به‌رسمیت‌شناخته‌شدن «نسل‌کشی» هزاره‌ها در افغانستان و حفاظت از آنان شدند. معترضان با نشر قطع‌نامه‌ی‌ از سازمان ملل متحد خواسته‌اند که یک کمیسیون حقیقت‌یاب را برای تحقیق و بررسی «نسل‌کشی» هزاره‌ها در افغانستان تشکیل دهد. آنان می‌گویند که دادگاه کیفری بین‌المللی، تحقیقات خود در مورد پرونده نسل‌کشی هزاره‌ها در افغانستان را برای شناسایی، پی‌گرد و مجازات مرتکبان این جنایات آغاز کند. شهروندان افغانستان از جامعه‌ی جهانی و سازمان ملل متحد خواسته‌اند که اقدامات و تدابیر عملی و فوری را برای حفاظت از مردم هزاره، به‌شمول ایجاد یک سیستم حفاظت خودی با کمک و نظارت بین‌المللی و رسیدگی به قربانیان و بازماندگان جنایات ایجاد کنند. در قطع‌نامه آمده است که کشورهای پناهنده‌پذیر نیز به آسیب‌پذیری مردم هزاره در افغانستان توجه کنند و اسکان مجدد اعضای این جامعه را در اولویت قرار دهند. این در حالی است که مردم هزاره‌ در افغانستان از سال‌ها به این‌طرف هدف حملات هدفمند قرار دارند. باید گفت که در تازه‌ترین حمله، به‌تاریخ ۲۲ سنبله ۱۴ نفر از باشندگان روستای «قریودال» ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی در ساحه‌ی مرزی این ولایت با غور توسط افراد مسلح به قتل رسیدند. مسوولیت این کشتار را گروه داعش برعهده گرفت. قتل ۱۴ باشنده‌ی ولایت دایکندی واکنش‌های گسترده‌ای را در پی داشت. کشورها و سازمان‌ها این رویداد را محکوم کردند. از دید فعالان، تیرباران باشندگان دایکندی ادامه‌ی کشتار هدفمند هزاره‌ها و مصداق نسل‌کشی این گروه قومی-مذهبی است.

شماری از جنبش‌های زنان افغانستان با نشر یک اعلامیه‌ی مشترک، خواستار توجه جدی سازمان ملل به مسئله نسل‌کشی هزاره‌ها در افغانستان شدند. این جنبش‌ها شب گذشته (یک‌شنبه، ۲۵ سنبله) در این اعلامیه‌ حملات بر هزاره‌ها را هدفمند و سیستماتیک توصیف کرده و خواستار بررسی این جنایات از سوی نهادهای بین‌المللی شده‌اند. در اعلامیه آمده است: «ما از تمامی نهادهای بین‌المللی، سازمان‌های حقوق بشر و کشورهایی که به حقوق بشر احترام می‌گذارند، می‌خواهیم که این جنایات را فوراً بررسی کنند و عاملان آن را به پاسخگویی وادار کنند.» این اعلامیه در واکنش به رویداد اخیر در ولایت دایکندی که در آن ۱۴ شهروند هزاره توسط گروه داعش تیرباران شدند، صادر شده است. پنج روز پیش، شماری از باشندگان ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی که برای استقبال از زائران کربلا به سمت ولایت غور می‌رفتند، در مناطق مرزی این دو ولایت، توسط افراد مسلح تیرباران شدند. قربانیان این رویداد همه مردان و باشندگان یک روستا هستند. این حمله با واکنش‌های شدید داخلی و خارجی روبرو شده است. پیش‌تر دید‌بان حقوق بشر نیز در واکنش به این حمله گفته بود که پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، بیش از ۷۰۰ شیعه هزاره در پی حملات داعش در افغانستان کشته شده‌اند. قابل ذکر است که طی سال‌های اخیر هزاره‌ها بارها در مساجد، مکاتب، شفاخانه‌ها، ورزشگاه‌ها و مسیرهای رفت‌وآمد هدف حملات مرگ‌بار قرار گرفته‌اند. مسوولیت بیشتر این حملات را گروه داعش برعهده گرفته است.

سازمان عفو بین‌الملل به تیرباران شدن شماری باشندگان ولایت دایکندی واکنش نشان داده و می‌گوید که عاملان این کشتار بی‌رحمانه باید فوراً به‌دست عدالت سپرده شوند و اقدامات لازم برای محافظت از جامعه‌ی هزاره در برابر آسیب بیشتر اتخاذ شود. عفو بین‌الملل تیرباران ۱۴ نفر از باشندگان دایکندی در منطقه‌ی مرزی این ولایت با غور را محکوم کرده و گفته است که این کشتار بخشی از یک الگوی گسترده‌تر از حملات عمدی و سیستماتیک است که جامعه‌ی هزاره‌ را در عبادتگاه، مکاتب، شفاخانه‌ها، جاده‌ها و سایر مناطق عمومی در افغانستان هدف قرار می‌دهد. در ادامه آمده است که آخرین کشتار غیرنظامیان هزاره یادآور وحشتناک دیگری از هزینه‌ی معافیت از مجازات در افغانستان است. سازمان عفو بین‌الملل تاکید کرد، نیاز است جامعه‌ی بین‌الملل برای رسیدگی به نقض گسترده و سیستماتیک حقوق بشر و جنایات تحت قوانین بین‌المللی در افغانستان، یک مکانیسم پاسخ‌گویی مستقل بین‌المللی را ایجاد کند. این در حالی است که چهار روز پیش، شماری از باشندگان ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی که برای استقبال از زائران کربلا به سمت ولایت غور می‌رفتند، در مناطق مرزی این دو ولایت، توسط افراد مسلح تیرباران شدند. قربانیان این رویداد همه مردان و باشندگان یک روستا هستند. این حمله با واکنش‌های شدید داخلی و خارجی روبرو شده است. پیش‌تر دید‌بان حقوق بشر نیز در واکنش به این حمله گفته بود که پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، بیش از ۷۰۰ شیعه هزاره در پی حملات داعش در افغانستان کشته شده‌اند. قابل ذکر است که طی سال‌های اخیر هزاره‌ها بارها در مساجد، مکاتب، شفاخانه‌ها، ورزشگاه‌ها و مسیرهای رفت‌وآمد هدف حملات مرگ‌بار قرار گرفته‌اند. مسوولیت بیشتر این حملات را گروه داعش برعهده گرفته است.

وزارت امور خارجه‌ی ترکیه حمله گروه داعش به شیعیان هزاره در ولایت دایکندی افغانستان را به شدت محکوم کرده است. رسانه‌های ترکیه به نقل از وزارت خارجه این کشور گزارش داده‌اند که انقره حمله تروریستی به شیعیان هزاره در دایکندی را محکوم کرده و گفته است: «برای جان‌باخته‌گان این حمله رحمت الهی و برای مجروحان شفای عاجل آرزومندیم. به مردم دوست و برادر افغانستان تسلیت می‌گوییم.» این در حالی است که بعدازظهر روز (پنج‌شنبه ۱۴ نفر) از باشندگان ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی در مناطق مرزی این ولایت و ولایت غور از سوی افراد مسلح موتورسایکل‌سوار تیرباران‌ شدند. در این حمله شش نفر دیگر نیز زخمی شدند. شاخه‌ی خراسان داعش مسوولیت این حمله را به عهده گرفت و گفت که در آن ۱۵ نفر از شیعیان کشته و شش نفر زخمی شدند. قربانیان این حمله باشندگان روستای «قریودال» ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر دایکندی بودند که برای استقبال از زائران کربلا به مناطق مرزی ولایت غور رفته بودند. اجساد قربانیان این حمله روز (جمعه، ۲۳ سنبله) از سوی باشندگان محل به خاک سپرده شد. همچنین پیش از این، آمریکا، جاپان، یوناما و دید‌بان حقوق بشر نیز این حمله را محکوم کرده بودند. دید‌بان حقوق بشر گفته است که از زمان تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، بیش از ۷۰۰ شیعه در حملات تروریستی جان باخته‌اند.