منابع محلی از ولایت هرات می‌گویند که یک دانش‌آموز مکتب در ناحیه‌ی یازدهم این شهر از سوی دزدان مسلح موترسایکل سوار با شلیک گلوله به شکل فجیع کشته شده است. دست‌کم دو منبع به رسانه گوهرشاد گفته‌اند که این رویداد روز (شنبه، ۷ سرطان) در شهرک رازی (شیدایی) از مربوطات ناحیه‌ی یازدهم رخ داده است. منبع تاکید کرده است که این دانش‌آموز به اسم علی مردان بوده و حدود ۱۵ سال سن داشته است. منبع افزوده است که این دانش‌آموز در مسیر مکتب به خانه، از سوی دزدان مسلح هدف قرار گرفته است و علی مردان دانش‌آموز صنف نهم «لیسه خصوصی معراج۳» واقع در شهرک رازی بوده است. منبع تصریح کرده است که این دانش‌آموز از باشندگان اصلی ولسوالی کیتی دایکندی بود و همراه با خانواده‌اش در هرات زندگی می‌کرد. به گفته‌ی منبع، دزدان مسلح پس از گرفتن موبایل این دانش‌آموز، از ساحه فرار کرده‌اند. منبع تصریح کرده است ه این شاگرد پس از انتقال به شفاخانه جان باخته است. مسوولان محلی حکومت سرپرست در هرات تا اکنون در این مورد اظهارنظر نکرده‌اند. در سال جاری میلادی سرقت‌های مسلحانه در بخش‌های مختلف کشور افزایش چشم‌گیر یافته است. دبیرکل سازمان ملل متحد نیز در تازه‌ترین گزارش خود از افزایش سرقت در افغانستان خبر داده است. این سرقت‌ها‌ی مسلحانه در حالی انجام می‌شود که حکومت فعلی ادعا می‌کنند که امنیت سراسری را در کشور تأمین کرده‌اند.

ریاست معارف حکومت سرپرست در غزنی درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که باشندگان ولسوالی جاغوری این ولایت با هزینه شخصی خود لیسه عالی می‌سازند. ریاست معارف با نشر اعلامیه‌ای گفته است که هزینه ساخت این لیسه ۱۳ میلیون افغانی مشخص شده و سنگ تهداب آن را حبیب‌الله آغا، وزیر معارف حکومت فعلی گذاشته است. تصاویر مراسم گذاشتن سنگ تهداب ساخت «لیسه عالی صالحی زیرک» نشان می‌دهد که دیگر مقام‌های حکومت سرپرست هم حضور داشتند. گفته شده که قرار است این لیسه در سه طبقه ساخته شود که امکان آموزش برای شمار زیادی از دانش‌آموزان را فراهم می‌کند. همچنین وزارت معارف با نشر خبرنامه‌ای گفته است که هزینه‌ی ساخت ساختمان جدید «مکتب صالحی» جاغوری از کمک‌های مردم این ولسوالی پرداخت می‌شود. این مکتب در روستای «زیرک» ولسوالی جاغوری غزنی ساخته می‌شود. باشندگان جاغوری پیش از این نیز چندین مکتب، پل، شفاخانه و ده‌ها کیلومتر جاده را با هزینه‌ی شخصی و بدون کمک دولتی، اعمار کرده‌اند.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در افغانستان می‌گوید که در حال ساخت ۱۶۵ مکتب برای دختران و پسران در سراسر کشور است. یونیسف با نشر اعلامیه‌ای گفته است که این مکتب‌ها را در مناطق شرقی، جنوبی و مرکزی افغانستان می‌سازد و بیش از ۳۳ هزار کودک که نیمی از آنان دختر هستند، از آن بهره‌مند می‌شوند. در اعلامیه آمده است که این مکتب‌ها به سیستم‌های برق خورشیدی، سرویس بهداشتی، محل‌های شست‌وشوی دست و چاه‌های آب حفاری‌شده مجهز خواهند بود. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد تاکید کرده است:‌ «با حمایت دولت جاپان، یونیسف با همکاری برنامه توسعه سازمان ملل متحد در حال ساخت ۱۶۵ مکتب در مناطق شرقی، جنوبی و مرکزی افغانستان است.» در ادامه آمده است که نیازهای آموزشی افغانستان بالا است و به دلیل مشکلات اقتصادی و سایر محدودیت‌ها تا هفت میلیون کودک در سراسر این کشور از آموزش بازمانده‌اند. یونیسف می‌گوید که حداقل نیمی از مکتب‌های دولتی در سراسر کشور فضای کافی برای صنف‌های درس ندارند و ۵۸ درصد آن‌ها فاقد آب آشامیدنی و محل‌های شست‌وشوی دست هستند. همچنین در ماه سرطان سال روان نیز صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل گفته بود که قصد دارد ساختمان ۱۹۰ مکتب را در سال جاری در افغانستان بازسازی کند. در حالی یونیسف از اعمار ساختمان ۱۶۵ مکتب در سراسر افغانستان خبر می‌دهد که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب، دانشگاه و ورزش منع کرده‌ است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. قابل ذکر است که در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل اعلام کرده است که سال گذشته به ۶.۳ میلیون دختر و پسر در افغانستان وسایل آموزش توزیع کرده است. روشنان مرتضی، معاون نماینده یونیسف در افغانستان گفت که این سازمان در افغانستان بزرگترین برنامه تامین وسایل آموزشی را در سطح جهان دارد. خانم مرتضی در پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که یونیسف متعهد به حمایت از آموزش برای تمام کودکان اهل افغانستان است. او تصویری از یک انبار بزرگ وسایل آموزشی برای کودکان در افغانستان را نیز منتشر کرده است. این در حالی است که کاترین راسل، رییس صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل در نهم عقرب اظهار نگرانی کرده بود که محرومیت از آموزش، دختران افغانستان را در معرض ازدواج زودهنگام قرار داده است. کاترین راسل تاکید کرد که هیچ کشوری نمی‌تواند بدون مشارکت نیمی از جمعیت خود پیشرفت کند. وی تاکید کرد: «آن‌ها که از آموزش در مکاتب کنار گذاشته شده‌اند، در خانه محصور و حقوق‌شان سلب شده است، چشم‌انداز چندانی به جز ازدواج زودهنگام ندارند.» بر اساس آمار یونیسف، از سپتامبر ۲۰۲۱ تا اکنون حدود ۱.۴ میلیون دختر از آموزش فراتر از صنف ششم محروم شده‌اند. یونسکو نیز اعلام کرده بود که در مجموع اکنون ۲.۵ میلیون دختر از آموزش محروم‌اند که این رقم ۸۰ دختران واجد شرایط مکتب در افغانستان را تشکیل می‌دهد.

چندین نهاد بین‌المللی از جمله، سازمان نجات کودکان، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد و نهاد آموزش افغانستان در تازه‌ترین مورد اعلام کرده‌اند که قرار است سال آینده میلادی ۸.۹ میلیون دانش‌آموز در افغانستان به مکتب بروند. این نهادها امروز (سه‌شنبه، ۲۲ عقرب) با نشر گزارش مشترک گفته‌اند که بربنیاد پیش‌بینی‌ها، سال آینده حضور دانش‌آموزان به مکاتب نسبت به ۲۰۲۴ میلادی حدود ۱۰.۷ درصد افزایش خواهد یافت. در گزارش آمده است که یکی از دلایل افزایش احتمالی دانش‌آموزان ازدیاد نفوس در سراسر افغانستان است. در ادامه آمده است که دانش‌آموزان دختر که در سال جاری از صنف ششم فارغ می‌شوند، از ادامه آموزش محروم خواهند شد. نهادهای بین‌المللی تاکید کردند که که سال آینده شمار زیادی از کودکان در افغانستان در سن مکتب به دلیل چالش‌های اقتصادی و شرایط اجتماعی همچنان از حق آموزش محروم می‌مانند. در گزارش آمده است که نهادهای بین‌المللی روی کودکان آسیب‌پذیر در مکاتب تمرکز خواهند کرد. همچنین در بخشی از گزارش آمده است که قرار است نهادهای بین‌المللی حامی حقوق کودکان سال آینده میلادی از ۴۸۰ هزار دانش‌آموز آسیب‌پذیر افغان پشتی‌بانی کنند. این نهادها می‌گویند که هزینه صنف‌های محلی از دو هزار و ۷۰۰ به دو هزار و ۸۰۰ دالر در ماه افزایش یافته است. این نهادها گفته‌اند که هزینه‌های کودکان آسیب‌پذیر از ۶۳ دالر به ۶۵ و هزینه آموزگاران از ۱۰۰ به ۱۲۰ دالر افزایش یافته است. این در حالی است که چند ماه پیش صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل گفته بود که با گذشت ۱۰۰۰ روز از ممنوعیت دختران بالاتر از صنف ششم از آموزش در افغانستان، آنان سه میلیارد ساعت درسی‌شان را از دست داده‌اند. دختران بیش از سه سال است که از مکتب و دانشگاه محروم شده‌اند. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.