دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که بررسی الگوی مصرف مواد مخدر در افغانستان نشان می‌دهد که مردان اغلب مصرف مواد مخدر را در سنین پایین‌تر و با چرس و زنان اغلب با تریاک شروع می‌کنند. این دفتر امروز (پنج‌شنبه، ۵ سرطان) با نشر گزارشی، اماکن عمومی مصرف مواد مخدر، الگوهای مصرف، نحوه‌ی مصرف و دسترسی مصرف‌کنندگان مواد مخدر در افغانستان به درمان را مورد بررسی قرار داده است. داده‌های این گزارش براساس مطالعات انجام‌شده در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ جمع‌آوری شده است. دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل تاکید کرده است که بررسی‌ها نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان معمولا مصرف چرس را در ۱۹ سالگی، تریاک را در ۲۳ سالگی، و هیروئین و شیشه (مت‌آمفتامین) را در ۲۵ سالگی شروع کرده‌اند. در بخشی از گزارش آمده است که در میان مردان مصرف «اوپیات‌ها»، به‌ویژه تریاک و هروئین، و محرک‌ها، به‌ویژه شیشه و چرس بیشتر رایج بود. در حالی که در میان زنان، تریاک بیشترین مصرف را داشت، سپس شیشه، هروئین و آرام‌بخش‌ها. در ادامه آمده است که مصرف چرس در میان زنان «بسیار کم» است. این دفتر افزوده است که در سال ۲۰۲۲ میلادی ۶۵۱ نقطه‌ی تجمع برای مصرف مواد مخدر در ۳۲ ولایت افغانستان، به استثنای خوست و پکتیا، وجود داشت که احتمالا اکنون به‌دلیل اقدامات حکومت سرپرست محدود شده است. مطابق این گزارش، بیشترین تعداد این نقاط در شهر قندهار (۶۴ نقطه) و شهر کابل (۵۵ نقطه) بود، بااین‌حال، ولایت‌های نیمروز، زابل و نورستان بالاترین نرخ نقاط تجمع را به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت داشتند. در گزارش دفتر مبارزه با جرم و مواد مخدر سازمان ملل متحد آمده است که در سطح ملی، به‌طور میانگین در هر «نقطه‌ی تجمع» حدود ۴۱ نفر مصرف‌کننده‌ی مواد مخدر حضور داشتند. براساس این گزارش، کابل با چهار هزار و ۷۰۰ نفر بیشترین تعداد مصرف‌کننده در نقاط تجمع را داشت و پس از آن فاریاب با سه هزار و ۲۰۰ نفر مصرف‌کننده در جایگاه بعدی قرار داشت. همچنین در بخشی از گزارش آمده است که میانگین سنی شش هزار و ۸۹۳ نفر از افرادی که در تحقیق این نهاد شرکت کردند، ۳۵ سال بود و در مقایسه با جمعیت عمومی افغانستان، در وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین‌تری قرار داشتند. مطابق این گزارش، نیمی از آنان هیچ‌گونه تحصیلات رسمی نداشتند، ۶۰ درصدشان متأهل و هشت درصد مطلقه یا جدا شده بودند. دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد گفته است که بیش از یک‌پنجم پاسخ‌دهندگان در نقاط تجمع، بی‌خانمان بودند، حدود ۷۰ درصد شاغل بودند، اما سه‌چهارم آنان در مشاغل غیررسمی و موقت فعالیت داشتند. براساس گزارش این نهاد، ۴۳ درصد این افراد از خانواده و دوستان حمایت مالی دریافت می‌کردند و یک‌سوم برای تأمین هزینه‌ی مواد مخدر خود، مرتکب جرم می‌شدند. دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در گزارش خود گفته است که نیمی از پاسخ‌دهندگان در مطالعات این نهاد (۵۳ درصد مردان و ۲۹ درصد زنان) سابقه‌ی دریافت درمان برای اختلال مصرف مواد را داشتند.

سازمان جهانی صحت و اداره زنان سازمان ملل متحد اعلام کرده‌اند که ابتکار مشترکی را برای حمایت از زنان و کودکان مبتلا به اختلالات ناشی از مصرف مواد مخدر در افغانستان آغاز کردند. سازمان جهانی صحت و اداره زنان ملل متحد با نشر اعلامیه‌ای مشترک گفته‌اند که هدف این ابتکار جدید ادغام مجدد زنان آسیب‌پذیر مبتلا به اختلالات مصرف مواد مخدر و فرزندان آنها در جامعه است. در ادامه آمده است که ابتکار جدید، تلاش مشترک سازمان جهانی صحت و اداره ملل متحد برای مقابله با این موضوع مهم صحی، به ویژه در میان زنان و کودکان است و زنان از طریق بسته جامع خدمات حفاظتی، درمان اختلالات مصرف مواد مخدر و خدمات سلامت روان حمایت خواهند شد. در اعلامیه آمده است که این ابتکار رویکرد جامع و حساس به جنسیت را برای بهبود دسترسی به خدمات یکپارچه سلامت روان و حمایت روانی اجتماعی و ارایه خدمات با کیفیت درمان اختلال مصرف مواد مخدر برای زنان آسیب دیده اتخاذ می‌کند. در ادامه آمده است که علاوه بر حمایت زنان و کودکان، قرار است که از طریق این ابتکار اداره‌های صحت و زنان ملل متحد، ظرفیت‌های کارکنان کلیدی صحی در مراکز هدفمند برای ارایه خدمات مرتبط با جنسیت و تروما افزایش یابد. سازمان جهانی صحت و اداره زنان ملل متحد گفته‌اند که در کنار این موارد، برای اطمینان از تداوم مراقبت و کاهش «ننگ» مرتبط با سلامت روان و اختلالات مصرف مواد، خدمات حمایتی مبتنی بر جامعه و خدمات حفاظتی سیار نیز در نظر گرفته خواهد شد. در ادامه آمده است که افغانستان از ده‌ها سال به این طرف مشکل قابل توجه مصرف مواد مخدر داشته است که با درگیری‌های مداوم و بی‌ثباتی بدتر شده است، طوری که نزدیک به چهار میلیون نفر-حدود ده درصد از جمعیت – از اختلالات مصرف مواد مخدر متاثر شده‌اند. این در حالی است که هیأت معاونت سازمان ملل متحد به تاریخ ششم ماه روان خورشیدی گزارش داد که بین یک تا دو میلیون نفر در افغانستان به مواد مخدر معتاد اند که ۳۵ در صد آنان را زنان تشکیل می‌دهد. اگر چه در مورد شمار معتادان در افغانستان در این اواخر تحقیق نشده، اما بر اساس یک سروی که در سال ۲۰۱۴ صورت گرفت، حدود سه میلیون معتاد در افغانستان وجود داشت. با این وجود حکومت سرپرست همواره گفته است که شمار معتادان در این کشور به حدود پنج میلیون نفر می‌رسد که یک میلیون آنان زنان و کودکان اند.

ملا عبدالحق همکار، معین مبارزه با مواد مخدر وزارت امور داخله‌ی حکومت سرپرست می‌گوید که یک مرکز ترک اعتیاد برای درمان زنان و کودکان در شهر فیض آباد، مرکز ولایت بدخشان ایجاد شده است. آقای همکار در مراسم افتتاح این مرکز ترک اعتیاد گفته است که حکومت فعلی خود را در امر نابودی و محو کشت و مصرف مواد مخدر در سراسر افغانستان مصمم و متعهد می‌داند. او تاکید کرد که به همین دلیل تلاش‌های جدی برای ریشه‌کن کردن این پدیده شوم که به جان مردم افغانستان افتاده است، وجود دارد. وی افزود: «روند ایجاد و فعالیت مراکز ترک اعتیاد طی برنامه خاص ادامه دارد و تا زمان درمان تمام افراد مبتلا به موادمخدر، این تلاش وجود خواهد داشت چون نجات مردم از این پدیده اولویت ما می‌باشد.» معین مبارزه با مواد مخدر وزارت داخله با اشاره به اعمار و افتتاح یک مرکز درمانی زنان مبتلا به موادمخدر در شهر فیض آباد، گفت که این مرکز ترک اعتیاد برای درمان و بستری کردن زنان و کودکان خورد سال ساخته شده است و ظرفیت ۵۰ بستر را همزمان دارد. آقای همکار می‌گوید که هزینه‌های درمانی و تغذیوی این مرکز ترک اعتیاد توسط مدیریت مبارزه با مواد مخدر وزارت داخله پرداخت می‌شود. براساس معلومات موجود در سطح ولایت بدخشان حدود ۵۳ هزار معتاد وجود دارد که ۳ هزار آن را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند. این در حالی است که حکومت سرپرست اعلام کرده است که حدود پنج میلیون نفر در افغانستان معتاد به مواد مخدر هستند. هبت‌الله آخوندزاده، رهبر حکومت فعلی در فرمانی کشت، خرید و فروش مواد مخدر را ممنوع اعلام کرده است. همزمان گزارش می‌شود که کشت مواد مخدر همچنان ادامه دارد.