مسوولان محلی از ولایت کنر می‌گویند که فرو ریختن سقف یک خانه در نتجیه‌ی باراندگی شدید در شهر اسعدآباد، مرکز این ولایت جان چهار عضو یک خانواده را گرفته و دو نفر دیگر را زخمی کرده است. احسان‌الله، از مسوولان اداره‌ی رسیدگی به حوادث طبیعی حکومت سرپرست در ولایت کنر گفته است که این رویداد حوالی ساعت ۶:۰۰ صبح امروز (شنبه، ۱۲ حوت) در منطقه‌ی «اندرسیر» از مربوطات شهر اسعدآباد، مرکز این ولایت رخ داده است. او تاکید کرد که در این رویداد سه نفر جان باخته و یک کودک پسر و یک کودک دختر زخمی شده‌اند، اما فرماندهی پولیس کنر شما جان باختگان را چهار نفر اعلام کرده است. مسوولان در مورد سن‌و‌سال قربانیان و کودکان زخمی جزئیاتی ارائه نکرده‌اند. این در حالی است که وزارت رسیدگی به حوادث حکومت سرپرست اعلام کرده است که براثر برف‌باری و سرمای شدید هوا در روزهای اخیر، ۹ نفر در کشور جان باخته‌اند. همچنین پیش از آن نیز منابع محلی در فاریاب از جان‌باختن یک نفر براثر برف‌باری خبر داده بود. در روزهای اخیر برف‌باری در ولایت‌های مختلف افغانستان جریان داشت و باعث مسدودشدن شاهراه سالنگ و راه‌های مواصلاتی در هفت ولایت شد. باید گفت که خانه‌های مناطق اطراف و دوردست کشور به‌صورت غیر معیاری و اکثریت از گِل ساخته شده‌اند که در پی بارش برف و باران فرسوده شده و فرو می‌ریزند. رویدادهای مشابه نیز در نقاط مختلف کشور هر از گاهی از شهروندان قربانی می‌گیرد.

نهاد حقوق بشری موسوم به «رواداری» با نشر گزارشی گفته است که وضعیت حقوق بشری در افغانستان نسبت به سال ۲۰۲۲ میلادی وخیم‌تر گردیده که در یک سال گذشته حدود ۷۷۲ تن در رویدادهای مختلف نقض حقوق بشر کشته و زخمی شدند. این نهاد امروز (شنبه، ۱۲ حوت) در گزارشی گفته است که اشکال مختلف نقض حق حیات از جمله قتل‌های هدفمند، مرموز و فراقضایی و به‌خصوص حملات انتقام‌جویانه علیه کارمندان حکومت پیشین، اعضای خانواده و بستگان آنان، زنان معترض، مدافعان حقوق بشر و دیگر شهروندان غیر نظامی در بخش‌های مختلف افغانستان به‌صورت گسترده ثبت شده است. نهاد حقوق بشری «رواداری» تاکید کرد که در طول سال ۲۰۲۳ میلادی دست‌کم ۷۷۲ تن در رویدادهای گوناگون نقض حقوق بشری در سراسر کشور کشته و زخمی شده‌اند که از این میان، ۵۰۶ نفر جان باخته و ۲۶۶ تن دیگر زخمی شدند. در ادامه آمده است که قربانیان این رویدادها شامل ۳۹۰ مرد، ۵۸ کودک، ۳۸ زن و ۲۰ تن دیگر با هویت نامعلوم هستند. در گزارش آمده است که زخمی‌های این رویدادها شامل ۱۸۴ مرد، ۳۳ کودک، ۹ زن و ۴۰ تن دیگر با هویت نامعلوم می‌باشند. این نهاد تاکید کرد که در سال ۲۰۲۳ در نتیجه‌ی شش حمله‌ی انتحاری و انفجاری در ولایت‌های کابل، بدخشان و بغلان ۸۶ تن کشته و ۱۵۱ نفر دیگر هم زخمی شده‌اند. در گزارش تاکید شده است که اکثریت قربانیان این حملات شامل شهروندان هزاره و شیعه‌ی افغانستان بوده‌اند. نهاد حقوق بشری «رواداری» افزود که در جریان سال ۲۰۲۳ میلادی حداقل ۱۰۷ نفر در نتیجه‌ی انفجار ماین‌ها و مهمات منفجر ناشده‌ی باقی‌مانده از زمان جنگ، کشته و زخمی شده‌اند که از این میان، ۵۵ تن شامل ۴۳ کودک، ۱۱ مرد و ۱ زن کشته و به تعداد ۵۲ تن دیگر شامل ۳۱ کودک، ۱۴ مرد و ۷ زن زخمی شده‌اند؛ اکثریت قربانیان این رویدادها را هم کودکان تشکیل می‌دهند. در گزارش آمده است که از اول ماه جنوری تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳ میلادی حداقل ۴۲۸ نفر به‌شمول ۳۷۴ مرد، ۳۹ زن و ۱۵ کودک به صورت هدفمند، مرموز و غیر قضایی توسط نیروهای حکومت فعلی و افراد ناشناس کشته و زخمی شده‌اند. نهاد حقوق بشری «رواداری» در بخش دیگری از گزارش به بازداشت‌های خودسرانه پرداخته شده و آمده است که در سال گذشته حداقل ۱۱۸ تن از کارمندان حکومت پیشین توسط نیروهای حکومت فعلی به‌صورت خودسرانه و غیر قانونی بازداشت شده‌اند که از این میان ۹۱ نظامی، ۶ کارمند بخش‌های ملکی حکومت پیشین و ۲۱ تن دیگر از اقارب و بستگان آن‌ها شامل هستند.

منابع محلی از ولایت هلمند می‌گویند که در اثر بارش شدید برف و باران در روزهای اخیر در این ولایت، سقف یک خانه فرو ریخته که در نتیجه چهار نفر به‌شمول دو کودک و یک زن جان باختند. منبع در صحبت با رسانه گوهرشاد گفت که این رویداد روز گذشته (چهارشنبه، ۹ حوت) در ولسوالی ناوه‌ی ولایت هلمند رخ داده است. همچنین خبرگزاری باختر که تحت کنترل حکومت سرپرست قرار دارد، گزارش داده است که سقف یک خانه در ولسوالی ناوه‌ی ولایت هلمند بر اثر بارش برف و باران فرو ریخته است. این خبرگزاری گفته است که در نتیجه این رویداد چهار عضو یک خانواده به شمول دو طفل و یک زن جان باخته‌اند. خبرگزاری باختر در مورد مورد سن‌و‌سال قربانیان و جنسیت کودکان جزئیاتی ارائه نکرده است. باید گفت که خانه‌های مناطق اطراف و دوردست کشور به‌صورت غیر معیاری و اکثریت از گِل ساخته شده‌اند که در پی بارش برف و باران فرسوده شده و فرو می‌ریزند. رویدادهای مشابه نیز در نقاط مختلف کشور هر از گاهی از شهروندان قربانی می‌گیرد.

منابع محلی از ولایت فاریاب می‌گویند که یک زن میان‌سال از سوی افراد مسلح ناشناس توسط سلاح به قتل رسیده است. منبع در صحبت با رسانه گوهرشاد گفت که یک زن ۵۷ ساله به‌نام زرغونه در روستای «کاریز» از مربوطات ولسوالی چهل‌گزی در خانه‌اش توسط سلاح به قتل رسیده است. منبع تاکید کرد که این زن ۵۷ ساله توسط افراد ناشناس به قتل رسیده است. منبع افزود که نیروهای حکومت سرپرست در ولایت فاریاب مردی را به ظن قتل این زن بازداشت کرده‌اند. مسوولان حکومت محلی در ولایت فاریاب تا اکنون در این مورد اظهار نظر نکرده‌اند. این در حالی است که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان، کودکان و جوان در در سراسر کشور و به‌ویژه در ولایت فاریاب افزایش کم‌پیشینه یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

شماری از فعالان جامعه مدنی و حقوق بشر افغانستان با نشر گزارشی‌ گفته‌اند که از طی دوونیم سال از تسلط حکومت سرپرست در افغانستان، حدود ۸۸ هزار و ۴۵۵ مورد سوءاستفاده جنسی افراد حکومت از زنان در سراسر کشور ثبت شده است. فعالان جامعه مدنی و حقوق بشر افغانستان با نشر گزارشی ۴۷ صفحه‌ای دوونیم سال تسلط حکومت سرپرست را مورد بررسی قرار داده‌اند. در گزارش آمده است که در این مدت حدود ۱۴ هزار و ۸۱۲ مورد سوءاستفاده جنسی از کودکان نیز ثبت شده است. آنان در این گزارش از ناپدید شدن زنان و مردان غیرنظامی ابزار نگرانی کرده‌اند. فعالان جامعه مدنی و حقوق بشر افغانستان تاکید کرد که طی دو سال از عمر حکومت سرپرست، دست‌کم ۷۰ هزار و ۳۰۵ واقعه‌ی ناپدید شدن زنان و مردان غیرنظامی رخ داده است. آنان می‌گویند که رویدادهای گزارش شده در این تحقیق شامل زنانی است که به «برد‌گی» گرفته شده یا به مکان‌های نامعلوم منتقل می‌شوند و مردان غیرنظامی که توسط افراد حکومت سرپرست هدف قرار گرفته‌اند. به گفته‌ی آنان، این عمل‌کرد حکومت سرپرست «نقض قابل توجه حقوق اولیه بشر» است و باید به آن به‌گونه فوری رسیدگی شود. این در حالی است که پیش از این نیز نهادهای بین‌المللی در مورد نقض حقوق بشر به‌ویژه حقوق زنان و دختران از سوی حکومت سرپرست در افغانستان ابراز نگرانی کرده‌اند. در حالی فعالان جامعه مدنی و حقوق بشر افغانستان از نقض گسترده‌ی حقوق زنان خبر می‌دهند که بیش از دو سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.

همزمان با وضع محدودیت‌های شدید علیه زنان و دختران در افغانستان، سازمان جهانی صحت اعلام کرده است که ۶۰ کارمند صحی به‌شمول ۳۰ زن را در بخش برنامه‌ی مدیریت مشکلاتPM+) ) در ولایت هرات آموزش داده است. این سازمان امروز (دوشنبه، ۲۳ دلو) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این کارکنان مراقبت‌های صحی، پس از سپری کردن این دوره‌ی آموزشی، مسائل رایج سلامت‌روان مانند افسردگی، اضطراب و استرس را در مرکزهای مراقبت اولیه‌ی تشخیص خواهند داد. در ادامه آمده است که برنامه‌ی مدیریت مشکلات، به عنوان یک روش درمانی روان‌شناختی‌ست که برای مدیریت و درمان مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب، استرس و مشکلات روان‌سلامتی استفاده می‌شود. این در حالی است که پیش‌تر بخش زنان سازمان ملل، با نشر گزارشی گفته بود که زنان افغانستانی به دلیل محدودیت‌های وضع شده بر حقوق شان با مشکل‌های فراینده‌ی سلامت‌روانی روبه‌رو اند. در این گزارش آمده که ۶۹ درصد زنان افغانستانی احساس اضطراب، انزوا و افسردگی دارند. زنانی که در این گزارش مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند، از فقر، مشکلات مالی و روانی به دلیل محدودیت وضع شده توسط حکومت سرپرست سخن گفته‌اند.

منابع از شفاخانه‌ی حوزوی هرات می‌گویند که شمار بیماران سرطانی در این ولایت طی یک سال گذشته افزایش چشم‌گیر داشته و طی سال جاری بیش از شش هزار  و ۵۰۰ رویداد ابتلا به این بیماری در این مرکز درمانی ثبت شده است. منابع صحی از شفاخانه‌ی حوزوی هرات امروز (دوشنبه، ۲۳ دلو) در صحبت با رسانه گوهرشاد گفت که در سال جاری بیش از شش هزار و ۵۰۰ مورد ابتلا به سرطان در این شفاخانه ثبت شده است. منبع افزود که بدبختانه امکانات شفاخانه‌ی حوزوی هرات با معیارهای جهانی برابر نیست و تعداد زیادی از بیماران نیز توانایی تداوی را ندارند. به گفته‌ی منبع، در حال حاضر شماری از بیماران زیر درمان قرار دارند. از سویی هم، فاروق‌احمد صدیقی، مسوول بخش سرطان در شفاخانه‌ی حوزوی هرات به رسانه‌ها گفته است که نظر به آمار مراجعه‌کنندگان، سرطان پستان در میان زنان و سرطان مری در میان مردان و زنان بیشتر ثبت شده است. مسوول بخش سرطان در شفاخانه‌ی حوزوی هرات گفت که نظر به آمار مراجعه‌کنندگان بیماری سرطان به این مرکز درمانی، این بیماری حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است. او تاکید کرد که تنها در طی چهار سال گذشته بیش از ۱۶ هزار فرد مبتلا به انواع از سرطان، در شفاخانه‌ی حوزوی هرات تحت تداوی قرار گرفته‌اند. وی در ادامه افزود که این مرکز با حداقل صد بستر با امکانات چون بخش شیمی درمانی، عملیات خانه، رادیو تراپی نیاز دارد تا به همه بیماران رسیدگی شود. این در حالی است که قلندر عباد، سرپرست وزارت صحت عامه حکومت سرپرست چندی پیش در دیدار با ناتالیا کوینتاویل، کاردار سفارت ایتالیا در کابل از وی خواست تا آن کشور یک «مرکز تشخیص بیماری سرطان» در افغانستان ایجاد کند. باید گفت که شماری زیادی از بیماران به‌دلیل نبود امکانات تشخیص و تداوی‌شان در داخل کشور، به خارج از کشور سفر می‌کنند.

یوناما یا دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان اعلام کرده است که برنامه‌ی توسعه‌ی این سازمان (UNDP) پروژه‌ای را به منظور توان‌مند‌سازی ۷۵ هزار زن کارآفرین در افغانستان راه‌اندازی کرده است. یوناما با نشر پیامی در حساب کاربری فیس‌بوک خود از راه‌اندازی این پروژه خبر داده و گفته است که اکنون دو سال راه‌اندازی این پروژه می‌گذرد. در ادامه آمده است که پروژه‌ای توان‌مند‌سازی برنامه‌ی توسعه‌ی سازمان ملل، زنان کارآفرین را قادر ساخته است که تجارت‌ها را مدیریت کرده و برای زنان و مردان زمینه‌ی کار نیز فراهم کنند. دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد تاکید کرد که کار این زنان اقتصاد افغانستان را نیز تقویت می‌کند. پیش از این نیز شماری از نهادهای سازمان ملل از راه‌اندازی، حمایت، آموزش و اعطای قرضه‌های کوچک برای حمایت از تجارت‌های کوچک و متوسط زنان خبر داده بود. در حالی یوناما از توان‌مند‌سازی ۷۵ هزار زن کارآفرین در افغانستان خبر می‌دهد که بیش از دو سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل برای افغانستان اعلام کرده است که در سال گذشته‌ی میلادی حدود ۹ هزار و ۵۰۰ قابله و کارمند بهداشت جامعه را در زمینه‌ی بهداشت مادرانه و نوزادان آموزش داده است. یونیسف با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که خدمات حیاتی بهداشت و تغذیه را به بیش از ۷.۳ میلیون نفر در افغانستان در سال ۲۰۲۳ میلادی ارائه کرده است. این سازمان به نقل از سمین عالمی، یک‌تن از قابله‌ها در یک مرکز صحی نوشته است که بیشتر زنان با کمبود آهن مواجه‌اند و همچنان زنان تغذیه‌ی مناسب ندارند. او می‌گوید که مراکز صحی با افزایش آمار مراجعه کنندگان با کمبود کارمندان زن در بخش‌ صحی مواجه است. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد، در مورد هزینه‌ی این آموزش و این‌که این قابله‌ها در کدام ولایت‌های افغانستان آموزش دیده است، جزییات ارایه نکرده است. باید گفت که پس از تغییر نظام سیاسی در کشور، اقتصاد افغانستان متاثر شده که در نتیجه‌ی آفت اقتصادی بیش‌تر خانواده‌ها توانایی تهیه‌ی نیازهای اولیه‌ی شان را ندارند و زنان بیشتر از پیش از این بحران اقتصادی متاثر شده‌اند. حکومت سرپرست پس از به دست گرفتن قدرت، دختران و زنان را از آموزش بالاتر از صنف ششم و دانشگاه‌ها در سراسر کشور محروم کرده است. همچنین قابل ذکر است که نگرانی‌ها از کمبود کارمندان زن در بخش صحی در سراسر افغانستان در حالی مطرح می‌شود که حکومت فعلی، به دختران دانش‌آموخته‌ی دانش‌کده‌های طبی، اجازه‌ی اشتراک در امتحان شورای طبی (اگزیت) را نیز نداده است. پیش از این قلندر عباد، سرپرست وزارت صحت حکومت سرپرست در نشست خبری در ولایت ارزگان گفته بود که آنان در سراسر افغانستان با کمبود داکتران زن مواجه هستند.