برنامهی توسعهی سازمان ملل متحد درتازهترین مورد اعلام کرده است که افغانستان در سال ۲۰۲۵ میلادی شاهد یکی از بزرگترین موجهای بازگشت مهاجران بوده و در این مدت بیش از ۲.۳ میلیون نفر به کشور بازگشتهاند.
این نهاد با نشر گزارشی تحت عنوان «از بازگشت تا بازسازی برای بازگشتکنندگان افغانستانی و جوامع میزبان»، گفته است که بسیاری از بازگشتکنندگان، بهویژه زنان و دختران، بدون پسانداز، مدرک یا مسکن با شرایط دشواری روبرو هستند.
در بخشی از گزارش آمده است که زنان و دختران بازگشتکننده بیش از دیگران از فقر، محدودیتهای حرکتی، دسترسی اندک به خدمات اساسی و خطرات امنیتی رنج میبرند.
در ادامه آمده است که همچنان بهدلیل محدودیتهای اجتماعی و اقتصادی، شمار زیادی از زنان توانایی دسترسی به خدمات صحی، آموزشی و فرصتهای کاری را از دست دادهاند.
برنامهی توسعهی سازمان ملل گفته است که تداوم بحرانهای طبیعی از جمله زلزله، سیل و خشکسالی، روند بهبود و بازسازی را کُند کرده و خانوادههای بازگشتکننده را در معرض ناامنی و بیثباتی بیشتر قرار داده است.
این نهاد تاکید کرده است که بازگشتکنندگان، بهویژه زنان، با وجود همه چالشها، مهارت و ارادهی بازسازی زندگی خود را دارند و در صورت دریافت حمایت هدفمند، میتوانند نقش مؤثری در ایجاد جوامع مقاومتر و توانمندتر ایفا کنند.
این در حالی است که در پی تشدید محدودیتهای حکومت سرپرست، بسیاری از زنان و دختران، فعالان حقوق بشر، روزنامهنگاران، نظامیان پیشین و دیگر قشرهای آسیبپذیر مجبور به ترک افغانستان شدند. شمار زیادی از آنان به کشورهای همسایه از جمله ایران و پاکستان پناهنده شدند؛ اما این کشورها در سالهای پسین روند اخراج مهاجران افغانستانی را تشدید کرده است.