مسوولان وزارت معارف حکومت سرپرست می‌گویند که اولویت حکومت فعلی برای تقویت کیفیت آموزش در افغانستان، مدارس دینی می‌باشد. مولوی کرامت‌الله آخندزاده، معاون آموزش‌های اسلامی وزارت معارف در کارگاه ارتقای ظرفیت آموزشی و مهارت‌های حرفه‌ای آموزگاران مدارس دینی این وزارت گفته است که تمرکز اصلی دولت بر تقویت مدارس دینی و افزایش کیفیت آموزش در این مدارس است. آخندزاده افزود: «الحمدالله ما در افغانستان هزاران مدرسه دینی داریم.» او تاکید کرده است که نخستین شرط افزایش کیفیت آموزش در مدارس دینی، جذب بهترین آموزگاران است. رسانه‌ها گزارش داده است که کارگاه‌های مشابه در ۳۴ ولایت افغانستان راه‌اندازی شده است تا مدارس دینی تقویت شوند و از آموزگاران و طلاب این مراکز حمایت بیشتری به عمل بیاید. وزارت معارف در حالی بر تقویت مدارس دینی تمرکز کرده است که تحصیل دختران بالاتر از کلاس ششم در افغانستان ممنوع است و زنان و دختران از تحصیل در دانشگاه و اشتغال نیز محروم‌اند. بر اساس آمار وزارت معارف، هم‌اکنون در افغانستان ۲۱ هزار و ۲۵۷ مدرسه دینی و جهادی و ۱۸ هزار و ۳۳۷ مدرسه عمومی فعالیت می‌کنند. با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان، ضمن اینکه به دستور ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر حکومت فعلی، مدارس جهادی در سراسر افغانستان برپا شدند. همچنین محدودیت‌های روزافزون برای زنان از جمله محروم کردن آنان از تحصیل و اشتغال باعث شده است، دولت‌های جهان حکومت فعلی را به رسمیت نشناسند. مقام‌های سازمان ملل متحد برای توصیف وضعیت زنان در افغانستان بارها از عبارت «آپارتاید جنسیتی» استفاده کرده‌اند و شورای امنیت، شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل متحد با برگزاری نشست‌های متعدد، از سران حکومت فعلی خواسته‌اند فرمان‌ها علیه زنان را لغو کنند، اما در سه سال گذشته هیچ یک از این فرمان‌های محدودکننده لغو نشده‌اند. باید گفت که در آخرین مورد، یک هفته پیش، خالد حنفی، وزیر امر به معروف و نهی از منکر، در یک سخنرانی در جمعی از مردم شرق افغانستان گفت بر اساس قوانین اسلامی است، زنان حتی هنگام ادای نماز هم حق ندارند با صدای بلند سبحان‌الله و الحمدالله بگویند.

سازمان مشارکت جهانی برای آموزش اعلام کرده است که حکومت سرپرست با بستن مکاتب بالاتر از صنف شش و دانشگاه‌ها به روی دختران افغانستان، آینده آنان را دزدیده‌ است. این سازمان امروز (دوشنبه، ۲ میزان) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که دختران افغانستان سه سال فرصت یادگیری را از دست داده‌اند. سازمان مشارکت جهانی برای آموزش تاکید کرد که سه سال از محرومیت دختران افغانستان از مکاتب بالاتر از صنفش و تحصیلات عالی می‌گذرد. این در حالی است که وزارت معارف حکومت سرپرست، در بیست‌وهفتم سنبله سال ۱۴۰۱ با پخش اطلاعیه‌ای از دانش‌آموزان پسر و آموزگاران مرد در افغانستان دعوت کرد تا به مدارس و مکاتب برگردند. وزارت معارف هیچ اشاره‌ای به بازگشت دانش‌آموزان دختر و آموزگاران زن به مکاتب نکرده بود. از آن زمان تا اکنون مکاتب بالاتر صنف ششم بسته است و دختران اجازه رفتن به دانشگاه را هم ندارند. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. سازمان ملل متحد و جامعه‌ی جهانی در سه سال اخیر بارها خواستار لغو ممنوعیت حق آموزش و کار زنان در افغانستان شده‌اند، اما حکومت سرپرست تا اکنون به این خواست‌ها اعتنا نکرده است. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. همچنین به تازگی، قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی حتا صدای زنان را «عورت» عنوان کرده است. بخش زنان سازمان ملل پیش از این نیز گفته بود که محدودیت‌ها بر زنان تاثیر مخربی بر زندگی آنان در افغانستان داشته است.

در ادامه‌ی وضع محدودیت‌های شدید بر آموزش و کتاب‌های مذهبی، این‌بار حبیب‌الله آغا، سرپرست وزارت معارف حکومت سرپرست به رییسات معارف در ولایت‌ها دستور داده است که کتاب‌هایی را که در تضاد و مغایر عقاید اهل سنت و فقه حنفی است از کتاب‌خانه‌های مراکز آموزشی جمع‌آوری و گزارش آن را به این وزارت ارسال کنند‌. وزارت معارف حکومت سرپرست روز (دوشنبه، ۱۹ سنبله) با نشر اعلامیه‌‌ای گفته است که سرپرست این وزارت این دستور را از طریق یک ویدیوکنفرانس با رییسان معارف ولایت‌ها صادر کرده است. خبیب‌الله آغا در این ویدیوکنفرانس از رییسان معارف در ولایت‌ها خواسته است که کتاب‌خانه‌های تمام مراکز آموزشی را بررسی همه‌جانبه کنند و بر این کتاب‌خانه‌ها نظارت جدی داشته باشند. قابل ذکر است که در اعلامیه‌ی وزارت معارف حکومت سرپرست مشخص نشده است که چه نوع کتاب‌هایی در تضاد و مغایر عقاید اهل سنت و فقه حنفی دانسته می‌شود. این در حالی است که حکومت فعلی از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، محدودیت‌های گسترده بر چاپ و نشر کتاب وضع کرده‌اند و در مواردی شماری کتاب‌ها را از کتاب‌فروشی‌ها جمع‌آوری کرده‌اند. همچنین علاوه بر این، حکومت فعلی در مواردی اقدام به جمع‌آوری کتاب‌های درسی مطابق فقه جعفری مکاتب کرده و تدریس فقه جعفری در دانشگاه‌های ولایت‌های شیعه‌نشین بامیان و دایکندی را منع کرده‌ است.

حبیب‌الله آغا، سرپرست وزارت معارف در تازه‌ترین مورد دستور داده است که پرداخت معاشات تمام کارمندان زن تا هدایت بعدی معطل قرار داده شود. براساس اسنادی که به دست رسانه‌ها رسیده است، دلیل این تعلیق، مهلت برای ایجاد تغییرات در سیستم معاشات وزارت معارف و ابهام درباره‌ی فرمان ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر حکومت سرپرست درباره‌ی معاشات کارمندان است. ملا هبت‌الله آخوندزاده اخیرا دستور داده است که برای تمام کارمندان زن که در حکومت پیشین استخدام شده بودند و اکنون معاشات شان اجرا می‌شود، ماهانه پنج هزار معاش در نظر گرفته شود. در نامه‌ی ریاست مالی و حسابی وزارت معارف که عنوانی مقام این وزارت نگاشته شده، آمده است که تطبیق این دستور رهبر حکومت فعلی نیاز به زمان دارد. پنج هزار معاش؛ کارمندان زن در چهار شفاخانه کابل اعتصاب کاری کردند همچنین در بخش از نامه آمده است که قرار است درباره‌ی فرمان هبت‌الله آخوندزاده از دفتر وی «تفسیر و وضاحت» خواسته شود که آیا برای تمام کارمندان زن پنج هزار افغانی معاش اجرا شود یا تنها برای کسانی که وظیفه اجرا نمی‌کنند. باید گفت که اکثریت زنان کارمند در ادارات دولتی پس از حاکمیت حکومت سرپرست خانه‌نشین شده‌اند؛ اما در برخی ادارات هنوز زنان کار می‌کنند؛ از جمله در بخش معارف، بخشی از آموزگاران زن به وظیفه می‌روند. پیشتر منابع در وزارت مالیه‌ی حکومت فعلی گفته بود که فرمان هبت‌الله آخوندزاده تنها بر معاش کارمندان زن خانه‌نشین تطبیق می‌شود؛ اما در عین حال گفته می‌شود که این فرمان بر تمام کارمندان زن، از جمله داکتران زن اجرا می‌شود. مقام‌های حکومت سرپرست تا اکنون درباره‌ی فرمان رهبر این گروه در مورد معاشات زنان توضیح نداده‌اند. ظاهرا فرمان هبت‌الله خود مقام‌های حکومت را نیز سردرگم کرده است.

همزمان با سال جدید تعلیمی در افغانستان، وزارت معارف حکومت سرپرست از آغاز سال جدید تعلیمی خبر داده است که سرنوشت میلیون‌ها دختر بالاتر از صنف ششم همچنان نامشخص می‌باشد. این وزارت امروز (چهارشنبه، ۱ حمل) با نشر اعلامیه‌ای از مردم خواسته است که فرزندان‌شان را در مدرسه‌ها، مکاتب و دیگر مراکز آموزشی شامل کنند. وزارت معارف حکومت سرپرست در اعلامیه‌شان از دانش‌آموزان دختر نامی نبرده‌ است. در اعلامیه آمده است که دانش‌آموز و استادان «صورت و‌ سیرت» خود را مطابق به اصول اسلامی آماده کنند و از پوشیدن لباس‌های «غیراسلامی» خودداری کنند. از سویی هم، رینا حمیدی، یکی از دانش‌آموزان مکتب در صحبت با رسانه گوهرشاد گفت: «بدبختانه مکتب و آموزش از ما گرفته شده است و این موضوع بی‌نهایت برای ما دردناک است.» این دانش‌آموز گفت که با بسته‌بودن مکتب به روی دختران، آینده افغانستان با خطر جدی مواجه است و طی سال‌های آینده کشور با کمبود داکتران، معلم و متخصصان زن روبرو خواهد شد. او آرزو داشت مکاتب‌شان در سال حدید تعلیمی آغاز شود و اما وزارت معارف حکومت سرپرست چیزی در این مورد نگفته «نهایت متأثر» شده است. این در حالی است که حکومت سرپرست از زمان تسلط‌شان بر افغانستان، آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را منع کردند، اقدامی‌که محکومیت‌های داخلی و بین‌المللی را به همراه داشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است. براساس آمارهای سازمان ملل متحد، براثر این دستورات حکومت فعلی بیش از دو میلیون دختر در افغانستان از آموزش و تحصیل بازمانده‌اند.

مولوی حبیب‌الله آغا، وزیر معارف حکومت سرپرست می‌گوید که بازسازی مکاتب، تقویت سیستم آموزشی و ایجاد مدارس دینی در سراسر افغانستان از اولویت‌های این وزارت می‌باشد. وزارت معارف با نشر خبرنامه‌ای گفته است که وزیر معارف این موضوع را در دیدار با هیأت و بزرگان قومی ولایت پکتیا، در کابل مطرح کرده است. در خبرنامه آمده است که در این دیدار، هیأت قومی پکتیا با سرپرست وزارت معارف، در پیوند به وضعیت معارف، رسمی شدن مدارس دینی، بازسازی ساختمان‌های مکاتب برای شاگردان و موضوعات مرتبط به تعلیم‌ و تربیه بحث و گفتگو کردند. در ادامه آمده است که آنان از سرپرست وزارت معارف دعوت کرده تا جهت بررسی وضعیت تعلیم‌ و‌ تربیه به آن ولایت سفر کند. براساس معلومات این خبرنامه وزیر معارف ضمن ابراز خرسندی از این دیدار افزوده است که بازسازی مکاتب، تقویت سیستم آموزشی و ایجاد مدارس دینی در سراسر کشور در اولویت برنامه‌های این وزارت قرار دارد و رهبری وزارت معارف در تطبیق آن متعهد می‌باشد. مولوی حبیب‌الله آغا گفت که وزارت معارف تلاش می‌کند در حد امکانات دست داشته به مشکلات تعلیم‌ و تربیه ولایت پکتیا توجه کند و در وقت معین به آن‌ها رسیدگی نماید. در حالی وزیر معارف از تقویت سیستم آموزش، بازسازی مکاتب و ایجاد مدارس دینی سخن می‌زند که بیش از دو سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.

با وجود ادامه‌ی منع آموزش دختران در مکاتب بالاتر از صنف ششم و دانشگاه‌ها، مولوی عبدالکبیر، معاون سیاسی ریاست‌الوزرای حکومت سرپرست در تازه‌ترین اظهار نظرش گفته است که در چارچوب وزارت معارف کشور، به مدرسه‌های دینی «توجه خاص» شود. آقای عبدالکبیر این اظهارات را در دیدار با اعضای «شورای عالمان و شماری از استادان مدرسه‌های دینی کابل» مطرح کرده است. او تاکید کرد که بالای نصاب مدرسه‌های دینی کار صورت گرفته و زمینه همکاری بیشتر با آن فراهم شده است. وی افزود: «نصاب مدارس یک بخش مهم است که هنوز هم به کار مسلکی نیاز دارد و ضمن آموزش دینی به طلبه‌ها، علوم عصری نیز تدریس گردد.» این در حالی است که اخیراً دیدبان حقوق بشر با نشر گزارشی درباره وضع مکاتب پسرانه در افغانستان زیر اداره حکومت سرپرست منتشر کرد که در گزارش آمده است که اقدامات حکومت فعلی مبنی‌ بر اخراج معلمان زن، تنبیه بدنی دانش‌آموزان و تغییرات واپس‌گرایانه در نصاب آموزشی، مکاتب پسرانه را نیز با شکست مواجه کرده است. در این گزارش آمده که محدودیت‌های حکومت فعلی در پیوند به آموزش از زمان به قدرت رسیدن این گروه، علاوه بر آموزش دختران، به پسران نیز آسیب رسانده است. در حالی معاون سیاسی ریاست‌الوزرای حکومت سرپرست بر توجه خاص بالای مدرسه‌های دینی تاکید می‌کند که بیش از دو سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.