پیو اسمیت، مدیر بخش آسیا و اقیانوسیه در صندوق جمعیت سازمان ملل می‌گوید که توقف کمک‌های مالی آمریکا میلیون‌ها افغانستانی را از دسترسی به خدمات بهداشتی و باروری محروم خواهد کرد. پیو اسمیت گفته است که ادامه این وضعیت در سه سال آینده، باعث مرگ بیش از هزار مادر براثر زایمان در افغانستان خواهد شد. دونالد ترمپ، رییس‌جمهور آمریکا، ماه گذشته دستور توقف ۹۰ روزه کمک‌های خارجی این کشور را صادر کرد. این تصمیم نگرانی سازمان‌های امدادی در سراسر جهان را که به کمک‌های مالی این کشور وابسته اند، برانگیخته است. هرچند حکومت ترامپ بعدا معافیت‌هایی برای کمک‌های غذایی و سایر کمک‌های فوری بشردوستانه صادر کرد، اما امدادگران می‌گویند که تاثیر این اقدام از هم‌اکنون روی برخی از آسیب‌پذیرترین مردم جهان احساس می‌شود. مدیر بخش آسیا و اقیانوسیه در صندوق جمعیت سازمان ملل تاکید کرده است که بیش از ۹ میلیون نفر در افغانستان و بیش از ۱.۲ میلیون پناهجو و مهاجر افغانستانی در پاکستان به دلیل تعطیلی مراکز بهداشتی، دسترسی خود به خدمات درمانی را از دست خواهند داد. او افزوده است که افغانستان یکی از بالاترین نرخ‌ مرگ‌ومیر مادران بر اثر زایمان در جهان را دارد و هر دو ساعت یک مادر به دلیل عوارض قابل پیشگیری بارداری جان خود را از دست می‌دهد. وی تصریح کرد: «وقتی پروژه‌های ما تامین مالی نشود، زنان مجبورند به‌تنهایی و در شرایط غیربهداشتی زایمان کنند. نوزادان از علل قابل پیشگیری جان خود را از دست می‌دهند. این افراد واقعا آسیب‌پذیرترین مردم جهان هستند.» او افزود: «فقط اگر افغانستان را در نظر بگیریم، بین سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۸، تخمین می‌زنیم که عدم حمایت آمریکا منجر به ۱۲۰۰ مورد مرگ‌ومیر مادران در جریان ولادت و بیش از یک صد هزار مورد بارداری ناخواسته خواهد شد.» اسمیت اذعان کرد که کمک‌های مالی آمریکا در سال ۲۰۲۳ از ۳۸۰۰ مورد مرگ در دوران بارداری در سراسر جهان جلوگیری کرده است. او افزود: «فقط در منطقه ما، صندوق جمعیت سازمان ملل امسال به بیش از ۳۰۸ میلیون دالر نیاز دارد تا خدمات اساسی را در افغانستان، بنگلادش و پاکستان ادامه دهد.» همچنین ریوا اسکینازی، مدیر روابط عمومی در فدراسیون بین‌المللی تنظیم خانواده، به رویترز گفت که این فدراسیون نیز مجبور خواهد شد خدمات برنامه‌ریزی خانواده و بهداشت جنسی و باروری را در غرب افریقا متوقف کند. او گفت: «ما شاهد افزایش بارداری‌های ناخواسته و مرگ‌ومیر مادران خواهیم بود. ارسال وسایل پیشگیری از بارداری به اعضای ما با مشکل مواجه خواهد شد. این یک فاجعه است.» فدراسیون بین‌المللی تنظیم خانواده که متشکل از سازمان‌های ملی مدافع بهداشت جنسی و باروری است، تخمین می‌زند که در ۱۳ کشور، عمدتا در افریقا، باید از دریافت حداقل ۶۱ میلیون دالر کمک مالی آمریکا در طول چهار سال آینده صرف‌نظر کند.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد بار دیگر از شکنندگی و ضعف نظام صحی افغانستان ابراز نگرانی کرد و می‌گوید که هر دو ساعت، یک مادر به دلیل عوارض قابل پیش‌گیری مربوط به بارداری و زایمان جان خود را از دست می‌دهد. این سازمان با نشر گزارشی از جامعه‌ی جهانی خواسته که در کنار زنان و جوانان در افغانستان بایستد. در گزارش آمده که زیرساخت‌های شکننده‌ی مراقبت‌های بهداشتی و دسترسی محدود به خدمات، سلامت مادر و باروری، به‌ویژه در منطقه‌های روستایی، خطرهای جدی را برای مادران و نوزادان ایجاد می‌کند. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با اشاره به وضعیت نظام بهداشتی افغانستان بر ادامه‌ی پشتیبانی از زنان و مادران تاکید کرده است. همچنین این سازمان در بخشی از گزارشش هشدار داده است که بدون حمایت‌های مورد نیاز، زندگی میلیون‌ها نفر حتا بیش‌تر در معرض خطر قرار می‌گیرد. پیو اسمیت، مدیر منطقه‌ی آسیا و اقیانوسیه‌ صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، خواستار افزایش منابع برای ارائه‌ی خدمات حفاظتی به زنان باردار در افغانستان شده است. اسمیت تاکید کرده است: «با افزایش منابع، ما می‌توانیم دست‌رسی خود را برای ارایه‌ی حمایت‌های حیاتی در جایی که بیش‌تر مورد نیاز است گسترش دهیم و به محافظت از زندگی زنان و جوانان در افغانستان برای اطمینان از برآورده شدن نیازهای اساسی آنان کمک کنیم.» در بخشی از این گزارش آمده است که ۶۳ درصد نفوس افغانستان زیر ۲۵ سال عمر دارند. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با اشاره به نفوس جوان افغانستان گفته است که جوانان مشارکت کنندگان حیاتی در تلاش‌های انسان‌دوستانه‌ی صندوق جمعیت ملل متحد هستند. قابل ذکر است که افغانستان از سال‌ها به این‌سو بالاترین نرخ مرگ‌ومیر زنان و کودکان را دارد. با این حال، با حاکمیت حکومت سرپرست، فرار پزشکان متخصص از این کشور، ممنوعیت آموزش دختران در بخش‌های پزشکی و مدیریت نظام بهداشتی از سوی افراد غیر متخصص نگرانی‌ها از وضعیت بهداشت افغانستان را افزایش داده است.

منابع از ولایت جوزجان می‌گویند که نوزادان شش‌گانگی که سه روز قبل در شهر شبرغان، مرکز این ولایت به دنیا آمده بودند، فوت کردند. منبع به نقل امین‌الله، پدر این نوزادان به رسانه گوهرشاد گفته است که هر شش نوزاد روز گذشته (چهارشنبه، ۹ عقرب) به‌دلیل مشکلات صحی درگذشته‌اند. نوزادان شامل دو پسر و چهار دختر بودند. باید گفت که روز دوشنبه هفته‌ی جاری مسوولان شفاخانه‌ی خصوصی «شکران» که این کودکان در آنجا به دنیا آمده بودند، وضعیت صحی نوزادان و مادر‌‌شان را قناعت‌بخش توصیف کرده و گفته بودند هر شش نوزاد سالم هستند. امین‌الله که باشنده‌ی اصلی ولایت فاریاب است، امروز (پنج‌شنبه، ۱۰ عقرب) گفت که همسرش نیز تحت مراقبت‌های صحی قرار دارد. امین‌الله تاکید کرد که وضعیت اقتصادی مناسب ندارد و نیازمند کمک است. این در حالی است که در ماه اسد نیز مسوولان صحی در دایکندی از تولد پنج‌گانگی خبر داده بودند. در آن زمان گزارش شده بود که دو نفر از این نوزادان نیز پس از تولد فوت کرده‌اند. افغانستان از جمله کشورهایی است که مر‌گ‌ومیر مادران و نوزادان در آن بالا است. سازمان ملل متحد اعلام کرده است که افغانستان بیشترین تعداد مرگ‌و میر مادران هنگام زایمان را دارد و هر دو ساعت یک زن در هنگام زایمان جان خود را از دست می‌دهد.

کمیساری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان افغانستان، از فراغت شماری از زنان در ولایت بامیان از یک برنامه‌ی آموزش قابلگی خبر داده است. این نهاد امروز (یک‌شنبه، ۲۵ سنبله) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این برنامه، با حمایت اتحادیه‌ی اروپا برای دومین بار در این ولایت برگزار شده است. کمیساری عالی سازمان ملل متحد متحد در امور پناهندگان، هدف از برگزاری این برنامه‌ را مقابله با میزان بالای مرگ‌و‌میر مادران و کودکان عنوان کرده‌ است. این سازمان چند وقت پیش گفته بود که افغانستان یکی از کشورهای با نرخ بالای مرگ‌ومیر مادران و کودکان در جهان است. این نهاد بیان کرد که در سال ۲۰۲۰ میلادی روزانه حدود ۲۰ زن در افغانستان، هنگام زایمان یا در حالت بارداری جان می‌دادند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان هم‌چنان گفته بود که برای مقابله با مرگ‌ومیر مادران و کودکان، در یک برنامه‌ی دوساله، قابله‌هایی را برای مناطق دوردست افغانستان آموزش می‌دهد. این نهاد افزوده بود، دانشجویانی که در این باز مناطق دوردست و با دسترسی محدود به خدمات صحی هستند و پس از پایان دوره‌ی دو ساله، سند فراغت دریافت خواهند کرد. همچنین صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) ضمن هشدار از آنچه که نرخ بالای مرگ و میر مادران در افغانستان عنوان شده، اعلام کرده است که نظام صحی افغانستان به صورت فوری به ۱۸ هزار قابله نیاز دارد. این صندوق هشدار داد اگر این نیاز برآورده نشود، زندگی زنانی بسیاری به خطر می‌افتد. صندوق جمعیت سازمان ملل تاکید کرد که قابله‌ها می‌توانند حدود ۹۰ درصد نیازهای فوری بهداشت باروری مادر، نوزاد و دختران نوجوان را برآورده کنند.