محمد صادق معتمدیان، والی تهران ایران درتازه‌ترین مورد مدعی شده است که مهلت قانونی «تعیین تکلیف» مهاجران افغانستانی دیروز (شنبه، ۱۷ جوزا) پایان یافته است. آقای معتمدیان این اظهارات را در صحبت با خبرگزاری ایرنا مطرح کرده و گفته است که پس از این، حضور این مهاجران «غیرقانونی» تلقی می‌شود و در صورت مشاهده، دستگیر و از ایران اخراج می‌شوند. والی تهران در ادامه تاکید کرده است که جمعیت «مهاجران غیرمجاز» در این کشور حدود دو میلیون نفر برآورد شده که ۸۰۰ هزار نفر آن در تهران حضور دارند. این مقام ایرانی افزوده است که از ابتدای سال جاری خورشیدی، شناسایی و اخراج این مهاجران با جدیت در دستور کار آنان قرار داشته است. همچنین او در بخشی از صحبت‌هایش گفت که با کارگاه‌های که «مهاجران غیرمجاز» را استخدام کنند، برخورد می‌شود و برای آنان هم جریمه نقدی و هم حبس درنظر گرفته شده است. در ادامه آمده است: «بنابراین نه تنها با مهاجران غیرمجاز، بلکه با افراد یا مجموعه‌هایی که به هر دلیلی با این روند همکاری داشته باشند نیز برخورد خواهد شد.» محمد صادق معتمدیان تصریح کرد که اگر مهاجری به‌ صورت رسمی در این ولایت اقامت داشته باشد، باید اقامت و اشتغال وی بر اساس نیازهایی باشد که از سوی ما احصا شده است. این مقام می‌گوید که تعیین اولویت‌های اشتغال و اسکان مهاجران قانونی در دست تدوین است و با همکاری وزارت داخله و وزارت کار ایران به‌زودی نهایی خواهد شد. این در حالی است که ایران در سال جاری خورشیدی اخراج مهاجران افغانستانی را به‌صورت چشم‌گیر افزایش داده و مدارک اقامتی میلیون‌ها مهاجر را باطل کرده است. جمهوری اسلامی ایران «برگه سرشماری» حدود دو میلیون مهاجر افغانستانی را باطل اعلام کرده و به این افراد پس از دو بار مراجعه به دفاتر موسوم به «دفتر کفالت» کارت خروج می‌دهد. اخراج مهاجران افغانستانی از ایران در یک ماه اخیر شدت بیشتری گرفته است و اکثر اخراج‌شدگان خانواده‌هایی هستند که سال‌ها در ایران زندگی کرده‌اند.

سازمان بین‌المللی مهاجرت درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که اخراج اجباری مهاجران افغانستان از ایران به‌صورت چشم‌گیر افزایش یافته و این موضوع نگران‌کننده است. این سازمان با نشر گزارشی، اخراج اجباری خانواده‌های مهاجران افغاستانی را نگران‌کننده خوانده و از کشورها خواسته است که بازگشت اجباری مهاجران را تعلیق کند. سازمان بین‌المللی مهاجرت در ادامه تاکید کرده است که در ماه می ۱۵ هزار و ۶۷۵ خانواده‌ی مهاجر از ایران به افغانستان بازگشته‌اند که نسبت به ماه اپریل ۲.۳ برابر افزایش داشته است. در گزارش آمده است که تنها از ۲۵ می تا اول جون سال جاری میلادی، شش هزار و ۳۸۷ خانواده از ایران اخراج شده‌اند که شامل ۲۴ هزار و ۲۷۵ نفر می‌شود. براساس گزارش سازمان ملل متحد، از جمله در ۲۹ می ۹۵۵ خانواده از ایران اخراج شدند. سازمان بین‌المللی مهاجرت گفته است که در این مدت ۲۵ هزار و ۷۹۴ فرد مجرد نیز از ایران به افغانستان اخراج شده‌اند. براساس گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت، ایران بین جنوری و می سال جاری میلادی، ۴۵۰ هزار مهاجر افغانستانی را اخراج کرده که شامل ۳۰ هزار و ۲۶۶ خانواده نیز می‌شوند. سازمان بین‌المللی مهاجرت در بخشی از گزارش افزوده است: «درخواست فوری خود را از همه کشورها تکرار می‌کند تا فوراً بازگشت اجباری افغان‌ها را بدون توجه به وضعیت مهاجرت آنان تا زمانی که شرایط بازگشت امن، داوطلبانه و با عزت فراهم شود، متوقف کنند.» قابل ذکر است که جمهوری اسلامی ایران در سال جاری خورشیدی برگه‌های سرشماری مهاجران افغانستان را باطل کرد. براساس آمار مقام‌های ایرانی بیش دو میلیون نفر دارای برگه‌های سرشماری هستند. همین‌طور بیش از دو میلیون مهاجر فاقد هرگونه برگه‌اند. طبق معلومات، دارندگان این برگه‌ها پس از مراجعه به دفترهای موسوم به «دفتر کفالت»، برگه خروج از ایران دریافت می‌کنند و باید مطابق مهلت تعیین‌شده در این برگه، از ایران خارج شوند.

نادر یاراحمدی، رییس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت داخله جمهوری اسلامی ایران در تازه‌ترین سخنان خود از هماهنگی با وزارت آموزش و پرورش این کشور برای ایجاد بستر آموزش مجازی در افغانستان برای دانش‌آموزان مهاجر دارای برگه سرشماری خبر داد که باید تا پایان ماه سرطان سال جاری از ایران خارج شوند. آقای یاراحمدی در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفته است که در سال جدید تنها دانش آموزانی که دارای شناسه و مدرک اقامتی هستند، در مکاتب ایران ثبت نام خواهند شد. او با اشاره به اینکه برای سال تحصیلی ۱۴۰۴- ۱۴۰۳ مشکلات زیادی جهت ثبت نام دانش‌آموزان مهاجر افغانستانی داشته، اظهار کرد: «حتی مدیران مکاتب به ما مراجعه می‌کردند و اعلام می‌شد که به دلیل تعداد بالای دانش آموزان اتباع، امکان ثبت نام همه آنها را نداریم.» وی تاکید کرد :«مشکلات ثبت‌نام‌ها آنقدر زیاد بود که خانواده مهاجر تماس می‌گرفتند و اعلام می‌کردند که یا فرزندانشان را ثبت نام نمی‌کنند و یا به دلیل مشکلات مکتب و جمعیت بالا، دانش‌آموزان اتباع را به مکاتب دورتر برای ثبت نام می‌فرستند و اتباع هم به وزارت کشور و مرکز اتباع مراجعه می‌کردند تا این مشکل را برای سال تحصیلی آینده نداشته باشند.» رییس مرکز اموراتباع و مهاجرین خارجی وزارت داخله ایران درباره تکلیف دانش‌آموزان اتباعی که برگه سرشماری داشته و تا پایان سرطان/ تیر باید به همراه خانواده به کشورشان بازگردند، افزود: «ما موظفیم ثبت‌نام دانش آموزانی که دارای شناسه بوده و مدرک اقامتی دارند را در مکاتب کشور ثبت نام کنیم؛ البته در حال حاضر سیستم آموزشی ما با حداکثر تلاشی که کرده توانسته است بالای ۶۰۰ هزار نفر از دانش‌آموزان اتباع را ثبت نام کند.» وی افزود که در حال حاضر بسیاری از شهروندان ایرانی نسبت به تعداد بالای فرزندان مهاجر افغانستانی در مکاتب اعتراض دارند و تعداد آنها در برخی از مکاتب از حد نرمال هم بالاتر است، ادامه داد: تعداد دانش آموزان اتباع در ولایت تهران به ویژه در ولسوالی‌های اطراف ولایت بیشتر است و ما تلاش می‌کنیم تا برای رفع این مشکل از بخش خصوصی کمک بگیریم. یاراحمدی با یادآوری اینکه از امکانات موجود در وزارت آموزش و پرورش استفاده کرده و از معاونت‌های دیگر درخواست می‌کنیم تا آموزش مجازی را برای فرزندان مهاجر راه اندازی کنند، گفت: ما موظف هستیم به دانش‌آموزان اتباع فرصت آموزش بدهیم؛ البته به معنای این نیست که این فرصت صرفا یک فرصت حضوری است، بلکه می‌خواهیم از شرایطی که در زمان کرونا داشتیم استفاده کرده و از امکانات آموزش غیر حضوری برای دانش آموزان اتباع بهره بگیریم. وی تاکید کرد: «وزارت کشور به دنبال این است که برای حل این مشکل بتواند از فضای مجازی برای انتقال مفاهیم آموزشی استفاده کند و حتی اگر کسانی در طول سال تحصیلی به هر علتی نتوانستند در کشور ما بمانند و خواستند از کشور خارج شوند باز هم بتوانند در فضای به اصطلاح مجازی فرزندانشان در کشور خودشان ادامه تحصیل دهند.» به گفته‌ی رییس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی ایران، می‌توان این امکان را فراهم کرد تا برای سال تحصیلی آینده از طریق فضای مجازی و دریافت کد در افغانستان به سیستم آموزشی ما وصل شوند و حتی امکان اخذ مدرک تحصیلی هم می‌توان فراهم کرد و در حال رایزنی و هماهنگی با آموزش و پرورش هستیم تا امکان اخذ امتحان از این افراد وجود داشته باشد. این درحالی است که طرح تعیین تکلیف و اخراج مهاجرین دارای برگه‌های سرشماری در جمهوری اسلامی ایران به شدت ادامه دارد. بر اساس این طرح، امکان ادامه تحصیل دانش‌آموزان خانواده‌هایی که همه اعضای آن دارای برگه سرشماری هستند، دیگر در ایران وجود دارد و همه اعضای خانواده باید به افغانستان برگردند.