آنالنا بربوک، وزیر امور خارجهی آلمان از توشیح قانون امر به معروف و نهی از حکومت سرپرست افغانستان به شدت انتقاد کرده و آن را حدود ۱۰۰ صفحه «نفرت از زنان» خوانده است. خانم بربوک با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «این قواعد غیرانسانی زنان افغانستان را از کرامت، حقوق و صدایشان محروم میکند.» وزیر امور خارجهی آلمان تاکید کرد که حکومت سرپرست با توشیح این قانون میخواهد نیمی از جمعیت افغانستان را ساکت کنند. وی در ادامه افزود که این قانون یکبار دیگر نشان داد که نمیتوان با اسلامگراهایی رادیکال هیچ ارتباطی برقرار کرد. این در حالی است که وزارت عدلیه به تازگی اعلام کرده است که ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر حکومت فعلی قانون امر به معروف و نهی از منکر را توشیح کرده و این قانون نافذ است. این قانون در یک مقدمه، چهار فصل و ۳۵ ماده توشیح و در جریده رسمی نشر شده است. باید گفت که در این قانون پوشاندن تمام بدن زنان لازمی دانسته شده و گفته شده است که صدای زنان، جزء عورت است. مطابق این قانون لباس زنان نباید کوتاه، نازک و چسپ باشد و زنان هنگام بیرون رفتن از خانه باید روی، صدا و بدن خود را بپوشانند. همچنین قابل ذکر است که در این قانون محدودیتهای گسترده بر ظاهر مردان نیز وضع شده و آنان از تراشیدن و کوتاه کردن ریش خود منع شدهاند. حکومت سرپرست در این قانون شنیدن موسیقی و تماشای فیلم و عکس جانداران را در کامپیوتر و موبایل منع کردهاند و برای افرادی که از این قانون تخلف کنند، تعزیرات متخلف وضع کردهاند.
برچسب: آموزش
صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) ضمن هشدار از آنچه که نرخ بالای مرگ و میر مادران در افغانستان عنوان شده، اعلام کرده است که نظام صحی افغانستان به صورت فوری به ۱۸ هزار قابله نیاز دارد. این صندوق هشدار داد اگر این نیاز برآورده نشود، زندگی زنانی بسیاری به خطر میافتد. افغانستان یکی از بالاترین نرخهای مرگ و میر مادران باردار را در جهان دارد. صندوق جمعیت سازمان ملل تاکید کرد که قابلهها میتوانند حدود ۹۰ درصد نیازهای فوری بهداشت باروری مادر، نوزاد و دختران نوجوان را برآورده کنند. طبق گزارش این صندوق، در سطح جهانی هم به حدود ۹۰۰ هزار قابله آموزش دیده دیگر نیاز است. طبق این گزارش، در افغانستان برای رسیدگی به تقاضای شفاخانهها، به ۱۸ هزار قابله ماهر دیگر نیاز فوری وجود دارد. کمبودی که اگر جبران نشود، میتواند زندگی بسیاری را به خطر اندازد. صندوق جمعیت ملل متحد گفت که در سال ۲۰۲۱ از بیش از ۷۰ درمانگاه خانوادگی در افغانستان حمایت میکرد، اما این رقم اکنون با وجود محیط عملیاتی بسیار چالشبرانگیز، بیش از شش برابر شده و به ۴۷۷ درمانگاه رسیده است. طبق این گزارش، این کلینیکها از سال ۲۰۲۱ به بیش از پنج میلیون افغان کمک کرده تا به خدمات حیاتی بهداشتی، به ویژه در مناطق دورافتاده و صعبالعبور دسترسی پیدا کنند. آمار بالای مرگ و میر مادران افغان در گزارش صندوق جمعیت سازمان ملل آمده است که افغانستان از دیرباز دارای یکی از بالاترین نرخهای مرگومیر مادران در جهان بوده است. هر ساعت یک زن به دلیل عوارض بارداری و زایمان جان خود را از دست میدهد. به گفته این صندوق، این مرگومیرها تا حد زیادی با مراقبتهای قابلههای ماهر قابل پیشگیریاند. صندوق کودکان سازمان گزارش داده است که در هر ۱۰۰ هزار تولد، ۶۳۸ مادر جان خود را در جریان وضع حمل از دست میدهند که علت آن فقر، دسترسی محدود به خدمات صحی و نابرابری جنسیتی است. این صندوق با اشاره به محدودیتهایی که حکومت سرپرست برای آموزش، کار و سفر زنان وضع کرده، گفت که چشمانداز این وضعیت برای زنان و دختران و نسلهای آینده در افغانستان خطرناکتر به نظر میرسد.
شماری از زنان معترض و اعضای جنبش زنان عدالتخواه افغانستان میگویند که در برابر محدودیتهای حکومت سرپرست به مبارزات خود ادامه میدهند و هرگز زیر بار ظلم شانه خم نمیکنند. زنان معترض از ۱۵ آگوست به عنوان «روز سیاه» در تاریخ افغانستان یاد کرده و گفتهاند، روزی که تیرهبختی و ظلمت بر تمام افغانستان سایه انداخت. اعضای جنبش زنان عدالتخواه افغانستان تاکید کردند که تاریخ سیاه ۱۵ آگوست براساس یک معاملهی ننگین در دوحه اتفاق افتاده و سرنوشت مردم افغانستان به ویژه زنان را تغییر داد و «جانیان زنستیز» را بر سرنوشت مردم کشور حاکم کرد. آنان افزودهاند که هرگز این روز سیاه و محدودیتهای حکومت فعلی خاموش نمیشوند و به مقاومت خود در برابر اقدامات زنستیزانه ادامه میدهند. زنان معترض با شعار «میجنگیم، ظلمت نمیپذیریم»، به مقاومت خود در برابر حکومت سرپرست تاکید کرده و از جامعهی جهانی خواستند که از حقوق آنها دفاع و حمایت کنند. آنها در ادامه از مردم افغانستان خواستند تا در کنار زنان و دختران کشور برای بازپسگیری حقوق از دسترفتهشان بهپا خیزند. با سومین سالروز به قدرت رسیدن حکومت فعلی، اعتراضات گستردهای در کشورهای مختلف دنیا علیه حکومت فعلی و اقدامات زنستیزانهی این گروه در جریان است. این اعتراضات، به رهبری زنان و دختران افغانستان و با حمایت گستردهی جوامع بینالمللی برگزار میشود. باید گفت که برگزاری این اعتراضات، بیانگر نارضایتی عمیق مردم و به ویژه زنان و دختران از حکومت سرپرست و شرایط بحرانی حقوق بشری در افغانستان است. قابل ذکر است که اعتراضات امسال، با توجه به سرکوبهای مداوم، وضع محدودیت و نقض حقوق بشر توسط حکومت فعلی، به عنوان یک فریاد جهانی برای عدالت و حقوق برابر تلقی میشود. از آمریکا و اروپا گرفته تا آسیا و استرالیا، شهروندان افغانستان و حامیان بینالمللی آنها با برگزاری تجمعات، راهپیماییها و نشستهای اعتراضی، بر ضرورت حمایت از زنان و مردم افغانستان و مبارزه با حکومت فعلی تاکید کردند.
ممنوعیت آموزش بالاتر از صنف ششم باعث شده است که شماری از دختران بهخاطر ادامهی آموزششان برای کسب بورسهای آموزشی از کشورهای دیگر تلاش کنند. در تازهترین مورد، 20 دختر دانشجویی افغانستان، طی هفته جاری برای ادامه تحصیلاتشان در رشتهی پزشکی به اسکاتلند سفر خواهند کرد. روزنامهی «تایمز» گزارش داده است که در حالیکه این دانشجویان در کشورشان از آموزش محروم هستند؛ اکنون پس از سالها بلاتکلیفی، ویزای آموزشی شان را بهدست آوردهاند. در گزارش آمده است که این دختران پس از ماه آگوست سال ۲۰۱۲ میلادی و به قدرت رسیدن حکومت فعلی از آموزش محروم بودند و اکنون با کسب این بورس آموزشی در دانشگاههای پزشکی اسکاتلند، به آموزششان ادامه میدهند. این روزنامه نوشته است که این دختران از ادامهی آموزشهای شان در این کشور، خوشحال هستند. باید گفت که حکومت سرپرست پس از به دست گرفتن قدرت، در نخستین اقدام، آموزشهای بالاتر از صنف ششم را برای زنان و دختران ممنوع کرد. این گروه سپس در ۲۹ قوس سال ۱۴۰۱ به دانشگاهها افغانستان دستور داد تا تحصیل دانشجویان دختر را به حالت تعلیق در بیاورد. قابل ذکر است که ممنوعیت آموزشی دختران در طی سه سال گذشته با واکنشهای گستردهی جهانی مواجه بوده و همواره از این گروه خواسته شده که این فرمان را لغو کند؛ اما حکومت فعلی آموزش دختران را مسالهی داخلی عنوان کرده و میگویند که به هیچ کشوری حق مداخله در مسایل داخلی افغانستان را نمیدهد.
فواد چودری، وزیر پیشین اطلاعات حکومت پاکستان به تجلیل گسترده حکومت سرپرست افغانستان از سومین سالروز خروج نیروهای آمریکایی واکنش نشان داده و میگوید: «چه فایده از این استقلال که زنان و دختران افغانستان به بردگی گرفتار شدند.» آقای چودری در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که انتقال قدرت از یک گروه به گروه دیگر را نمیتوان آزادی نامید. او از مقامهای ارشد حزب تحریک انصاف پاکستان است گفته است: «چه سودی دارد اگر کشوری آزاد باشد، اما مردمش آن را به گورستانی برای خود تبدیل کنند؟» وزیر سابق اطلاعات پاکستان با اشاره به محدودیتهای گسترده حکومت سرپرست علیه زنان و دختران در افغانستان گفت: «امروز زنان و دختران افغانستان در اسارت به سر میبرند.» او افزود: «آزادی به معنای داشتن حقوق اساسی انسانی است.» حکومت سرپرست ۲۴ اسد، سومین سالروز دستیابی به قدرت و خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را به طور گسترده در سراسر کشور جشن گرفتند. نیروهای حکومتی با استفاده از جنگافزارهای بهجامانده از نیروهای آمریکایی، از جمله توپ و تانک، به خیابانها آمدند و آنچه را پیروزی بر آمریکا و ناتو خواندند، جشن گرفتند. حکومت سرپرست با بازگشت به قدرت، محدودیتهای گستردهای بر زنان و گروههای سیاسی و مذهبی اعمال کرده است. این گروه مکاتب و دانشگاهها را به روی زنان بسته و آنان را از بخش عمده نهادهای دولتی کنار گذاشتهاند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.
حامد کرزی، رییسجمهور سابق افغانستان به ادامه وضع محدودیت علیه دختران و زنان واکنش نشان داده و بار دیگر از حکومت سرپرست خواست که هرچه زودتر دروازههای مکاتب و دانشگاهها را بهروی دختران باز کند. آقای کرزی این اظهارات را در پیامی به مناسبت یکصدوپنجمین سالروز استقلال افغانستان به دشت شاه امانالله مطرح کرده و گفته است که رهایی از وابستگی به خارج و پیشرفت کشور، در گرو آموزش جوانان، بهویژه زنان و دختران است. وی تاکید کرده است: «همانطور که افغانستان خانه مشترک همه افغانها است، امیدوارم که هر شهروند این سرزمین با حس کامل مالکیت و آزادی، زمینه کار و تلاش برای آبادانی و پیشرفت وطن را داشته باشد.» آقای کرزی ابراز امیدواری کرد که «همه هموطنان بر یک سفره گرد هم آیند و راه تفاهم ملی را برای تأمین صلح و ثبات دائمی در کشور انتخاب کنند.» قابل ذکر است که حکومت سرپرست از سه سال پیش درهای مکاتب و دانشگاهها را به روی دختران بستهاند. سازمان ملل اعلام کرده است که در نتیجه این تصمیم، ۱.۴ میلیون دختر افغان از تحصیلات متوسطه و عالی محروم شدهاند. این نخستین بار نیست که حامد کرزی خواستار بازگشایی مکاتب و دانشگاهها میشود. او در سه سال گذشته پیوسته این خواست را تکرار کرده است. حامد کرزی علیرغم محدودیتهای حکومت سرپرست، طی سه سال گذشته در کابل زندگی کرده است. حکومت فعلی برای سفرها و دیدارهای او محدودیتهایی اعمال کرده است. باید گفت که محدودیتهای حکومت فعلی، باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.
اوچا یا دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد در تازهترین مورد، افغانستان زیر سلطه حکومت سرپرست را یکی از پنج مکان «خطرناک» در سطح جهان برای امدادگران اعلام کرده است. این نهاد امروز (دوشنبه، ۲۹ اسد) با نشر بیانیهای گفته است که با وجود کاهش جنگ پس از ماه آگوست ۲۰۲۱ در افغانستان، اما محدودیتهای وضعشده علیه زنان و دختران از سوی حکومت فعلی، کارمندان نهادهای کمککننده را با چالش جدی روبرو کرده است. در بیانیهی اوچا آمده است: «اقدامات محدودکنندهی حکومت سرپرست که زنان و دختران را هدف قرار میدهد، دسترسی آنان را به آموزش، زندگی اجتماعی، خدمات و اشتغال، از جمله کارهای بشردوستانه محدود و موانع قابل توجهی را ایجاد میکند. همچنان امدادگران باید همیشه برای ادامه کار خود از این چالشها عبور کنند.» دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل تاکید کرد که در حال حاضر بیش از ۳۵ هزار کارمند نهادهای مددرسان بینالمللی در بخشهای مختلف، از جمله آموزش، صحت، ماینروبی و کمکهای غذایی در کشور کار میکنند. اوچا افزود که کارمندان نهادهای بینالمللی طی سال ۲۰۲۳ به ۳۲.۱ میلیون تن در افغانستان خدمات ارائه کردند. در ادامه آمده است که در این مدت ۲۶.۳ میلیون تن از کمکهای غذایی و معیشتی، ۱۶.۵ میلیون تن از خدمات صحی و درمانی و ۹.۹ میلیون دیگر از خدمات آب آشامیدنی صحی بهرهمند شدند. دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل افزود که در کنار این، سال گذشته میلادی ۵.۷ میلیون کودک و زن باردار یا شیرده حمایت تغذیه، ۳.۵ میلیون کودک خدمات حفاظتی، دو میلیون کودک خدمات آموزشی و یک میلیون کودک سرپناه اضطراری و اقلام غیرغذایی دریافت کردهاند. براساس اطلاعات دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد، قرار است نهادهای کمککننده در سال جاری میلادی به ۱۷.۳ میلیون فرد نیازمند در کشور در بخشهای مختلف کمکرسانی کنند. این نهاد بینالمللی بار دیگر از عدم بودجه کافی برای کمکرسانی به نیازمندان در کشور هشدار داده است. قابل ذکر است که این نهاد بینالمللی چند روز پیش نیز اعلام کرده بود که افغانستان تحت کنترول حکومت سرپرست با یک «بحران انسانی وخیم» روبرو است.
دیدبان حقوق بشر در تازهترین مورد اعلام کرده است که حکومت سرپرست در افغانستان، حقوق انسانی زنان و دختران را سلب کرده و آنان به گونهی ویژه و ناعادلانهای تحت تأثیر سیاستهای این گروه قرار گرفتهاند. این سازمان با نشر گزارشی به مناسبت سه سالگی تسلط حکومت فعلی بر افغانستان گفته است که این کشور بزرگترین فاجعهی حقوق زنان و دختران را در جهان تجربه میکند و در این مدت وضعیت مردم افغانستان به طور فزایندهای وخیمتر شده است. این سازمان با اشاره به سیاستهای حکومت فعلی بر زنان میگوید که واکنش جامعه بینالمللی به این بحران در بهترین حالت ضعیف و در بدترین حالت مصالحهجویانه بوده است. در گزارش آمده است که حکومت فعلی دستورهای شدیدی را اجرا کرده است که زنان و دختران را تا حد زیادی از زندگی عمومی محروم کرده است. قابل ذکر است که در سه سال گذشته آموزشهای بالاتر از صنف ششم و کار در بسیاری از بخشها را برای زنان و دختران ممنوع شده است. همچنان محدودیتهایی برای کار زنان در خدمات مدنی، سازمانهای غیردولتی، دفترهای سازمان ملل متحد اعمال شده است. همچنین زنان نمیتوانند بدون همراهی مرد به سفر یا به مکانهای عمومی مانند پارکها بروند. همچنان دسترسی زنان به مراقبتهای بهداشتی به شدت محدود شده است. در این گزارش آمده است:«حکومت فعلی آزادی بیان را محدود کرده و مدافعان حقوق زن را مورد ضربوشتم قرار داده و زندانی میکند. همچنین محدودیتهایی بر حقوق باروری زنان اعمال کرده است، از جمله ممنوعیت استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری در شهرهای بزرگ، که باعث محدود شدن خودمختاری زنان بر بدنشان شده است. این سرکوب و خشونت مستمر منجر به بحران سلامت روانی در میان زنان و دختران افغانستان، با افزایش نرخ افسردگی، اضطراب، تروما و خودکشی شده است.» دیدبان حقوق بشر از واکنش جهانی در برابر نقض حقوق زنان انتقاد کرده و گفته است که عملکرد جامعه بینالمللی به این بحران منسجم، هماهنگ و مبتنی بر حقوق نبوده است. این واکنشها تکهتکه بوده و تعهدی به حمایت از حقوق بشر و قانونهای بینالمللی از طریق گامهای مشخصی مانند اقدامهای برای پاسخگو کردن حکومت فعلی نسبت به نقضهایشان نداشته است. به گفتهی دیدبان حقوق بشر، در عوض، جامعه بینالمللی به طور تدریجی نقض حقوق زنان و دختران توسط حکومت فعلی را پذیرفته است که این روند خطرناکی به سمت عادیسازی این گونه نقضها را نشان میدهد. این سازمان از جامعهی جهانی خواسته است که بیشتر از زنان افغانستان حمایت کند؛ زیرا آنان برای بازگرداندن حقوق انسانی خود مبارزه میکنند.
ائتلاف ورزش و حقوق (Sport & Rights) خواستار لغو و جبران رد صلاحیت منیژه تلاش، دختر ورزشکار اهل افغانستان در المپیک ۲۰۲۴ پاریس، به خاطر ترویج برابری جنسیتی شده است. این ائتلاف با نشر بیانیهای گفته است که کمیتهی بینالمللی المپیک باید استفاده از قاعده ۵۰ در منشور المپیک برای مجازات ورزشکاران به دلیل دفاع از ارزشهای جهانی برابری، شمولیت و احترام را متوقف کند. ائتلاف ورزش و حقوق به نقل از گنوس الفرد، مدیر ورزش و حقوق بشر در اتحادیهی جهانی بازیکنان نوشته است: «زمانی که ورزشکاران برای اهداف عدالت و برابری سخن میگویند، آنها مدافعان حقوق بشر هستند و شایسته حفاظت و همبستگی هستند. المپیک پاریس ۲۰۲۴ ادعا کرده که جزو اولین «بازیهای برابر جنسیتی» است، پس مجازات یک عضو تیم پناهندگان المپیک به خاطر ترویج این مسئله در طول رقابتها شگفتآور است. این مورد نشان میدهد که قاعده ۵۰ میتواند حقوق بشری ورزشکاران برای آزادی بیان را به خطر بیندازد.» بیانیه به نقل از فریبا رضایی، دومین زن ورزشکار المپیک افغانستان و بنیانگذار نهاد «رهبران زن فردا»، هم نوشته است: «در سومین سال تسلط طالبان، بحران حقوق زنان بدترین بحران در جهان است و حدود ۲۰ میلیون زن و دختر در افغانستان هنوز در رنج هستند. ورزش برای زنان در افغانستان ممنوع است و طالبان از معکوس کردن این ممنوعیت امتناع میکنند. خانم تلاش نباید به خاطر یک درخواست ساده برای حقوق بشر پایهای زنان رد صلاحیت میشد.» همچنین مینکی وردن، مدیر ابتکارات جهانی در سازمان عفو بینالملل نیز تاکید کرده است: «ورزشکاران در رقابتها حقوق بشری خود را تسلیم نمیکنند، از جمله حق بیان نظرات خود در مورد حقوق زنان. حرکت اعتراضی منیژه تلاش در بازیهای پاریس با شناخت منشور المپیک از اهمیت حقوق بشر همراستا بود.» سمیرا حمیدی، پژوهشگر منطقهای سازمان عفو بینالملل برای جنوب آسیا هم در این بیانیه گفته است: «اکنون، بیشتر از هر زمان دیگری، ما نیاز داریم که صدای زنان افغانستان را در هر صحنه و پلتفرم، از جمله بازیهای المپیک، بشنویم و تقویت کنیم. هیچکس نمیتواند در برابر چنین تبعیض سیستماتیک «خنثی» باقی بماند و هیچ ورزشکاری نباید صرفاً به خاطر حمایت از ارزشهای برابری جنسیتی، توبیخ شود.» باید گفت که منیژه تلاش در تاریخ ۹ آگوست با شعار «زنان افغانستان را آزاد کنید» به میدان رفت و به همین دلیل از رقابتهای بریکینگ المپیک پاریس ۲۰۲۴ رد صلاحیت شد. قاعدهی ۵۰ مدتهاست که به عنوان ابزار مجازات ورزشکارانی که برای عدالت اجتماعی و حقوق بشر فعالیت میکنند در مسابقات المپیک به کار رفته است. در برخی موارد، این نهادها بعداً از این ورزشکاران به خاطر فعالیتهایشان تقدیر کردهاند.
حجه لحبیب، وزیر امور خارجهی بلژیک به ادامهی محدودیتها علیه زنان و دختران افغانستان واکنش نشان داده و میگوید که زنان و دختران افغانستان بدون دسترسی به مکاتب، دانشگاهها و بازار کار، در حال بقا زیر سایه حکومت سرپرست هستند. خانم لحبیب گفت که کشورش به حمایت از مردم و دفاع از حق آموزش دختران و حقوق بشر در افغانستان متعهد است. او با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود به مناسب سهساله شدن بازگشت حکومت فعلی به قدرت، نوشته است که به قدرت رسیدن این حکومت، منجر به عقبگرد بزرگ در زمینه حقوق بشر به ویژه حقوق زنان شده است. وی تاکید کرد که زنان و دختران افغانستان را فراموش نکرده است. خانم لحبیب گفت بلژیک همچنان متعهد به حمایت از مردم افغانستان از طریق پروژههای هدفمند، بسیج جامعه بینالمللی و دفاع از آموزش دختران و حقوق بشر است. این در حالی است که حکومت سرپرست در سه سال گذشته، با صدور دهها فرمان زنان و دختران را در عرصههای مختلف زندگی، کار و آموزش محدود کرده است. در حال حاضر افغانستان تحت کنترول حکومت فعلی دختران بالاتر از صنف شش از مکتب محروماند و این گروه دروازه دانشگاه را هم بهروی دختران بسته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.