وزارت امور داخله‌ی ایران درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که ورود شهروندان افغانستان به ولایت مازندران این کشور ممنوع می‌باشد. نادریار احمدی، مشاور وزیر امور داخله‌ی ایران گفته است که حضور شهروندان افغانستان در مازندران «حتی به مدت کوتاه» ممنوع است. آقای احمدی تاکید کرد که شهروندان افغانستان تنها با ویزای گردشگری اجازه ورود به این ولایت را دارند. این مقام ایرانی افزوده است که این تصمیم براساس مصوبه شورای امنیت ملی ایران گرفته شده است. همچنین او در بخشی از صحبت‌های گفت که کارفرمایان ایرانی نباید در این ولایت شهروندان افغانستان را استخدام کنند. با این وجود، مسوولان مرزی حکومت سرپرست اعلام کرده است که طی یک هفته، بیش از ۳۷۴ خانواده از ایران به کشور بازگشته‌اند. این در حالی است که پیش از این نیز ایران با مهاجران افغانستان برخورد غیرقانونی داشته است. باید گفت که در حال حاضر، ایران میزبان میلیون‌ها مهاجر اهل افغانستان است که بسیاری از آن‌ها فاقد مجوز قانونی هستند. گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران تحت فشار است تا تعداد قابل توجهی از این افراد را بازگرداند، طوری که دولت ایران برنامه‌ریزی کرده است تا تا مارس ۲۰۲۵، دو میلیون افغانستانی را اخراج کند. با افزایش تعداد بازگشت‌کنندگان، حکومت تحت فشار فزاینده‌ای قرار دارد تا نیازهای آن‌ها را برآورده کند. حدود ۶۰٪ از بازگشت‌کنندگان مسکن دائمی را اولویت اصلی خود می‌دانند، اما بسیاری در پیدا کردن مسکن مناسب با مشکل روبرو هستند.

وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت سرپرست در تازه‌ترین مورد از اخراج ۳۲۵ شهروند افغانستان از ترکیه خبر داده است. این وزارت امروز (یک‌شنبه، ۲۰ عقرب) با نشر خبرنامه‌ای گفته است، این مهاجران‌ که دارای اسناد و بدون اسناد بودند، طی روز اخیر از طریق هوایی به کشور منتقل شده‌اند. وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان تاکید کرد که مقام‌های حکومتی از برگشت‌کنندگان در میدان هوایی کابل استقبال کردند. در خبرنامه‌ی وزارت مهاجرین آمده است که برای برگشت‌کنندگان حمایت‌های حقوقی و معادل ۱۵۰ یورو کمک مالی از سوی سازمان بین‌المللی مهاجرت ارائه شده است. قابل ذکر است که ترکیه پیش از این هم مهاجران اهل افغانستان را اخراج کرده است. شهروندان افغانستان برای مهاجرت به کشورهای اروپایی و یا کار به ترکیه می‌روند. اخراج مهاجران افغانستان از ایران و پاکستان نیز از یک سال به این طرف به شدت جریان دارد. گفتنی است که پس از حاکمیت حکومت فعلی بر افغانستان، مهاجرت شهروندان کشور افزایش یافته است. مقصد عمده‌ی مهاجران، ایران، پاکستان و ترکیه هستند.

حسین شرافتی‌راد، مدیرکل امور اتباع و مهاجران خارجی خراسان رضوی ایران می‌گوید که روزانه «افزون بر سه هزار نفر اتباع غیرمجاز» بازداشت شده و پس از طی مراحل قانونی از مرز دوغارون به افغانستان اخراج می‌شوند. خبرگزاری دولتی ایران-ایرنا گزارش داده است که آقای شرافتی‌راد گفته است که مهاجران بدون اسناد اهل افغانستان در ولایت خراسان، پس از شناسایی و بازداشت، از طریق مرز دوغارون اخراج می‌شوند. او در جریان سفر به شهر تایباد از زمین پیشنهادی برای ساخت یک اردوگاه برای «اتباع افغانستانی غیرمجاز» نیز بازدید کرده است. براساس معلومات ارائه شده از سوی رسانه‌های ایرانی، این اردوگاه قرار است در ۲۰ هکتار زمین در تایباد ایران و در نزدیکی مرز دوغارون ساخته شود. مدیرکل امور اتباع و مهاجران خارجی خراسان رضوی ایران تاکید کرده است: «راه‌اندازی اردوگاه اتباع افغانستانی غیرمجاز در این مرز رسمی نقش زیادی در ساماندهی آنان دارد و نگاه ویژه‌ی مسوولین کشوری را می‌طلبد.» قابل ذکر است که پس از آن‌که مسعود پزشکیان به‌عنوان یک ایران کارش را آغاز، روند اخراج اجباری مهاجران افغانستانی از آن کشور تشدید شده است. باید گفت که شهروندان افغانستان طی چند ماه گذشته بارها مورد خشونت قرار گرفته و چند مورد نیز به جان باختن انجامیده است. گفتنی‌ست که ایران از سال‌ها به این‌سو میزبان میلیون‌ها افغانستانی‌ است. در ماه‌های اخیر این کشور، روند اخراج اجباری شهروندان افغانستان را آغاز کرده است. پس از حاکمیت حکومت فعلی در آگوست 2021، تعدادی از شهروندان افغانستان به‌شمول زنان معترض، فعالان حقوق زن، نظامیان پیشین و خبرنگاران به کشورهای مختلف از جمله ایران مهاجرت کردند.

کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، اعلام کرده است که در یک هفته گذشته ۶۱۵  نفر از مهاجران افغانستانی به گونه‌ی اجباری و دواطلبانه به افغانستان بازگشته‌اند که ۴۹ درصد بازگشت‌کنند‌گان زنان هستند. این سازمان امروز (یک‌شنبه، ۲۵ سنبله) گزارش هفته‌گی خود از آمار بازگشت‌کنندگان از پاکستان را منتشر کرده است. در گزارش آمده است که از میان خانواده‌های که به افغانستان بازگشت داده شده است، سرپرستی ۳۰ درصد خانواده‌های بازگشت‌کننده را زنان بر عهده دارد. آمار کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان نشان می‌دهد که ۵۷ درصد این بازگشت‌کنندگان کودکان زیر ۱۸ سال هستند. باید گفت که این زنان و دختران در حالی از پاکستان به افغانستان بازگشت داده می‌شوند که آنان در افغانستان براساس سیاست‌های حکومت فعلی از تمام حقوق شان به شمول آموزش و کار منع شده‌اند. پیش‌ از این نیز سازمان‌های حقوق بشری از پیامدهای بازگشت‌دادن زنان به افغانستان هشدار داده و از پاکستان خواسته بود که این روند را متوقف کنند. بربنیاد داده‌های که پیش‌تر از سوی این نهاد سازمان ملل منتشر شد، از آغاز سال جاری میلادی تا اکنون ۴۲ هزار و ۱۲۰ نفر، که ۲۰ هزار و ۶۸۲ زنان اند از پاکستان به کشور برگشته‌اند. پاکستان در ماه نوامبر سال گذشته‌ی میلادی اعلام کرد که نزدیک به ۴.۴ میلیون شهروند افغانستان در این کشور زند‌گی می‌کنند که از این میان حدود ۱.۷۳ میلیون آنان غیرقانونی استند که از این کشور اخراج می‌شود.

اسکندر مومنی، وزیر داخله جمهوری اسلامی از مهاجران اهل افغانستان ساکن ایران خواسته است «بروند در کشور خودشان تلاش کنند و آنجا را آباد کنند.» آقای مومنی این اظهارات را در یک برنامه تلویزیونی درباره طرح موسوم به «ساماندهی اتباع خارجی» مطرح کرده و گفت: «ایران توان این حجم از مهاجرت را ندارد.» وی تاکید کرد: «اولویت با آنهایی است که غیرقانونی و غیرمجاز وارد می‌شوند. در همه دنیا همین است و مهاجران باید به سازوکار کشور میزبان احترام بگذارند.» وزیر داخله جمهوری اسلامی مقصر افزایش بیکاری در ایران را مهاجر اهل افغانستان عنوان کرده و افزود: «فرصت‌های شغلی زیادی گرفته می‌شود و انتظار دارد مهاجران افغان به کشور خود بازگردند.» همچنین چهار روز پیش، اسکندر مومنی اعلام کرده بود که طرح جامع ساماند‌هی افغان‌ها در ایران به زودی تدوین و اجرایی می‌شود. او گفت: «این طرح کامل، با یک برنامه مناسب و در نظر گرفتن ملاحظات منطقه‌ای و همسایگی اجرا می شود.» خبرگزاری مهر گزارش داد که وزیر داخله ایران روز پنج‌شنبه گذشته در بازدید از محله سنگ سیاه شیراز بر ضرورت ساماندهی افغان‌ها در ایران تاکید کرد. مومنی که به تازگی به عنوان وزیر داخله جمهوری اسلامی منصوب شده، در جلسه مجلس اعلام کرده بود که نخستین گام او، اخراج مهاجران غیرقانونی و بدون مجوز خواهد بود. او جزئیاتی در مورد طرح جامع برای افغان‌ها در ایران ارائه نکرده است. با این حال، آقای مومنی در ماه اسد، زمانی که هنوز وزیر داخله نشده بود، در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران تاکید کرد که راه‌حل جلوگیری از ورود مهاجران، بستن مرزها است. مومنی در آن زمان اعلام کرد که برای اجرای این طرح، برنامه‌ریزی خواهد کرد. همچنین پیشتر مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور ایران، نیز در جریان کارزار انتخاباتی خود بر انسداد مرز با افغانستان تاکید کرده بود. باید گفت که پس از فروپاشی حکومت پیشین افغانستان، صدها هزار نفر از شهروندان این کشور به کشورهای همسایه، به ویژه ایران و پاکستان، مهاجرت کردند. در سه سال گذشته، هر دو کشور صدها هزار مهاجر افغان را اخراج کرده‌اند.

محسن نقوی، وزیر امور داخله‌ی پاکستان در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که این کشور مرحله دوم اخراج مهاجران اهل افغانستان فاقد مدرک را به زودی آغاز می‌کند. آقای نقوی این اظهارات را در دیدار با ایندریکا راتوات، معاون یوناما یا دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان مطرح کرده و گفته است که هیچ‌کسی اجازه ندارد بدون مدرک اقامت در پاکستان زندگی کنند. وزیر داخله‌ی پاکستان در این دیدار، بر نقش سازمان ملل و جامعه‌ی جهانی در بازگشت مهاجران افغانستان تاکید کرده است. همچنین روزنامه پاکستانی دان به نقل از یک منبع خود گزارش داد که در مرحله دوم اخراج مهاجران افغان از پاکستان، مهاجرانی که دارای کارت‌ مخصوص شهروندان افغانستان (Afghan Citizen Card) هستند، نیز اخراج خواهند شد. براساس آمار کمیساری عالی پناهندگان ملل متحد، حدود ۸۸۰ هزار پناه‌جوی افغان با کارت مخصوص شهروندان افغانستان در پاکستان زندگی می‌کنند. قابل ذکر است که دور اول اخراج مهاجران افغان در ماه میزان سال گذشته آغاز شد که حدود ۶۰۰ هزار پناه‌جوی افغان از پاکستان اخراج شدند. ایندریکا راتوات، معاون یوناما هم در این دیدار گفته است که سازمان ملل از نزدیک با مقام‌های حکومت فعلی افغانستان روی بازگشت مهاجران افغان کار می‌کند. براساس آمار سازمان ملل، در حال حاضر ۱.۳ میلیون مهاجر دیگر افغان با کارت‌های پی‌او‌آر(Proof of Registration) در پاکستان زندگی می‌کنند که اخیرا اعتبار آن از سوی حکومت پاکستان برای یک سال دیگر تمدید شد. علاوه بر این، وزارت خارجه‌ی پاکستان ماه گذشته اعلام کرد که حدود ۴۴ هزار افغان در پاکستان در بی‌سرنوشتی به سر می‌برند، در حالی که پرونده‌های مهاجرتی آن‌ها را کشورهایی چون آمریکا، استرالیا، بریتانیا، کانادا و آلمان پذیرفته‌اند.

وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت سرپرست در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که هفت میلیون شهروند افغانستان در خارج از کشور مهاجر هستند و سه میلیون نفر دیگر در داخل کشور آواره شدند. عبدالرحمان راشد، معین مسلکی وزارت مهاجرین این آمار را در یک نشست خبری در کابل اعلام کرده و همچنان گفت که در یک سال اخیر، یک میلیون و ۷۷۹ هزار و ۶۰۳ نفر از ایران، پاکستان و کشورهای دیگر به افغانستان بازگشته‌اند. وی در باره بازگشت مهاجرین جزئیات بیشتری ارائه نکرد. پیش از این سازمان بین‌المللی مهاجرت اعلام کرده بود که از سال ۲۰۲۰ میلادی تا اکنون، حدود هشت میلیون نفر افغانستان را ترک کرده‌اند. پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، صدها هزار نفر کشور را ترک کردند و به کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا، ایران و پاکستان پناه بردند. عمده‌ترین گروه پناه‌جویان کشور را کارمندان سابق دولت، نهادهای مدنی و حقوق‌‌ بشری، روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق زن تشکیل می‌دهند. همچنین در طی سه سال گذشته صدها هزار مهاجر اهل افغانستان به کشور برگشته‌اند یا اخراج شدند. اخراج مهاجران بدون اسناد افغانستان از کشورهای ایران و پاکستان در یک سال اخیر به‌شدت جریان داشته است. مقام‌های ایران در اواخر سال گذشته‌ی خورشیدی اعلام کرده بودند که ۵۲۰ هزار مهاجر افغانستانی را اخراج کرده‌اند. براساس آمار سازمان‌های بین‌المللی، تا آخر سال ۲۰۲۳ میلادی بیش از ۵۰۰ هزار مهاجر دیگر نیز از پاکستان اخراج شده‌اند. آقای راشد در بخشی از صحبت‌هایش گفت که در یک سال اخیر پنج هزار و ۷۶۶ نفر از شهروندان افغانستان که در پاکستان و ترکیه زندانی بودند، آزاد شده‌اند. او تاکید کرد که در این مدت چهار هزار شهروند افغانستان که در ارتباط با جرایم مختلف در ایران بازداشت شده بودند، به افغانستان منتقل شده‌اند‌. قابل ذکر است که ایران در یک سال اخیر بارها اعلام کرده است که شماری از زندانیان اهل افغانستان را به حکومت سرپرست سپرده است تا باقی‌مانده‌ی مدت حبس شان را در افغانستان بگذرانند. انتقال زندانیان به افغانستان براساس تفاهم‌نامه‌ی تبادل زندانیان که در سال ۱۳۸۵ میان وزارت‌های عدلیه‌ی دو کشور امضا شده، صورت می‌گیرد.