شبکه اقدام بینالمللی برای برابری جنسیتی و قانون اعلام کرده است که زبیده اکبر، یکی از فعالان حقوق زن و جامعهی مدنی افغانستان برنده جایزه حقوق و رهبری سال ۲۰۲۴ این شبکه شده است. این شبکه امروز (شنبه، ۲۰ اسد) با نشر بیانیهای در حساب کاربری ایکس خود این موضوع را اعلام کرده است. شبکه اقدام بینالمللی برای برابری جنسیتی و قانون تاکید کرد که خانم اکبر و یک زن دیگر از تونس برندهی جایزه سال ۲۰۲۴ در بخش حقوق و رهبری شدهاند. در بیانیه آمده است که این جایزه به برای زبیده اکبر که به طور خستگیناپذیر برای دفاع از حقوق زنان و دختران به حاشیه رانده شده در افغانستان تلاش میکند و پروفسور حفیدا چکیر یک فمینیست پیشگام، فعال کارگری و مدافع حقوق بشر از تونس که زندگی خود را وقف حمایت از حقوق زنان، حقوق LGBTQIA+، حقوق مهاجران و حقوق افراد دارای معلولیت کرده، تعلق گرفته است. این شبکه در ادامه نوشته است که جایزه حقوق و رهبری در سال ۲۰۱۵ میلادی برای قدردانی از رهبران نمونه در ترویج حقوق زنان و برابری جنسیتی تاسیس شد و در سال ۲۰۱۸ میلادی، این جایزه به نام امل زنون زوانی، دانشجوی حقوق الجزایری که در سال ۱۹۹۷ به دلیل امتناع از رها کردن تحصیل توسط بنیادگرایان به قتل رسید، نامگذاری شد. شبکه اقدام بینالمللی برای برابری جنسیتی افزود که این جایزه به افرادی اهدا میشود که سهم برجستهای در ترویج و حمایت از حقوق زنان داشته و در غلبه بر بیعدالتی و پیشبرد برابری جنسیتی، شجاعت نشان داده است. همچنین شهرزاد اکبر، رییس پیشین کمیسیون حقوق بشر افغانستان و خواهر زبیده اکبر نیز از برنده شدن زبیده ابراز خورسندی کرده است. زبیده اکبر یکی از فعالان برجسته حقوق زنان و جامعه مدنی افغانستان است. او بیش از یک دهه تجربه کار در داخل افغانستان برای ترویج برابری جنسیتی دارد. فعالیت زبیده بر حمایت از جنبشهای مدنی مردمی، زنان و مدافعان حقوق بشر که از برابری جنسیتی و پایان دادن به سیاستهای «مستبدانه» طالبان که بر زنان افغان تحمیل شده، متمرکز است. وی همچنان پروژههای تحقیقاتی را در همکاری با نهادهای بینالمللی در مورد وضعیت زنان افغانستان رهبری کرده است. این فعالان حقوق زن افغانستان در ماه مارچ ۲۰۲۳ در شورای امنیت سازمان ملل در مورد وضعیت زنان و گروههای قومی و مذهبی در کشور هم سخنرانی کرده بود. باید گفت که این جایزه در حالی به یک فعال حقوق زن افغانستان تعلق میگیرد که حکومت سرپرست طی سه سال گذشته زنان افغان را از حقوق اساسیشان محروم کرده و زمینه اعتراض را از آنان گرفتهاند.
برچسب: #مبارزه
رافائلا ایدویس، کاردار اتحادیه اروپا در افغانستان، به مناسبت روز جهانی زنان در سیاست اعلام کرده است که «مقاومت، شجاعت و امید» زنان این کشور «فوقالعاده» است. خانم ایدویس با نشر پیامی به مناسبت روز جهانی زنان در سیاست در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «از زمانی که به افغانستان آمدهام، با مقاومترین، شجاعترین و سختکوشترین زنانی که مصمم به شکل دادن آینده این کشور هستند، دیدار کردهام.» وی تاکید کرد: «ما با هم میتوانیم الهامبخش نسلهای آینده رهبران زن باشیم.» او افزود که زنان در دیپلماسی افغانستان نه تنها موانع را میشکنند بلکه در حال ساختن پلها هستند. کاردار اتحادیه اروپا در افغانستان خطاب به زنان و دختران افغان گفت: «این پیام به همه زنانی است که آینده افغانستان را شکل میدهند. مقاومت، شجاعت و امید شما واقعاً فوقالعاده است.» دوشنبه ۲۴ جون، روز جهانی «زنان در دیپلوماسی» است. این روز در حالی گرامی داشته میشود که حکومت سرپرست زنان افغانستان را از حقوق اساسیشان، از جمله حق آموزش، تحصیل، کار و آزادی رفتوآمد، محروم کردهاند. از آن زمان تا اکنون جامعهی جهانی و دیگر نهادهای بینالمللی بارها خواستار لغو ممنوعیت آموزش و تحصیل دختران شدهاند، اما حکومت فعلی همچنان این ممنوعیت را ادامه میدهند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.
رینا امیری، نمایندهی ویژه آمریکا برای زنان و حقوق بشر در افغانستان در نشست وزارت خارجهی ایالات متحده گفت که ممنوعیتهای زیادی در برابر زنان و دختران افغانستان وجود دارد، اما آنان تلاش دارند به حقوق خود دست یابند. خانم امیری گفت که زنان و دختران افغانستان به کمک نیاز دارند و دوست ندارند به آنان به «چشم قربانی» دیده شود. زیرا زنان افغانستان از جامعهی جهانی میخواهند که برای رسیدن به حقوقشان، آنان را کمک کنند. او میگوید که در این نشست اشتراککنندگان همچنان تاکید کردند که به خلاقیت، عزم و پشتکار زنان و دختران افغانستان باید توجه شود. وی افزوده است: «زنان افغانستان میخواهند که ما مبارزهای شان را درک کنیم و به مقاومت آنان توجه کنیم.» نمایندهی ویژه آمریکا برای زنان و حقوق بشر در افغانستان گفت که از اشتراککنندگان خواسته که درک کنند زنان در افغانستان، چگونه با موانع پیشرویشان مبارزه میکنند. این نشست در حالی برگزار میشود که دو روز قبل، ۱۱ کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد، در یک بیانیهای مشترک گفته بودند که آنان تبعیض جنسیتی و ستم سیستماتیک حکومت سرپرست بر زنان و دختران در افغانستان را محکوم میکنند. آنان از حکومت فعلی خواستهاند که تمام سیاستها و فرمانهای که باعث سرکوب زنان و دختران میشوند، را فورا لغو کنند. اعمال محدودیتهای گستردهی حکومت فعلی بر زنان، مشکلات فراوانی برای زنان و دختران بهوجود آورده است. باید گفت که این نشست از سوی وزارت خارجه آمریکا و دانشگاه بوستون برگزاری شده است. در این اجلاس، نمایندگانی از بخش خصوصی، جامعه مدنی، دانشگاهها و حکومتها گردهم آمده و درباره استراتیژیهای سرمایهگذاری، توانمندسازی و آموزش زنان و دختران افغان گفتگو کردند.
الیف شافاک، نویسنده دغدغهمند ترکی در ۲۵ اکتبر ۱۹۷۱ میلادی در استراسبورگ فرانسه به دنیا آمد. مادرش ترک و پدرش از اهالی بریتانیا بود. وی بعد از جدایی والدینش، همراه مادر خود روانهی ترکیه گردید. او در ترکیه با مادرش، زنی مدرن و مادر بزرگش که زن سنتی بود، زندگی میکرد. مادرش دیپلومات بود و این موضوع سبب شد تا همراه دخترش، سفرهای زیادی برود. نوجوانی الیف شافاک در اسپانیا، اردن و آلمان گذشت. او در نوشتههایش ذکر کرده است که مادرش نقش بسزایی در تربیت او داشته است. الیف، از دانشگاه فنی و مهندسی خاورمیانه (واقع در شهر آنکارا) موفق به اخذ لیسانس در رشتهی روابط بینالملل شد و از همان دانشگاه فوق لیسانسش را در رشتهی مطالعات زنان و دکترایش را در رشتهی علوم سیاسی اخذ کرد. علاقهی الیف به داستان نویسی سبب شد که او از دوران کودکی دست به نویسندگی بزند. اگر عشق یکی از مضامین شافاک باشد، تصوف موضوع دیگر است. او برای اولین بار در اوایل ۲۰ سالگی به عنوان دانشجوی دانشگاه به تصوف علاقهمند شد و از آن زمان به بعد در نویسندگی و زندگیاش بازتاب یافت. در کتاب ملت عشق هم تصوف به عنوان موضوع اصلی قرار میگیرد. رمان ( پنهان) اولین نوشته او میباشد که شایستهی دریافت جایزه بزرگ مولانا شناخته شد. همچنین ( آینه شهر مَحرم)، از آثار قشنگ شافاک است که جایزهی بهترین رمان سال ۲۰۰۰ میلادی کانون نویسندگان ترکیه را توانست از آن خود کند. در کنار آن (عشق)، نیز از رمانهای پرطرفدار این نویسنده است که رکورد پرفروشترین رمان ترکیه را دارا میباشد. (ملت عشق)، رمان دیگری از شافاک میباشد که در ۲۰۱۰ میلادی به دو زبان انگلیسی و ترکی منتشر شد. عمدهی داستان آن در مورد احوالات و ارتباط شمس و مولوی است که کمترین بخشهای کتاب از زبان این دو شخصیت روایت میکند. اگر کتاب ملت عشق را خوانده باشید و از طرفداران آن باشید، حتماً نام «مست عشق» هم به گوشتان خورده است. مست عشق فیلمی از حسن فتحی است که با بازی شهاب حسینی، پارسا پیروزفر، حسام منظور و هنرمندان ترک مانند هانده ارچل و ابراهیم چلیککول بسیار سروصدا کرده بود. این فیلم محصولی مشترک از ایران و ترکیه است. در ادامه چند جملهی مشهور و طلایی کتابهای شافاک نیز ذکر گردیده است. ۱- سعی کنید در برابر تغییراتی که برایتان پیش میآید مقاومت نکنید. در عوض اجازه دهید زندگی از طریق شما جریان یابد و نگران نباشید که زندگی شما زیر و رو میشود. از کجا میدانید کسی که به او عادت کردهاید، بهتر از آن کسی است که می آید؟ ۲- مهم نیست مقصد شما کجاست، فقط مطمئن شوید که هر سفری را به یک سفر درونی تبدیل میکنید ۳- زندگی بدون عشق معنی ندارد... عشق هیچ برچسبی ندارد، هیچ تعریفی ندارد؛ همان چیزی است که هست، خالص و ساده. عشق آب حیات است و عاشق، روح آتش است. وقتی آتش عاشق آب باشد، جهان به شکل دیگری میگردد. از نوشتههای جنجالی الیف میتوانیم به رمانی با نام (حرام زاده استانبول) اشاره کنیم که از سوی دادگاه ترکیه به جرم اهانت به ترک بودن متهم گردید و به سه سال زندان محکوم شد. همچنین ( برزخ، شپش پالاس، شرافت، مرید معمار، اسکندر، شمسپاره...) از نوشتههای الیف شافاک است که خوانندگان زیادی دارد. الیف شافاک، نویسندهای دغدغهمند است که سخنرانی و اقدامات بسیاری در راستای دفاع از حقوق زنان داشته است. او در یکی از سخنرانیهای خود چنین گفته است:«زنان از هر سن و ملیتی درک میکنند که ما نمیتوانیم از حقوقی که برای خود قائل هستیم استفاده کنیم.» همچنین او معتقد است در ترکیه سیاست کاملاً تحت سلطه مردان است. مردانی با دیدگاه محافظهکارانه، مذهبی و مردسالارانه که فکر میکنند آنها حق دارند راجع به چگونه زندگی کردن زنان تصمیم بگیرند. شافاک میگوید باید آگاه بود و برای حقوق زنان در تمام کشورها تلاش کرد، زیرا ممکن است آنچه در ترکیه هست در سایر کشورها هم وجود داشته باشد یا اتفاق بیفتد. این نویسنده ترکی خواستار خواهر خواندگی شده است. کلمهای که به گفتهی وی در خاورمیانه برای زنان در دسترستر از فمنیسم است. او میگوید زنان خود در تداوم مرد سالاری گاهی نقش ایفا میکنند و این موضوع باید با همبستگی بین زنان کمتر شود. نوشتههای الیف، مانند آثار گرانبهای هر زن نویسنده بازگو کنندهی حضور زنان در این دنیا است. او همواره در حال دفاع از زن و حقوقاش و ایجاد آثار بسان گهر در دنیای امروزی میباشد. نویسنده: قدسیه امینی