معصومه علیزاده، ورزشکار اهل افغانستان و رییس تیم ورزشی پناهندگان در بازیهای المپیک ٢٠٢٤ پاریس میگوید که او تابوها را در ورزش افغانستان شکسته و نشان داده است که زنان و دختران نیز حق ورزش دارند. خانم علیزاده این اظهارات را در گفتگو با سایت خبری «تایمز لایو» افریقای جنوبی مطرح کرده و از مردم افغانستان خواست متحد باشند. معصومه علیزاده از افغانستان در بازیهای المپیک پاریس، رییس تیم ورزشی پناهندگان است که ٣٧ ورزشکار از کشورهای گوناگون از جمله اریتره، سوریه، افغانستان، ایران و سودان دارد. در ادامه آمده است که اگرچه حکومت سرپرست زنان و دختران را از ورزش در افغانستان منع کرده است، اما معصومه علیزاده مصمم است که از حقوق آنها در بازیهای المپیک پاریس دفاع کند. سایت خبری «تایمز لایو» نوشته است که معصومه علیزاده یکی از کسانی بود که مشعل المپیک را حمل کرد. انتخاب او برای این کار اهمیت ویژهای دارد. زیرا این اولین بار است که پس از سقوط دولت جمهوری افغانستان، المپیک برگزار میشود. خانم علیزاده معتقد است که تیم ورزشی پناهندگان در المپیک نماینده بیش از صد میلیون آواره در سراسر جهان است و پیام قدرتمندی از صلح و همبستگی دارد. این ورزشکار افغانستان تاکید کرد: «ما میخواهیم به پناهندگان دیگر الهامبخش باشیم و به آنها امید بدهیم که روزی همه چیز تغییر خواهد کرد.» هیچ کدام از ورزشکاران دو دوره قبلی پناهندگان در المپیک مدال کسب نکردند؛ اما علیزاده امیدوار است که ورزشکاران پناهنده این بار مدال کسب کنند. معصومه علیزاده گفت: «من در زندگی خود از تبعیضهای زیادی رنج بردهام و افتخار میکنم که رهبر تیمی در المپیک هستم که همه از کشورهای مختلف هستیم.» پنج ورزشکار افغان از جمله فرزاد منصوری، عضو پیشین تیم ملی تکواندوی افغانستان نیز عضو تیم پناهندگان است. خانم علیزاده میگوید به عنوان پناهنده و یک زن چالشهای زیادی را تجربه کرده، اما هیچ چیزی نتوانسته جلوی رشد او را بگیرد. او در مورد دوچرخهسواری دختران در افغانستان گفت: «این خطرناک بود، زیرا برخی با این کار موافق نبودند. آنها فکر میکردند که وظیفه دارند ما را متوقف کنند، آنها میخواستند ما را بزنند.» او اضافه میکند: «مردم سعی میکردند با موتر در جادهها به آنها ضربه بزنند، با سنگ بزنند یا میوه و سبزیها را به روی آنها بکوبند.» در گزارش آمده است که تمام این مشکلات موجب شد که علیزاده مصممتر از پیش به دوچرخهسواری بپردازد و تلاش کند تا این کار برای دختران و زنان افغان عادی شود. معصومه علیزاده سال ۲۰۲۲ عضو کمیسیون ورزشکاران کمیته بینالمللی المپیک شد. باید گفت که شش ورزشکار از افغانستان، ۳ زن و ۳ مرد، در این رقابتهای بینالمللی نمایندگی میکنند. همزمان پنج ورزشکار افغان به نمایندگی از تیم پناهندگان کمیته بینالمللی المپیک نیز در شرکت دارند. در کل، ۱۱ ورزشکار از افغانستان در المپیک پاریس حضور دارند.
برچسب: زنان ورزشکار
معصومه علیزاده، بایسکلسوار اهل افغانستان که رییس تیم ورزشی پناهندگان کمیته بینالمللی المپیک در بازیهای المپیک ٢٠٢٤ پاریس را به عهده دارد، مشعل این بازیهای را حمل کرد. تیم پناهندگان المپیک پاریس امروز (جمعه، ۵ اسد) در حساب انستاگرام خود نوشته است: «معصومه علیزاده این لحظه را هرگز فراموش نمیکند.» خانم علیزاده با تیم پناهندگان المپیک در بازیهای ۲۰۲۱ در توکیو حضور داشت. او اکنون ریاست سومین حضور این تیم را در المپیک بر عهده دارد. این ورزشکار اهل افغانستان در سال ۲۰۱۷ به فرانسه پناهنده شد. معصومه علیزاده سال ۲۰۲۲ عضو کمیسیون ورزشکاران کمیته بینالمللی المپیک شد. باید گفت که شش ورزشکار از افغانستان، ۳ زن و ۳ مرد، در این رقابتهای بینالمللی نمایندگی میکنند. همزمان پنج ورزشکار افغان به نمایندگی از تیم پناهندگان کمیته بینالمللی المپیک نیز در شرکت دارند. در کل، ۱۱ ورزشکار از افغانستان در المپیک پاریس حضور دارند. پیش از این اتل مشوانی، سخنگوی اداره ورزش حکومت سرپرست گفته بود که حکومت، سه ورزشکار زن افغان را که به نمایندگی از افغانستان به بازیهای المپیک ٢٠٢٤ پاریس فرانسه راه یافتهاند، به رسمیت نمیشناسد؛ اما این ورزشکاران زن با وجود مخالفت حکومت سرپرست، حالا به نمایندگی از افغانستان در فرانسه هستند. کیمیا یوسفی، در دوش، محمد صمیم فیضزاد در جودو، فریبا هاشمی در بایسکلسواری، شاه محمود نورزهی در دوش، فهیم انوری در شنا، و یولدوز هاشمی در بایسکلسواری، نمایندگان افغانستان در پاریس هستند. نگاره شاهین، در جودو، امیر انصاری، در بایسکلسواری جاده، منیژه تلاش، در بریک دنس، فرزاد منصوری، در تکواندو و صبغتالله عرب، در جودو از تیم پناهندگان نمایندگی میکنند. همچنین ذکیه خدادادی، تکواندوکار افغان عضو تیم پناهندگان پارالمپیک نیز مشعل المپیک را امروز در خیابانهای پاریس حمل کرد.
ذکیه خدادادی، تکواندوکار اهل افغانستان در پاریس و عضو تیم پناهندگان پاراتکوندوی فرانسه، مشعل المپیک را حمل کرده است. خانم خدادادی امروز ( جمعه، ۵ اسد) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «امروز افتخار حمل مشعل المپیک را داشتم. این افتخار بزرگی برای من بود و احساس غرور واقعاً شگفتانگیز بود.» وی تاکید کرد که مشعل المپیک نماد وحدت، صلح، آزادی، برابری برای تمام جهانیان است. او افزود: «من به عنوان یک دختر ورزشکار از افغانستان و یک پناهنده، آخرین مشعل المپیک را با لبخند و شادی حمل کردم.» قابل ذکر است که ذکیه خدادادی، دختر پاراتکواندوکاری اهل افغانستان پس از تسلط حکومت سرپرست بر کشور، افغانستان را ترک کرد. خانم خدادادی مقیم فرانسه در ۱۴ آگست ۲۰۲۳ و با پیروزی بر حریف ترکیاش نورجهان اسکنجی، در وزن منفی ۴۷ کیلوگرام بر سکوی قهرمانی پاراتکواندوی اروپا ایستاد. باید گفت که مسابقات المپیک از امروز تاریخ ۲۶ جولای تا ۱۱ اگست ۲۰۲۴ در شهر پاریس فرانسه برگزار خواهد شد. شش ورزشکار بهشمول سه زن از افغانستان در المپیک ۲۰۲۴ پاریس شرکت میکنند. کمیته بینالمللی المپیک اعلام کرده است که در بازیهای المپیک ۲۰۲۴، یک تیم برابر از لحاظ جنسیت شرکت خواهد کرد و هیچ مقامی از حکومت فعلی اجازه حضور در این رقابتها را نخواهد داشت. اما مسوولان ورزش حکومت فعلی گفته بودند که سه دختر ورزشکار کشور که در مسابقات المپیک دعوت شده بودند و اکنون در تبعید زندگی میکنند را بهرسمیت نمیشناسند. اتل مشوانی، سخنگوی ادارهی ورزش حکومت فعلی در این گزارش با اشاره به ورزشکاران مرد گفته بود: «تنها سه ورزشکار نمایندهی افغانستان هستند.»
ریچارد بنت، گزارشگر ویژهی سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر برای افغانستان خواستار حمایت داخلی و خارجی نهادهای ورزشی از زنان و دختران ورزشکار کشور شده است. آقای بنت به سخنان سخنگوی تربیت بدنی حکومت سرپرست در خصوص حضور سه زن ورزشکار اهل افغانستان در رقابتهای المپیک پاریس ۲۰۲۴ واکنش نشان داده و گفت که زنان و دختران افغانستان حق شرکت در مسابقات ورزشی را دارند. آقای بنت با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود به عدم حمایت حکومت سرپرست از ورزشکاران زن افغانستان که در المپیک پاریس شرکت کردهاند، هشدار داده و از نهادهای ورزشی خواسته است که در داخل و خارج از افغانستان از زنان و دختران ورزشکار حمایت کنند. او افزود که زنان و دختران افغانستان حق دارند در رقابتهای ورزشی شرکت کنند و مشتاقانه منتظر رقابت زنان و مردان با استعداد و الهام بخش افغانستان در رقابتهای المپیک و پارالمپیک پاریس ۲۰۲۴ هست. در رقابتهای المپیک امسال در پاریس، سه زن به نمایندگی از افغانستان در رشتههای بایسکلسواری و دو میدانی شرکت کردهاند. در این رقابت سه مرد نیز به نمایندگی از افغانستان شرکت کردهاند که دو نفر آنان از خارج کشور پیوستهاند. در حالی آقای بنت این اظهارات را مطرح کرده است که مسوولان ورزش حکومت سرپرست اخیراً گفتهاند که دختران ورزشکار که از سوی کمیتهی بینالمللی المپیک به این رقابتها دعوت شدهاند را بهرسمیت نمیشناسند و تنها سه مرد را نمایندهی افغانستان میدانند. کمیتهی بینالمللی المپیک این شش ورزشکار اهل افغانستان را در مشوره با مقامهای پیشین کمیتهی المپیک افغانستان که اکنون در تبعید بهسر میبرند، به رقابتهای المپیک پاریس دعوت کردهاند. حکومت سرپرست از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، ورزش زنان در این کشور را منع کرده و بسیاری از ورزشکاران زن در این مدت کشور را ترک کردهاند و در تبعید بهسر میبرند. همچنین سمیرا حمیدی، پژوهشگر سازمان عفو بینالملل با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود گفته است: «گروهِ که خودش مشروعیت ندارد همینقدر میتواند بیعقل باشد. این سه خانم ورزشکار به رسمیتشناسی هم ضرورت ندارند.»
زنان ورزشکار، اعضای تیم پیشین کریکت زنان افغانستان که پس از بازگشت حکومت سرپرست به قدرت کشور را ترک کردهاند، از شورای بینالمللی کریکت خواستهاند تا به آنان کمک کند که یک تیم پناهجویان مستقر در کشور استرالیا را تشکیل دهند. هفده بازیکن زن که در سالهای پیش از تسلط دوبارهی حکومت سرپرست با کریکت بورد افغانستان، قرارداد بسته بودند؛ اکنون از شورای بینالمللی کریکت خواستهاند تا در صورت عدم حضور یک تیم ملی زنان از افغانستان، در راه اندازی یک تیم پناهجویان مستقر در استرالیا به آنان کمک کند. آنان میگویند که تشکیل تیم پناهجویان در صورت امکان از سوی دفتر کریکت آسیای شرقی در استرالیا اداره شود و آنان نمیخواهند زیر پرچم افغانستان یا بهعنوان بازیکن در تیم ملی افغانستان نامیده شوند. این بازیکنان درخواست کتبی خود را در نامهای به گرگ بارکلی، رییس شورای بینالمللی کریکت ارسال کردند و از هیأت حاکمهی بازی درخواست «حمایت و راهنمایی» داشتهاند تا فعالیتهای شان در کشور استرالیا را بهصورت رسمی آغاز نمایند. تیم کریکت برد زنان افغانستان، در سال ۲۰۱۰، با حضور ۲۵ زن تشکیل شد، اما در سال ۲۰۲۱ میلادی، زمانیکه حکومت سرپرست به قدرت بازگشتند و زنان را از رفتن به دانشگاه، پارک و از کار در نهادهای دولتی و خارجی منع شدند، تیمهای ورزشی نیز منحل شد. این تیم در کابل به هدف توسعهی آهسته بازیهای کریکت میان زنان و همچنین سفر به عمان بهعنوان اولین مأموریت آنان ایجاد شد. شورای بینالمللی کریکت نیز از اعضای کامل خود که افغانستان یکی از آنهاست، خواسته است که یک تیم ملی زنان داشته باشند. در نامهای ارسال شده به گرگ بارکلی، رییس شورای بینالمللی کریکت گفته شده است: «ایجاد تیمی از پناهندگان زن افغانستان میتواند به ما فرصت بازی، مربیگری و مدیریت یک تیم کریکت بدون مرز را بدهد.» در این نامه آمده است: «ما بازیکنان قراردادی سابق تیم زنان افغانستان، از دستآوردهای تیم ملی مردان کشور در جام جهانی بیستآوره، افتخار و هیجان زده هستیم و اما یک غم و اندوه عمیق وجود دارد که ما بهعنوان زنان نمیتوانیم همانند مردان از کشورمان نمایندگی کنیم.» همچنین زنان ورزشکار گفتهاند: «ما قصد داریم از طریق این تیم نمایندهی تمام زنان افغانستان باشیم که رویای بازی کریکت را دارند اما قادر به انجام آن در افغانستان نیستند.» آنان هدف از داشتن یک تیم پناهندگان را توسعه و به نمایش گذاشتن استعدادهای زنان، امید بخشیدن به زنان باقی مانده در افغانستان و جلب توجهی جهان به چالشهای که زنان افغانستان با آن روبرو هستند. پس از تسلط دوبارهی حکومت سرپرست بر افغانستان و منع زنان از ورزش، بیش از ۲۰ بازیکن زن عضو کریکت بورد پیشین افغانستان، توانستند کشور را ترک کنند و در حال حاضر در استرالیا زندگی میکنند. اکنون در افغانستان، زنان هیچگونه فعالیت ورزشی ندارند و این کشور نیز تیم ملی زنان در بخشهای مختلف ورزشی ندارد.
فریبا رضایی، جودوکار زن اهل افغانستان که در بازیهای المپیک ۲۰۰۴ «آتن» شرکت کرده بود، از کمیته بینالمللی المپیک (آیاوسی) خواسته است تا افغانستان تحت کنترول حکومت سرپرست را از اشتراک در بازیهای المپیک ۲۰۲۴ پاریس منع کند. خبرگزاری رویترز به نقل از خانم رضایی نوشته است که کمیته بینالمللی المپیک نباید به جهان نشان دهد که در افغانستان زیر سلطه حکومت فعلی همه چیز خوب است. اما به زنان افغانستان اجازه داده شود در قالب تیم المپیک پناهندگان در مسابقات شرکت کنند. خانم رضایی تاکید کرد: «اگر کمیته بینالمللی المپیک به آنها اجازه ورود به المپیک در قلب اروپا، در پاریس ۲۰۲۴ را بدهد، برای مردم بسیار خطرناک است.» این ورزشکار زن افغان تاکید کرد که وی هیچگاهی تصور این را نمیکرد که همه دستاوردها، حقوق و آزادیهای زنان در افغانستان از بین میرود. این ورزشکار زن میگوید: «وقتی از بازیهای آتن برگشتم، در افغانستان ماندم و میخواستم در افغانستان بمانم. و من به تمریناتم ادامه دادم، چون تغییرات مهم را دیدم.» او تاکید کرد که در حال حاضر حکومت سرپرست این امیدها را از بین بردهاند. کمیتهی بینالمللی المپیک پیش از این در سال ۱۹۹۹ افغانستان را از اشتراک در بازیهای سال ۲۰۰۰ سیدنی محروم کرده بود. سقوط حکومت فعلی در سال ۲۰۰۰ زمینه اشتراک خانم رضایی ۱۸ ساله را در بازیهای المپیک آتن فراهم کرده بود. باید گفت که کمیتهی بینالمللی المپیک در پاسخ به پرسشی دربارهی درخواست خانم رضایی، به بیانیهی ماه گذشتهی جیمز مکلئود، مدیر روابط کمیتهی ملی المپیک و همبستگی المپیک اشاره کرده است. مکلئود در آن زمان گفته بود که کمیتهی بینالمللی المپیک با کمیتهی ملی المپیک افغانستان و مقامهای ورزشی «با هدف لغو محدودیتهای فعلی دسترسی به ورزش برای زنان و دختران جوان در افغانستان» در حال گفتگو است. او گفته بود که اگرچه کمیتهی بینالمللی المپیک دیدگاهها در مورد تعلیق کمیتهی ملی المپیک افغانستان را تأیید میکند، اما انزوای جامعهی ورزشی افغانستان را در حال حاضر رویکرد درستی نمیداند. این در حالی است که حکومت سرپرست بعد از تسلط بر کشور ورزش زنان را ممنوع کرده است. ورزشکاران زن یا از ورزش دست کشیده یا هم از ترس حکومت فعلی از کشور فرار کردهاند. خانم رضایی زمانی که ۱۸ سال داشت در مسابقات المپیک ۲۰۰۴ در آتن شرکت کرد و لحظهی تاریخی را برای افغانستان رقم زد. گفتنی است که رضایی در سال ۲۰۱۱ افغانستان را ترک کرده بود. وی که اکنون مقیم کانادا است، از چند سال به اینسو با ایجاد نهاد زیر نام «زنان رهبران فردا» در بخش ارائه بورسیه تحصیلی و برنامههای آموزشی برای زنان افغان فعالیت میکند. قرار است المپیک تابستانی ۲۰۲۴ پاریس از ۱۱ جولای تا ۱۱ آگست سال جاری میلادی با اشتراک ۱۰ هزار و ۵۰۰ ورزشکار در فرانسه برگزار شود.
همزمان با نزدیک شدن به روز هشتم مارچ، روز جهانی همبستگی زنان، شماری از ورزشکاران زن در کشور اعلام کردهاند که حکومت سرپرست با تسلطشان بر افغانستان، آنان را با بیرحمانهترین شیوه ممکن، سرکوب کردهاند. کمیته صحت و ورزش جنبش شنبههای ارغوانی با نشر اعلامیهای گفته است که مقامات حکومت فعلی ورزش زنان را «نمادی از غربگرایی» عنوان میکنند و باور دارند که ورزش زنان در تضاد با ارزشهای «افغانیت و اسلامیت» بوده و بنیادهای خانواده و حاکمیت مردسالارانه را در جامعه سنتی افغاستان تضعیف میکند. در اعلامیه آمده است که حکومت فعلی به این دلایل باشگاههای ورزشی زنان را در کشور بسته کرده است. کمیته صحت و ورزش جنبش شنبههای ارغوانی تاکید کرد که حکومت فعلی پس از تسلط دوبارهشان به قدرت، شماری از ورزشکاران زن را با توهین و تحقیر بازداشت و پس از مدتی با گرفتن تعهد کتبی و ضمانت هنگفت مالی دوباره از بند آزاد کرده است. اعضای این کمیته خطاب به ورزشکاران مرد گفتهاند: «خوش خدمتی نکنید و اخلاق ورزشی را زیر پا نگذارید. انتظار داریم که بیشتر از این با زیر پا گذاشتن وجدان، شرف و اخلاق ورزشی، چهره سیاه حکومت فعلی را سفیدنمایی نکنید و و در برابر سرکوب، اختطاف و ظلم این حکومت علیه زنان بهویژه زنان و دختران ورزشکار بیایستید.» آنان تاکید کردند که زنان و دختران ورزشکار در ۲۰ سال گذشته برای بسیاری از شهروندان نماد افتخار و تغییر مثبت تلقی میشدند و دستاوردهای ارزشمندی از مسابقات ملی و بینالمللی به کشور آوردند که این امر نشانههای گذار از یک جامعه سنتی به جامعه تساویگرا و ارزش محور برای افغانستان محسوب میشد، اما تبعیض جنسیتی هر چند نه به پیمانه امروز، سنتی بودن جامعه، خشونتهای جنسیتی و کلامی، موانع فرهنگی، نبود بودجه کافی و مخالف خانوادهها در کنار تهدیدات امنیتی از گروههای مسلح باعث گردیده بود تا زنان و دختران ورزشکار در دو دهه دموکراسی نیمبندی نتوانند به طور واقعی برای تبارز ظرفیتهایشان فرصت یابند. بربنیاد اعلامیه زنان معترض، پس از تسلط حکومت فعلی بر افغانستان بیشتر ورزشکاران زن به کشورهای پاکستان و ایران فرار کردهاند و اکنون در بیسرنوشتی بهسر میبرند. آنان از نهادهای بینالمللی و کشورهای مهاجرپذیر خواستهاند تا با اهدای ویزای بشردوستانه، زنان ورزشکار افغان را مورد حمایت قرار دهند. این در حالی است که حکومت فعلی پس از تسلط دوبارهشان بر افغانستان، برخلاف وعدههای رهبران این حکومت در مذاکرات دوحه، از همان قوانین سختگیرانه دهه ۹۰ میلادی در برابر دختران و زنان کار گرفتهاند. همچنین حکومت فعلی در بیشتر از دوونیم سال گذشته دختران و زنان کشور را از صحنههای سیاست، ورزش و آموزش حذف کرده است.