شماری از سازمانهای بینالمللی از جمله اسلامیک ریلیف و دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (اوچا) با نشر یک گزارش مشترک گفتهاند که زنان و مردان به دلیل نقشهای متفاوتشان در خانواده و جامعه، به شکلهای مختلف تحت تأثیر قرار میگیرند. با تغییرات اقلیمی و حوادث طبیعی شماری زیادی از زنان در افغانستان کسبوکار و حتی سرپناه خود را از دست داده و با چالشهای مختلف به ویژه در روستاها روبرو هستند. در این گزارش آمده است که زنان و مردان به دلیل نقشهای متفاوتشان در خانواده و جامعه، به شکلهای مختلف تحت تأثیر قرار میگیرند. در ادامه آمده است که زنان و دختران افغانستان به دلیل درآمد پایین، نبود دسترسی به آموزش و محدودیت در مشارکت در تصمیمگیری، بیشتر از مردان در معرض خطر هستند. این نهادها تاکید کردهاند که به طور سنتی، مردان در افغانستان مسوولیت کشت و زراعت هستند، در حالی که زنان عمدتاً در تولید لبنیات و نگهداری حیوانات خانگی فعالیت دارند و در زمان خشکسالی، حيوانات یا فروخته میشوند یا مورد استفاده غذایی قرار میگیرند، که این امر زندگی و معیشت سنتی زنان را به شدت تهدید میکند. در گزارش مشترک این سازمانها آمده که در مناطق روستایی، مسوولیت آوردن آب بيشتر بر دوش زنان و کودکان است که در زمان کمبود آب، آنها مجبور به طی مسافتهای طولانی برای آوردن آب هستند و همچنان زنان و کودکان در هنگام آوارگی با تهدیدات چندجانبهی مانند کمبود پناهگاههای جداگانه، آزارهای جنسی و نبود دسترسی به خدمات صحی مواجه میشوند. همچنین وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث اخیرا اعلام کرده که یک تیم کاری با همکاری سازمانهای بینالمللی تشکیل داده تا امکان خشکسالی در سال آینده را بررسی کند. این اداره به نقل از مسوولان دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل (اوچا) گفته که ۱۰ میلیون دالر برای مدیریت خشکسالی در افغانستان اختصاص یافته و این بودجه برای توزیع بذرهای مقاوم به خشکسالی، معیشت جایگزین برای مردم آسیبدیده و تهیه خوراک حیوانات استفاده خواهد شد. سازمان ملل و دیگر نهادهای بینالمللی، پیشتر نیز بارها نگرانی خود را از پیامدهای منفی تغییرات اقلیمی در افغانستان اعلام کردهاند.
برچسب: خشکسالی
اوچا یا دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد میگوید که افغانستان یکی از ۱۰ آسیبپذیرترین کشورها در برابر تغییرات اقلیمی است. این نهاد با نشر اعلامیهای گفته است که با آنکه افغانستان کمترین سهم را در تولید گازهای گلخانهای دارد، اما از جمله کشورهای آسیبپذیر در برابر تغییرات اقلیمی به شمار میرود. دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد تاکید کرد که افغانستان ۰.۱ درصد گازهای گلخانهای جهان را تولید میکند. اوچا با ابراز نگرانی در این خصوص گفته است که افغانستان به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقتصادی در برابر تغییرات اقلیمی آسیبپذیر شده است. در اعلامیه آمده است که افغانستان در حال حاضر شرایط نامنظم آب و هوایی را تجربه میکند. این در حالی است که نشست سالانه تغییرات اقلیمی سازمان ملل روز گذشته (دوشنبه، ۲۱ عقرب) در آذربایجان آغاز شده و نماینده حکومت سرپرست بهعنوان عضو ناظر در این نشست شرکت کرده است. گفتنی است که شهروندان افغانستان طی سالهای اخیر، در کنار تلفات جانی، خسارات هنگفت مالی ناشی از بلایای طبیعی را نیز متحمل شدهاند.
نمایندگی اتحادیه اروپا برای افغانستان از گسترش بحران آب و هوایی در این کشور ابراز نگرانی کرد و گفته است که خشکسالی، آلودگی و استفاده بیش از حد آب، منابع آبی مردم را تهدید کرده است. این سازمان با نشر یک پیامی در حساب کاربری ایکس خود از مردم خواسته است از منابع آبی در افغانستان محافظت کنند. نمایندگی اتحادیه اروپا برای افغانستان تاکید کرد: «بیایید از رودخانهها، دریاچهها و آبهای زیرزمینی خود برای نسلهای آینده محافظت کنیم.» در ادامه آمده است: «ما باید بتوانیم یک افغانستان و جهان امن در برابر مشکلات آبی بسازیم.» باید گفت که سازمان ملل پیش از این با ابراز نگرانی از گسترش بحران آب در افغانستان گفته بود که حدود ۸۰ درصد از جمعیت این کشور دسترسی کافی به آب آشامیدنی ندارند. براساس گزارشی که برنامه توسعه سازمان ملل در اواخر سال ۲۰۲۳ منتشر کرد، افغانستان پارسال رتبه ششم را در میان کشورهای آسیبپذیر در برابر تغییرات اقلیمی به خود اختصاص داده است. سازمان ملل گفته بود که برای حل بحران آب و فاضلاب در افغانستان نیاز به ۴۷۹ میلیون دالر است. پیش از این کمیته بینالمللی صلیب سرخ نیز از دشوار شدن دسترسی مردم افغانستان به آب آشامیدنی خبر داده و گفته بود که جان میلیونها نفر در این کشور در معرض خطر است. همچنین اوچا یا نهاد حمایتکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد گفته بود که بهدلیل کمبود بودجهی نهادهای امدادرسان، ۶.۳ میلیون نفر در افغانستان به آب پاک و سالم دسترسی نخواهند داشت. این در حالی است که پایتخت افغانستان به خصوص دشت برچی، غرب کابل با مشکل جدی کمبود آب آشامیدنی روبهرو است و باشندگان این ساحه ساعتهای متوالی در صف توزیع آب منتظر دریافت چند بشکه آب در طول روز هستند.
برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) نسبت به بحران کمآبی در سراسر افغانستان هشدار داده و اعلام کرده است که این چالش میلیونها تن در افغانستان را متأثر کرده است. این سازمان با نشر گزارشی به مناسبت ۲۲ مارچ، روز جهانی آب گفته است که تقریباً ۷۹ درصد از جمعیت افغانستان به آب کافی دسترسی ندارند. برنامه توسعه سازمان ملل متحد تاکید کرد که خشکسالی شدید، بیثباتی اقتصادی، اثرات مخرب درگیریهای طولانیمدت و تغییرات اقلیمی که منجر به تخریب تأسیسات حیاتی آب شده است، عواملی هستند که در این بحران نقش دارند. این سازمان بر نقش حیاتی آب تاکید کرده و گفته است که از صدها پروژه تامین آب آشامیدنی در ولایتهای مختلف کشور حمایت کرده است. در ادامه آمده است که پروژههای آن در زمینه تامین آب آشامیدنی و کشاورزی بر ۴.۴ میلیون تن در سراسر کشور تأثیر مثبت داشته است. همچنین برنامه توسعه سازمان ملل گفت که خانوادههای با تنها سرپرست زن دسترسی کمتری به منابع عمومی آب دارند و آسیبپذیرتر هستند. قابل ذکر است که در بخشهای از کابل در تابستان گذشته مردم ساعتها در صف آب آشامیدنی میماندند. تغییرات اقلیمی، تکرار و شدت خشکسالی و سیلاب را افزایش داده است. بررسی دوسالهای این آژانس که در ۲۰۲۳ انجام شد، نشان داد که ۶۷ درصد خانوادهها در افغانستان مواجه با دشواریهای خشکسالی هستند و ۱۶ درصد نیز متاثر از سیلابها شدهاند. با این وصف، موجهای برفباری و بارندگی شدید در ماه حوت سال گذشته خورشیدی امیدواریها به سال آینده پرآب در کشور را بیشتر کرده است.
با وجود هشدار نهادهای بینالمللی از بروز خشکسالی و عدم دسترسی مردم به آب آشامیدنی در افغانستان، پنج سازمان غیردولتی بینالمللی (انجو) از بدترشدن وضعیت اقلیمی و خشکسالی در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفتهاند که ۷.۸ میلیون کودک در افغانستان در سال ۲۰۲۴ با کمبود غذا مواجه خواهند شد. این سازمانها با نشر اعلامیهای گفتهاند که زمستان گرمتر از حد متوسط و کمبود برف، نشانههای شوم بدترشدن شرایط اقلیمی و خشکسالی در افغانستان است، کشوری که بدترین خشکسالی خود در ۳۰ سال اخیر را تجربه کرده است. در اعلامیه آمده است که تا اکنون افغانستان در زمستان امسال برف بسیار کمی داشته است و این نگرانی وجود دارد که کمبود آب پس از سه سال متوالی خشکسالی ادامه یابد و بحرانها را در این کشور عمیقتر کند. این اعلامیه از سوی سازمان اقدام علیه گرسنگی (ایسیاف)، گروه بینالمللی پزشکی (آیامسی)، کمک اسلامی در سراسر جهان (آیآرام)، نجات کودکان بینالمللی (اسسیآی) و ورلد ویژن (دبلیوویای) منتشر شده است. پنج سازمان غیردولتی بینالمللی (انجو) میگوید که از اول اکتبر ۲۰۲۳ تا ۱۵ جنوری ۲۰۲۴، افغانستان تنها ۴۵ تا ۶۰ درصد میانگین بارندگی را در مقایسه با سالهای گذشته تجربه کرده است. این سازمانها گفت که کارشناسان پیشبینی میکنند که دمای بالاتر از حد متوسط بین فبروری و اپریل ۲۰۲۴ بسیار محتمل است. در اعلامیه آمده است که کودکان و خانوادههای آسیبپذیری که از لحاظ معیشت به کشاورزی متکی هستند، بدون افزایش باران و برف بهطور قابل توجهی متضرر خواهند شد. در ادامه آمده است که حدود ۷.۸ میلیون کودک در افغانستان در سال ۲۰۲۴ با کمبود غذا مواجه خواهند شد و اگر شرایط خشکسالی ادامه یابد، زندگی کودکان همچنان در معرض خطر قرار خواهد گرفت، زیرا ممکن است محصولات کشاورزی از بین برود و تاثیر تغییرات اقلیمی عمیقتر شود. این پنج سازمان هشدار دادهاند که کمبود باران شرایط مناسبی را برای شیوع بیماریهای ساری از طریق آب مانند وبا ایجاد میکند و فقر را تشدید خواهد کرد. این در حالی است که بحران بشری افغانستان پس از حاکمیت حکومت سرپرست تشدید شد. سازمان ملل میگوید که در حال حاضر بیش از ۲۳ میلیون نفر در افغانستان نیاز به کمک دارند.
اوچا یا دفتر هماهنگکنندهی کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد با ابراز نگرانی از تداوم خشکسالی در افغانستان، میگوید که این کشور در سال گذشته، بدترین خشکسالی خود را در ۳۰ سال اخیر تجربه کرده است. این نهاد با نشر گزارشی گفته است که در ولایت هلمند گرمی هوا ۲.۴ درجه بیشتر در مقایسه با سایر نقاط افغانستان بلند رفته است. در گزارش آمده است که آسیبپذیری افغانستان با افزایش متوسط گرما که بین سالهای ۱۹۵۱ تا ۲۰۱۰ به میزان ۱.۸ درجه افزایش یافته بود، نشان میدهد که این رقم بهدلیل تغییر اقلیم، دو برابر میانگین جهانی است. دفتر هماهنگکنندهی کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد تاکید کرد که زراعت، آب، انرژی، بهداشت، جنگلداری، تنوع زیستی، ایکوسیستمها، معیشت و اقتصاد تحت تاثیر این تغییرات اقلیمی قرار میگیرند. اوچا در گزارشش نوشته است: «افغانستان در سال گذشته ۲۰۲۳ بدترین خشکسالی خود را در ۳۰ سال گذشته متحمل شد و چالشهایی را که اکنون در سومین سال متوالی با شرایط خشکسالی با آن مواجه است، تشدید کرده، امری که سطح ناامنی غذایی در افغانستان را در بین بالاترین سطح جهان نگهداشته است.» او نهاد گفت که تغییرات اقلیمی عمدهترین تاثیرات را بر بخش کشاورزی گذاشته و همچنان ۳۰ ولایت از جمله ۳۴ ولایت را از لحاظ کیفیت آب، بهشدت با چالش مواجه کرده است. در ادامه آمده است که وضعیت در افغانستان وخیم است؛ طوری که ۲۱ میلیون تن در این کشور اکنون به آب پاک و بهداشت نیاز دارند که در مقایسه به ۲.۴ میلیون تن در یک دهه قبل افزایش شدید داشته است. باید گفت که این نگرانی در حالی مطرح میشود که خشکسالیهای پیدرپی طی چند سال اخیر در ولایتهای مختلف کشور، باشندگان این ولایتها را نگران و متضرر کرده است.