در آستانه روز جهانی آزادی رسانه‌ها (سوم می)، مرکز خبرنگاران افغانستان از تشدید محدودیت‌ها بر آزادی رسانه‌ها و بازداشت خبرنگاران در کشور ابراز نگرانی کرده و می‌گوید که آزادی رسانه‌ها تحت حاکمیت حکومت سرپرست به طور جدی مختل شده است.
مرکز خبرنگاران افغانستان با نشر گزارشی گفته است که یافته‌های این مرکز نشان می‌دهد که از ماه می ۲۰۲۴ میلادی تا اکنون، دست‌کم ۲۱۵ مورد نقض آزادی رسانه‌ها ثبت شده است که شامل ۱۷۵ مورد تهدید مستقیم و غیرمستقیم و ۴۰ مورد بازداشت خبرنگاران است.
در ادامه آمده است که این آمار در مقایسه با دوره‌ی پیشین (می ۲۰۲۳ تا می ۲۰۲۴) افزایش ۵۸ درصدی را نشان می‌دهد.
مرکز خبرنگاران تاکید کرده است که از میان خبرنگاران بازداشت‌شده، ۱۰ نفر همچنان در زندان به‌سر می‌برند و هفت نفر از آنان از هفت ماه تا سه سال زندان محکوم شده‌اند.
در گزارش آمده است که حکومت فعلی در یک سال گذشته، هفت دستورالعمل جدید را ابلاغ و اجرا کرده‌اند که طیف گسترده‌ای از فعالیت رسانه‌ای را هدف قرار می‌دهد.
در ادامه آمده است که این دستورالعمل‌ها شامل ممنوعیت نشر تصاویر جانداران، ممنوعیت همکاری با رسانه‌های تبعیدی، ممنوعیت پخش برنامه‌ها و میزگردهای زنده‌ی سیاسی و اقتصادی، ممنوعیت نقد یا به چالش کشیدن سیاست‌ها و مسئولان طالبان، ممنوعیت حضور کارشناسان تأییدنشده، و همچنین ممنوعیت فعالیت رسانه‌های ویژه‌ی زنان در برخی ولایت‌ها است.
همچنین مرکز خبرنگاران در بخشی از گزارشش خاطرنشان کرده است که یکی از عوامل وخامت وضعیت آزادی رسانه‌ها در ۱۲ ماه گذشته، افزایش نقش و دخالت وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی در امور رسانه‌ها بوده است.
این مرکز افزوده است که وزارت امر به معروف صلاحیت‌های گسترده‌ای برای نظارت و کنترل بر فعالیت رسانه‌ها به‌دست آورده و در بستن یا تنبیه رسانه‌هایی که از دستوراتش سرپیچی کرده‌اند، به طور مستقیم نقش داشته و اقدام به تهدید و بازداشت خبرنگاران کرده است.
در گزارش مرکز خبرنگاران آمده است که در پی گسترش ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان، در یک سال اخیر ۲۵ ایستگاه تلویزیونی تعطیل یا به رادیو تبدیل شده‌اند، همچنین ۹ ایستگاه رادیویی به‌طور موقت و یک رادیو به‌طور کامل بسته شده‌اند.
بر اساس ماده‌ی هفدهم قانون امر به معروف و نهی از منکر که در ماه اسد سال گذشته توسط هبت‌الله آخوندزاده توشیح شد، نشر تصاویر جانداران ممنوع اعلام شده است. این ممنوعیت تا اکنون در ۱۷ ولایت به اجرا درآمده است.
بر بنیاد شاخص جهانی آزادی رسانه‌ها در سال ۲۰۲۵، افغانستان با امتیاز ۱۷.۸۸ در جایگاه ۱۷۵ قرار گرفته است، در حالی‌که در رده‌بندی سال ۲۰۲۴ در جایگاه ۱۷۸ قرار داشت.
گزارش‌گران بدون مرز با نشر این رده‌بندی گفته است که در سال ۲۰۲۴، دست‌کم ۱۲ رسانه به دلیل محدودیت‌ها مجبور به تعطیلی شدند.
