سازمان جهانی صحت بازگشت اجباری مهاجرین افغانستانی از پاکستان را «مانع بزرگ» برای تلاش‌ها جهت محو ویروس پولیو خوانده و گفته است که این اقدام پاکستان به احیای این ویروس در منطقه کمک کرده است.
براساس گزارش‌های سازمان جهانی صحت، افغانستان و پاکستان، دو کشوری در جهان اند که هنوز هم بیماری فلج اطفال از کودکان در آن قربانی می‌گیرد. در سال جاری میلادی، ۴۹ مورد در پاکستان و ۲۳ مورد این بیماری در افغانستان گزارش شده که نسبت به شش مورد در هریک از این دو کشور در سال ۲۰۲۳ میلادی، افزایش چشم‌گیری را نشان می‌دهد.
آخرین مورد پولیو در پاکستان به تاریخ (۲۴ عقرب) در ایالت جنوب غربی بلوچستان که نصف موارد گزارش شده در سال ۲۰۲۴ را تشکیل می‌دهد، تایید شد.
حمید جعفری، مدیر محو پولیو برای منطقه مدیترانه شرقی در سازمان جهانی صحت گفت: «تا زمانیکه پولیو کاملاً محو نشود، دوباره ظهور می‌کند و برمی‌گردد، و این چیزی است که ما حال در پاکستان [جایی‌که] تقریباً نیمی از ایالت‌ها و در افغانستان یک سوم ولایات آلوده اند، می‌بینیم.»
او تاکید کرد: «به نظر من مانع عمده بازگشت اجباری اتباع افغانستان بود که منجر به حرکت عظیم و غیر قابل پیش‌بینی جمعیت‌ها در داخل پاکستان و آنسوی هر دو مرز و داخل افغانستان شد، بنابراین ویروس با این جمعیت‌ها حرکت کرد.»
همچنین کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان گفته است که اخراج اتباع خارجی فاقد اسناد از سوی پاکستان منجر به بازگشت بیش از ۷۳۰ هزار مهاجر افغان از آگوست ۲۰۲۳ به افغانستان شده است.
حمید جعفری همچنان گفت که عواملی از جمله عدم توانایی مقامات پاکستانی در انجام کمپاین‌های مداوم واکسن پولیو در ساحات تحت تاثیر تندروان و «تردید قابل توجه در مقابل واکسن و تحریم‌های جامعه» در افزایش موارد این بیماری نقش مهمی داشته است.
مقامات پاکستان و سازمان جهانی صحت می‌گویند که تحریم واکسن در برخی مناطق نیز ناشی از تبلیغات دروغ است که گویا کمپاین‌های ضد پولیو توطیه‌ای غرب برای عقیم‌سازی کودکان مسلمان است. تندروان نیز تیم‌های پولیو را به جاسوسی به حکومت متهم کرده و هدف قرار می‌دهند.
جعفری با اشاره به ممنوعیت وضع شده توسط مقامات حکومت سرپرست بر تیم‌های پولیو به دلیل نگرانی‌های امنیتی، گفت: «ما نمی‌توانیم واکسیناسیون خانه به خانه را تطبیق کنیم.»
سازمان جهانی صحت همواره بر تطبیق خانه-به-خانه واکسن پولیو تاکید داشته و گفته است که این روش در مقایسه با روش‌های دیگر موثرتر است، اما حکومت سرپرست تاکید داشته اند که این کمپاین در مساجد تطبیق شود.
