پرکاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند. این وضعیت تیروئید بیش‌فعال نیز نامیده می‌شود. پرکاری تیروئید باعث افزایش سرعت متابولیسم بدن می‌شود. این می‌تواند علائم بسیاری مانند کاهش وزن، لرزش دست و ضربان قلب سریع یا نامنظم ایجاد کند.
چندین روش درمانی برای پرکاری تیروئید موجود است. داروهای ضد تیروئید و ید رادیویی را می‌توان برای کاهش میزان هورمون‌هایی که غده تیروئید می‌سازد استفاده کرد. گاهی اوقات، درمان پرکاری تیروئید شامل جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید است. در برخی موارد، بسته به علت ایجاد آن، پرکاری تیروئید ممکن است بدون دارو یا درمان دیگر بهبود یابد.
علائم
پرکاری تیروئید گاهی اوقات مانند سایر مشکلات سلامتی به نظر می‌رسد که می‌تواند تشخیص را سخت کند. می‌تواند علائم زیادی ایجاد کند، از جمله:
- کاهش وزن بدون تلاش
- ضربان قلب سریع، وضعیتی به نام تاکی کاردی.
- ضربان قلب نامنظم که به آن آریتمی نیز می‌گویند.
- تپش قلب که گاهی اوقات تپش قلب نامیده می‌شود.
- افزایش گرسنگی.
- عصبی بودن، اضطراب و تحریک‌پذیری.
- لرزش، معمولاً یک لرزش کوچک در دست‌ها و انگشتان.
- عرق کردن
- تغییرات در چرخه‌های قاعدگی.
- افزایش حساسیت به گرما.
- تغییر در الگوی روده، به‌خصوص حرکات مکرر روده.
- بزرگ‌شدن غده تیروئید که گاهی اوقات گواتر نامیده می‌شود که ممکن است به‌صورت تورم در قاعده گردن ظاهر شود.
- خستگی.
- ضعف عضلانی.
- مشکلات خواب
- پوست گرم و مرطوب.
- نازک شدن پوست.
- موهای ظریف و شکننده.
افراد مسن بیشتر احتمال دارد که علائمی داشته باشند که به‌سختی متوجه آن شوند. این علائم ممکن است شامل ضربان قلب نامنظم، کاهش وزن، افسردگی و احساس ضعف یا خستگی در طول فعالیت‌های معمولی باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر بدون تلاش وزن کم می‌کنید، یا اگر متوجه ضربان قلب سریع، تعریق غیرعادی، تورم در انتهای گردن یا سایر علائم پرکاری تیروئید شدید، با پزشک خود مراجعه بگذارید. تمام علائمی را که متوجه شده‌اید، حتی اگر جزئی باشند، به پزشک خود بگویید.
پس از تشخیص پرکاری تیروئید، اکثر افراد برای نظارت بر وضعیت نیاز به ویزیت‌های پیگیری با پزشک خود دارند خود دارند.
علل
پرکاری تیروئید می‌تواند ناشی از چندین بیماری باشد که بر غده تیروئید تأثیر می‌گذارد. تیروئید یک غده کوچک پروانه‌ای شکل در قاعده گردن است. تأثیر زیادی روی بدن دارد. هر قسمت از متابولیسم توسط هورمون‌هایی که غده تیروئید می‌سازد کنترل می‌شود.
غده تیروئید دو هورمون اصلی تولید می‌کند: تیروکسین (T-4) و تری یدوتیرونین (T-3). این هورمون‌ها روی هر سلول بدن تأثیر می‌گذارند. آنها از میزان استفاده بدن از چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها حمایت می‌کنند. آنها به کنترل دمای بدن کمک می‌کنند. روی ضربان قلب تأثیر دارند و به کنترل میزان پروتئین بدن کمک می‌کنند.
(علل ایجاد پرکاری تیروئید)
دلایل بسیاری می‌توانند سبب پرکاری تیروئید شوند. برای تشخیص علت پر کاری تیروئید باید به دکتر غدد مراجعه کنید. برخی از این شرایط عبارت‌اند از:
- بیماری گریوز
- ندول‌های تیروئیدی یا گره تیروئیدی
- تیروئیدیت
- مصرف ید زیاد
چه کسانی در خطر پرکاری تیروئید هستند؟
- این موارد ممکن است احتمال ابتلا به پرکاری تیروئید را برای شما افزایش دهد:
- در زنان بیشتر از مردان شایع است
- سن بالای 60 سال
- درگذشته مشکلات تیروئید داشته‌اید
- خانواده شما سابقه مشکلات تیروئیدی دارند
- شما شرایط خاصی مانند دیابت نوع 1 دارید
- شما بیش از حد ید مصرف می‌کنید. اگر غذاهای غنی از ید زیاد بخورید یا داروهای حاوی این ماده شیمیایی بیش از حد مصرف کنید، ممکن است این اتفاق بیفتد.
- باردار هستید یا در 6 ماه گذشته بچه دار شده اید
آزمایش‌های تشخیصی
علاوه بر بررسی علائم ذکر شده و معاینه بدنی، روش‌های دیگری هم برای تشخیص تیروئید پرکار وجود دارد. در حقیقت، پزشک غدد و متابولیسم به کمک آزمایش تیروئید که یک نوع آزمایش خون است ابتلای شما به این بیماری را تأیید می‌کند. روش‌های تصویربرداری مانند اسکن تیروئید، سونوگرافی و آزمایش جذب ید رادیواکتیو هم به تشخیص دقیق‌تر این بیماری کمک می‌کنند.
درمان پرکاری تیروئید
پزشکان معمولاً از سه روش زیر برای درمان تیروئید پرکار استفاده می‌کنند:
- دارو: داروهای ضد تیروئید باعث می‌شوند غده تیروئید شما هورمون کمتری تولید کند. احتمالاً باید حداقل یک تا ۲ سال از این داروها استفاده کنید.
- ید رادیواکتیو: استفاده از کپسول یا مایع حاوی ید رادیواکتیو به‌تدریج سلول‌های تولیدکننده هورمون را در غده تیروئید از بین می‌برد.
جراحی: در موارد نادر، جراحی به افراد مبتلا به گواتر بزرگ یا زنان باردار که نمی‌توانند دارو مصرف کنند پیشنهاد می‌شود. اگر کل غده تیروئید با جراحی از بدن خارج شود، باید تا پایان عمر از داروی تیروئید استفاده کنید.
