نویسنده: مهدی مظفری
در پرتو آیات نورانی قرآن کریم، زن به عنوان مظهر آرامش و سکون معرفی شده است. چنانکه در سوره مبارکه اعراف، آیه ۱۸۹ می‌خوانیم: «هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیسْکنَ إِلَیهَا»؛ خداوند متعال، زن و مرد را از یک گوهر واحد آفرید و همسر را از جنس او قرار داد تا در کنار یکدیگر به آرامش و سکون برسند.
این آرامشی که در سایه ازدواج پدیدار می‌شود، بنیان خانواده را استوار می‌سازد و نقش زن در تحکیم بنیان خانواده، نقشی بی‌بدیل و انکارناپذیر است. زن با قلبی دریایی و روحی لطیف، آرامش را به خانه هدیه می‌دهد و در سختی‌ها، همدلی و همراهی بی‌نظیری را به نمایش می‌گذارد.
در این مقاله، سفری به ژرفای قلب خانواده می‌کنیم و نقش بی‌بدیل زن در تحکیم آن را مورد واکاوی قرار می‌دهیم. در این مسیر، به ویژگی‌های زنانی که خانواده‌ای شاد و استوار می‌سازند، می‌پردازیم و با چالش‌هایی که در این راه با آن روبرو هستند، آشنا می‌شویم.
خوش‌زبانی زن؛ قوام خانواده
سخن نیکو، گویی گلی خوش‌بو است که طراوت و شادابی را به زندگی می‌بخشد و روح انسان را جلا می‌دهد. زندگی بی‌زبان خوش، همچون باغی است بی‌گل، بی‌طراوت و بی‌روح. در مقابل، بدزبانی، زهر تلخی است که شیرینی زندگی را می‌زداید و تاریکی و کدورت را به ارمغان می‌آورد.
نقش خوش‌زبانی زن در تحکیم بنیان خانواده انکارناپذیر است. زن خوش‌زبان، با سخنان دلنشین و محبت‌آمیز، آرامش و صمیمیت را به خانه هدیه می‌دهد و در دل همسر و فرزندان مهر و محبت می‌کارد. گرمای این محبت، لانه‌ی خانواده را از گزند تفرقه و جدایی در امان نگه می‌دارد و فرزندان را در مسیر درست، تربیت و پرورش می‌دهد.
هشدار پیامبر (ص) به زنان بدزبان؛ در روایتی از پیامبر اکرم (ص) آمده است: «هر زنی که با زبان، شوهرش را آزار دهد، خداوند از او نه توبه و نه کفاره و نه هیچ عمل خیر دیگری را نمی‌پذیرد تا آنکه رضایت شوهرش را جلب کند، حتی اگر روزها را روزه بگیرد و شب‌ها را به عبادت بپردازد و در راه خدا برده آزاد کند.» این حدیث، گویای آن است که بدزبانی زن، گناهی بس بزرگ و نابخشودنی است که می‌تواند تمام اعمال نیک او را بر باد دهد.
بدزبانی، همچون تیری زهرآگین، قلب‌ها را مجروح میکند و بنیان زندگی را سست میکند. در مقابل، خوش‌زبانی، گلی خوش‌بو است که عطر دل‌انگیز آن، زندگی را سرشار از طراوت و شادابی میکند.
زن، آفریدگار مهر و محبت در خانواده
مهرورزی و محبت دیدن، از جمله نیازهای اساسی و فطری انسان‌هاست که در وجود تک تک افراد، به اشکال مختلف، ریشه دارد. این نیاز، نقشی محوری در سلامت روان، آرامش و تعادل عاطفی انسان ایفا میکند و فقدان آن می‌تواند منجر به بروز مشکلات و آسیب‌های روحی و روانی متعددی شود.
در میان اعضای خانواده، زن به عنوان همسر و مادر، وظیفه‌ای خطیر در برآورده کردن این نیاز عاطفی بر عهده دارد. زن با عشق و محبتی که به همسر و فرزندان خود ابراز میکند، فضایی امن و گرم را در خانه پدید می‌آورد که در آن، افراد خانواده احساس آرامش، امنیت و پذیرفته شدن می‌کنند.
قرآن کریم و روایات معصومین (ع) نیز بر اهمیت مهرورزی و محبت در خانواده تأکید فراوانی کرده‌اند. در آیه ۲۱ سوره روم، خداوند متعال به خلقت همسران از جنس خود انسان به عنوان یکی از آیات الهی اشاره میکند و می‌فرماید: «و از نشانه‌های قدرت اوست که برای شما از جنس خودتان همسرانی آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و میان شما مهر و محبت برقرار شود. در این امر، نشانه‌هایی برای متفکران وجود دارد.»
امام علی (ع) نیز در حدیثی نورانی می‌فرمایند: «هرگاه به خانه می‌آمدم و به چهره فاطمه (س) نگاه می‌کردم، تمام غم و اندوهم برطرف می‌شد.» این حدیث، به نقش بی بدیل محبت و آرامش بخشی زن در خانواده اشاره دارد و نشان می‌دهد که چگونه مهر و محبت یک زن می‌تواند التیام بخش غم‌ها و مشکلات همسر و فرزندان باشد.
در واقع، مهرورزی و محبت، بنیان و اساس خانواده‌ای سالم و موفق را تشکیل می‌دهد. با پرورش این فضیلت در خانواده، می‌توان بستری امن و آرام برای رشد و شکوفایی اعضای آن فراهم کرد و زمینه را برای سعادت و خوشبختی آنان مهیا نمود.
زن نیکوکار و خوش‌اخلاق؛ معمار خانواده‌ای شاد و سعادتمند
زن به عنوان رکن اصلی خانواده، نقشی محوری در حفظ و تقویت بنیان این نهاد مقدس ایفا میکند. اخلاق نیکو و رفتار پسندیده او، همچون گوهری گران‌بها، صیقل دهنده زندگی مشترک و پیونددهنده اعضای خانواده است.
زنی که در پرتو فضایل اخلاقی مانند صداقت، احترام، گذشت، مهربانی و انصاف گام برمی‌دارد، گویی نوری فروزان در تاریکی اختلافات و تنش‌ها روشن میکند و مسیر صلح و صفا را هموار می‌سازد. پیامبر اکرم (ص) در این باره می‌فرمایند: «در روز قیامت، آن کس از شما به من نزدیک‌تر می‌نشیند که خوش‌خوتر شما باشد و برای خانواده‌اش، بهترین کس باشد.»
این سخن گهربار، گویای اهمیت اخلاق نیکو در تحکیم خانواده و جلب رضایت الهی است. امام زین‌العابدین (ع) نیز در این زمینه می‌فرمایند: «چهار خصلت است که در هر کس وجود داشته باشد، ایمانش کامل است، گناهانش از او پاک می‌شود و پروردگارش را در حالی دیدار میکند که از او راضی است: کسی که به تعهدات خود در برابر مردم وفا کند؛ زبانش با مردم راست باشد؛ در حضور خدا و مردم، از هر زشتی‌ای شرم کند و با خانواده‌اش، اخلاق خوش داشته باشد.»
این چهار خصلت، نقشه راهی برای رسیدن به سعادت و رستگاری در دنیا و آخرت ترسیم میکند و نشان می‌دهد که زن با پایبندی به اخلاق نیکو، نه تنها به تحکیم بنیان خانواده کمک میکند، بلکه مسیر کمال و تعالی خود را نیز هموار می‌سازد.
امام علی (ع) نیز در این باره می‌فرمایند: «با اخلاق نیک، زندگی خوش می‌شود.» و پیامبر اکرم (ص) جهاد زن را در میدان زندگی، همسرداری نیکو می‌دانند. در جایی دیگر، حق مرد بر زن را چنین بیان می‌فرمایند: «حق مرد بر زن این است که زن ملازم خانه او باشد و به شوهرش دوستی و محبت و دلسوزی کند و از خشم وی دوری گزیند و آنچه را مورد رضایت اوست انجام دهد و به پیمان و وعده وفادار باشد.»
این احادیث و روایات، به روشنی نقش زن در استحکام خانواده و وظایف او در قبال همسر و فرزندان را تبیین می‌کنند. زنی که با اخلاق نیکو و رفتاری پسندیده، آرامش و صفا را به خانه و خانواده هدیه می‌دهد، بی‌شک در مسیر سعادت و رستگاری گام برمی‌دارد و به عنوان الگویی نیکو برای فرزندان خود، نقشی اساسی در تربیت و پرورش نسل آینده ایفا میکند.
