«دیسمنوره» اصطلاح پزشکی برای دردهای قاعدگی است. این درد به دلیل انقباض رحم برای ریزش پوشش داخلی آن ایجاد می‌شود. معمولاً درد درست قبل از شروع پریود آغاز شده و پس از چند روز کاهش می‌یابد. دیسمنوره به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود.
دیسمنوره اولیه به دردهای مکرر و بدون دلیل پزشکی مشخص گفته می‌شود، در حالی که دیسمنوره ثانویه ناشی از بیماری‌هایی مانند آندومتریوز است.
گرفتگی‌های خفیف تا متوسط در قاعدگی طبیعی است، اما برخی افراد درد شدیدی تجربه می‌کنند که زندگی روزمره‌شان را مختل می‌کند و مانع انجام فعالیت‌های روزانه می‌شود. خوشبختانه داروها و روش‌های درمانی مختلفی برای کاهش این دردها وجود دارد.
انواع دیسمنوره:
– دیسمنوره اولیه: این نوع به گرفتگی‌هایی گفته می‌شود که در هر دوره قاعدگی رخ می‌دهد بدون آنکه دلیل پزشکی خاصی داشته باشد. درد معمولاً یک یا دو روز قبل از شروع پریود یا همزمان با آغاز خونریزی شروع می‌شود و ممکن است در ناحیه پایین شکم، کمر یا ران احساس شود. شدت درد از خفیف تا شدید متغیر است و معمولاً ظرف دو تا سه روز بهبود می‌یابد. این نوع دیسمنوره شایع‌ترین نوع است.
دیسمنوره ثانویه
اگر پریودهای دردناکی دارید که به دلیل یک بیماری یا عفونت در اندام‌های تولیدمثل شما ایجاد شده‌اند، این حالت دیسمنوره ثانویه نامیده می‌شود. درد در دیسمنوره ثانویه معمولاً زودتر از چرخه قاعدگی شروع می‌شود و طولانی‌تر از گرفتگی‌های معمول قاعدگی ادامه دارد. به‌عنوان مثال، ممکن است چند روز قبل از پریود گرفتگی عضلات را تجربه کنید و درد تا پایان خونریزی ادامه داشته باشد. این نوع دیسمنوره کمتر شایع است.
آیا داشتن دیسمنوره طبیعی است؟
داشتن مقداری درد در دوران قاعدگی طبیعی است. تقریباً ۶۰٪ زنان در طول پریود خود گرفتگی‌های خفیف دارند. حدود ۵٪ تا ۱۵٪ از افراد درد پریودشان آنقدر شدید است که بر فعالیت‌های روزانه‌شان تأثیر می‌گذارد. با این حال، ممکن است این آمار بیشتر باشد، چون بسیاری از افراد درد قاعدگی خود را گزارش نمی‌کنند.
علت اصلی قاعدگی‌های دردناک چیست؟
گرفتگی‌های قاعدگی زمانی رخ می‌دهد که ماده‌ای شیمیایی به نام پروستاگلاندین باعث انقباض رحم می‌شود. در طول قاعدگی، سطح پروستاگلاندین افزایش می‌یابد، بنابراین رحم با شدت بیشتری منقبض می‌شود و این همان گرفتگی و ناراحتی است که احساس می‌کنید. این انقباضات به ریزش پوشش رحم کمک می‌کند که به صورت خون و بافت از واژن خارج می‌شود. سطح پروستاگلاندین درست قبل از شروع قاعدگی بالا می‌رود و پس از آغاز قاعدگی کاهش می‌یابد، به همین دلیل گرفتگی پس از چند روز کاهش پیدا می‌کند.
چرا گرفتگی‌های قاعدگی بسیار دردناک هستند؟
احساس درد ناشی از سفت و شل شدن عضلات رحم است. رحم برای ریزش پوشش خود منقبض می‌شود. متخصصان به‌طور دقیق نمی‌دانند چرا برخی افراد درد بیشتری دارند، اما احتمال می‌دهند که سطح پروستاگلاندین در بدن آنها بالاتر باشد. همچنین ممکن است هیچ توضیح روشنی وجود نداشته باشد و این تفاوت به ویژگی‌های فردی بدن هر شخص بستگی داشته باشد.
علائم گرفتگی‌های دردناک قاعدگی چیست؟
اگر قاعدگی دردناکی دارید، ممکن است این علائم را تجربه کنید:
– درد ضربان‌دار و شدید در شکم
– احساس فشار در ناحیه شکم
– درد در باسن، کمر و قسمت داخلی ران
– علائم همراه دیگر مانند حالت تهوع، سرگیجه و سردرد
معمولاً درد ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از شروع پریود آغاز می‌شود و ظرف ۴۸ ساعت پس از شروع خونریزی کاهش می‌یابد.
دیسمنوره ثانویه چگونه باعث گرفتگی‌های قاعدگی می‌شود؟
درد قاعدگی در دیسمنوره ثانویه ناشی از بیماری‌هایی است که اندام‌های تولید مثل را تحت تأثیر قرار می‌دهند. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:
– اندومتریوز: وضعیتی که در آن بافت پوششی رحم (آندومتر) خارج از رحم رشد می‌کند. این بافت‌ها در طول پریود خونریزی می‌کنند و باعث تورم، ایجاد جای زخم و درد می‌شوند.
– آدنومیوز: حالتی که پوشش رحم به داخل عضله رحم نفوذ می‌کند، که موجب بزرگ‌تر شدن رحم، خونریزی غیرطبیعی و درد می‌شود.
– فیبروم: تومورهای غیرسرطانی که می‌توانند داخل، خارج یا در دیواره‌های رحم رشد کنند و باعث درد و ناراحتی شوند.
چه کسانی بیشتر در معرض دیسمنوره قرار دارند؟
احتمال ابتلا به دیسمنوره در افرادی که شرایط زیر را دارند، بیشتر است:
– شروع قاعدگی قبل از ۱۲ سالگی
– سن کمتر از ۲۰ سال
– دوره‌های قاعدگی سنگین یا طولانی‌تر از ۷ روز
– سیگار کشیدن
– داشتن سابقه دیسمنوره در خانواده
این عوامل می‌توانند ریسک دردهای شدید قاعدگی را افزایش دهند و نیاز به مراقبت و پیگیری پزشکی دارند.
آیا دوره‌های دردناک می‌توانند عوارضی داشته باشند؟
گرفتگی‌های قاعدگی معمولاً خودشان عوارض جدی ایجاد نمی‌کنند، اما می‌توانند زندگی روزمره را مختل کنند و کیفیت زندگی را پایین بیاورند. با این حال، اگر درد قاعدگی ناشی از یک بیماری زمینه‌ای مانند اندومتریوز یا بیماری التهابی لگن باشد، ممکن است عوارضی مثل ناباروری یا بارداری خارج رحمی رخ دهد. به همین دلیل مهم است که در صورت درد شدید و مداوم به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی درد بررسی و درمان مناسب آغاز شود.
چگونه دیسمنوره تشخیص داده می‌شود؟
پزشک ابتدا سابقه پزشکی شما را می‌گیرد و معاینه فیزیکی و لگنی انجام می‌دهد. اگر لازم باشد، آزمایش‌های بیشتری برای تشخیص دقیق‌تر تجویز می‌شود که ممکن است شامل سونوگرافی، ام‌آر‌آی یا لاپاراسکوپی باشد تا وجود بیماری‌های زمینه‌ای بررسی شود.
دیسمنوره چگونه درمان می‌شود؟
درمان دیسمنوره بستگی به موارد زیر دارد:
– سن و وضعیت کلی سلامت شما
– شدت و نوع دیسمنوره (اولیه یا ثانویه)
– علت زمینه‌ای بیماری
درمان‌ها ممکن است شامل داروهای ضد درد، هورمونی، تغییر سبک زندگی و در موارد خاص، درمان بیماری‌های زمینه‌ای باشد که پزشک تشخیص می‌دهد.
نویسنده: داکتر معصومه پارسا
