دوریس لسینگ نویسندهی بریتانیایی است که در سال ۲۰۰۷ توانست به جایزهی نوبل ادبی دست یابد. او در رمانهای خود از مضامین و فضای صوفیگرایانه استفاده میکرد. از بهترین کتابهای دوریس لسینگ میتوان به عناوینی چون «زیر پوست من» و «زمستان در ماه جولای» اشاره کرد.
دوریس لسینگ (Doris Lessing)، با نام کامل دوریس می لسینگ، در ۲۲ اکتبر ۱۹۱۹ در کرمانشاه از پدر و مادری بریتانیایی چشم به جهان گشود. پدر او که از مجروحان جنگ جهانی اول بود، در بانک شاهنشاهی ایران کار میکرد و مادرش پرستار بود. خانوادهی دوریس لسینگ در سال ۱۰۲۵ به زیمباوه مهاجرت کردند که در آن زمان یکی از مستعمرات بریتانیا به حساب میآمد. هرچند پدر و مادر دوریس لسینگ کاتولیک نبودند، او را برای تحصیلات ابتدایی به یک مدرسهی کاتولیک فرستادند.
دوریس لسینگ در ۱۳سالگی مدرسه را رها کرد و تحصیلاتش را بهصورت شخصی ادامه داد. در ۱۵سالگی نیز از خانه خارج شد و برای امرار معاش، به عنوان پرستار کودک کار کرد. در همین برهه، از طریق یکی از خانههایی که در آن به پرستاری مشغول بود، با کتابهای سیاسی و اجتماعی آشنا شد و مطالعهی این قبیل کتابها را آغاز و شروع به نوشتن کرد. دوریس لسینگ در سال ۱۹۳۷ به جنوب انگلیس رفت و در آنجا به عنوان اپراتور تلفن کار کرد. او در محل کار خود با شوهر اولش آشنا شد و با او ازدواج کرد و چند سال بعد، در سال ۱۹۴۳، از او جدا شد.
دوریس لسینگ پس از مدتی، جذب یک باشگاه کتابخوانی شد که گرایش سیاسی داشت و نامش «باشگاه کتاب سوسیالیستی» بود. در اینجا بود که دوریس لسینگ با گوتفرید لسینگ زندگی مشترک جدیدی را آغاز کرد. او در سال ۱۹۴۹ از گوتفرید لسینگ نیز جدا شد و به همراه تنها فرزند خود به لندن رفت. در همین سال، اولین رمان خود را با عنوان «علفها آواز میخوانند» منتشر کرد.
دوریس لسینگ تا سال ۱۹۵۶ در نوشتههای خود گرایشی کمونیستی داشت، اما از زمانی که رژیم شوروی مردم چکسلواکی را سرکوب کرد، از دیدگاههای خود برگشت و نظریاتی ضدکمونیستی پیدا کرد، و درونمایههای علمی تخیلی و همینطور رازآلود در نوشتههای او برجسته شدند. کتابها و نوشتههای دوریس لسینگ مورد استقبال مخاطبان و منتقدان بسیاری قرار گرفت.
(من همه ی جوایز اروپا را برده ام، تک تک این لعنتی ها را، پس خوشحالم که کلکسیونم کامل می شود.(
این ها سخنان دوریس لسینگ، نویسنده ی انگلیسی، پس از گرفتن جایزه ی نوبل ادبیات در سال ۲۰۰۷ است. ویدیوی این صحبت های او، غوغایی در اینترنت به پا کرد و کتاب دوستان نوجوان، همگی از نوع صحبت کردن متفاوت این نویسنده به وجد آمدند. اما لسینگ برای «باحال» جلوه کردن در نظر نوجوانان این گونه سخن نمی گفت. برای او واقعاً اهمیتی نداشت که دنیا چه فکری درباره اش می کند.
دوریس لسینگ در سال ۲۰۱۳ در لندن درگذشت.
دوریس لسینگ در برخی از کتابهای خود، به فرهنگ ایران و صوفیگری اشاره کرده است. در این بخش، به بهترین کتابهای دوریس لسینگ خواهیم پرداخت:
کتاب خاطرات یک بازمانده (The Memoirs of a Survivor): دوریس لسینگ در این کتاب سرزمینی را به تصویر میکشد که در آن حکومتی فاسد بر کار است. شخصیت اصلی این رمان علمی و تخیلی که برای اولین بار در سال ۱۹۷۵ منتشر شد، زنی است که دختری به نام امیلی را به خانهی خود راه میدهد.
کتاب شیرینترین رؤیاها (The Sweetest Dream): دوریس لسینگ در این کتاب به زندگی زنی میپردازد که از شوهرش جدا شده و به همراه مادر و فرزندانش روزگار میگذراند. این کتاب برای نخستین بار در سال ۲۰۰۱ به دست دوستداران و مخاطبان رسید.
کتاب زیر پوست من (Under My Skin): دوریس لسینگ در کتاب زیر پوست من، زندگی خود را از دوران کودکی با همهی فرازها و فرودهایش روایت میکند. او در این کتاب به این موضوع اشاره میکند که زندگی در کردستان بر عقاید او تأثیر بسیاری گذاشته است.
کتاب زمستان در ماه جولای (Winter in July): این کتاب مجموعه داستانهای کوتاه دوریس لسینگ است که برای اولین بار در سال ۱۹۶۶ منتشر شد. داستانهای این مجموعه در آفریقا، و بهخصوص در فضای کشور زیمباوه، رخ میدهند. دوریس لسینگ در این کتاب تأثیر استعمار را در این منطقه از جهان به تصویر میکشد.
کتاب فرزند پنجم (The Fifth Child): دوریس لسینگ در این کتاب زندگی زوج خوشبختی را روایت میکند که فرزند پنجم آنها معلول به دنیا میآید و این زوج وارد چالشهای جدیدی میشوند. حوادث این رمان در دههی ۶۰ میلادی در انگلیس میگذرد.
کتابهایی که در اینجا معرفی کردیم از بهترین آثار دوریس لسینگ به شمار میروند. دوریس لسینگ کتابهای دیگری نیز دارد که از آنها میتوان به «بِن در جهان» (Ben in the World) اشاره کرد.
به دلیل محبوبیت و شهرت آثار دوریس لسینگ در سراسر جهان، اقتباسهای سینمایی بسیاری از کتابهای او ساخته شده است. در این بخش، به این آثار اقتباسی خواهیم پرداخت:
فیلم عشق ورزیدن (Adore): این فیلم به کارگردانی آن فونتن و با اقتباس از یکی از رمانهای دوریس لسینگ به نام «مادربزرگها» (The Grandmothers) ساخته شد. فیلم عشق ورزیدن که در سال ۲۰۱۳ اکران شد، داستان دو زن را روایت میکند که از کودکی با هم دوست بودهاند. از بازیگران این فیلم میتوان به نائومی واتس و رابین رایت اشاره کرد.
فیلم علفها آواز میخوانند (The Grass Is Singing): این فیلم که از روی رمانی به همین نام نوشتهی دوریس لسینگ اقتباس شده، در سال ۱۹۸۱ در سینماها به نمایش درآمد. شخصیت اصلی این فیلم دختری است که به مزرعهی پدری خود در آفریقا میرود. کرن بلک و جان کانی از بازیگران سرشناس این فیلم هستند. این فیلم با عنوان Killing Heat نیز شناخته میشود.
فیلم خاطرات یک بازمانده (Memoirs of a Survivor): این فیلم را که برای اولین بار در جشنوارهی کن و در سال ۱۹۸۱ به نمایش درآمد، دیوید گلدول کارگردانی کرده است. حوادث فیلم خاطرات یک بازمانده در آیندهای تاریک را روایت میکند.
او همیشه دیدگاهی باز نسبت به تغییر داشت و تنها به خلق کاراکترها برای به وجود آوردن نمادهای ادبی بسنده نمی کرد، بلکه خودش نیز نوعی نماد بود و با چرخش قلم بر روی کاغذ، به شکل سحرآمیزی آینده را به تصویر می کشید. مخاطبین این نویسنده دائماً تغییر می کردند و همین موضوع، پویایی شگفت انگیزی به آثار لسینگ بخشیده است.