مجمع جهانی اقتصاد در تازهترین ارزیابی خود از پیشرفت فناوری و تنشهای ژئوپلیتیکی که روی آیندهی مشاغل تاثیر خواهد گذاشت، گزارش داده است که تا سال ۲۰۳۰ میلادی، حدود ۱۷۰ میلیون فرصت شغلی جدید ایجاد خواهد شد.
در گزارش مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) آمده است که تحولات فناوری، تنشهای ژئوپلیتیکی، اقتصادی و سایر تحولات در جهان، نیروها را به سمت شکل دادن به بخشها و مشاغل در سراسر جهان سوق میدهد.
این گزارش که فرصتهای شغلی در سال ۲۰۲۵ را ارزیابی کرده، تخمین میزند که ۱۷۰ میلیون فرصت شغلی جدید تا سال ۲۰۳۰ در سراسر جهان ایجاد خواهد شد و این در شرایطی است که فناوری و دیگر تحولات ۹۲ میلیون شغل موجود را احتمالا از میان برمیدارد.
مجمع جهانی اقتصاد تاکید کرده که با احتساب مشاغلی که پدید میآید و مشاغلی که تحت تاثیر فناری نابود میشود، حدود ۷۸ میلیون شغل جدید خالص تا سال ۲۰۳۰ در سراسر جهان ایجاد خواهد شد.
در گزارش آمده است که انتظار میرود ترکیبی از سریعترین مهارتها در هوش مصنوعی و دادههای بزرگ، شبکهها، امنیت سایبری، و سواد فناوری و مهارتهای انسان محور، بازار کار را تا سال ۲۰۳۰ به سرعت تغییر دهد.
این گزارش از آنچه که «شکاف مهارت» خوانده میشود ابراز نگرانی کرده است.
در گزارش آمده است که شکاف مهارت عموما به پیشیگرفتن فناوری از مهارت انسانی در استفاده از فناری اطلاق میشود و مجمع جهانی اقتصاد گزارش داده که بخاطر این شکاف، بیش از ۱۲۰ میلیون کارگر در میان مدت با خطر اخراج روبرو میشوند.
این مرکز با بررسی رویکرد کاری حدود ۱۰۰۰ شرکت در سراسر جهان، گزارش داده است که ۸۵ درصد از کارفرمایان مورد بررسی قصد دارند ارتقای مهارت نیروی کار خود را در اولویت قرار دهند، به طوری که ۷۰ درصد از کارفرمایان انتظار دارند کارکنانی با مهارت های جدید استخدام کنند، ۴۰ درصد نیز برای کاهش کارکنان برنامه ریزی می کنند.
پویایی بازار کار
به گفته مجمع جهانی اقتصاد، افزایش هزینههای زندگی بهعنوان یک کاتالیزور برای تغییر در بازار کار ظاهرشده است، بهطوریکه نیمی از کارفرمایان پیشبینی میکنند که مدلهای کسبوکار آنها را متحول کند.
باوجود کاهش اخیر تورم جهانی، پیشبینی میشود که فشارهای مداوم قیمتها همراه با رشد اقتصادی کندتر پیامدهای گستردهای برای اشتغال داشته باشد. این آشفتگی اقتصادی هم شرکتها و هم کارگران را وادار میکند تا موقعیتها و استراتژیهای خود را در بازاری که بهطور فزایندهای در نوسان است، ارزیابی کنند.
علاوه بر این، انتظار میرود الگوهای متفاوت در روندهای جمعیتی تأثیر قابلتوجهی بر نیروی کار جهانی داشته باشد.
پیری جمعیت در اقتصادهای توسعهیافتهتر، تقاضا برای متخصصان مراقبتهای بهداشتی را افزایش میدهد، درحالیکه افزایش جمعیت در سن کار در مناطق کمدرآمد باعث رشد نقشهای مرتبط با آموزش میشود. برای پر کردن این شکافها، کسبوکارها باید مهارتهای مدیریت استعداد، آموزش و مربیگری را در اولویت قرار دهند.
علاوه بر این، تنشهای ژئوپلیتیکی یکی از نگرانیهای اصلی کارفرمایان است، بهطوریکه ۳۴ درصد از شرکتها آن را بهعنوان موضوع اصلی معرفی میکنند. اثرات موجدار این درگیریها، ازجمله محدودیتهای تجاری و تغییر در سیاستهای صنعتی، بسیاری از کسبوکارها را وادار میکند تا در استراتژیهای عملیاتی خود تجدیدنظر کنند.
تحول دیجیتال
با برتری هوش مصنوعی، ۵۰ درصد از کارفرمایان جهانی در حال برنامهریزی برای تغییر فعالیتهای خود هستند.
قابلتوجه است که تقریباً نیمی از کارفرمایان در حال بررسی تجدید ساختار داخلی هستند و کارمندان را از موقعیتهای آسیبپذیر هوش مصنوعی به سایر نقشها در سازمان خود منتقل میکنند. این راهحل کمبود مهارتهای فعلی را برطرف میکند و درعینحال تأثیر منفی احتمالی اختلالات فناوری بر اشتغال را نیز کاهش میدهد.
برندگان و بازندگان
براساس این گزارش، پیشبینی میشود برخی مشاغل اصلی تا سال ۲۰۳۰ منجر به رشد بازار کار شوند. انتظار میرود مشاغلی مانند کارگران مزرعه، رانندگان تحویل کالا و کارگران ساختمانی افزایش قابلتوجهی داشته باشند. این روند با رشد قابلتوجهی که در مراقبتهای بهداشتی و آموزش پیشبینی میشود، در درجه اول متخصصان پرستاری و معلمان دبیرستان به بخشهای اساسی گسترش مییابد.
مشاغلی در حوزه هوش مصنوعی، روباتیک و سیستمهای انرژی نیز تقاضای بالایی خواهد داشت. متخصصان کلان داده، مهندسان فینتک، متخصصان هوش مصنوعی و یادگیری ماشین و توسعهدهندگان نرمافزار و اپلیکیشنها ازنظر درصدی ازجمله مشاغلی هستند که سریعترین رشد را دارند.
تغییر جهانی به سمت پایداری نیز بر روند بازار کار تأثیر میگذارد. مشاغل در حوزه انتقال سبز و انرژی با موقعیتهایی مانند متخصصان خودروهای خودران و الکتریکی، مهندسان محیطزیست و مهندسان انرژیهای تجدید پذیر هم برجستهتر خواهند شد و در میان مشاغلی خواهند بود که سریعترین رشد را دارند.