پژوهشگران دانشگاه کمبریج بریتانیا در یک پژوهش تازه دریافته‌اند که مغز انسان در پنج دوره رشد می‌کند و بر اساس تغییرات شبکه‌های عصبی، مرحله نوجوانی تا حدود ۳۲ سالگی ادامه دارد. این نتیجه از بررسی اسکن‌های مغز سه هزار و ۸۰۲ نفر، از نوزادی تا ۹۰ سالگی به دست آمده است. در این پژوهش چهار نقطه عطف در سنین حدود ۹، ۳۲، ۶۶ و ۸۳ سالگی شناسایی شده است. بر اساس یافته‌ها، دوره نخست از تولد تا ۹ سالگی ادامه دارد؛ دوره‌ای که در آن مغز شبکه‌های عصبی را تنظیم می‌کند، ماده خاکستری و سفید به سرعت رشد می‌کند و در پایان این مرحله توانایی‌های شناختی افزایش می‌یابد. بر اساس نتایج این پژوهش، دوره دوم که مرحله نوجوانی نامیده شده، از ۹ سالگی شروع می‌شود و تا ۳۲ سالگی ادامه دارد. در این دوره حجم ماده سفید بیشتر می‌شود، ارتباط‌های مغزی منظم‌تر عمل می‌کند و کارایی پیام‌رسانی عصبی در سراسر مغز بالا می‌رود. پژوهشگران می‌گویند این مرحله بیشترین و مهم‌ترین تغییرات را در سیم‌کشی مغز دارد. در ۳۲ سالگی دوره بزرگ‌سالی آغاز می‌شود؛ طولانی‌ترین مرحله که بیش از ۳۰ سال ادامه دارد و در آن ساختار مغز تا حد زیادی ثابت می‌ماند. به گفته پژوهشگران، در این دوره بخش‌های مختلف مغز کمی از هم جدا‌تر عمل می‌کنند و برخی نواحی به‌تدریج تخصصی‌تر می‌شوند. پژوهش گفته که نقطه عطف بعدی در حدود ۶۶ سالگی است که مرحله «پیری اولیه» را شکل می‌دهد. در این سن شبکه‌های مغزی دوباره تغییر می‌کنند و ارتباطات کاهش می‌یابد. آخرین تغییر مهم در حدود ۸۳ سالگی رخ می‌دهد و مرحله «پیری نهایی» آغاز می‌شود. در این دوره ارتباطات گسترده مغز کاهش بیشتری پیدا می‌کند و مغز بیشتر به برخی نواحی خاص تکیه می‌کند. پژوهشگران دانشگاه کمبریج گفته‌اند که نتایج این تحقیق می‌تواند به درک بهتر دوره‌هایی کمک کند که مغز در آن‌ها آسیب‌پذیرتر است. مثلا دوره‌هایی که احتمال بروز اختلالات یادگیری، مشکلات سلامت روان یا زوال شناختی بیشتر می‌شود. این پژوهش با حمایت شورای تحقیقات طبی بریتانیا، بنیاد گیتس و بنیاد تمپلتون انجام شده است. پژوهشگران این دانشگاه نتایج این بررسی را در نشریه نیچر کامیونیکیشنز منتشر کرده‌اند.

پژوهشگران در استرالیا درتازه‌ترین مورد اعلام کرده‌اند که با انجام پژوهش گسترده، ۱۶ نوع ویژگی ژنتیکی مرتبط با افسردگی را در زنان و تنها ۸ نوع آن را در مردان یافته‌اند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که زنان به‌دلیل برخی ویژگی‌های ژنتیکی خاص، بیشتر در معرض خطر افسردگی هستند. نتایج این پژوهش که ادعا می‌شود بزرگ‌ترین پژوهش ژنتیکی تا امروز درباره تفاوت‌های جنسیتی در مورد افسردگی است، در مجله بین‌المللی بریتانیایی «Nature Communications»، منتشر شده است. دکتر بریتنی میچل، پژوهشگر ارشد در آزمایشگاه اپیدمیولوژی ژنتیکی در استرالیا، گفت: «ما از پیش می‌دانستیم که احتمال ابتلای زنان به افسردگی در طول زندگی‌شان دو برابر مردان است.» وی در ادامه تاکید کرد: «همچنین می‌دانیم که افسردگی در هر فرد شکل متفاوتی دارد، اما تاکنون پژوهش‌های ثابتی برای توضیح این‌که چرا افسردگی زنان و مردان را به‌گونه‌های متفاوتی تحت تأثیر قرار می‌دهد، از جمله نقش احتمالی ژنتیک، انجام نشده بود.» این مطالعه یادآور شد که دلایل گوناگونی برای این تفاوت وجود دارد، از جمله عوامل رفتاری، محیطی و زیستی. برای نمونه، مردان کمتر تمایل به درخواست کمک دارند که منجر به کم‌تشخیص‌دادن افسردگی در آنان می‌شود، در حالی که زنان بیشتر در معرض خشونت جنسی و آزارهای بین‌فردی قرار دارند. در این پژوهش آمده است که مجموعه این عوامل نشان می‌دهد برای درک سازوکارهای اصلی افسردگی، باید از یک «رویکرد چندوجهی» استفاده کرد، اما احتمال دارد تفاوت‌های ژنتیکی یکی از مؤلفه‌های اصلی سازوکارهای زیستی این نابرابری‌ها باشد. پژوهشگران دی‌ان‌ای پنج گروه بین‌المللی از استرالیا، هالند، ایالات متحده و دو گروه از بریتانیا را بررسی کردند. آنان بیش از ۱۳۰ هزار زن و ۶۴ هزار مرد مبتلا به افسردگی و بیش از ۱۵۹ هزار زن و ۱۳۲ هزار مرد بدون افسردگی را تحت بررسی قرار دادند. نویسندگان پژوهش اذعان کردند که در نمونه‌ها، شمار زنان افسرده تقریبا دو برابر مردان بوده است، اما تحلیل‌های تکمیلی انجام دادند تا اطمینان یابند یافته‌ها ناشی از تفاوت در حجم نمونه نیست. پروفیسور «فیلیپ میچل» از دانشکده پزشکی بالینی دانشگاه نیو ساوت‌ویلز در استرالیا گفت: «مدت‌هاست که در جهان درباره این‌که چرا افسردگی در زنان شایع‌تر از مردان است، بحث وجود دارد. بیشتر پژوهش‌ها نشان داده‌اند که زنان دو تا سه برابر بیشتر از مردان در معرض خطر افسردگی قرار دارند.» در ادامه آمده است: «تاکنون نظریه‌های غالب بیشتر بر عوامل اجتماعی و روان‌شناختی متمرکز بوده‌اند، برای نمونه نقش مراقبتی زنان در خانواده در مقایسه با نقش درآمدزایی مردان، یا آسیب‌پذیری‌های شخصیتی در زنان.» میچل گفت: «این پژوهش ژنتیکی بسیار جالب و گسترده، شواهد محکمی ارائه می‌دهد که این تفاوت‌ها در نرخ افسردگی ممکن است واقعا ناشی از عوامل ژنتیکی باشند. یافته‌های آماری نشان می‌دهد زنان در دی‌ان‌ای خود نواحی بیشتری مرتبط با خطر افسردگی دارند.» او در پایان گفت: «این یافته‌ها نشان می‌دهد که در آینده ممکن است درمان‌های دارویی متفاوتی برای زنان و مردان طراحی شود، زیرا با شناخت بهتر سیستم‌های زیستی، می‌توان داروهای اختصاصی‌تر برای هر جنس تهیه کرد.»