فریبا وفی نویسنده‌ی رمان و داستان کوتاه ایرانی است که دریافت جوایز ادبی معتبری چون جایزه‌ی احمد محمود را در کارنامه‌ی خود دارد. این نویسنده در اغلب داستان‌های خود، به وضعیت زنان در جامعه و دغدغه‌های آنان می‌پردازد. از میان بهترین کتاب‌های فریبا وفی می‌توان به عناوینی چون «پرنده من»، «ترلان» و «در راه ویلا» اشاره کرد. فریبا وفی (Fariba Vafi) اولین‌روز بهمن‌ماه سال ۱۳۴۱ شمسی در شهر تبریز دیده به جهان گشود. او داستان‌نویسی را از نوجوانی آغاز کرد و اولین نوشته‌های خود را در نشریات مختلفی چون «چیستا»، «دنیای سخن» و مجله‌ی «زنان» به چاپ رساند. اولین داستان فریبا وفی «راحت شدی پدر» نام داشت که در نشریه‌ی «آدینه» منتشر شد. او اولین مجموعه داستان خود را نیز در سال ۱۳۷۵، با نام «در عمق صحنه» منتشر کرد. مضمون داستان‌های فریبا وفی، الهام‌گرفته از جامعه و واقعیت‌های حاکم بر آن است. به این طریق او مخاطبان خود را برمی‌انگیزد تا از زاویه‌ای تازه به زندگی روزمره و جامعه‌شان بنگرند. نثر وفی، ساده و روشن و درعین‌حال آمیخته به پچیدگی‌های روایی خاص اوست. همه‌ی این ویژگی‌ها موجب شده‌اند که منتقدان و عموم مخاطبان، کتاب‌ها و آثار فریبا وفی را بستایند. کتاب پرنده من، تحسین‌شده‌ترین کتاب فریبا وفی به‌شمار می‌رود و جوایز ادبی متعددی مانند مهرگان ادب، هوشنگ گلشیری و یلدا را نیز دریافت کرده است. وفی داستان این کتاب را از زاویه‌ی دید زنی خانه‌دار روایت می‌کند و از این طریق، جزئی‌ترین احساسات او را می‌کاود. رمان پرنده من، روایتی غیرخطی دارد و موجب می‌شود که خواننده، نگاه تازه‌ای به روزمرگی‌های خود بیندازد. کتاب حتی وقتی می‌خندیم مجموعه‌ای از بیست‌ودو داستان کوتاه فریبا وفی را در بر می‌گیرد. او در داستان‌های این مجموعه، به موضوعات مهم و مختلفی چون زندگی روزمره و احساسات سرکوب‌شده‌ی زنان می‌پردازد. از میان داستان‌های این کتاب، می‌توان به عناوینی چون «بیرون از گور» و «راه خاکی» اشاره کرد. یک سال بعد از انتشار اولین رمان و موفقیت چشمگیری که به دست‌ آمد، نوبت به انتشار رمان بلند بعدی از فریبا وفی رسید. نشر مرکز کتاب ترلان را منتشر کرد و این کتاب تا امروز به چاپ سی‌ام رسیده است. وفی در این رمان به سراغ ماجراهای دو دختر به نام ترلان و رعنا در سال‌های ۱۳۵۷ رفته که دوست و هم‌کلاسی هستند، علائقی معمولی ندارند و از محیط آرام و ساکت خانه گریزانند. ترلان برعکس رعنا عاشق نویسندگی است و رویای داستان‌نویسی را در سر می‌پرواند. این دو دختر با هم تصمیم می‌گیرند که به تهران مهاجرت کنند و برای کسب درآمد به یک پادگان نظامی و شغل سخت نگهبانی روی می‌آورند. کتاب بعدی وفی رازی در کوچه‌ها است که این بار هم شخصیت اصلی یک زن است. ماجرا از این قرار است که پدر حمیرا در بستر بیماری سختی است و حمیرا در کنار او نشسته و در خاطرات تلخ و شیرین گذشته‌شان پرسه می‌زند. به گفته‌ی مخاطبان کاراکترها و توصیف‌های دلنشین از نقاط مثبت این کتاب هستند. روز دیگر شورا رمان بعدی فریبا وفی است که بار داستان بر دوش یک زن سنتی به نام شورا قرار گرفته. این زن یک ازدواج از پیش تعیین شده و کاملا سنتی داشته و در طول زندگی‌اش گزینه‌ای برای انتخاب کردن نداشته، اما ماجرا به طوری پیش می‌رود که زندگی او به دو بخش تقسیم می‌شود. یک سفر جریان زندگی او را به طور کامل تغییر می‌دهد و وارد داستانی عاطفی با یک فرد غیرایرانی می‌شود. این رمان یکی از متفاوت‌ترین رمان‌های وفی است که به طوری که زن‌های داستان‌های وفی را آرام آرام از انفعال محض به سمت انتخاب کردن و کنش‌گری پیش می‌برد. بی‌باد و بی‌پارو آخرین و جدیدترین کتابی است که از فریبا وفی تا به امروز منتشر شده است. در سال ۱۳۹۹ وفی بعد از چند رمان موفق دوباره به فکر انتشار داستان کوتاه روی آورد و نتیجه منتشر شدن این کتاب با دوازده داستان بود که در اولین سال برگزاری جایزه‌ی ادبی احمد محمود به عنوان برترین رمان سال شناخته شد. داستان‌های این مجموعه اغلب به ترس‌ها، کابوس‌ها و رد آزاردیدگی در زنان می‌پردازد و البته وفی در داستان‌هایش رویاها، سفرها، دوستی‌ها و عشق در زندگی زنان را از یاد نبرده و به این موضوعات هم پرداختی داشته. به علاوه شخصیت‌های زن داستان‌های مجموعه‌ی آخر نسبت به داستان‌های پیشین وفی انفعال کمتری دارند و برای پیشبرد داستان‌شان تلاش بیشتری می‌کنند. فریبا وفی ازجمله شناخته‌شده‌ترین نویسندگان معاصر ادبیات ایران به‌شمار می‌رود که برای آثارش به جوایز و افتخارات مختلفی دست یافته است: دریافت جایزه‌ی هوشنگ گلشیری در سال ۱۳۸۱، برای کتاب «پرنده من» دریافت جایزه‌ی ادبی یلدا برای رمان «پرنده من» کسب جایزه‌ی مهرگان ادب برای کتاب «پرنده من» دریافت جایزه‌ی ادبی اصفهان برای رمان «پرنده من» کسب مجدد جایزه‌ی مهرگان ادب برای رمان «رویای تبت» دریافت مجدد جایزه‌ی هوشنگ گلشیری رسیده برای کتاب «رویای تبت» دریافت جایزه‌ی لیتپروم از کشور آلمان برای کتاب «ترلان» در سال ۲۰۱۷ و شکست ده نویسنده‌ی آفریقایی، آسیایی و آمریکاییِ رقیب برای کسب این جایزه فریبا وفی یکی از نویسندگان مطرح ادبیات ایران به‌شمار می‌رود که آثارش به زبان‌های مختلفی ترجمه شده‌اند. تاکنون یکی از رمان‌های او با نام «رازی در کوچه‌ها»، به دو زبان فرانسوی و نروژی ترجمه شده است. زبان‌های انگلیسی، ارمنی و ترکی نیز ازجمله دیگر زبان‌هایی هستند که آثار برجسته‌ی وفی به آن‌ها برگردانده شده است. فریبا وفی به عنوان یکی از چهره‌های برجسته ادبیات معاصر، با آثارش نه تنها به غنای ادبیات فارسی افزوده، بلکه تأثیر عمیقی بر فرهنگ و جامعه داشته است. داستان‌ها و رمان‌های او با عمق احساسی و دقت در جزئیات زندگی انسانی، ما را به تفکر درباره موضوعاتی چون عشق، از دست دادن و هویت دعوت می‌کند. وفی نه تنها یک نویسنده، بلکه یک پیام‌آور فرهنگ ایرانی است که توانسته است تجربیات و احساسات خود را به زیبایی در قالب کلمات بیافریند. با توجه به ادامهٔ فعالیت‌های ادبی او، انتظار می‌رود که آثارش همچنان الهام‌بخش نسل‌های آینده باشد و دنیای ادبیات را غنی‌تر کند. به همین دلیل، مطالعه و شناخت آثار فریبا وفی، نه تنها به درک بهتر ادبیات، بلکه به درک عمیق‌تری از زندگی و انسانیت نیز کمک می‌کند. نویسنده: قدسیه امینی