منابع محلی از ولایت سرپل میگویند که افراد ناشناس با بمب دستی به عزاداران محرم در این ولایت حمله کرده و در نتیجه هفت تن در این حمله زخمی شدند. دستکم سه منبع در شهر سرپل به رسانه گوهرشاد گفتهاند که این حمله ساعت 11:00 پیش از چاشت روز گذشته (جمعه 29 سرطان) در منطقهی «توحید آباد» از مربوطات شهر سرپل صورت گرفته است. منبع تاکید کرد که حملهکننده سوار بر موتورسایکل بود و بمب دستی را بر عزاداران حسینی که شربت توزیع میکردند، پرتاب و فرار کرده است. باید گفت که تا اکنون مسوولیت این حمله را هیچ فرد و یا گروهی برعهده نگرفته است. مسوولان محلی حکومت سرپرست در سرپل نیز تا اکنون در این مورد به رسانهها چیزی نگفتهاند. این در حالی است که مراسم عزاداری محرم امسال با وجود محدودیتهای شدید در امنیت کامل در ولایات مختلف برگزار شد. در این مورد، امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه امارت اسلامی، روز جمعه در یک نشست خبری، صحبت میکرد و گفت: برنامههایی که از یکسال پیش برای ایجاد خونریزی در مراسم عاشورای امسال طرح شده بود از سوی نیروهای امنیتی امارت اسلامی خنثی و این مراسم در سراسر افغانستان در فضای امن برگزار شد. وی تاکید کرد که نیروهای امنیتی امارت اسلامی برنامههای گروه تروریستی داعش را خنثی و ثابت کردند که توجه یکسان به شهروندان شیعه و سنی در افغانستان دارند.
برچسب: عزاداری
نویسنده: مهدی مظفری ماه محرم، ماهی که یادآور رشادتها و مظلومیت امام حسین (ع) و یارانش است، همواره برای مسلمانان، بویژه شیعیان، از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است. در افغانستان نیز، این ماه با شور و شکوه خاصی برگزار میشود و مردم با حضور در مساجد، حسینیهها و تکیه خانهها، و تشکیل دستههای عزاداری به عزاداری و سوگواری سلاله پیغمبر حضرت اباعبدالله حسین(ع) میپردازند. اما امسال، عزاداری محرم در افغانستان با چالشی جدید روبرو شده است. حکومت سرپرست بهطور فزایندهای در حال اعمال محدودیتهایی برای برگزاری مراسم عزاداری هستند. یکی از این محدودیتها، پایین کشیدن پرچمهای حسینی و عزاداری در برخی مناطق است. به نقل از خبرگزاریها، شماری از باشندگان و دکانداران در خیابان منطقهی دشت برچی واقع درغرب ولایت کابل گفتهاند که پرچمهای عزاداری امام حسین(ع)، سقاخانهها و دروازههای سیاهپوش از سوی نیروهای حکومتی شب دوشنبه، ۱۸ سرطان (دوم محرم) پایین گردیده و جمع آوری شده است. همچنین، در مناطق شیعهنشین شهر هرات نیز برخوردی مشابه با پرچمهای عزاداری از سوی افراد دولت دیده شده است. علاوه بر پایین کشیدن پرچمها و نمادهای عزاداری، حکومت محدودیتهایی را نیز برای برگزاری دستههای عزاداری و سخنرانیهای مذهبی اعمال کرده است. این محدودیتها که به بهانههای مختلفی از جمله «ایجاد ناامنی» و «تضمین امنیت عزاداران» وضع شدهاند، عملاً فضای برگزاری مراسم عزاداری را تحتالشعاع قرار دادهاند. پاسخ رسمی حکومت فعلی در زمینه پایین کشیدن پرچمهای عزاداری و محدودیت مراسمهای عزاداری، متناقض به نظر میرسد. برخی مسوولین مهم دولتی و آمران پولیس گفتهاند که اقدامات علیه پرچمهای عزاداری از سوی افراد پایین رتبه حکومت بوده است و مورد تأیید و قبول رسمی دولت نیست. اما عدّهای دیگر از مسوولین و صاحبنظران حکومتی درمورد پایین کشیدن پرچمهای عزاداری خلاف آنرا ابراز کرده اند: «جمع آوری برخی از سقاخانهها، دروازههای سیاهپوش و پرچمهای حسینی طبق توافق کمیسیون فرهنگی که متشکل از نمایندگان وزارت اطلاعات و فرهنگ، امر به معروف و نهی المنکر و علمای اهل تشیع میباشد، صورت گرفته است.» موردی که علمای شیعه افغانستان آن ابراز بیخبری میکنند و چنین برخوردهایی را غیر قابل قبول میدانند و میافزایند که با دولت حرف میزنند تا چنین اقداماتی را تکرار نکنند و مانع عزاداری شیعیان نشوند تا عموم اهالی تشیع بتوانند آزادانه عزاداری سالار شهیدان و یاران باوفای ایشان را تجلیل کنند. اقدامات فوق که به مثابه تلاشی برای سرکوب نمادهای مذهبی شیعه تلقی میشود و تا اکنون جریان دارد، با واکنشهای تند مردم و علمای شیعه مواجه شده است. مردم ابراز داشتهاند که هیچ یک ممانعت و محدودیت دولت در زمینه عزاداری سالار شهیدان را به رسمیت نمیشناسند و همچنان با شور و شوق به عزاداری سلاله پیغمبر و یاران باوفای ایشان میپردازند. از سویی، این اقدامات حکومت علیه مراسمات عزاداری و تعزیه، نگرانیهای زیادی را در بین شیعیان افغانستان به وجود آورده است. بسیاری از مردم معتقدند که حکومت سرپرست در حال تلاش برای به حاشیه راندن مذهب شیعه در افغانستان هستند و بر این باورند که این اقدامات، مقدمهای برای سرکوب بیشتر شیعیان در آینده خواهد بود. با این حال، به نظر میرسد که این اقدامات حکومت، نه تنها به نفع آنها نخواهد بود، بلکه شکافهای مذهبی در افغانستان را عمیقتر خواهد کرد و تنشها را در این کشور افزایش خواهد داد. تجلیل عزاداری محرم، حقی از حقوق اساسی شیعیان افغانستان است. این حق، نه تنها در قوانین افغانستان، بلکه در قوانین بینالمللی نیز به رسمیت شناخته شده است. محدودیت مراسمات عزاداری و تعزیه سلاله پیغمبر حضرت حسین(ع) به معنی ممانعت و تقابل با حقوق میلیونها شیعه عزادار حسینی است. حاکمان فعلی افغانستان موظف هستند که به حقوق تمام شهروندان خود، فارغ از مذهب و قومیت آنها، احترام بگذارند. آنها همچنین باید به آزادیهای مذهبی مردم احترام بگذارند و از ایجاد هرگونه مانع برای برگزاری مراسم مذهبی خودداری کنند. شیعیان افغانستان، در طول تاریخ خود، همواره با صلح و مدارا در کنار دیگر اقوام این کشور زندگی کردهاند و به رسم و عنعنات قومی، دینی و ملی هر یک اقوام افغان احترام گذاشتهاند. شیعیان سهم بسزایی در فرهنگ و تمدن افغانستان داشتهاند و از حامیان اصلی استقلال و آزادی این کشور بودهاند. تک تک افراد حکومتی باید بدانند که سرکوب مذهب شیعه به هر بهانهای، نه تنها به نفع افغانستان نخواهد بود، بلکه صلح و ثبات این کشور را نیز به خطر خواهد انداخت. در این میان، جامعهی جهانی نیز باید نسبت به این اقدامات اخیر حکومت بیتفاوت نماند. آنها باید از حقوق شیعیان افغانستان دفاع کنند و حکومت را به احترام به آزادیهای مذهبی مردم این کشور فراخوانند.
حکومت سرپرست با دستورالعملهای تازه در برگزاری مراسم عزاداری محرم «محدودیت شدید» وضع کرده است. در دستورالعمل آمده است که در بعضی مناطق برگزاری مراسم عاشورا محدود به سه روز شده، اهل تسنن نباید به مراسم دعوت شوند و اهل تشیع هم حق مصاحبه با مطبوعات را ندارند. نسخهای از این دستورالعمل که به دست رسانه گوهرشاد رسیده است، در پای آن امضای شماری از نمایندگان حکومت فعلی از جمله از وزارت امر به معروف و نهی از منکر دیده میشود. همچنین در این دستورالعمل برخی از افرادی که نمایندگان «هیأت با صلاحیت اهل تشیع» خوانده شدهاند هم این تعهدنامه را امضا کردهاند. اما امضای نمایندگان شورای علمای شیعه افغانستان، دیده نمیشود. در بخشی از «تعهدنامه ۱۱ مادهای» آمده است که اجرای مراسم باید براساس قوانین حکومت حکومت سرپرست باشد و تنها در تکیهخانههایی برگزار شود که دو طرف توافق کردهاند. در ادامه آمده است که مراسم تنها در تکیه خانههایی که حکومت فعلی آن را مشخص و تایید کرده باشند، برگزار شود و فهرست سخنرانان نیز باید تعیین و از سوی حکومت تایید شده باشد. [caption id="attachment_14491" align="aligncenter" width="594"] دستورالعمل حکومت سرپرست در مورد مراسم عزاداری عاشورا[/caption] در این سند آمده است: ماده نخست: مراسم باید مطابق با قانون نافذهی امارت اسلامی برگزار شود. ماده دوم: مراسم عزاداری باید تنها در تکیه خانههایی برگزار شوند که طرفین آن را مشخص کرده باشند. ماده سوم: افرادی که در مراسم عزاداری نوحهخوانی میکنند، نامهایشان باید با کمیته فرهنگی به اشتراک گذاشته شود. در این دستورالعمل آمده است که به جز ۳ حوزه شهر کابل که بیشتر باشندگان آن اهل تشیعاند، در حوزههای دیگر این شهر مردم پشت درهای بسته عزاداری کنند. شیعیان در بخشهای بیشتر سنی نشین کابل حق ندارند به گونهی دسته جمعی به تکیه خانهها بروند. همچنین در ادامه آمده است که شیعیان تنها در روزهای هفتم تا دهم محرم میتوانند به تکیه خانهها بروند، اما در روزهای دیگر حق برگزاری هیچ مراسمی را ندارند. ماده چهارم: در حوزههایی که شمار اهل تشیع در آن کم است برگزاری مراسم عزاداری تنها باید در تکیه خانهها برگزار شود و مراسم علم برداری نیز باید تحت این شرایط برگزار شود: – مردم (عزاداران) به گونهی دسته جمعی یا گروهی به تکیه خانهها نیایند. – مردم (عزاداران) پس از ورود به تکیهخانه دَرها را ببندند و مراسم را پشت درهای بسته برگزار کنند. – در مراسم تقریر، نوحه و دیگر موارد صوتی پخش نشود. – در این مراسم مردم از تاریخ ۷ تا ۱۰ محرم میتوانند حضور داشته باشند و در روزهای دیگر اجازه برگزاری مراسم دیگر در این تکیه خانهها نیست. ماده پنجم: در حوزههایی از شهر کابل که بیشتر باشندگان آن اهل تشیعاند، مراسم را میتوانند با این اصول برگزار کنند: – پرچمها تنها در بخشهایی نصب شوند که به تکیه خانهها نزدیک باشند. – دروازهها (برای ورودی مراسم عزاداری) به تکیه خانهها نزدیک بر پا شوند و در خیابانها بر پا نشوند. – در پرچمها و پوسترها، نگاشتن شعارهای سیاسی، الفاظ نامناسب، تصویرها و اصطلاحات کشورهای دیگر منع است. – پخش بیانیهها، مرثیهها و موارد دیگر صوتی در بلندگوها منع است زیرا صدای بلند آن باعث آزار و اذیت دیگر شهروندان میشود. – محل پخش شربتها باید درون تکیه خانهها باشد. – محل پخش خیرات (نذریها) باید بیرون از محل برگزاری مراسم نباشد. – شهروندان اهل تسنن کشور به مراسم (عزاداری) نباید دعوت شوند. _(سینهزنی و خون ریختن) به هدف عزاداری منع است. [caption id="attachment_14492" align="aligncenter" width="602"] دستورالعمل حکومت سرپرست در مورد مراسم عزاداری عاشورا[/caption] در ماده دهم آمده است: برای پوشش خبری رسانهها ترتیبات گرفته شده و اهل تشیع نمیتوانند به گونهی خودسرانه با رسانهها صحبت و گفتگو کنند. این محدودیتها با واکنش شهروندان کشور روبرو شدهاند. سال گذشته شمار مساجد و تکیهخانههایی که مجوز برگزاری مراسم دهه محرم را داشتند، به «کمتر از یک سوم» کاهش پیدا کرد. در سه سال گذشته رسمیت اهل تشیع در افغانستان حذف شده است، فقه اهل تشیع در دانشگاهها دیگر اجازه تدریس ندارد، کتابهای اهل تشیع از کتابخانهها برچیده شده است. قابل ذکر است که تا اکنون مسوولان حکومت فعلی و شورای علمای اهل تشیع افغانستان دربارهی این دستورالعمل اظهار نظر نکرده است.
منابع محلی از ولایت هرات میگویند که نیروهای حکومت سرپرست یکبار دیگر شبهنگام پرچم عزاداری محرم را از بخشهایی این ولایت پایین و پاره کردند. دستکم سه منبع گفتهاند که نیروهای حکومت فعلی حوالی ساعت ۱:۰۰ بامداد امروز (پنجشنبه، ۲۱ سرطان) پرچمهای عزاداری محرم را از نواحی نهم، دوازدهم و سیزدهم «شهرک جبرئیل»، منطقهی «کوره ملی» و شماری دیگر از مناطق شیعه و هزارهنشین ولایت هرات پایین کرده و پاره کردند. منبع در صحبت با رسانه گوهرشاد گفت که در زمان پایین کردن پرچمهای عزاداری محرم، نیروهای حوزهی سیزدهم شهر هرات، به دستور فرمانده این حوزه در ساحه حضور داشتند و پرچمها پاره کردند. یک منبع دیگر تاکید کرد که نیروهای حکومت فعلی پرچمهای مسجد امام علی (ع) در ساحهی کوره ملی را پایین کرده و آن را پاره کرده است. این در حالی است که نیروهای حکومت سرپرست سه روز پیش نیز پرچمهای عزاداری محرم را از شماری مناطق شیعه و هزارهنشین هرات، از جمله «محلهی حاجی عباس» و «شهرک جبرئیل» پایین و پاره و دو نفر را بهدلیل نصب پرچم، بازداشت کرده بودند. در تصاویری که در شبکههای اجتماعی منتشر شده است، نشان میدهد که در این رویداد دو فرد شبهنگام پارچههای محرمی را از سر دروازهها پایین و پاره میکنند. همچنین پیش از این از کابل، پایتخت نیز گزارش داده بود که نیروهای حکومت فعلی پرچمهای عزاداری را از منطقهی «پل سرخ» و بخشهایی از منطقهی «دشت برچی» پایین کردهاند و به مردم در مورد نصب پرچم عزاداری محرم هشدار دادهاند. در غزنی نیز حکومت محلی بر عزاداری محرم محدودیت وضع کرده و به شیعیان این ولایت هشدار داده است که حق ندارند پرچم عزاداری را در جادهها و سطح شهر نصب کنند و فقط باید در داخل مساجد عزاداری کنند. وضع محدودیت بر مراسم عزاداری محرم در هرات شورای علمای شیعه افغانستان خواستار تامین امنیت مراسم محرم شد حکومت فعلی سال گذشته نیز بر مراسم محرم در مناطق شیعهنشین محدودیت وضع کرده بودند. سال گذشته اعضای این گروه در غزنی و کابل عزاداران را لتوکوب و حتا بر آنان تیراندازی کرده بودند. در پی تیراندازی نیروهای حکومت فعلی بر عزاداران روز عاشورا در شهر غزنی، یک کودک پسر ۱۲ ساله جان باخته بود و شماری دیگر زخمی شده بودند. مراسم عزاداری شیعیان افغانستان در دههی محرم در سالهای اخیر بارها هدف حملات قرار گرفته است. همچنین چند روز پیش، «شورای علمای شیعه افغانستان» از حکومت فعلی خواسته بود که تدابیر لازم را برای برقراری «نظم و امنیت» مراسم محرم روی دست گیرند.