احساس پوچی اغلباً با احساس بی اه‌می‌ت بودن خود همراه است و ارتباط محک‌می با نا امیدی و سرزنش خود دارد. این احساس بی ارزشی میتواند باعث پریشانی زیاد در فرد شود تا حدی که زندگی روزمره را مختل کند. شاید وقتی که حس کنید هیچ از کارهایی که انجام می‌‌دهید درست نیستند یا هیچکدام از تلاش‌های‌تان در وضعیت‌تان تفاوتی ایجاد ن‌می‌‌کنند حفظ انگیزه برای‌تان دشوار باشد. به ه‌می‌ن دلیل است که یافتن روش‌های برای غلبه بر احساس پوچی و کمک گرفتن از دیگران در صورت لزوم بسیار مهم است. در ادامه شرح خواهیم داد که این احساسات از کجا نشأت می‌‌گیرند و از چه راه‌های می‌‌توان بر آن غلبه کرد. دلایل احساس بی ارزشی( پوچی) آسیب‌های دوران کودکی: شاید در دوران کودکی‌تان تجارت منفی داشته‌اید که اثرات دائ‌می بر شما گذاشته اند. غفلت، سوءرفتار و بدرفتاری در دوران کودکی همه در ایجاد احساس بی ارزشی نقش دارند. کودکانی که در معرض سوءرفتار قرار می‌‌گیرند یا والدین شان بصورت مدام از آنها انتقاد میکنند، اغلب در دوران بزرگسالی نیز دچار احساساتی آسیب پذیر خواهند شد. طبق تحقیقات این آسیب‌های روحی در احساسی که فرد در بزرگسالی نسبت به خودش پیدا می‌‌کند نقش دارند و در ارتباط اند. مقصر دانستن خود بابت اتفاقات منفی: ممکن است رویدادهای منفی را به کارها یا ویژگی‌های خودتان نسبت دهید. افرادی که بیشتر اتفاقات منفی را به دنیای درون خودشان ارتباط می‌دهند بیشتر دچار نشانه‌های افسردگی مانند حس بی ارزش بودن می‌شوند. انتقادات گذشته: ممکن است در گذشته دیگران از شما انتقاد کرده باشند. تجربیات گذشته که در آنها به فرد احساس تحقیر شدن یا مورد انتقاد قرار گرفتن دست داده باشد میتواند باعث شود که او احساس کند در هیچ حالتی ارزشمند نیست. مشکل مهار استرس: ممکن است برای تطبیق دادن خودتان با استرس مشکل داشته باشید. استرس به هردو صورت حاد و مزمن میتواند روی درکی که فرد از خودش دارد اثر منفی بگذارد. شاید بعد از تجربه‌ی شکست‌های مهم مانند مشکلات مالی، طلاق یا از دست دادن شغل‌تان احساس کنید دیگر ارزشی ندارید و اولویتی برای حفظ انگیزه‌ی‌تان پیدا کرده نتوانید. مشکلات سلامت روان: ممکن است دچار یکی از مشکلات سلامت روان باشید که موجودیت آن شما را به سمت احساس پوچی هدایت کرده است. اختلالات خلق و خو مانند افسردگی عمده اغلب با نشانه‌های مانند: خجالت، احساس گناه، نا امیدی و بی ارزشی همراه اند. این نشانه ها سبب احساس پریشانی می‌شوند و مدیریت امورات روزانه را برای فرد دشوار میکنند و این روند زنجیره ای باعث بروز احساسات منفی نسبت به خود در فرد می‌شود. راهکارهایی جهت غلبه بر احساس بی ارزشی: با خودتان با محبت و احترام برخورد کنید افرادی که احساس بی ارزشی میکنند اغلب فکرهای منفی میکنند و حرفهای منفی به خودشان می‌زنند. شاید در ابتدا سخت به نظر برسد اما باید تمرکز کنید و رفتار مهربانانه با خودتان را در پیش بگیرید. هر وقت متوجه شدید که به خودتان در حال زدن حرفهای منفی هستید سعی کنید راه‌های را پیدا کنید تا این افکار را در چهار چوبی مثبت‌تر و واقع‌گرایانه‌تر قرار دهید. توجه کنید که احساس پوچی در چه مواقعی و تحت چه شرایطی به شما دست می‌دهد گاهی این احساسات منفی در پاسخ به موقعیت ها، افکار، رویارویی با برخی افراد یا برخی تجربیات ایجاد می‌شوند. توجه داشته باشید این افکار از چه زمانی شروع می‌شوند، وقتی که شروع می‌شوند چه اتفاقی در حال رخ دادن است و چه نوعی افکاری ممکن است در آنها دخیل باشد. به این ترتیب با شناسایی می‌توانید به مبارزه با نشخوارهای فکری‌تان بروید. برای دیگران فعالیتی را انجام دهید: طبق تحقیقات، شرکت در فعالیت‌های اجتماعی مانند: داوطلب شدن برای انجام کاری یا هر امر اجتماعی دیگری برای افرادی که نیاز به کمک دارند میتواند روی شادی و حال خوب شما اثر بگذارد و احساس مفیدیت را به شما بازگرادند. وقتی احساس پوچی می‌کنیم چطور باید از دیگران کمک بگیریم؟ یکی از نکات مهم که باید به خاطر داشته باشید این است که احساس بی ارزشی شاید یکی از مشکلات ز‌مینه‌ی سلامت روان باشد. اگر دائماً این احساس را دارید به طوری که از آن احساس پریشانی می‌کنید یا سبب می‌شود نتوانید خودتان را با امور روزانه‌تان تطبیق دهید باید از مشاورین بخش سلامت روان و روانشناسان کمک بگیرید. سخن پایانی: ممکن است هر یک از ما هرازگاهی دچار احساس بی ارزشی شویم، اما اگر این احساسات حالتی مزمن و فراگیر پیدا کند ممکن است مشکل ساز شوند. ولی خوشبختانه افرادی هستند که می‌توانید از آنها راهکار و مشوره‌های حرفهای دریافت کنید. این کمک‌ها شامل جلسات روان درمانی رو در رو، دریافت دارو، جلسات مشاوره‌ی گروهی جهت کسب تعامل اجتماعی بیشتر و غیره می‌باشند. و همچنان در کنار همه ی موارد ذکر شده انجام مطالعات و کسب آگاهی بیشتر میتواند در ایجاد انگیزه، احساس ارزشمندی، هدف‌گذاری و غلبه بر احساس ناکارآمدی کمک کننده باشند. نویسنده: مرضیه بهروزی «روانشناس بالینی»