مشکلات تخمک‌گذاری از شایع‌ترین دلایل ناباروری هستند. بسیاری از شما می‌دانید که اختلال تخمدان پلی‌کیستیک (سندروم تنبلی تخمدان) مرتبط با ناهماهنگی هورمونی است. هورمون‌ها نقش مهمی در قدرت باروری دارند و هرگونه عدم تعادل در آن‌ها می‌تواند باروری را تحت تأثیر قرار دهد. یکی از بیماری‌های رایج که باعث مشکلات تخمک‌گذاری می‌شود، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) است. آیا با داشتن سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) باردار می‌شویم؟ پاسخ این است: بله، ابتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک مانع بارداری نمی‌شود. اما نکته مهم این است که فرایند بارداری در افراد مبتلا به این سندروم معمولاً پیچیده‌تر، چالش‌برانگیزتر و طولانی‌تر از سایرین است؛ با این حال، بارداری امکان‌پذیر است. چگونه PCOS بر باروری تأثیر می‌گذارد؟ PCOS یکی از شایع‌ترین اختلالات هورمونی و از عوامل اصلی ناباروری در زنان ۲۰ تا ۳۵ ساله به شمار می‌رود. ویژگی اصلی این سندروم، عدم تعادل هورمونی است. علت دقیق بروز PCOS هنوز مشخص نیست. معمولاً هورمون‌هایی که توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح می‌شوند، فرآیند تخمک‌گذاری را کنترل و رشد تخمک را تنظیم می‌کنند و تخمدان را در زمان آزادسازی تخمک تحریک می‌کنند. اگر سطح این هورمون‌ها تغییر کند، تخمدان ممکن است در رشد و آزادسازی تخمک‌های بالغ دچار مشکل شود. در این حالت، تخمک‌های آزادنشده کیست‌های کوچکی را در داخل تخمدان شکل می‌دهند. مشکلات تخمک‌گذاری اغلب با الگوهای خونریزی قاعدگی نامنظم و/یا فاصله‌هایی بین دوره‌ها که بیش از ۳۵ روز طول می‌کشد، همراه است. برای تشخیص سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، باید حداقل دو مورد از علائم زیر را داشته باشید: - خونریزی قاعدگی نامنظم، کم یا حتی بدون خونریزی - علائم افزایش سطح آندروژن‌ها، مانند موهای زائد صورت و بدن (هیرسوتیسم)، آکنه یا نتایج آزمایش خون که نشان‌دهنده سطح بالای آندروژن‌ها (هورمون‌های پیش‌ساز استروژن) است - سونوگرافی که نشان‌دهنده وجود تعداد زیادی کیست کوچک در لبه تخمدان‌ها (تخمدان‌های پلی‌کیستیک) باشد، چاقی نیز معمولاً با PCOS ارتباط دارد. دکتر گوتنیک توضیح می‌دهد: «افرادی که دچار چاقی هستند، معمولاً مقاومت به انسولین دارند که اثرات مختلفی در بدن ایجاد می‌کند. این مقاومت می‌تواند در پانکراس به صورت دیابت، در کبد به بیماری کبد چرب و در تخمدان‌ها به شکل PCOS بروز کند. برخی بیماران در سنین جوانی به PCOS مبتلا می‌شوند که این بیماری ممکن است منجر به چاقی در مراحل بعدی زندگی شود.» چگونه شانس بارداری با سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) را افزایش دهیم؟ خبر خوب این است که مشکلات تخمک‌گذاری در PCOS معمولاً آسان‌تر از سایر انواع ناباروری درمان می‌شوند. در ادامه چند راهکار برای افزایش شانس بارداری با این سندرم آمده است: حفظ وزن سالم کاهش وزن می‌تواند مقاومت به انسولین را کاهش دهد و در نتیجه بهبود چشمگیری در شرایط PCOS ایجاد کند که تأثیر مثبتی روی باروری دارد. اگر شاخص توده بدنی (BMI) شما ۴۰ یا بالاتر است، پزشک ممکن است جراحی چاقی را پیشنهاد دهد. همچنین زنان با BMI بین ۳۵ تا ۴۰ که دچار بیماری‌های مرتبط مثل دیابت، فشار خون بالا یا آپنه خواب هستند، می‌توانند از این گزینه بهره‌مند شوند. مصرف غذای مغذی اگر قصد بارداری دارید، باید رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی را دنبال کنید. مصرف چربی‌های ناسالم، شکر و کربوهیدرات‌های ساده (موجود در غذاهای فرآوری‌شده، فست‌فود و شیرینی‌ها) را محدود کنید. در عوض، بهتر است رژیم غذایی شما شامل موارد زیر باشد: - میوه‌ها و سبزیجات تازه - غلات کامل مانند بلغور جو دوسر، کینوا، فارو، جو و برنج قهوه‌ای - پروتئین‌های بدون چربی مانند مرغ و ماهی - لوبیا و عدس پزشک شما ممکن است مکمل‌ها یا ویتامین‌های مخصوص دوران بارداری را نیز توصیه کند که به بهبود ناباروری کمک می‌کنند، از جمله: - اسید فولیک برای رشد سالم سیستم عصبی جنین - آهن برای افزایش حجم خون و تأمین اکسیژن کافی به جنین - کلسیم و ویتامین D برای تقویت رشد استخوان‌های کودک - ویتامین A برای کمک به رشد چشم‌های نوزاد پزشک احتمالاً آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح گلوکز ناشتا و HbA1c را انجام می‌دهد که میزان متوسط قند خون در سه ماه گذشته را نشان می‌دهد. در برخی موارد نیز ممکن است آزمایش تحمل گلوکز برای غربالگری دیابت توصیه شود. علاوه بر ورزش و رژیم غذایی سالم که در کنترل سطح انسولین موثر هستند، پزشک ممکن است داروی متفورمین را که معمولاً برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود، نیز تجویز کند. یک زن باردار مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) نیازمند بررسی دقیق عوارض احتمالی بارداری و مدیریت پیشگیرانه است. این زنان در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به دیابت بارداری، پره‌اکلامپسی و زایمان زودرس قرار دارند. کنترل وزن، به‌ویژه در کسانی که اضافه وزن یا چاق هستند، قبل و در طول بارداری، نقش مهمی در کاهش این خطرات دارد. همچنین مراقبت‌های پیش از بارداری، شامل ارزیابی عدم تحمل گلوکز و دیابت نوع ۲، به‌شدت توصیه می‌شود. نویسنده: داکتر معصومه پارسا